تحریم‌های کنگره آمریکا، ناقض توافق ژنو است

گروه بین الملل - اندیشکده شورای اطلاعات امنیتی انگلیس و آمریکا هشدار داد که تحریم‌های جدید مدنظر کنگره آمریکا، ناقض برنامه مشترک اقدام  طبق توافق ژنو است .

به گزارش بولتن نیوز، طبق توافق ژنو، غرب باید تمام تحریم ها را لغو نماید و ایران بر لزوم لغو تمام تحریم ها بر اساس برنامه اقدام مشترک تاکید می کند. 

این در حالیست که آمریکا و غرب به منظور در حاشیه قراردادن اصل لغو تمام تحریم ها، اقدام به جوسازی رسانه ای و جنگ زرگری در مورد اختلاف کنگره و کاخ سفید کرده است. از یک سو کنگره بر اتخاذ تحریم های جدید و شدیدتر بر ایران تاکید دارد و از سوی دیگر اوباما اعلام کرده که تحریم های جدید امکان توافق با ایران را از بین می برد. 

در عین حال اوباما برای داغ کردن تنور اقدامات دولت آمریکا، توضیح داده که امکان توافق با ایران زیر 50 درصد است و اگر با ایران توافق نشود من اولین کسی هستم که به کنگره می روم و خواستار تحریم های بیشتر خواهم بود. 

این نحوه جنجال خبری واختلافات بین دولت و کنگره آمریکا نشان می دهد که  برای به حاشیه رفتن تعهدات آمریکا سعی دارند که شرایط را سخت نشان دهند. 

اما ایران همچنان تاکید دارد که باید تمام تحریم ها لغو شود تاامکان توافق بین دو طرف حاصل شود. 

 براین اساس آنچه باید معیار سنجش رفتار و عمل به تعهدات آمریکا باشد، ضرورت لغو تحريم ها است و  عدم افزايش تحریم ها توسط کنگره، حضور آمریکا در نقطه صفر است و به این معناست که از زمان توافق ژنو، آمریکا گامی روبه جلو نداشته و همچنان به تعهدات خود بی توجه است. 

این که آمریکا تحریم جدیدی وضع نکند و اوباما اخطار وتوی مصوبه کنگره را بدهد، هنری برای آمریکا در انجام تعهدات محسوب نمی شود. آمریکا زمانی می تواند اعتماد ایران را جلب کند وامکان توافق را حاصل کند که گامی به پیش داشته باشد و به لغو تحریم ها اقدام کند. حداقل می تواند بخشی از تحریم های کاخ سفید ودولت آمریکا را لغو نماید. 

آمریکا با اقداماتی مانند کاهش دادن سیاسی قیمت نفت و تلاش برای حفظ تحریم ها اقدام خصمانه و سیاست فشار علیه ایران را دنبال می کند که با ادعای مذاکره در تناقض است.

 این سیاست ها نشان دهنده این واقعیت است که آمریکا مقصر به نتیجه نرسیدن دیپلماسی و بازنده مذاکرات است. زیرا ایران در جلب اعتماد جامعه جهانی، اقدامات داوطلبانه و همکاری های گسترده داشته و برای اعتماد سازی، بیش از آنچه لازم بوده حرکت کرده است. 

اما آمریکا به جای لغو تحریم ها، به دنبال جوسازی رسانه ای و امکان ناپذیر بودن کاهش تحریم ها است. 

اين در حالي است كه تيم هسته‌اي ايران بر حفظ خطوط قرمز ملت ايران تاكيد و بر ضرورت اتخاذ تصميم سخت از سوي 1+5 براي به نتيجه رسيدن مذاكرات كه همانا پايان دادن به خصومت با حقوق هسته‌اي ملت ايران و لغو تمام تحريم‌ها است، تاكيد دارد .

یک اندیشکده انگلیسی–آمریکایی در یادداشتی اذعان کرده است که تحریم‌های جدید کنگره بر ضد ایران نه‌ تنها ناقض برنامه مشترک اقدام، بلکه باعث شکستن ائتلاف بین‌المللی و کاهش اعتماد به دولت آمریکا است.

اندیشکده شورای اطلاعات امنیتی انگلیس و آمریکا در یادداشتی به قلم مدیر اجرایی این اندیشکده، «پاول اینگرام» ضمن اشاره به آغاز دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5، هشدار داد که تحریم‌های جدید مدنظر کنگره آمریکا، ناقض برنامه مشترک اقدام (توافق ژنو) است.

بر اساس این گزارش، در شرایطی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده که ایران به توافق مزبور پایبند بوده، تحریم جدید به معنای نقض توافق و تقویت کسانی در ایران است که با توافق فوق‌الذکر موافقت ندارند. از سوی دیگر، این تحریم‌ها می‌تواند ائتلاف بین‌المللی را که توافق هسته‌ای با ایران را به این نقطه رسانده دچار شکست کند.

به نوشته این اندیشکده بین‌المللی، تحریم جدید، از آمریکا چهره یک شریک مذاکراتی ناموجه ارائه می‌کند که در بازی‌های بین‌المللی تنها به دنبال منافع حداکثری است و زیر توافق‌ها می‌زند. از سوی دیگر تحریم‌های جدید نهاد رئیس‌جمهور آمریکا را هدف آسیب قرار داده و اعتماد به دولت آمریکا را تضعیف می‌کند.

این اندیشکده هشدار داده است که تحریم جدید بر ضد ایران و در جریان مذاکرات، می‌تواند به بسته شدن جریان فعلی منجر شده و تنها فرصت موجود را از بین ببرد و همچنین مواضع ایران را رادیکال‌تر سازد.

تحریم‌های جدید از منظر این یادداشت، حتی اروپایی‌ها را که شریک اصلی آمریکا در برنامه مشترک اقدام بودند را به دردسر می‌اندازد و معلوم نیست اگر آمریکا خط غیرموجهی در پیش گیرد اروپایی در کدام جهت حرکت خواهند کرد؟

وزیر امور خارجه با بیان اینکه ماهیت مذاکرات و فاصله ها موجب طولانی شدن مذاکرات شده است در عین حال گفته است که این مذاکرات به طور دقیق ادامه دارد، حتی اگر طرف مقابل مسئولیت سنگینی دارد و تحت فشارهای مختلف قرار گرفته است ولی ما ایستاده ایم و طبق فرموده مقام معظم رهبری در صورتی که پیشنهاد معقولی وجود داشته باشد می پذیریم در غیر این صورت آماده هر نتیجه ای هستیم.

ظریف در ادامه نامه های ارسالی اش برای کلیه وزرای امور خارجه کشورها به غیر از رژیم صهیونیستی را بیانگر موضع روشن جمهوری اسلامی در قبال مذاکرات دانست و با اشاره به از سرگرفتن مذاکرات از 15 ژانویه در سطح معاونان وزرای خارجه کشورهای 1+5 گفت که الحمدلله جمهوری اسلامی برای هر نتیجه ای آمادگی دارد.

وی با تاکید بر اینکه مذاکرات و توافق اولیه ژنو تاثیر عمیقی بر منطقه گذاشت گفت که این مذاکرات و توافق اولیه ژنو فضای جدیدی از همکاری جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منطقه ایجاد کرد به طوری که ایران در شرایط کنونی می تواند به عنوان یک قدرت بزرگ و قوی منطقه ای نقش آفرینی کند. نقشی که مورد اعتراف دشمنان جمهوری اسلامی نیز است.

وزیر امور خارجه همچنین تاکید کرد که افزایش توان داخلی، اجماع ملی در حوزه سیاست خارجی و حفظ نگاه ملی در مذاکرات با پرهیز از نگاه های جناحی و سیاسی رمز موفقیت ما در مذاکرات است البته ما در مذاکرات خطوط قرمز مقام معظم رهبری و نظام را حفظ خواهیم کرد.

ظریف همچنین با اشاره به تغییر آرایش سیاسی داخلی آمریکا گفت که به هر حال تحولات داخلی آمریکا تاثیر زیادی بر مواضع این کشور می گذارد. اگر آمریکایی ها به جمع بندی برای دستیابی به توافق نرسند به دلیل مسائل و مشکلات داخلی آن هاست.

وزیر امور خارجه همچنین به مقاومت و ایستادگی ملت ایران اشاره و اظهار کرد: پیروزی ملت ایران همین مقاومت است. ما به پشتوانه همین مقاومت لغو کلی تحریم ها را یکجا خواهانیم.

کارشناسان حقوقی معتقدند: در توافق نهائی تنها زمانی دولت اوباما می تواند تحریم ها را لغو کند که اختیار این کار را داشته باشد. این در حالیست که به وضوح، این امر از حدود اختیارات رئیس جمهور امریکا خارج است. بلکه این اختیار محدود به «تعلیق» تحریم ها است و ضمن اینکه در برخی از تحریم ها نیز صراحتاً کنگره اجازه تعلیق را به اوباما نداده است. در این صورت، تصور اینکه لغو تحریم به صورت یکجا امکان پذیر است، نباید اجازه دهد ما نیز اختیارات مربوط به دولت و کشور جمهوری اسلامی ایران را مورد استفاده قرار ندهیم. بلکه اصلح است به همان میزان که امریکا نقش نهادهای قانونی دیگر این کشور را در حدود توافق ها و اجرای توافق ژنو به پیش می کشد، تیم دیپلماسی ایران نیز این نقش را به صورت مشابه و متناسب با قانون اساسی، برای نهادهای دیگر قائل شود.

البته یک نگاه هم در سطح دیپلماسی کشورمان وجود دارد که ارتباط دولت اوباما با کنگره، به این کشور مربوط بوده و ارتباطی با ما ندارد. این در حالیست که به یقین، دولت اوباما انجام کاری را که قانوناً اجازه ای در انجامش ندارد، به عهده نخواهد گرفت. و اگر هم چنین نکته ای به طرف ایرانی منتقل شود، با چنان واژه ها و عباراتی آن را قالب خواهند داد که بعدها بتوانند در مرحله تفسیر، برداشت خودشان را دائر بر تفکیک اختیارات دولت و کنگره بتوانند از آن مستفاد نمایند. ضمن اینکه دولت اوباما از سوی دیگر راضی نیست این توافق احتمالی جامع را به تصویب کنگره برساند. بنابراین، تصویب کنگره می توانست به معنای لغو تحریم ها در سیستم حقوقی امریکا به نظر برسد.

شایان ذکر است که در توافق ژنو، همین عبارت «برداشتن» تحریم ها، در مورد تحریم های اتحادیه اروپا هم بکار رفته است اما لحن کلی اروپا در این زمینه، «لغو» تحریم است. این کشورها با تمایلات غالب اقتصادی، به دنبال بازگشت به عرصه اقتصاد ایران هستند، اما رویکرد امریکا در این رابطه و همانند سایر موضوعات این کشور با ایران، رویکردی «امنیتی» است؛ رویکردی که در آن مسائل اقتصادی به تنهائی و چندان تعیین کننده نمی باشد.

بر اساس آنچه در بالا اشاره شد، امریکا تا کنون بر سر تحریم ها بازی درآورده و در برابر آنچه از سوی کشورمان به عنوان لغو تحریم ها مطالبه شده، مسیرهای جایگزین و گزینه های محدود را مطرح کرده است؛ گزینه هائی که با خواسته ایران برای عادی شدن مساله هسته ای و رفع کلیه محدودیت های غیرقانونی ایجاد شده بر امور صنعتی و اقتصادی ایران قبل از سال 2006، فاصله ای کمابیش زیاد دارد.

جنگ زرگری کاخ سفید و کنگره درخصوص چالش هسته‌ای ایران زمانی عیان می‌شود که نگاه دقیق‌تری به جایگاه قانونی کنگره آمریکا داشته باشیم. واقعیت اینجاست که کنگره توانایی جلوگیری از امضای توافق‌نامه هسته‌ای جامع را ندارد. در واقع، در صورت تحقق توافق‌نامه هسته‌ای جامع اوباما با استفاده از قدرت اجرایی خود منتظر رای کنگره به لغو تحریم‌ها نخواهد ماند و در صورت توافق برای لغو بیشتر تحریم‌های ضدایرانی می‌تواند اقدام یکجانبه انجام دهد. به رغم قدرت‌ اجرایی سنای آمریکا در تصویب و تایید پیمان‌های دولت آمریکا، به دلیل اینکه توافق‌نامه هسته‌ای با ایران پیمانی دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست و چندجانبه است، این توافق نیازی به تصویب و تایید سنای آمریکا ندارد. مقامات دولت اوباما نیز گفته‌اند مجوز و رای کنگره به لغو دائمی تحریم‌ها تنها زمانی ضروری خواهد بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند پایبندی ایران به مفاد توافق‌نامه را در دوره زمانی طولانی تایید کند.

از سوی دیگر در حالی که ضرب‌الاجل 24 نوامبر (3 آذرماه) برای توافق‌نامه هسته‌ای جامع نزدیک می‌شود، آمریکایی‌ها در یک بازی جدید این سناریو را مطرح کرده‌اند که اگر جمهوری‌خواهان توافق‌نامه هسته‌ای احتمالی را «توافق‌نامه بد» بدانند و یا گفت و گوهای هسته‌ای فراتر از ضرب‌الاجل 24 نوامبر تمدید شود، سنای جدید تشدید تحریم‌های ضدایرانی را در دستور کار قرار خواهد داد. برخی دموکرات‌ها نیز در صورتی که با فشار سیاسی لابی‌‌ صهیونیسم مواجه شوند، به جمهوری‌خواهان خواهند پیوست. علاوه بر این، بسیاری از اعضای کنگره از هر دو حزب گفته‌اند نگرانند کاخ سفید به «توافق بد» با ایران برسد. این در حالی است که ارزیابی‌های نهادها و اندیشکده‌های مختلف آمریکایی - اعم از اینکه متمایل و وابسته به کدام حزب باشند- نشان می‌دهد، مذاکره و در عین حال تحمیل فشار تنها راهبرد مورد اجماع درباره این موضوع است. 

در همین زمینه باراک اوباما، پس از اعلام پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا در کنفرانسی خبری گفت: اگر بتوانیم با ایران به توافقی خوب برسیم که بتواند جهان را متقاعد کند که ایران توانایی تولید سلاح اتمی را نخواهد داشت، آن‌وقت با کنگره وارد مذاکره می‌شویم و آنها را هم متقاعد می‌کنیم. اما این نیازمند یک توافق خوب است.

اوباما تأکید کرد که همواره گفته است که «عدم توافق با ایران از توافق بد بهتر است».

رئیس جمهور آمریکا گفت که میان دولت و کنگره‌ای که به تسلط حزب مخالف در آمده اختلافاتی خواهد بود، اما در عین حال ابراز امیدواری کرد که دولت و کنگره بتوانند با هم کار کنند.

اوباما در ادامه مدعی شد که تحریم‌ها باعث شده است که ایران پای میز مذاکرات بیاید. وی همچنین در ادعایی دیگر گفت: اگر توافق هسته‌ای حاصل نشود، به دلیل سیاست‌های ایران است.

«ایلنا روز ـ لتینن»، رئیس کمیته فرعی امور خاورمیانه و شمال آفریقا در مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به اظهارات روز چهارشنبه باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 بیانیه‌ای صادر کرد.

لتینن در این بیانیه که روی وب‌سایت رسمی مجلس نمایندگان آمریکا قرار گرفت ضمن اشاره به بخشی از اظهارات اوباما که گفته بود عدم توافق را به توافق بد ترجیح می‌دهد گفت که رئیس جمهور آمریکا لازم است مستلزمات یک توافق هسته‌ای خوب را تعریف کند.

این نماینده ارشد کنگره با بیان اینکه در بیانات رسمی مقامات کاخ سفید تاکنون نشانه‌ای از جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های اتمی دیده نمی‌شود مدعی شد که آنها تنها به دنبال به عقب انداختن زمان دستیابی ایران به توانایی گریز هسته‌ای کامل هستند.

رئیس کمیته فرعی امور خاورمیانه نوشت: «رئیس جمهور از ساز وکارهای نظارتی قابل راستی‌آزمایی سخن می‌گوید اما واقعیت این است که ما راهی برای نظارت کامل بر فعالیت‌های هسته‌ای آن یا راستی‌آزمایی دقیق آن نداریم.»

وی مدعی شد که «تنها راه برای تأیید اینکه ایران در حال انجام فعالیت‌های هسته‌ای غیرقانونی نیست این است که این برنامه به طور کامل تعطیل شود. بسیاری از ما در کنگره بر این باوریم که تنها توافق هسته‌ای قابل قبول با ایران توافقی است که به موجب آن ایران تمامی فعالیت‌های غنی‌سازی خود را متوقف کند و زیرساخت‌های هسته‌ای خود را از بین ببرد.