نگاهی به "قانون بازبینی متمم هسته‌ای" سنای آمریکا درباره توافق احتمالی ایران و گروه ۱+۵

این تصمیم پس از آن گرفته شد که سناتور باب کورکر، رئیس جمهوری‌خواه کنگره، و سناتور بنجامین ال. کاردین، عضو برجسته اقلیت دموکرات سنا، درباره مصالحه‌ای برای تغییر برخی قیودی که کاخ سفید به شدت با آنها مخالفت کرده بود، به توافق رسیدند.

با تصویب این طرح در کمیته روابط خارجی سنا، جان کورنین، سناتور ارشد جمهوری‌خواه از احتمال رأی‌گیری در مورد طرح نظارت بر توافق هسته‌ای با ایران، در صحن اصلی سنا در هفته آینده خبر داد. مجلس نمایندگان نیز اعلام کرد پس از تصویب طرح در سنا، فورا درباره آن رای‌گیری خواهد کرد.

مفاد اصلی قانون نظارت بر توافق هسته‌ای ایران چیست

بر اساس این طرح باراک اوباما موظف خواهد بود طی پنج روز از زمان دستیابی به توافق هسته‌ای نهایی بین ایران و گروه 1+5 آن را برای بررسی و تصویب به کنگره ارجاع دهد. وی در زمان 30 الی 52 روزه‌ای که توافق در کنگره به سر می‌برد نمی‌تواند تحریم‌های ایران را لغو کند.

در یک ماه زمانی که کنگره فرصت دارد توافق احتمالی را بررسی کند، اوباما می‌تواند تحریم‌های اعمال شده دولت آمریکا علیه ایران را لغو کند اما تحریم‌های کنگره تا پایان بررسی توافق با تهران همچنان باقی خواهد ماند.

کورکر در طرح پیشنهادی خود خواهان ممنوعیت لغو تحریم‌ها برای 60 روز بود اما یکی از موارد مصالحه بین وی و دموکرات‌ها کاهش این بازه زمانی 60 روزه به 30 روز است. پس از 30 روز کنگره آمریکا توافق هسته‌ای را تصویب یا رد خواهد کرد. در صورتی که توافق هسته‌ای رد شود اوباما 10 روز فرصت خواهد داشت مصوبه آنها را پذیرفته و یا وتو کند. اگر اوباما مصوبه کنگره را وتو کند، نمایندگان 12 روز فرصت خواهند داشت که بار دیگر درباره آن رأی‌گیری‌ کنند و در صورتی که دو سوم مجموع سناتورهای آمریکایی بار دیگر به آن رأی دهند وتوی اوباما بی‌اثر خواهد شد.

بر اساس طرح اصلاحی که سناتورهای جمهوری‌خواه و دموکرات بر سر آن توافق کردند، رئیس جمهور آمریکا باید هر 90 روز به کنگره گزارش دهد که تهران به توافق هسته‌ای پایبند است.

اما برخی سناتورهای آمریکایی خواهان اعمال متمم‌های دیگری در این طرح بودند. برای مثال جان باراسو، سناتور جمهوری‌خواه، خواهان تأیید "عدم دخالت ایران در اقدامات تروریستی" علیه این کشور بود که به شدت با مخالفت کاخ سفید مواجه شده و بالاخره با 13 رأی مخالف در برابر تنها 6 رأی موافق ناکام ماند.

دیگر متمم را مارکور روبیو، یک سناتور جمهوری‌خواه دیگر، قصد داشت ارائه کند. وی در این متمم پذیرش توافق نهایی هسته‌ای را منوط به "به رسمیت شناخته شدن موجودیت اسرائیل توسط ایران" کرده بود. روبیو در نهای با اعلام اینکه از لحن طرح راضی است از ارائه این متمم خودداری کرد.

اوباما قانون نظارت بر توافق هسته‌ای ایران را امضا می‌کند

پس از تصویب این طرح در کمیته روابط خارجی سنا، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید گفت دولت آمریکا برای دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در کمیته روابط خارجی سنا روشن کرده‌ است که رئیس جمهور مایل به امضای طرح پیشنهادی خواهد بود.

وی گفت: "از مصوبه‌ای که رئیس جمهور قصد وتوی آن را داشت به مصوبه‌ای رسیده‌ایم که اصلاحات ملموسی در آن اعمال شده و اکنون در طرح مورد سازش رئیس جمهور مایل به امضای آن است. مسلما این بهتر از طرح قبلی است."

ایران و کشورهای گروه 1+5 پس از هشت روز مذاکرات فشرده و حساس در شهر لوزان سوئیس، سرانجام 13 فروردین (دوم آوریل) درباره چارچوب توافق نهایی به تفاهم دست یافتند.

هر دو طرف تلاش می‌کنند تا تاریخ 10 تیر که پیشتر به عنوان آخرین ضرب‌الاجل تعیین شده بود، به یک توافق نهایی دست یابند.