آغاز دور تازه مذاکرات هسته ای از امروز
گروه بین الملل، دیپلمات های ارشد ایران و آمریکا از امروز و در آستانه ی دور تازه گفت و گوهای هسته یی ایران و گروه 1+5، چانه زنی های دیپلماتیک خود را آغاز می کنند. وزیر امور خارجه ایران به تازگی اعلام کرد که گفت و گوهای هسته یی وارد «مرحله حساس» شده و 2 طرف به دستاوردهای ملموسی رسیده اند.
به گزارش بولتن نیوز، دور تازه ی گفت و گوهای ایران و آمریکا از امروز دوشنبه یازدهم اسفند ماه (دوم مارس) در دهکده ی «مونترو» در حومه ی شهر «ژنو» سوییس با دیدار «محمدجواد ظریف» و «جان کری» وزیران امور خارجه ی 2 کشور آغاز می شود؛ گفت و گوهایی که مقدمه یی برای گفت و گوی رسمی ایران و 1+5 است که پنجشنبه ی همین هفته برگزار خواهد شد.
به جز وزیران امور خارجه ی ایران و آمریکا، «ارنست مونیز» وزیر انرژی ایالات متحده و «علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در گفت و گوهای 2 جانبه حضور دارند.
در این پیوند و چند ساعت پیش از آغاز گفت و گوهای مونترو بیان چند نکته می تواند ترسیمی از فضا و چشم انداز مذاکرات هسته یی به دست دهد:
1-طی هفته های گذشته رایزنی ها شتاب بیشتری یافت و گفت و گوهای 2 وچند جانبه ی هسته یی وارد فاز تازه یی شد. دور پیشین گفت و گوها از نخستین روز ماه جاری به مدت چهار روز در ژنو انجام شد و با پیشرفت های جدی همراه بود. البته برخی اختلاف ها از جمله موضوع تحریم ها همچنان به قوت خود باقی ماند. پس از این دور از گفت و گوها مذاکره کنندگان رایزنی ها را مفید و سازنده ارزیابی کردند.
به گفته ی ظریف، مذاکرات به مرحله ی حساس خود نزدیک شده است. همچنین «مجید تخت روانچی» معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکره کننده ی کشورمان پیشرفت در این دور از گفت و گوها را «قابل ملاحظه» ارزیابی و اظهار امیدواری کرد در روزهای آتی گشایش بیشتری در مذاکرات حاصل شود.
به گزارش پایگاه خبری آمریکایی «هیل»، «وندی شرمن» معاون وزیر امور خارجه ی آمریکا جمعه بیست و هفتم فوریه (هشتم اسفند) طی سخنانی در اندیشکده ی «کارنگی» با روشن دانستن چشم انداز توافق هسته یی ایران و غرب اظهار داشت: باور دارد اگر توافق حاصل شود، جهان از توافق دیپلماتیک با ایران خرسند می شود و آن را تایید خواهد کرد.
2-نگاهی به فهرست اشخاص حاضر در نشست پیشین و پیش رو بخوبی گویای آن است که مذاکره ها وارد بستر تازه و مطلوبی شده است؛ فضایی که تحلیلگران و کارشناسان از آن به عنوان «مذاکرات عالی فنی» نام می برند. حضور صالحی و مونیز بیش از آن که جنبه ی نمایشی داشته باشد حاکی از آن است که امروز حل و فصل مسایل فنی و پیچیده به صورت جدی در دستور کار ایران و 6 قدرت جهان قرار گرفته است. گزارش ها حاکی از آن است که دیدار و گفت و گوی صالحی و مونیز در نشست پیشین نیز رضایتبخش و رو به جلو بوده است.
پیش از نشست جاری، رییس سازمان انرژی کشورمان در گفت و گو با «واحد مرکزی خبر» به تحلیل هزینه- فایده ی ساخت رآکتورهای 1600 مگاواتی و نیز 50 تا 100 مگاواتی پرداخت. وی هزینه ی ساخت رآکتور 1600 مگاواتی را 15 میلیارد دلار ارزیابی و اظهار کرد ساخت رآکتورهای کوچک 50 تا 100 مگاواتی نیازمند هزینه یی به مراتب کمتر و در نتیجه به صرفه است.
از سخنان صالحی چنین بر می آید که بخشی از گام های دیپلماتیک رو به جلو در پیوند با راهبرد توسعه ی رآکتورهای کوچک در ایران به عنوان ابتکاری در جهت سرمایه گذاری اندک و سوددهی بالا برداشته شده است.
3-نکته ی دیگری که در مورد نشست پیش رو و نیز نشست های گذشته وجود دارد سودمندی مذاکرات 2 جانبه برای زمینه سازی نشست های چند جانبه است.
به باور تحلیلگران، اختلاف های ریشه دار تهران و واشنگتن از یک سو و نقش تعیین کننده ی آمریکا در فرایندهای تصمیم سازی در گروه 1+5 از سوی دیگر باعث شده بیشترین حجم دیپلماسی در گفت و گوهای دوجانبه ی تهران و واشنگتن در سطوح وزیران، معاونان و کارشناسان به جریان افتد.
در زمینه ی اهمیت این گفت و گوها باید یادآور شد گفت و گوهای دوجانبه از پیچیدگی های نشست های چندجانبه تا حدی برکنار است ضمن این که باعث خواهد شد نظرها و دیدگاه های 2 طرف به طور قابل ملاحظه یی به یکدیگر نزدیک تر و شکاف ها و اختلاف نظرها کمتر شود.
در مراحل پیشین، گفت و گوی وزیران امور خارجه ی 2 کشور با حضور «کاترین اشتون» مسوول پیشین سیاست خارجی اتحادیه ی اروپا انجام می شد اما امروز گفت و گوهای ظریف و کری به دلیل لزوم شتاب بخشی به فرایند دیپلماسی به شکلی بی واسطه صورت می گیرد به طوری که نشست مونترو ششمین دیدار وزیران امور خارجه ی2 کشور پس از تمدید هفت ماهه ی توافقنامه ژنو محسوب می شود؛ رخدادی که می تواند زمینه ساز دستیابی سریعتر 2 طرف به نقطه های مشترک در خط توافق هسته یی شود.
4- به رغم پیشرفت های محسوس در روند مذاکرات، موضوع تحریم ها علیه ایران همچنان به عنوان حلقه ی گم شده ی توافق مورد بحث و بررسی است. گزارش ها حاکی از آن است که در نشست مونترو در کنار تلاش 2 طرف برای حل و فصل مسایل فنی، موضوع تحریم ها نیز مورد توجه جدی مذاکره کنندگان ایران قرار خواهد گرفت.
غرب تاکنون بیش از هر ابزاری، از اهرم تحریم ها برای اعمال فشار بر ایران استفاده کرده است ولی تجربه نشان می دهد که تکیه بر این ابزارهای فرسوده و ناکارآمد نه تنها باعث رسیدن به توافق نهایی نمی شود بلکه خود مانعی در مسیر پیشبرد گفت و گوها است. در نتیجه تیم مذاکره کننده ی ایران انتظار دارد قدرت های جهانی در رویکردهای پیشین خود به طور جدی تجدیدنظر کنند. اعضای گروه 1+5 و ایران روی اصل برداشته شدن تحریم ها به اشتراک نظر دست یافته اند اما در چگونگی و زمان اجرای توافق با ایران اختلاف نظر دارند. غرب به دنبال مشخص کردن بازه ی زمانی برای رفع تحریم ها است در حالی که تیم مذاکره کننده ی ایران خواستار لغو همه تحریم ها هم بصورت همزمان است.
به باور ناظران، در صورت عقب نشینی غرب از مواضع زیاده خواهانه ی خود در مورد تحریم ها می توان امیدوار بود که تا اواخر مارس (حتی قبل از ژوییه) توافق نهایی شکل گیرد زیرا توافق در صورتی به وقوع می پیوندد که بر اساس مفاد توافقنامه ی ژنو «بر روی تمامی مسایل اشتراک نظر به وجود آید.»
5- یکی از مواردی که در جریان گفت و گوها مورد توجه و تاکید 2 طرف مذاکره کننده (ایران و 1+5) بوده و هست موضوع درز نکردن مسایل محرمانه از درون نشست ها به فضای خارج و رسانه ها است چرا که توجه به این امر مهم ضمن این که باعث تسریع گفت و گوها خواهد شد راه را نیز بر کارشکنی های مخالفان توافق خواهد بست.
دوشنبه ی گذشته (روز پایانی نشست پیشین) روزنامه ی «وال استریت ژورنال» و خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در گزارشی هایی ادعا کردند که به بخشی از توافق محرمانه ی ایران و آمریکا دست یافته اند.
در این پیوند، وال استریت ژورنال نوشت ایران و آمریکا در حال رایزنی بر سر توافقی هستند که محدودیت 10 ساله ی فعالیت های هسته یی ایران را شامل خواهد شد. از سوی دیگر آسوشیتدپرس گزارش داد که ایران و آمریکا در حال دستیابی به توافقی هستند که در ابتدا منجر به محدودیت برنامه هسته یی ایران و سپس افزایش تدریجی این فعالیت ها در یک بازه زمانی 15 ساله خواهد شد.
هرچند همین موضوع سبب بروز نارضایتی برخی از مخالفان توافق ژنو شد اما دیری نپایید که «جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید روز سه شنبه در بیانیه یی این ادعا را تکذیب کرد و آن را «غیرواقعی» خواند.
در مجموع باید گفت رایزنی درباره ی لغو تحریم ها و حل و فصل مسایل فنی از جمله محورهای چانه زنی در این دور از گفت و گوها است. به نظر می رسد با وجود پابرجایی برخی از موانع، 2 طرف تلاش دارند تا قبل از ژوییه (یعنی تا اواخر مارس) هم در جزییات و هم در کلیات به توافق دست یابند چرا که فرسایشی شدن مذاکره ها ضمن این که امید برای رسیدن به توافق نهایی را کم رنگ می کند مسیر را برای کارشکنی های مخالفان هموارتر خواهد ساخت.
به گزارش بولتن نیوز، دور تازه ی گفت و گوهای ایران و آمریکا از امروز دوشنبه یازدهم اسفند ماه (دوم مارس) در دهکده ی «مونترو» در حومه ی شهر «ژنو» سوییس با دیدار «محمدجواد ظریف» و «جان کری» وزیران امور خارجه ی 2 کشور آغاز می شود؛ گفت و گوهایی که مقدمه یی برای گفت و گوی رسمی ایران و 1+5 است که پنجشنبه ی همین هفته برگزار خواهد شد.
به جز وزیران امور خارجه ی ایران و آمریکا، «ارنست مونیز» وزیر انرژی ایالات متحده و «علی اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در گفت و گوهای 2 جانبه حضور دارند.
در این پیوند و چند ساعت پیش از آغاز گفت و گوهای مونترو بیان چند نکته می تواند ترسیمی از فضا و چشم انداز مذاکرات هسته یی به دست دهد:
1-طی هفته های گذشته رایزنی ها شتاب بیشتری یافت و گفت و گوهای 2 وچند جانبه ی هسته یی وارد فاز تازه یی شد. دور پیشین گفت و گوها از نخستین روز ماه جاری به مدت چهار روز در ژنو انجام شد و با پیشرفت های جدی همراه بود. البته برخی اختلاف ها از جمله موضوع تحریم ها همچنان به قوت خود باقی ماند. پس از این دور از گفت و گوها مذاکره کنندگان رایزنی ها را مفید و سازنده ارزیابی کردند.
به گفته ی ظریف، مذاکرات به مرحله ی حساس خود نزدیک شده است. همچنین «مجید تخت روانچی» معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه و عضو تیم مذاکره کننده ی کشورمان پیشرفت در این دور از گفت و گوها را «قابل ملاحظه» ارزیابی و اظهار امیدواری کرد در روزهای آتی گشایش بیشتری در مذاکرات حاصل شود.
به گزارش پایگاه خبری آمریکایی «هیل»، «وندی شرمن» معاون وزیر امور خارجه ی آمریکا جمعه بیست و هفتم فوریه (هشتم اسفند) طی سخنانی در اندیشکده ی «کارنگی» با روشن دانستن چشم انداز توافق هسته یی ایران و غرب اظهار داشت: باور دارد اگر توافق حاصل شود، جهان از توافق دیپلماتیک با ایران خرسند می شود و آن را تایید خواهد کرد.
2-نگاهی به فهرست اشخاص حاضر در نشست پیشین و پیش رو بخوبی گویای آن است که مذاکره ها وارد بستر تازه و مطلوبی شده است؛ فضایی که تحلیلگران و کارشناسان از آن به عنوان «مذاکرات عالی فنی» نام می برند. حضور صالحی و مونیز بیش از آن که جنبه ی نمایشی داشته باشد حاکی از آن است که امروز حل و فصل مسایل فنی و پیچیده به صورت جدی در دستور کار ایران و 6 قدرت جهان قرار گرفته است. گزارش ها حاکی از آن است که دیدار و گفت و گوی صالحی و مونیز در نشست پیشین نیز رضایتبخش و رو به جلو بوده است.
پیش از نشست جاری، رییس سازمان انرژی کشورمان در گفت و گو با «واحد مرکزی خبر» به تحلیل هزینه- فایده ی ساخت رآکتورهای 1600 مگاواتی و نیز 50 تا 100 مگاواتی پرداخت. وی هزینه ی ساخت رآکتور 1600 مگاواتی را 15 میلیارد دلار ارزیابی و اظهار کرد ساخت رآکتورهای کوچک 50 تا 100 مگاواتی نیازمند هزینه یی به مراتب کمتر و در نتیجه به صرفه است.
از سخنان صالحی چنین بر می آید که بخشی از گام های دیپلماتیک رو به جلو در پیوند با راهبرد توسعه ی رآکتورهای کوچک در ایران به عنوان ابتکاری در جهت سرمایه گذاری اندک و سوددهی بالا برداشته شده است.
3-نکته ی دیگری که در مورد نشست پیش رو و نیز نشست های گذشته وجود دارد سودمندی مذاکرات 2 جانبه برای زمینه سازی نشست های چند جانبه است.
به باور تحلیلگران، اختلاف های ریشه دار تهران و واشنگتن از یک سو و نقش تعیین کننده ی آمریکا در فرایندهای تصمیم سازی در گروه 1+5 از سوی دیگر باعث شده بیشترین حجم دیپلماسی در گفت و گوهای دوجانبه ی تهران و واشنگتن در سطوح وزیران، معاونان و کارشناسان به جریان افتد.
در زمینه ی اهمیت این گفت و گوها باید یادآور شد گفت و گوهای دوجانبه از پیچیدگی های نشست های چندجانبه تا حدی برکنار است ضمن این که باعث خواهد شد نظرها و دیدگاه های 2 طرف به طور قابل ملاحظه یی به یکدیگر نزدیک تر و شکاف ها و اختلاف نظرها کمتر شود.
در مراحل پیشین، گفت و گوی وزیران امور خارجه ی 2 کشور با حضور «کاترین اشتون» مسوول پیشین سیاست خارجی اتحادیه ی اروپا انجام می شد اما امروز گفت و گوهای ظریف و کری به دلیل لزوم شتاب بخشی به فرایند دیپلماسی به شکلی بی واسطه صورت می گیرد به طوری که نشست مونترو ششمین دیدار وزیران امور خارجه ی2 کشور پس از تمدید هفت ماهه ی توافقنامه ژنو محسوب می شود؛ رخدادی که می تواند زمینه ساز دستیابی سریعتر 2 طرف به نقطه های مشترک در خط توافق هسته یی شود.
4- به رغم پیشرفت های محسوس در روند مذاکرات، موضوع تحریم ها علیه ایران همچنان به عنوان حلقه ی گم شده ی توافق مورد بحث و بررسی است. گزارش ها حاکی از آن است که در نشست مونترو در کنار تلاش 2 طرف برای حل و فصل مسایل فنی، موضوع تحریم ها نیز مورد توجه جدی مذاکره کنندگان ایران قرار خواهد گرفت.
غرب تاکنون بیش از هر ابزاری، از اهرم تحریم ها برای اعمال فشار بر ایران استفاده کرده است ولی تجربه نشان می دهد که تکیه بر این ابزارهای فرسوده و ناکارآمد نه تنها باعث رسیدن به توافق نهایی نمی شود بلکه خود مانعی در مسیر پیشبرد گفت و گوها است. در نتیجه تیم مذاکره کننده ی ایران انتظار دارد قدرت های جهانی در رویکردهای پیشین خود به طور جدی تجدیدنظر کنند. اعضای گروه 1+5 و ایران روی اصل برداشته شدن تحریم ها به اشتراک نظر دست یافته اند اما در چگونگی و زمان اجرای توافق با ایران اختلاف نظر دارند. غرب به دنبال مشخص کردن بازه ی زمانی برای رفع تحریم ها است در حالی که تیم مذاکره کننده ی ایران خواستار لغو همه تحریم ها هم بصورت همزمان است.
به باور ناظران، در صورت عقب نشینی غرب از مواضع زیاده خواهانه ی خود در مورد تحریم ها می توان امیدوار بود که تا اواخر مارس (حتی قبل از ژوییه) توافق نهایی شکل گیرد زیرا توافق در صورتی به وقوع می پیوندد که بر اساس مفاد توافقنامه ی ژنو «بر روی تمامی مسایل اشتراک نظر به وجود آید.»
5- یکی از مواردی که در جریان گفت و گوها مورد توجه و تاکید 2 طرف مذاکره کننده (ایران و 1+5) بوده و هست موضوع درز نکردن مسایل محرمانه از درون نشست ها به فضای خارج و رسانه ها است چرا که توجه به این امر مهم ضمن این که باعث تسریع گفت و گوها خواهد شد راه را نیز بر کارشکنی های مخالفان توافق خواهد بست.
دوشنبه ی گذشته (روز پایانی نشست پیشین) روزنامه ی «وال استریت ژورنال» و خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در گزارشی هایی ادعا کردند که به بخشی از توافق محرمانه ی ایران و آمریکا دست یافته اند.
در این پیوند، وال استریت ژورنال نوشت ایران و آمریکا در حال رایزنی بر سر توافقی هستند که محدودیت 10 ساله ی فعالیت های هسته یی ایران را شامل خواهد شد. از سوی دیگر آسوشیتدپرس گزارش داد که ایران و آمریکا در حال دستیابی به توافقی هستند که در ابتدا منجر به محدودیت برنامه هسته یی ایران و سپس افزایش تدریجی این فعالیت ها در یک بازه زمانی 15 ساله خواهد شد.
هرچند همین موضوع سبب بروز نارضایتی برخی از مخالفان توافق ژنو شد اما دیری نپایید که «جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید روز سه شنبه در بیانیه یی این ادعا را تکذیب کرد و آن را «غیرواقعی» خواند.
در مجموع باید گفت رایزنی درباره ی لغو تحریم ها و حل و فصل مسایل فنی از جمله محورهای چانه زنی در این دور از گفت و گوها است. به نظر می رسد با وجود پابرجایی برخی از موانع، 2 طرف تلاش دارند تا قبل از ژوییه (یعنی تا اواخر مارس) هم در جزییات و هم در کلیات به توافق دست یابند چرا که فرسایشی شدن مذاکره ها ضمن این که امید برای رسیدن به توافق نهایی را کم رنگ می کند مسیر را برای کارشکنی های مخالفان هموارتر خواهد ساخت.
منبع: ایرنا
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
