گروه بین الملل، ظرف دو روز گذشته هیاتی از وزارت منابع طبیعی اقلیم به سرپرستی طه زنگنه معاون وزیر به تهران آمد تا مذاکرات خود را با هیات وزارت نفت در تهران ادامه دهند.
به گزارش دفتر نمایندگی بولتن نیوز در اقلیم کردستان عراق، در روزهای پایانی سال گذشته بود که
رستم قاسمی در راس هیاتی به اربیل آمد و اولین دوره مذاکرات جدی بین دو طرف با نظارت رستم قاسمی رئیس ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق و نیچیروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق در هنل دیوان اربیل انجام شد.
در پایان این مذاکرات طرفین در خصوص صادرات گاز ایران به اقلیم توافق کردند و بقیه مذاکرات به تهران موکول شد.
براساس استراتژی ترسیم شده بین اقلیم و جمهوری اسلامی ایران دو طرف درصدد بستن قراردادهای مهم نفتی و گازی با همدیگر هستند که مسیر روابط اقتصادی بین دو طرف را از هر زمانی بیشتر استراتژیک می کند.
در این راستا قرار شده است خط لوله نفتی بین دو طرف کشیده شود و نفت اقلیم روانه پالایشگاههای تبریز و کرمانشاه شده ودر مقابل گازوییل نیروگاههای برق اقلیم تامین شود.
می توان پیش بینی کرد که نفت اقلیم از این به بعد تنها از طریق ترکیه روانه بازارهای جهانی نمی شود و ایران هم شریک اقتصادی اقلیم در حوزه انرژی می شود.
تاکنون اقلیم در این حوزه هیچ تمایلی برای همکاری با ایران نشان نمی داد و بیشتر متمایل بود با ترکها در این خصوص سرمایه گذاری کند کما اینکه خط لوله نفتی اقلیم به ترکیه زده شد و اقلیم حاضر شد برای آن روابط خود را با بغداد تیره کند.
تا قبل از حمله داعش ترکها نقطه امید بزرگ سیاست خارجی اقلیم بودند و در این راستا مقامات اقلیم آشکارا از حمایت ترکیه از استقلال کردستان گفتند و چنان بی محابا به سمت آنها رفتند که دیگران از حوزه انرژی اقلیم دور ماندند.در این میان اگرچه بخشی از نفت اقلیم بوسیله کامیون به ایران و بندر برده می شود ولی در مجموع ایران مسیر استراتژیکی نبود.
با ظهور داعش، ترکها هر روز با یک بهانه از همکاری صادقانه با اقلیم پرهیز کردند که همین این شک را ایجاد کرد که ترکها از یک سو اقتصاد اقلیم را به خود وابسته کرده و یک جامعه مصرفی ترکی از آن درست کرده و از آن طرف با حمایت از داعش علیه کردها کوشید نه تنها کردها را در تنگنا قرار دهد بلکه کوشید از این کارت داعش برعلیه سایر کشورهای منطقه نیز بهره برداری کند.
در عمق استراتژیک ترکیه در خارج، به حداقل رسیدن اختلافات با کشورهای منطقه تبدیل به یک بحران بزرگ در روابط کشورها با ترکها شد.
هرچند کردهای عراق کشور نیستند اما آنها هم به عنوان یک بازیگر از این سیاست بیشترین تاثیر منفی را گرفتند، با این تفاوت که کردها به دلیل اینکه کشور نیستند بیشتر آسیب پذیر هستند.
قرارداد 50 ساله با ترکیه در خصوص نفت نیز کمک نکرد تا سیاست ترکیه در خصوص کردهای عراق تغییر یابد، این در حالی است که مقامات کردها در عراق بخصوص خاندان بارزانی نقش بسیار بالایی در کاهش منازعات داخلی ترکیه با کردها داشته و در انتخابات اخیر نیز کمک کردند که آرای بسیاری از خاندان کردی مانند "گردی ها" در ترکیه به صندوق اردوغان و حزبش واریز شود.
این همراهی با ترکیه تا بدانجا پیش رفت که اقلیم بخاطر دولت ترکیه درصدد بود مدارس جبهه خدمت به رهبری "فتح الله گولن" را در اقلیم تعطیل کند.این مدارس که در لوای شرکت "فزالار" در اقلیم کار می کنند در زمره سربازان بدون سلاح ترکیه در اقلیم به شمار می رفتند اما همین سربازان هم وقتی روابط گولن و اردوغان تیره شد نزدیک بود در حمایت از اردوغان از اقلیم بیرون کرده شوند.
اگرچه این مدارس ماندند ولی مقصود این است که اقلیم در طبق اخلاص خود برای ترکیه کم نگذاشت اما در سه راه سرنوشت ساز کردها تنها ماندند و اگر ایران و کشورهای غربی آنهم در سطح محدود، نبودند مشخص نبود داعشی ها الان تا کجای کردستان عراق پیش روی کرده بودند.
با این اتفاقات مخالفان طراح رابطه با ترکیه جدی تر وارد میدان شدند و در سطح رسانه ای نیچیروان زیر تیغ این افراد رفت و اعلام کردند که نیچیروان باید محاکمه شود.
نیچیروان بارزانی نیز به عنوان این معمار خیلی زود تلاش کرد این سیاست را در مسیر درست تر هدایت کند که همان سیاست حفظ بالانس به نفع ایران و ترکیه در اقلیم بود.
اقلیم به خوبی درک کرد که نمی تواند بدون حفظ بالانس روند توسعه را به پیش ببرد، از این رو بود که هیات اقتصادی ایران در اقلیم با حکومت اقلیم به توافق رسیدند که باید بیشتر از گذشته هوای همدیگر را داشته باشند.
واقعیت این است کردستان عراق سرزمین ثروتمندی است و می تواند نقش محوری در حوزه اقتصادی برای ایران به همراه داشته باشد.
سفر طه زنگنه از وزارت منابع طبیعی اقلیم به همراه مدیران کل این وزارتخانه بیانگر این پیام است که اقلیم در تلاش برای بهبود سیاستهای اقتصادی خود است ودر این مسیر ایران به عنوان همسایه ای قدرتمند می تواند باعث بهبود زیرساختهای اقتصادی اقلیم شود.
متاسفانه ملاحظات داخلی در خصوص نبود اعتماد کامل به همدیگر در این سالهای گذشته آسیب جدی به این روند زده است.
گمانه زنی های منفی دو طرف نسبت به همدیگر، سبب حتی تغییر رفتار نیروهای اجرایی در منطقه نسبت به همدیگر شده است که ضروری است از همین امروز روابط استراتژیک در همه سطوح تعریف شود.
داعش سبب شده است که بخشی از رهبران کرد عراقی که تا دیروز روابط با ایران را تنها در نشست های محرمانه جستجو می کردند امروز دیدگاه همسوتری در حوزه سیاسی و اقتصادی نسبت به جمهوری اسلامی ایران داشته باشند و این شانس خوبی برای دو طرف است.
اقلیم و رهبرانش می دانند که نمی توانند از کنار بازیگر مهمی چون ایران به نفع ترکیه و سایر کشورها بگذرند و از سوی دیگر ایران هم می تواند سایه معنوی و سیاسی خود بر منطقه را بیشتر از هر زمانی بگستراند.
نفت و انرژی سرآغاز مهمی است که با روند کنونی می تواند تبدیل به اهرمی برای توسعه روابط در سطوح بالا بین اربیل و تهران شود. و این یک بازی برد برد در سطح منطقه ای است.هم رستم اقتصاد ایران جربزه این توسعه را دارد و هم معمار اقتصادی اقلیم متوجه شده است که گذاشتن توپهای اقلیم در سبد ترکیه اشتباه استراتژیک بود.