وضع امنیتی کردستان و رابطه با بغداد

گروه سیاسی - عرفان قانعی فرد، حکومت مرکزی عراق این روزها سرگرم آن است تا برنامه ای راهبردی توصیف و اجرایی کند که شیعه و کرد و سنی با هم بتوانند مشکلات جاری در کشور را رفع کنند و بار دیگر فضای سیاسی - امنیتی عراق را به آرامش نسبی سوق دهند و هرچند کردها در ساختار جدید سیاسی - امنیتی عراق مشارکت داشته اند اما برخی از جریان های کردی خود مزاحم امنیت کشور شده اند و البته بنا به تحریکاتی برخی از اختلافات هم چاره نشده و میان برخی از کردها ( جناح بارزانی) و حکومت مرکزی عراق و نیز میان شیعه و سنی نزاع هایی باقی است اما با همکاری کشورهایی مانند ایران و آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی سعی شده است تا بار دیگر اعتمادها ترمیم و بازسازی شود و پیوندها برقرار گردد.

با بحران های سال 2014 در عراق، سنی ها متوجه شدند که بعثی ها به آنان خیانت کردند و جناح های موسوم به اسلامی هم حقیقت را نگفتند و راه خلاف رفتند و حتی بارزانی هم با آنان راستگو نبوده و بلکه تنها به عنوان ابزاری در جهت برهم زدن توان و توازن سیاسی حکومت مرکزی عراق مورد سو استفاده قرار گرفتند و ترکیه و عربستان و قطر هم حامیان این بحران سازی در داخل عراق بودند. سنی ها بر این باور بودند که مثلا این جناح کرد ( بارزانی ) ایشان را در جهت ساخت ولایت فدرال سنی حمایت می کند اما بارزانی صرفا برای عناد علیه شیعیان خواست از انان استفاده کند  و وقتی داعش وارد جریان شد آنان موصل و تکریت و سامرا را تسلیم کردند و بعد متوجه شدند که هم ثروت و سامان آن دیار به تاراج رفت و هم کیان و شرافت مردمانش نیز به یغما.
گسترش یافتن مرز داعش ، مایه نگرانی روشنفکران و چهره های سیاسی و عشایر سنی شد اما اشکال کاردر این است که سنی ها مرجع ندارند و یا حزبی قوی و مسلط که بتواند صاحب اختیار باشد. توافق های نقشبندی ها و سنی ها و بارزانی و داعش هم مایه نکبت منطقه شد و در واقع کل مردم عراق متضرر شدند و ارتش عراق هم با آن خیانت ها، توسط داعش از بین رفت و امروزه هم برای کارشناسان امنیتی - نظامی این مساله مبرهن است که ساختن ارتش عراق خواب و خیالی بیش نیست چون توافقی سیاسی و اراده ای همگانی در عراق وجود ندارد تا ارتش قدرتمند شود و مستلزم زمان است و چیزی فراتر از 1-2 سال.
ترکیه سیاستش در عراق مانند سوریه با شکست روبرو شد و از رئیس جمهور عراق دعوت کرده تا از ترکیه دیدن کند و نزدیک ترین دوست وی در عراق همان مسعود بارزانی است که البته بعد از آمدن داعش و همکاری با وی - به دور از تبلیغات رسانه ای که خود را قهرمان ضد ترور بنامد - دیگر اعتبار و وزنه ای سیاسی میان کردها و عراق جدید محسوب نمی شود. وقتی که در شنگال دختران و زنان کرد به فروش رفتند و آن درجه از بی حرمتی و بی اخلاقی صورت گرفت دیگر چه بخشایشی.
ترکیه هم در داستان کوبانی و دشمنی اش با کردها و مخالفت با سیاست رشد سیاسی کردها برای همگان مبرهن شد و اینکه خواست از ورق کردی علیه خود کردها سود جوید اما جز بارزانی، دیگر ورقه ای در دست نداشت و مابقی کردهای عراق به ایران نزدیک بودند و علیه سوریه وارد کارزار نشدند و هدف ترکیه این بود که کردهای سوریه خودمختاری نگیرند و یا اقلیم دوم کردستان شکل نگیرد و داعش - بارزانی نیروی پیاده نظام ترکیه شدند . تا توازن سیاسی کردها شکل نگیرد و امروزه عدم حضور طالبانی بیش از پیش در ساختار سیاسی عراق حس می شود.که بارزانی از همان روز اول بیماری طالبانی با تبلیغات گسترده در رسانه هایش سعی کرد که طالبانی را مرده نشان دهد و روی اتحادیه میهنی هم فشار آورد تا در جهت سیاست وی و ترکیه حرکت کنند تا و علیه ایران و شیعه و سوریه همراه وی باشند و رضایت ترکیه از وی بیشتر باشد - اما انان چنین نکردند و به مکتب طالبانی وفادار ماندند. بارزانی با تحریک اپوزیسیون داخل اتحادیه میهنی و کاندید یکی برای ریاست جمهوری ، می خواست آن را به نابودی بکشاند که ان سیاست هم شکست خورد. و اتحادیه میهنی همچنان استوار باقی ماند.  
با آمدن داعش، جهانیان دیدند پس از جنگ جهانی اول تا امروز بشر این اندازه از خشونت و سبعیت و جنگ طلبی و تصرفات خونین به دور از هر آموزه بشری ندیده بود که حتی افرادش که از اروپا برگشته بودند و قصد فرار داشتند همگی اعدام شدند و اروپا هم به این موضوع فکر کرد که چگونه این بحران امنیتی را علاج کند که با بازگشت این افراد به اروپا، امنیت ملی کشورشان دستخوش مخاطره ای عظیم نشود و حادثه پاریس هم زنگ خطری بود برای جامعه جهانی که تندروها به دمل چرکی مبدل می شوند که باید راه تعامل سازنده ای برای علاج آن بیابند که آن ذهنیت تندروانه، موجب ناآرامی هر کشوری است.
ترکیه آنچنان کنترل اقتصادی کردستان عراق را در دست دارد و ثروت حاصل از گمرگ ابراهیم خلیل را تصرف کرده که حتی بارزانی هم اختیاری بر آن ندارد. امروزه هم اقلیم کردستان عراق، بودجه ماه های 3 ماه آخر 2014 را نتوانسته است پرداخت کند.بارزانی هم دیگر در این باره توان مذاکره با بغداد را ندارد زیرا حرفی برای گفتن نیست و حکومت مرکزی عراق هم تلافی کرد هم فروش غیر قانونی نفت را و هم ائتلاف وی با داعش را که برای عراقی ها ائتلاف وی و داعش ؛ مانند دوران عمربن خطاب و صدام در سال 1988 بود و ترکیه و قطر و عربستان هم همکار پیاده کردن آن طرح وحشت در عراق شدند.
عبادی - نخست وزیر جدید عراق - هم با همکاری رئیس جمهور کرد - دکتر فواد معصوم - و نیز دوستانشان مانند جمهوری اسلامی و نیز حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق و روابط دیپلماسی با برخی کشورها، در تلاش اند که سال 2015 سالی پر امید تر برای عراق باشد. و دیپلماسی کردها هم پیروی از سیاست تعامل و همزیستی مسالمت امیز در پی گرفته شده است و سیاست تک روی بارزانی چندان خریداری ندارد زیرا کردها دیگر به وی اعتمادی ندارند و او مرد بحران نیست. امریکا و ایران هم معنی تهدید چند روزه اخیر داعش را خود متوجه شدند که گفتند اگر بیش از گلیم خود، پایش را دراز کند همه قراردادهای فی مابین بارزانی - داعش افشا می شود. بارزانی هم دوباره فرار از منطقه کردی را بر قرار ترجیح داد که کمی فتوحات به داعش بیفزاید. در مخمور و گوی و ... هیچ مقاومتی نکرد و همانند شنگال آن مناطق را هم تحویل داد. با داعش جنگ نمی کند که نظر اعتمادش همچنان جلب باشد و آرام نگه شان دارد.


وی دز این مدت هرچه سلاح تاراج شده از ارتش عراق در موصل و تکریت بود را در صلاح الدین انبار کرده و چیزی در اختیار کردهای دیگر قرار نداده اما هنوز از هر مقامی سلاح گدایی می کند و کردها هم به اتحادیه اروپا و امریکا و ایران اعتراض کردند که هرچه سلاح به فرودگاه اربیل رسیده است ، ناپدید می شود و کسی از سرنوشت حتی یک فشنگ آن هم مطلع نیست ! و هیچ شخصیتی سیاسی در کردستان نمی داند آن سلاح ها به کجا می روند. ایران هم طبعا نمی خواهد که اقلیم کردستان عراق دستخوش آشوب و نارامی شود و مستشاران نظامی - امنیتی ایران هم به دیگر کردها کمک استراتژی می کنند تا بیشتر از این بارزانی نتواند به کمک ترکیه به سوریه ضربه بزند و تجربه کانتون ها شکست بخورد و سلاح ها را هم توسط پ ک ک در اختیار YPG گذاشته تا ترکیه چندان پیشروی نکند و طبعا میت ترکیه هم همزمان نمی تواند جبهه ای علیه پ ک ک و اتحادیه میهنی کردستان و YPG بگشاید و نیز رودررو با ایران بجنگد و در کوبانی مقاومت کردها با سلاح ایرانی برایش کافی بود. و پ ک ک و اتحادیه میهنی کردستان و YPG به جمهوری اسلامی و سوریه و اسد وفادار ماندند و ترکیه شکست خورد. و اوضاع کردها به وضع سوریه گره خورده است و مصلحت کردها نبود که با اسد پیکار کنند و طعمه دست داعش شوند.
اصولا بارزانی می خواهد همه کرد و کردستان را در جهت منافع و مصالح خود فدا کند. اما دیگر امروزه روز کردها سیاست وی را شناخته اند. دیگر وی توان اشوب و غوغا سازی در عراق جدید را ندارد و کردها الان در این مرحله با همکاری حکومت مرکزی عراق، ترمیم روابط دیپلماسی را تجربه می کنند و طرفه اینکه مشکلات درون حزب بارزانی شدت گرفته است و دیگر زبان زور و تبلیغ وی هم کارا نیست.  مشکلات درونی اتحادیه میهنی هم به جناح اقلیت هوادار بارزانی بستگی دارد که از آن حزب حذف می شوند. این چند روز هم در داخل پارلمان اقلیم کردستان صحبت از استیضاح وزاری پیشمرگه و دارایی و کشور است که ژنرال های تقلبی و فرمانده های تحمیلی و کاغذی جبهه جنگ علیه  داعش را حذف کنند و بیشتر از این با جان و مال و ناموس کردها بازی نشود زیرا  سیروان - فرزند بارزانی- دوباره جبهه جنگ را ترک گفت و موجب کشتاری دیگر. اصولا پیشمرگه های بارزانی نه ایمان و اعتقادی به جنگ و مقاومت دارند و نه برایشان کردو کردستان مهم است اما در عکس های فیس بوک و خبرگزاری ها پهلوان های افسانه ای هستند و تاریخ های ساخته و تراشیده شده سلحشور.

جمهوری اسلامی هم از طریق نچیروان بارزانی فعلا رابطه با حزب بارزانی را نگه داشته است اما نیک می داند که حوزه فرمانروایی بارزانی صرفا تا اربیل است و حفظ تاج و تخت وی را ضروری می داند که بیشتر از پیش به سوی اسرائیل و ترکیه نرود و منطقه را به آشوب و بحران بیشتر بکشاند. زیرا بارزانی و حزبش می تواند اوضاع را بهم بریزد اما توان ترمیم و ساخت ندارد. دست این همه ژنرال های یک شبه دور بارزانی هم در این چند روز برای اروپاییان کشف شد که نه زبان خارجی می دانند نه اموزشی دیده اند و نه اصول نظامی را می دانند. طبعا پروسه نظامی - امنیتی کردستان هم سالها بطول می انجامد تا ترقی کند.
وضع عراق و سوریه در سال جاری به ترمیم ساختار سیاسی - امنیتی سوریه بستگی دارد و کم کم داعش هم عراق را ترک می گوید و توافق های سیاسی جدید میان ترکیه - ایران - سوریه  گره اوضاع را گشایش می دهد.  ریاست جمهوری عراق هم عازم تهران و آنکارا است. چه بسا روسیه و چین هم می توانند در جلب نظر برای بازگشت ارامش به سوریه مفید فایده باشند و چاره ای سیاسی و معقول بجویند تا امنیت استقرار یابد