کتاب‌های تعاملی و کتاب-بازی در اولویت «پرنده آبی» خواهد بود

گروه ادبیات، نشر و رسانه، در روزهای پایانی سال گذشته، «مسعود کوثری» مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی در آستانه شرکت در نمایشگاه بین المللی کتاب کودک و نوجوان «بولونیا» در یک نشست خبری با حضور اهالی رسانه، ضمن تاکید بر وجود بحران در حوزه نشر، از آینده روبه بهبود این وضعیت در سال آتی به ویژه برای موسسه انتشارات علمی فرهنگی خبر داد.

به گزارش بولتن نیوز، درحالی که به نظر می رسد، بخش قابل توجهی از برنامه های دور جدید مدیریتی انتشارات علمی فرهنگی به حوزه ادبیات و کتاب کودک و نوجوان اختصاص یافته، بلافاصله پس از بازگشت دکتر کوثری و تیم نمایشگاهی این موسسه قدیمی و بزرگ انتشاراتی کشورمان از ایتالیا، به سراغ ایشان رفتیم و ضمن صحبت درخصوص دستاوردهای نمایشگاه «بولونیا» دیگر برنامه های انتشارات علمی فرهنگی را نیز از ایشان جویا شدیم.

بخش نخست این گفت و گو با دکتر کوثری، مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی که بیشتر به نمایشگاه «بولونیا» و حضور این انتشارات در این نمایشگاه بین المللی اختصاص دارد، تقدیم می گردد:

مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی با اشاره به حضور این موسسه در نمایشگاه کتاب کودک بولونیا، گفت: نمایشگاه کتاب بولونیا، مهمترین نمایشگاه بین المللی کتاب کودک است که به غیر از غرفه های کشور میزبان که امکان فروش مستقیم محصولات فرهنگی را هم برای شان فراهم می کند، دیگر غرفه ها صرفاً به صورت نمایشگاهی میزبان مخاطبان هستند و صرفاً حقوق مولف یا همان کپی رایت تبادل می شود که درحقیقت کسانی که خواستار ترجمه آثار یا نشر آن در کشور خود هستند، به این نمایشگاه آمده و معاملاتی درچارچوب خردیداری حقوق مولف در نمایشگاه انجام می دهند. بنابراین باتوجه به آن که تصویرگری ایرانی در سطح جهانی هم حرف هایی برای گفتن دارد، این نمایشگاه فضای بسیار خوبی است برای ما و تصویرسازان ایرانی که بتوانند با ارائه آثار خود امکان انتشار آن در دیگر نقاط جهان را فراهم کنند.

دکتر کوثری با اشاره به حضور 4 نماینده رسمی از کشورمان در این نمایشگاه گفت: انتشارات علمی فرهنگی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات «شبآویز» و یک غرفه هم ازسوی موسسه نمایشگاه های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نمایشگاه شرکت کرده بودند که این موسسه هم البته به نمایندگی از تعدادی دیگر از ناشران ایرانی در نمایشگاه «بولونیا» حضور یافته و آثار آن ها را ارائه کرده بود. در نهایت نیز برخی از حضار موفق به برقراری ارتباطات و تعاملاتی برای فروش رایت آثارشان به شرکت های انتشاراتی خارجی شدند.

مدیرعامل انتشارات علمی فرهنگی با اشاره به حضور نمایندگان کشور کرواسی به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه امسال، خاطرنشان کرد: آنچنان که دکتر شهرام نیا پس از برگزاری نمایشگاه «بولونیا» نیز اعلام کرد، صحبت ها و تعاملاتی برای حضور ایران به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه سال آتی انجام گرفته و امیدواریم این مهم نیز متحقق گردد.

وی با اشاره به حضور ناشران جهانی در نمایشگاه «بولونیا» گفت: در این دوره به غیر از ناشران حرفه ای و کارکشته کشور میزبان یعنی ایتالیا، ناشرانی نیز از کشورهای امریکا، فرانسه و آلمان به همراه تعداد زیادی از ناشران آسیای جنوب شرقی همچون ناشران کشور چین، هنگ کنگ و تایوان و کره جنوبی برای عرضه آثارشان وارد فضای فعالیت شده بودند.

کوثری با اشاره به آخرین تحولات دنیای نشر و کتاب کودک، افزود: یکی از جریانات جالب توجهی که در سال های گذشته از سوی ناشران بسیار مورد توجه قرار گرفته، ترکیب هایی از «کتاب-بازی» است که ناشران بسیاری به طور ویژه بر روی این حوزه سرمایه گذاری نموده اند و به نظر می رسد، سبک های قدیمی تر که برپایه تصویرگری هنرمندانه و برجسته کار می شد، آهسته آهسته از دور خارج می شوند و جای خود را به شیوه های جدید کتاب سازی و نشر می دهند.

این پژوهشگر حوزه هنرهای بصری و گرافیک افزود: باوجود ویژگی های مثبت این شیوه معاصر کتاب کودک، باتوجه به زیبایی ها و ارزش های فراوان شیوه های هنری تر قدیمی باید به گونه ای برنامه ریزی شود که علاوه بر استفاده از شیوه های نوین، مانع از بین رفتن کامل شیوه های قدیمی شویم.

کوثری همچنین با اشاره به ورود نقاشی های رایانه ای و دیجیتال در صنعت کتاب آرایی و تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان که با حداقل زحمت بیشترین بازده را برای ناشران به همراه دارد و در این زمینه به ویژه ناشران آسیایی همچون ناشران کشورهای چین و هند سرمایه گذاری گسترده ای در این حوزه انجام داده و آثار بسیاری را به صورت سری با نرم افزارهای رایانه ای تولید کرده اند که باوجود آن که از کیفیت تصویرسازی چندان قابل توجهی برخوردار نیست، اما آثاری متنوع در تیراژ بالا ارائه کردند.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به کتاب های اینتراکتیو یا تعاملی به عنوان گرایش سوم مورد توجه ناشران در نمایشگاه بولونیا، خاطرنشان کرد که در این نمایشگاه علاوه بر اختصاص غرفه هایی برای این دست آثار، جلسات و نشست هایی نیز درخصوص آن برگزار شد.

کوثری خاطرنشان کرد: در نمایشگاه «بولونیا» هم در زمینه سرگرمی آثار قابل توجهی ارائه شده بود و هم در زمینه آموزش استفاده خوبی از این شیوه به عمل آمده بود. وی افزود: ویژگی مهم این دست آثار، امکان دخل و تصرف مخاطب در کتاب است که بر این اساس کاربر یا مخاطب این آثار با استفاده از نرم افزارهای رایانه ای و تلفن همراه امکان ورود به فضای تصویرسازی کتاب از طریق تغییر رنگ، تغییر جهت و مسائلی از این دست را در اختیار دارد که به عنوان نمونه مخاطب می تواند به صورت عملی از طریق این آثار با ساختار چشم یا آناتومی بدن انسان آشنا شود.

وی تصریح کرد: باوجود آن که ناشران ایرانی از یک سال پیش خود را برای حضور در نمایشگاه «بولونیا» آماده می کردند، متاسفانه هنوز اقدام قابل توجهی در راستای این گرایش های مدرن تصویرسازی و نشر کتاب انجام نداده اند و در نمایشگاه «بولونیا» نمونه ای از کتاب های مدرن ازسوی غرفه های ایران ارائه نشد و گویی ناشران ایرانی تنها به شرکت و حضور در نمایشگاه بسنده کرده بودند.

کوثری همچنین با اشاره به حساسیت برگزارکنندگان بر روی آثار برخی از تصویرسازان برجسته ایرانی و غیرایرانی، تاکید کرد: اتفاقی که در چندسال اخیر بسیار شاهد بودیم، استفاده ناشران خارجی از سرمایه های کشورمان با حداقل قیمت بوده که ازسویی نشان از قدرت تصویرسازان ایرانی دارد و همزمان ناشی از بی توجهی سیستم مدیریتی داخلی نسبت به این مهم است که باوجود آن که اتفاق میمونی برای تصویرگران کشورمان است، متاسفانه درنهایت به سود صعنت نشر کشور نیست.

مدیرعامل انتشارات علی فرهنگی همچنین با اشاره به برخی رایزنی های صورت گرفته درحاشیه نمایشگاه «بولونیا» برای فروش رایت آثار ارائه شده ازسوی این انتشارات با ناشران خارجی، گفت: آثاری همچون مجموعه «این بود که ...» شامل 5 داستان، «سارا، درخت سیب و مربا»، «چوپان دروغگو» و چند اثر دیگر که همگی در یکی دو سال اخیر به چاپ رسیده اند، برخی از آثاری است که برای انتشار بین المللی مورد مذاکره قرار گرفته اند و امیدواریم به زودی شاهد چاپ و انتشار آن در کشورهای خردیدار آن باشیم.

دکتر کوثری همچنین افزود: گفت و گو هایی نیز با برخی از تصویرگران ایتالیایی و ژاپنی برای تولید محصولات مشترک در شیوه های نوین نشر کتاب کودک، انجام گرفته که انشاءالله پس از تصمیم گیری ازسوی کارشناسان انتشارات علمی فرهنگی مقدمات تهیه و انتشار این آثار فراهم خواهد شد.

ایشان با اشاره به سابقه نیم قرن فعالیت «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» و همچنین انتشارات «فرانکلین» در حوزه کتاب کودک و تهیه و تولید آثاری با همکاری بزرگانی چون «پرویز کلانتری» و «مرتضی ممیز» و دیگر اساتید این حوزه، گفت: پس از انقلاب و تاسیس دوبار انتشارات تحت عنوان «انتشارات علمی و فرهنگی» نیز اقداماتی صورت گرفته اما در دوره جدید و پس از ثبت برند «پرنده آبی» برای فعالیت تخصصی انتشارات علمی فرهنگی در حوزه کتاب کودک و نوجوان، علاوه بر آن که فعالیت ها به صورت منظم و با برنامه ریزی بهتر انجام خواهد گرفت، سعی خواهد شد با استفاده از عنوانی مناسب و برپایه ارتباطی صمیمی تر با خانواده ها و کودکان، این آثار تولید و در اختیار مخاطب قرار بگیرد.

کوثری با اشاره به فعالیت های اخیر انتشارات علمی فرهنگی در زیرمجموعه «پرنده آبی» گفت: کتاب نقاشی «هیچی هیچی» که با همکاری نشر «دیبایه» آماده شده، کتاب بسیار خلاقانه ایست که به کودکان در زمینه پرورش استعداد و خلاقیت شان در نقاشی با استفاده از وسایل دم دستی یاری خواهد رساند.