حال و هوای مساعد وین و احتمال توافق

به گزارش بولتن نیوز،  آنچه از شواهد پیداست روند مذاکرات در مسیر مثبتی پیش می رود همچنان که سفر اخیر آمانو به تهران با نتایجی مثبت همراه شد. از نگاه ناظران دور نبود که آمانو این بار با هدف نزدیک کردن دیدگاه ها راهی تهران شد. او نیامده بود تا با رویکردهای منفی که در گزارش های گذشته آژانس درباره فعالیت هسته ای ایران مسبوق به سابقه بود مانعی بر سر راه مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 ایجاد کند. بلکه حضور آمانو در تهران در این مقطع زمانی خاص حکایت از یک تغییر موضع اساسی داشت. گویا او مأموریت یافته بود تا در این سفر هم مواضع قبلی آژانس نسبت به ایران را تعدیل کند و هم زمینه را برای دستیابی به توافق فراهم آورد. شش قدرت طرف مذاکره ایران هم از نارضایتی تهران نسبت به مشی آمانو باخبر بودند. آژانس در مواضع پیشین خود مدعی می شد ایران برنامه های مشکوکی در راستای برنامه هسته ای نظامی در دست انجام دارد و از ایران می خواست که اثبات کند چنین برنامه ای ندارد. این همه در حالی است که مدیر آژانس در آخرین موضع گیری خود بر وجود نداشتن مقاصد نظامی در برنامه هسته ای ایران تصریح و تأکید کرد.
اکنون که کشورهای قدرتمند و تأثیرگذار دنیا در قالب گروه کشورهای 1+5 قرار را بر این گذاشته اند تا با ایران بر سر برنامه هسته ای و چگونگی لغو تحریم های اقتصادی وضع شده توافق کنند، لازم است تا زمینه این تفاهم از سوی آژانس بین المللی انرژی هسته ای مهیا شود. از قراین پیداست که طرف مذاکره قصد ندارد نگاه خود را به گذشته معطوف کند و همچنان به موضوعاتی درباره پارچین و نطنز بپردازد بلکه همه نگاه ها معطوف آینده است. گزارش مثبت آژانس، دیدار آمانو با رئیس و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و در نهایت دید مثبت و حسن تفاهمی که آمانو در بازگشت از ایران به همراه برده است، جمله از عواملی هستند که در تسهیل حصول به توافق تأثیرگذار خواهند بود.
اما واقعیت این است که رشته تصمیم گیری نهایی درباره برنامه هسته ای ایران در مذاکره ظریف با شش همتای او رقم می خورد و نباید نقش آژانس را معادل وزن شش قدرت دیگر تصور کرد. این که آمانو در سفر اخیر تأکید می کند که «راه زیادی باقی مانده است» ناظر به همین واقعیت است که او صلاحیت تصمیم گیری درباره توافق 1+5 با ایران را ندارد، بنابراین ترجیح می دهد جای بازی در این زمینه را باقی بگذارد.
به هر حال چنان که رسانه های حاضر در محل مذاکره روایت کرده اند اکنون دور مذاکرات به خط پایان نزدیک شده است تا حدی که کارشناسان شمارش معکوس را برای اعلام توافق ظرف روزهای پایانی هفته آغاز کرده اند.
واقع امر این است که با محاسبات و منطق دنیای دیپلماسی باید توافق نهایی را موضوعی در دسترس بدانیم. زیرا در شرایط کنونی تنها راه باقی مانده توافق است. راه دیگر تنش است که امروز منطقه خاورمیانه از آن لبریز شده است. در شرایطی که داعش و القاعده و طالبان، همچنان در عراق، سوریه، افغانستان و دیگر کشورهای منطقه جولان می دهند و در شرایطی که عربستان همصدا با اسرائیل به مخالفت با توافق هسته ای ایران و 1+5 ایستاده است شش قدرت جهانی در وین باید اصرار داشته باشند و تلاش کنند که به چنین توافقی دست پیدا کنند تا در این غوغای بحرانی خاورمیانه از مسیر تفاهم با ایران بتوانند روی رسیدن خاورمیانه به آرامش حساب کنند.