به تازگی استدلالی مطرح شده که زمین را در آستانهی انقراضی بزرگ نشان میدهد، این فاجعهای که یکی از اولین قربانیان آن انسان خواهد بود را ششمین پایان برای جهان پس از بیشتر از ۶۵ میلیون سال زندگی مینامند.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از خبرآنلاین: به تازگي استدلالي مطرح شده که زمين را در آستانهي انقراضي بزرگ نشان ميدهد، اين فاجعهاي که يکي از اولين قربانيان آن انسان خواهد بود را ششمين پايان براي جهان پس از بيشتر از ۶۵ ميليون سال زندگي مينامند، اما شواهد فسيلي جديد از قلم افتادن يکي از اين انقراضها در گذشتهي زمين خبر ميدهند.
در طول عمر زمين چندين بار و به دلايل مختلف شرايط به گونهاي رقم خورده که نسل اکثر موجودات ساکن بر روي اين سرزمين از بين برود و پس از آن زمين به آنهايي که توانايي تطابق بيشتري داشتهاند به ارث برسد. تاکنون انقراضها به دلايل طبيعي مانند آتشفشانها و شرايط آب و هوايي سخت و يا تغيير در سطح اکسيژن و برخورد سيارک به وقوع پيوسته است، اما آيا زمان اين فجايع تمام شده است و زمين به خانه تکاني ديگري دست نخواهد زد.
با افزايش روز افزون جمعيت انساني و تغيير شرايط اقليمي، انسان نسل بسياري از جاندران را به سمت نابودي کشيده است و بسيار غير محتمل خواهد بود که با نابود شدن باقي گونهها نسل انسان در امان بماند. آيا در ميانهي انقراض مصنوعي بزرگي قرار گرفتهايم و همانند دايناسورها انسان نيز زمين را به گونهاي ديگر از موجودات خواهد سپرد. تاريخ زمين در دل خاک و در ميان فسيلها نوشته شده است، دانشمندان با بررسي آثار به جاي مانده از آن دوران بر رخ دادن پنج انقراض بزرگ تاکنون توافق دارند و شواهد بحث برانگيزي از يک انقراض ديگر نيز به دست آوردهاند.
۱. انقراض اردويسن-سيلورين (Ordovician-Silurian)
اولين انقراض بزرگ در تاريخ زمين در ۴۴۰ تا ۴۵۰ ميليون سال پيش دو اوج مرگبار به فاصلهي صدها هزار سال داشته است. در اين زمان اکثر موجودات در درياها زندگي ميکردند، پس تعداد زيادي از موجودات دريايي آن زمان مانند تريلوبيتها، براکيوپودها و گراپتوليتها نابود شدند. در طي اين مرگبارترين انقراض سوم، ۶۰ تا ۷۰ درصد از تمام گونههاي جانداران از بين رفتهاند.
۲. انقراض دونين پسين (Late Devonian
در ۳۶۰ تا ۳۷۰ ميليون سال پيش تا سه چهارم از تمام گونههاي زنده به کام مرگ فرو رفتند، هرچند ممکن است اين انقراض مجموعهاي از چندين فاجعه در امتداد يکديگر بوده باشد اما به دليل نزديکي زماني آن را يک انقراض ميشناسند. زندگي در آبهاي کم عمق بيشترين صدمه را از اين چکش مرگ دريافت کرده است به نحوي که تا صد ميليون سال پس از آن هيچ گونهي جديدي از مرجانها تکامل پيدا نکرده است.
۳. انقراض پرمين-ترياسه (Permian-Triassic)
به اين فاجعه مرگ بزرگ گفته ميشود که نامي است برازندهي بزرگترين انقراض تاريخ زمين؛ ۲۵۱ ميليون سال پيش بر اثر انقراض پرمين-ترياسه تا ۹۷ درصد از کل موجودات زندهي زمين از بين رفتند و تنها سه درصد باقي مانده توانستند چرخهي تکامل را ادامه داده و زمين را زنده نگه دارند، و از اين زمان به بعد هرچه بر روي زمين زيسته از اين سه درصد نشأت گرفته است.
۴. انقراض ترياسه-ژوراسيک (Triassic-Jurassic)
۲۰۰ ميليون سال پيش و در طول ۱۸ ميليون سال پاياني دورهي ترياسه، دو يا سه تغيير در شرايط اقليمي باعث رقم خوردن اين فاجعهي بزرگ شده است. تغييرات آب و هوايي، فوران آشتفشاني، سيل گدازه و سرانجام برخورد يک سيارک از متهمان پديد آمدن اين فاجعه که به انقراض نسل سه چهارم از موجودات زنده منتهي شد شناخته ميشوند.
۵. انقراض کرتاسه-پالئوژن (Cretaceous-Paleogene)
انقراض کرتاسه سوم که به انقراض K/T نيز شناخته ميشود در ۶۵.۵ ميليون سال پيش رخ داده است. اين فاجعه به علت منقرض شدن نسل دايناسورها مشهورترين انقراض تاريخ به شمار ميآيد، با اين حال فقط دايناسورها قرباني اين رويداد مرگبار نبودهاند و موجودات بسياري از جمله آمونيتها، بسياري از گياهان گلدار و آخرين پتروزاروسها در طي اين واقعه از بين رفتهاند. در اين انقراض ۷۵ درصد از کل جانداران زمين نابود شدهاند.
ششمين انقراض
حدود ۲۰ سال است که دانشمندان به شواهدي از وجود يک رويداد مرگبار در دوران پرمين ميانه (۲۶۲ ميليون سال پيش) دست پيدا کردهاند. انقراض کاپيتانيان (Capitanian) پس از به دست آمدن شواهد فسيلي از مرگ دستهجمعي موجودات در صخرههاي کشور چين مطرح شد، تاکنون اين رويداد مورد بحث باقيمانده بود زيرا فسيلها تنها از نواحي گرمسيري جمع آوري شده بودند و اين شک را مطرح ميکند که شايد اين مرگ و مير فاجعهاي محلي بوده و در تمام زمين رخ نداده باشد. همچنين عدهاي بر اين عقيدهاند که اين فسيلها به شروع روند رو به انقراض پرمين در ۱۰ ميليون سال پس از آن مربوط ميشود.
با اميد به ارائهي توضيحي مناسب براي اين موضوع دانشمندان به جمع آوري اطلاعات از گذشتهي زمين ادامه دادند، محققان دانشگاه Hull و Leeds به شواهدي از اين انقراض در نزديکي مجمع الجزاير اسوالبارد نروژ دست يافتهاند، به دنبال يافتن آثار فسيلي از پراکيوپودها (بي مهرگان دريايي که در آغار دورهي کامبرين يعني حدود ۵۷۰ ميليون سال پيش ظاهر شدهاند بودند) آنها با ديوارهاي از اسکلت اسفنجها در آبهاي سرد اقيانوس آرام شمالي مواجه ميشوند.
با بررسي اطلاع جمع آوري شده مشخص ميشود که فسيلهاي بازوپايان در دورهاي از تاريخ زمين کاملاً ناپديد ميشود و تا در حدود هشت ميليون سال پيش از مرگ بزرگ بعضي از گونههاي آنها بهبود مييابند. وجود بهبود در شرايط زندگي مستقل بودن اين فاجعه از انقراض پرمين را تاييد ميکند. از نظر گستردگي و بزرگي ميتوان گفت اين انقراض به انقراض کرتاسهي سوم شباهت دارد، اما اين فاجعه چرا به وجود آمده است؟ به عقيدهي دانشمندان کمبود سطح اکسيژن نقش عمدهاي در بروز اين فاجعه داشته است، همچنين کاهش سطح کربونات آن زمان در ارتفاعات بالا ميتواند نشان دهندهي اسيدي شدن اقيانوسها در کنار تشديد کاهش سطح اکسيژن باشد.