بحران مالی سعودی و شیوخ خلیج‌فارس

به گزارش بولتن نیوز به نقل از وطن امروز، فایننشال‌تایمز مهم‌ترین روزنامه اقتصادی جهان از کسری ۷۳ میلیارد دلاری دولت عربستان طی یک سال گذشته خبر داد که دلیل آن کاهش قیمت نفت و همچنین طولانی شدن جنگ یمن است. این روزنامه به نقل از کارشناسان بازارهای مالی جهانی نوشت که دولت سعودی در سال مالی اخیر حدود ۷۳ میلیارد دلار از دارایی‌های خارجی خود را از بازارها بیرون کشیده است. طبق این گزارش، دارایی‌های خارجی آژانس پولی عربستان سعودی از زمانی که قیمت نفت از سال گذشته رو به کاهش گذاشت، و همزمان با تلاش دولت این کشور برای ثبات اقتصاد و تأمین مالی حمله به یمن، حدود

۷۳ میلیارد دلار کاهش یافته است و این بانک نیز در راستای خنثی کردن کاهش سریع ذخایر خود به بانک‌های داخلی روی آورده است. بدین ترتیب طی ماه اخیر، چندین مدیر این بانک قربانی یک موج جدید از بازخرید و بازنشستگی شده‌اند که در واقع اولین دور از کنار گذاشتن افراد طی سال جاری است. حتی برخی شرکت‌های مالی بین‌المللی تخمین می‌زنند که از زمان خروج این مدیران (از بانک مرکزی عربستان)، آژانس پولی سعودی مقادیر بیشتری از این

۷۰ میلیارد دلار را خارج کرده‌ است. نایجل سیلیتوئه، مدیرعامل شرکت خدمات مالی «اینزایت دیسکاوری» تخمین می‌زند که آژانس پولی سعودی چیزی بین ۵۰ تا ۷۰ میلیارد دلار را طی 6 ماه اخیر از بازار خارج کرده‌ است و حال پرسش بزرگ این است که این مبالغ چه زمانی سرجایشان بازمی‌گردند؟

ندانم‌کاری النعیمی و بن‌سلمان

اما روزنامه رأی‌الیوم دیروز از 2 اتفاق مهمی که اخیراً رخ داده خبر داد و نوشت که اینها می‌تواند چشم‌اندازی از آینده کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس به دست بدهد و با بررسی عمیق این 2 اتفاق می‌توان تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی احتمالی کشورهای مذکور را پیش‌بینی کرد.

اتفاق اول: دور شدن علی النعیمی وزیر نفت عربستان از انظار عمومی بویژه پس از کاهش قیمت نفت و رسیدن قیمت آن به کمتر از نصف قیمت قبلی‌اش. افرادی بسیار در داخل و خارج عربستان علی النعیمی را مهندس سیاست نفتی این کشور می‌دانند و معتقدند که دولت ریاض برای ورشکسته کردن شرکت‌های تولید نفت صخره‌ای و فروپاشاندن اقتصاد ایران و روسیه بیش از 2 میلیون بشکه نفت (اضافی) به بازارهای جهانی برای کاستن قیمت نفت تزریق کرد. اتفاق دوم: اخراج صدها کارمند شبکه تلویزیونی الجزیره – قوی‌ترین و تنهاترین رسانه سیاسی قطر – به علت کاهش درآمدهای حاصل از فروش نفت. در چنین شرایطی اما پنهان شدن علی النعیمی وزیر نفت عربستان از انظار عمومی گویای شکست سیاستی نفتی است که ریاض به کشورهای اوپک تحمیل کرد و حالا بیش از همه دامن خود عربستان و شیوخ خلیج‌فارس را گرفته است.

این وزیر سعودی که سال گذشته با گستاخی به خبرنگاران می‌گفت هر کاری دلمان بخواهد می‌کنیم و حدود 6 ماه پیش به دنبال سقوط بهای نفت به کمتر از نیمی از ارزش سال گذشته‌اش مدعی بود اوپک حتی با نفت 20 دلاری هم تولیدش را پایین نمی‌آورد، حالا حسابی به دردسر افتاده، به همان اندازه که محمد بن‌سلمان، پسر پادشاه و همه‌کاره این روزهای دولت سعودی خود، عربستان و حتی شیخ‌نشین‌های نفتی خلیج فارس را با سیاست‌های احمقانه‌اش به دردسر انداخته است. حتی برخی معتقدند که النعیمی طراح سیاست‌های نفتی عربستان نیست بلکه مجری این سیاست‌هاست و عبدالعزیز، معاون النعیمی و فرزند ملک سلمان حرف اول و آخر را در وزارت نفت می‌زند.

مؤسسه استاندارد‌اند پورز که در زمینه اعتبارسنجی فعالیت می‌کند، پیش‌بینی می‌کند که استمرار کاهش قیمت نفت شاید باعث تعویق یا لغو برخی پروژه‌های زیرساختی در بسیاری از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس شود و اخراج نزدیک به 25 درصد از 5 هزار کارمند شبکه الجزیره نیز شاید یکی از پیامدهای کاهش قیمت نفت باشد. پروژه‌های بزرگ احداث فرودگاه، راه‌آهن، جاده، تونل و مسکن در اکثر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بویژه عربستان لغو خواهد شد. کاهش درآمدهای نفتی فقط تأثیر سوء در پروژه‌های زیرساختی و انسجام اجتماعی نگذاشته است بلکه موقعیت سیاسی کشورهای عرب صادرکننده نفت را نیز متزلزل کرده است؛ کشورهایی که در 20 سال گذشته در خاورمیانه بیش از کشورهای دیگر به فعالیت‌های سیاسی و نظامی پرداخته‌اند.