مطالعه جدیدی که یک اندیشکده تحقیقاتی آمریکایی به تازگی منتشر کرده به رهبران و مقامات غربی توصیه میکند که نباید دین و مذهب را نادیده بگیرند و در فرآیند تصمیمگیری برای سیاست خارجی باید مذهب را به حساب آورند و جنبشهای اسلامی را به فضای دمکراتیک پذیرا شوند.
به گزارش بولتن نیوز، مذهب و فعالان مذهبی به چه نحوی بر سیاست و سیاست خارجی در امریکای شمالی، اروپا و همسایگی اروپا اثر میگذارند؟ فرقه لیبرال واقعاً تا چه حد سکولار است؟ جوامع لیبرال چطور میتوانند فعالان مذهبی و مذهب را به بهترین شکل مدیریت کنند؟ نمود تفاوتهای مذهبی بین اروپای قدری سکولارتر و امریکای قدری مذهبیتر، کجای سیاست خارجی هستند؟ اسلامگرایی در فرقههای مختلف آن، چگونه فرقه لیبرال را به چالش میکشاند؟ نقش مذهب در سیاست خارجی ولادیمیر پوتین در روسیه و در تغییر ترکیه توسط رجب طیب اردوغان چیست؟ سیاستهای غرب در پیشبرد آزادی مذهبی چقدر مؤثرند؟
این سؤالات و برخی سؤالات دیگر در گزارش راهبردی اندیشکده ترنس آتلانتیک با نام «دین، آزادی و سیاست خارجی: چالشهایی برای جامعه اروپا و آمریکا»، مورد بررسی قرار میگیرد و درباره اینکه چطور باید نقش مذهب و سیاست را درک و بررسی کرد پیشنهادهایی میدهد.
■ ظهور مذهب به عنوان یک عامل مهم در منطقه دو سوی اقیانوس اطلس ■
مذهب به عنوان یک عامل مهم در منطقه دو سوی اقیانوس اطلس (اروپا و آمریکا) ظهور دوباره یافته است. حملات تروریستی با انگیزه مذهبی، بحث بر سر ارتباط بین اسلام و غرب را در اروپا تازه کرده است. قدرتگیری فزاینده رجب طیب اردوغان در ترکیه این بحث را مطرح کرده است که آیا اسلام با دموکراسی سازگار است و آیا فعالیتهای او به سادگی دستاویزی برای جذب قدرت ایجاد میکند؟ در ایالات متحده، تأثیر گروههای مسیحی هم بر سیاستهای داخلی و هم بینالمللی بحثهای داغی را برانگیخته است.
اینها و سایر جنبههای نقش مذهب در جامعه سرتاسر اقیانوس اطلس موضوع تهیه یک گزارش جدید توسط گروهی از دانشمندان از اروپا، ایالات متحده و کانادا با عنوان «دین، آزادی و سیاست خارجی: چالشهایی برای جامعه اروپا و آمریکا» گردید.
■ غرب باید اهمیت مذهب را درک کند■
این دانشمندان استدلال کردهاند که:
- غرب در مواجهه با مذهب نقطهضعف دارد. لازم است سیاستمداران، سیاستگذاران و دانشگاهیان سکولارمآب غرب، اثر مذهب بر امور جهان را درک کنند و این را در تصمیمگیری خود لحاظ کنند تا تعامل بهتری با گروههای مذهبی در جهت ارتقای توسعه و مدیریت کشمکشهای موجود داشته باشند.
- فضای دمکراتیک باید برای طرفهای اسلامی باز باشد اما این کار باید با چشمان کاملاً باز و با فهم اینکه این طرفها ممکن است متعصب باشند و مذهب و گروههای لیبرال همیشه با هم سازگار نیستند، صورت گیرد. تونس و ترکیه مثالهایی برای توسعه دموکراسیهای معتدل در جهان اسلام هستند و باید مورد توجه جامعه اروپا و آمریکا قرار گیرند.
■ غرب سهم مهمی از پیامد یک جنگ مذهبی در خاورمیانه■
- دولت خودتأسیس داعش باید مهار شود شود ولی بازپسگیری سرزمینها را باید به جنگجویان منطقهای واگذار کرد. غرب سهم مهمی از پیامد یک جنگ مذهبی در خاورمیانه دارد ولی بهخودیخود نمیتواند تعیینکنندهی آن پیامد باشد.
- استفاده ولادیمیر پوتین از کلیسای ارتدکس روسیه و تلاش او برای اینکه مواجههی روسیه با غرب را در یک چارچوب تمدنی جای دهد اروپا و امریکای شمالی را با چالش قدرت نرم مواجه کرده است.
در این مطالعه مشترک فصلهایی جداگانه مشتمل بر ملاحظاتی درباره مذهب و فرقه بینالمللی لیبرال، اسلام و فرقه لیبرال، اسلام در ترکیه، داعش، فعالان مذهبی و سیاست خارجی در غرب، نحوه برخورد سیاست خارجی اروپا و امریکا با تهدیدهای اقلیتهای مذهبی، آزادی مذهبی در اروپا و همسایگی جنوب آن، مسیحیت شرقی و گروه بینالمللی لیبرال و نقش مذهب در سیاست خارجی روسیه وجود دارد.
■ درباره اندیشکده ترنس آتلانتیک■
«دین، آزادی و سیاست خارجی: چالشهایی برای جامعه اروپا و آمریکا»، هفتمین گزارش سالانه آکادمی اروپا و آمریکا است. اندیشکده ترنس آتلانتیک در واشنگتن، با همکاری اندیشکده جرمن مارشا فاند (جیاماف) در آمریکا، ابلین یوند جرد بسریوس از وقف زِیت، وقف رابرت بوش، بنیاد لیند و هری برادلی و وقف فریتز تایسن، تشکیل شده است که هر سال روی زمینه متفاوتی از موضوعات مهم در رابطه اروپا و آمریکا متمرکز میشود.
استفان زابو مدیر اجرایی اندیشکده ترنس آتلانتیک نیز در خصوص این گزارش اظهار کرده است: «سیاستگذاران در جامعه اروپا و آمریکا باید اثر مذهب بر جنبههای مختلف را در تصمیمگیریهای خود وارد کنند. این گزارش راههایی را برای انجام این کار و برای اندیشیدن درباره اثر متقابل دین، آزادی و سیاست خارجی پیشنهاد میکند.»