دکل های حفاری، فرصت راستی آزمایی شرکت ملی نفت

گروه اقتصادی - شرکت ملی نفت در اطلاعیه ای بر منع اجاره دکل های خارجی در صورت وجود دکل با مالکیت ایران تاکید کرده است و به همین دلیل فرصت راستی آزمایی برای شرکت ملی نفت ایران پدید آمده است تا ثابت کند چقدر به دستورات سازمانی اش پایبندی دارد.

به گزارش بولتن نیوز؛ در سالهای اخیر و همزمان با افزایش تلاش ها برای برداشت از سهم ایران در میادین مشترک خشکی و دریایی ، فعالیت در زمینه حفاری سرعت و رونق بیشتری در ایران گرفته است به گونه ای که دست کم دو منطقه غرب کارون و پارس جنوبی که به ترتیب در مرزهای زمینی ایران و عراق و مرزهای آبی ایران و قطر قرار دارد شاهد بیشترین افزایش حضور دکل های حفاری در حوضه های هیدروکربوری هستند.

بر همین اساس و در صورتی که تعداد دکل های حفاری دراین مناطق افزایش بیشتری یابد می توان به همسان شدن سهم برداشت ایران از این دو منطقه نفتی و گازی با رقبای خود امیدوار بود ، با اینحال به تازگی اخباری نگران کننده به گوش می رسید که حکایت از ارجحیت کار دکل های خارجی به دکل های با مالکیت ایران داشت، به گونه ای که مدیرعامل یک شرکت حفاری از بیکار شدن یک دکل مدرن دریایی با مالکیت ایرانی به رغم تداوم اشتغال دکل های خارجی در پارس جنوبی خبر داده بود.

کمتر از یک ماه بعد از آن مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در نامه ای خطاب به شرکت های بزرگ بهره بردار و اپراتورهای توسعه میادین نفت و گاز کشور تاکید کرده است : همانطور که قبلا مکرر اعلام شده است و مجدد تاکید می شود، ضرورت دارد ترتیبی را اتخاذ کنید تا مادامی که کالای ساخت داخل و دکل حفاری دریایی و خشکی با مالکیت ایرانی و شرایط مناسب وجود دارد، خرید یا اجاره کالا یا دکل خارجی ممنوع است. لذا ضرورت دارد موضوع یاد شده مورد توجه و مراقبت لازم قرار گیرد.

رکن الدین جوادی معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران این نامه مهم را خطاب به مدیران عامل شرکت های مناطق نفت‌خیز جنوب، نفت مناطق مرکزی، مهندسی و توسعه نفت، نفت فلات قاره، نفت و گاز اروندان، نفت و گاز پارس و شرکت ملی حفاری صادر کرده است .

اما نگاهی به وضعیت حضور خارجی ها در صنعت حفاری ایران می تواند نمایانگر بخشی از نگرانی های موجود و عامل تردید در نتیجه راستی آزمایی شرکت ملی نفت ایران باشد.

هندی ها نقض کننده اقتصاد مقاومتی

اطلاعات به دست آمده توسط بولتن حکایت از این دارد که در حال حاضر شرکت هندی " فراساحل آبان" با 7 دکل دریایی و قریب به یک هزار نفر نیروی فنی و خدماتی غیر ایرانی در مناطقی وسیع از میادین نفت و گاز ایران حضوری وسیع دارد ، این شرکت با 3 قرارداد برای شرکت نفت فلات قاره ایران و با 4 قرارداد اجاره دکل برای شرکت نفت و گاز پارس کار می کند ، دستکم 12 سال از حضور این شرکت در برخی میادین ایرانی می گذرد و شرکت های ملی حفاری و پتروپارس نیز به عنوان پیمانکاران واسطه در برخی قراردادهای این شرکت هندی حضور دارند.

شرکت بعدی که حضورش در میادین نفتی ایران چشمگیر است شرکت" فراساحل چین" یا china offshore است ؛ 4 دکل این شرکت و صدها نیروی فنی آن در آبهای فراساحلی ایران در خلیج فارس به کار مشغول است از این میان 3 دکل برای شرکت نفت و گاز پارس( کارفرمای اصلی توسعه میدان پارس جنوبی) و یک دکل نیز برای شرکت نفت فلات قاره ایران کار می کند و شرکت های ملی حفاری و داناانرژی نیز در قالب پیمانکاران واسطه در برخی قرارداهای اجاره این دکل ها حضور دارند.

در ادامه نیز کنسرسیوم بین المللی فورسایت گروپ با 3 دکل دریایی به انجام عملیات حفاری برای شرکت نفت فلات قاره ایران می پردازد ، شرکت ملی نفت چین با 2 دکل تحت اجاره شرکت نفت و گاز پارس در برخی فازهای این میدان مهم حضور دارد و شرکت حفاری ژاپن نیز با واسطه شرکت ملی حفاری، با یک دکل حفاری برای شرکت نفت و گاز پارس کار می کند.

شرکت چینی شنگلی هم با یک دکل حفاری در خدمت شرکت نفت فلات قاره ایران است ؛ با این وصف در مجموع 18 دکل حفاری خارجی در خدمت 2 شرکت بزرگ کارفرمایی  میادین نفتی و گازی ایران است و بر همین اساس با یک محاسبه ساده می توان دریافت بیش از سه هزار نیروی فنی و خدماتی غیرایرانی در عرصه عملیات حفاری و خدمات آن در میادین نفت و گاز دریایی ایران به کار مشغولند.

در حوزه خشکی نیز وضعیت تقریبا به همین منوال است: شرکت چینی zpec با 2 دکل خشکی، شرکت Sinopec با 2 دکل و شرکت GWDC با 8 دکل خشکی ، حضوری سنگین در عرصه حفاری خشکی در میادین ایران دارند هرچند در این بخش شرکت ملی حفاری ایران با بیش از 68 دکل فعال ، فاصله ای چشمگیر با سایر بازیگران دارد و حفاری شمال هم با 9 دکل در رتبه دوم قرار دارد.

با این وصف این مساله که در حال حاضر و با وجود این حجم اشتغال دکل های خارجی در میادین خشکی و دریایی دست کم یک دکل دریایی و یک دکل خشکی که هر دو متعلق به یک شرکت حفاری ایرانی است بیکار هستند می تواند زنگ خطری را برای آتیه رونق صنعت حفاری ایران به صدا درآورد .

اطلاعیه اخیر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران فرصتی محدود برای راستی آزمایی بزرگترین شرکت دولتی ایران است تا ثابت کند چقدر به کار ایرانی و عاملیت نیروی فنی ایرانی در توسعه بالادستی میادین نفت و گاز پایبند است.

از طرفی نمی توان این واقعیت را انکار کرد که افزایش تعداد دکل های حفاری در میادین خشکی و دریایی ایران فی نفسه می تواند پیام آور ارتقای ظرفیت برداشت ایران در این میادین باشد ولی آنچه که مهم است اینکه اگر نیاز به دکل حفاری محسوس و ملموس است چرا این کار توسط دکل هایی تحت پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران انجام نشود؟ با اینحال شمارش معکوس برای راستی آزمایی شرکت ملی نفت آغاز شده است و منتظریم بزودی روزی را ببینیم که هیچ دکل ایرانی بیکار نباشد.