کدام افراطی تر است؛ «شارلی ابدو» یا «داعش»؟!

گروه بین الملل، به گزارش رسانه های فرانسوی صبح امروز شمارۀ جدید نشریۀ فکاهی فرانسوی «شارلی ابدو» درحالی با تیراژ بی سابقۀ 3 میلیون نسخه ای وارد بازار مطبوعات می شود که روی جلد شمارۀ جدید این نشریه، تصویری موهن از پیامبر اسلام چاپ شده که پلاکاردی با این مضمون در دست دارد:‌ «من شارلی هستم» و بالای سر او نوشته شده «همه بخشوده می شوند.»

به گزارش بولتن نیوز، درپی حملات تروریستی روزهای اخیر به دفتر این نشریه در شهر پاریس که به منجر به کشتن 12 نفر از کارکنان ازجمله 4 تن از کاریکاوریست های این نشریۀ فکاهی گردید، مدیران «شارلی ابدو» تصمیم گرفتند، اولاً تیراژ 60 هزار نسخه ای آن را در با افزایشی قابل توجه به 3 میلیون نسخه رسانده و در ثانی شمارۀ جدید آن را به موضوع اسلام و برخی مقدسات نزد این دین اهلی و کاریکاتورهای پیرامون گروه های تروریستی افراطی اختصاص دهد.

در همین راستا، ریچارد مالکا وکیل این مجله مدعی شد، مهم است نشان داده شود که کارمندان این نشریه "امتیازی به افراطی ها نمی‌دهند."

گفتنی است، چهارشنبه گذشته دو مرد مسلح به دفتر این نشریه حمله کردند و ۱۲نفر ازجمله بعضی کاریکاتوریست ها و اعضای هیات تحریریه آن را به قتل رساند.

این مجله در سال ۲۰۱۱ هم پس از انتشار کاریکاتورهای پیامبر(ص) با بمب آتش زا هدف حمله قرار گرفته بود.


در حالی که اصل چنین اقدامی توهین‌کننده محسوب می‌شود، «اریک پورتالت» مدیرمالی «شارلی ابدو» مدعی شد: "نسخه جدید فقط توسط کارمندان «شارلی ابدو» خلق می‌شود؛ چراکه پیشنهاد کاریکاتور ازسوی سایر هنرمندان رد شده است!"

شایان ذکر است، درپی آن حملۀ تروریستی، شعار «من شارلی هستم» شعار رایج کسانی شد که می خواستند با این نشریه اعلام همبستگی کنند و این نشریۀ فکاهی به ناگهان به یکی از معروفترین مطبوعات جهان تبدیل شد.

گفته شده است، بازماندگان حمله به دفتر «شارلی ابدو» اکنون در دفتر نشریۀ «لیبراسیون» نشریه دیگر فرانسوی، مشغول کار هستند.

با این همه درپی اتخاذ تصمیم افراطی، غیراخلاقی و تلافی جویانۀ اختصاص دادن موضوع شمارۀ جدید به اسلام و انتشار گستردۀ تصویر موهن پیامبر اسلام(ص) بر روی جلد این نشریه ازسوی کارکنان «شارلی ابدو» انتقادات بسیاری ازسوی اهالی فرهنگ و نیز فعالان اجتماعی نسبت به این اقدام صورت گرفت و با این حال، صبح امروز شمارۀ جدید این نشریه فکاهی با تصویر موهنی از پیامبر اسلام (ص) به طبع رسید.

این درحالی است که به گفتۀ معترضان این اقدام بچگانۀ «شارلی ابدو»، انتشار این تصویر موهن از پیامبر اسلام (ص)، تعرض علنی به احساسات و عقاید بیش از یک میلیارد مسلمان در سراسر جهان است که به مراتب قبیح تر از اقدام تروریستی صورت گرفته نسبت به چند نفر در این مجله بوده است.

این درحالی است، کارکنان و هنرمندان «شارلی ابدو» همچون تروریست های افراطی خود را افرادی آزاده می خوانند که حاضر به کوتاه آمدن از ارزش ها و آمال خود نیستند و به نظر می رسد، اقدام تلافی جویانۀ این کاریکاتوریست های افراطی نوع دیگری است از برخورد دُگماتیک، بی منطق و غیرانسانی با مسائل مختلف جهان که همواره آن گاه که ازسوی تروریست های افراطی انجام می گیرد، به شدت مورد انتقاد جامعۀ جهانی قرار می گیرد و علاوه بر آن دولت های غربی نیز در نظر و عمل آن را محکوم کرده و حتی نسبت به آن اقدام نظامی و عملی انجام می دهند. با این حال به نظر می رسد، اتخاذ چنین رویکردی از سوی این دولت ها در قبال اقدام افراطی و تلافی جویانۀ کارکنان «شارلی ابدو» بسیار دور از انتظار خواهد بود.

با این همه، بروز این اتفاق موجب به راه افتادن بحثی اساسی میان کارشناسان علم اجتماعی و سیاسی در سراسر جهان گردید و آن این که براستی حدود و ثغور آزادی بیان کجاست؟!


به عنوان مثال در همین موضوع بحث نیز، درحالی که منتقدان سکولار حامی «شارلی ابدو» در دفاع از اقدام موهن این نشریه، استدلال می کنند که کار آن ها در راستای آزادی بیان است، با نوعی تبختر اروپایی می افزایند، ما به شما اجازه می دهیم تا با اصول مذهبی و فرهنگی ما شوخی کنیم. این درحالی است که بنابر نظر اسلام، نه تنها کشیدن تصویر پیامبر اسلام، خلاف دین و شرعیت است که ازقضا کشیدن تصویر حضرت مسیح (ع) نیز به عنوان یکی از پیامبران صاحب احترام نزد مسلمانان مطابق همان قانون شرعی خلاف است. به این معنا، وقتی ادعای غرب مبنی بر گشودن درهای فرهنگی اش به روی جهان، با حقیقت مرتبط خواهد بود که به جای آن که همۀ جهان را غربی بخواهد، بپذیرد جهانیان با فرهنگ خود در غرب و در کنار غرب با آسایش زندگی کنند. درحقیقت این که آن ها از ما بخواهند که با اصول آن ها به مسائل فرهنگی شان نگاه کنیم و بعد این اجازه را به ما مسلمانان (و دیگر فرهنگ ها) اجازه ندهند که با اصول خود به فرهنگ غربی و مسیحی بنگرند، تنها ناشی از دگماتیسم فرهنگی غرب و مسیحیت است؛ ولاغیر!

با این همه توجه به برخی نکات اساسی دراین خصوص اهمیت خارق العاده ای دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

اولاً اقدام به رنجاندن یک و نیم میلیارد از جمعیت جهان، اقدامی غیرعاقلانه و ناشی از بیخردی گسترده در میان برخی طیف های رادیکال لائیک در غرب است که هرگونه حمایت از آن نیز نشان دهندۀ همین بی خردی است.

ثانیاً آزادی بیان به هیچ عنوان به معنای آزادی توهین و آزادی نابودکردن میراث بشری و اصول اخلاقی نیست؛ کاری که کاریکاتوریست های فرانسوی در «شارلی ابدو» می کنند، حتی اگر بنابر مدعیات خاص شان و نیز در چارچوب فرهنگی فرانسه معنایی که آن ها ادعا می کنند را داشته باشد، در حقیقت و باتوجه به تضاد فرهنگی شدیدی که میان مردم اقصا نقاط جهان وجود دارد، تنها نشان دهندۀ سطح نازل شعور فرهنگی آن هاست. البته اگر انگیزه های شوم سیاسی شان را نادیده بگیریم.


نکتۀ سومی که به عنوان سومین مسئله باید بر آن تاکید کرد و پیش از این نیز تلویحاً بدان اشاره شد، این است که احترام به پیامبر یکی از بزرگترین ادیان ابراهیمی نباید با سکوت سایر ادیان مواجه شود. سکوت رهبران سایر ادیان تنها منجر به تشدید وقاحت و کشیده شدن دامنه توهین ها به سایر ادیان و ارزش ها و نمادهای آنها خواهد شد.

شایان ذکر است، این بی احترامی های تحت نام تمدن مسیحی انجام می شود و رهبران مسیحی بایستی موضع خود را در قبال این قبیل رفتارها به صراحت اعلام کنند.

نکتۀ چهارمی که اشاره به آن ضرورت دارد نیز این است که بند 19 کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی صراحت دارد که اعمال حق آزادی بیان برای افراد تکالیف و مسئولیت هائی نیز دارد از جمله احترام به حقوق و ارزش های دیگران، یا بعنوان مثال امنیت و نظم عمومی و یا حتی بهداشت عمومی و اخلاقیات. بنابراین معاهدات بین المللی نیز آزادی مطلق بیان را تائید نمی کنند؛ زیرا چنین چیزی می تواند منجر به نابودی نظم عمومی و نابودی اخلاقیات جامعه گردد.

پنجمین مسئله که متاسفانه ازسوی صاحب نظران و کارشناسان نیز به تبعیت از مردم عادی نادیده انگاشته می شود این است که آزادی بیانی که در توجهیات حامیان سکولار و لائیک «شارلی ابدو» به آن استناد می شود، اساساً با آزادی مطبوعات تفاوت دارد؛ زیرا براساس تحقیقات مشخص شده که مطبوعات می توانند با رفتار خود باعث محدود شدن آزادی بیان دیگران به نفع آزادی بیان صاحبان رسانه گردند.

در نهایت نیز این که سازمان های بین المللی محدودیت های آزادی بیان را در شرایط تعارض آن با آزادی دیگران و ارزش های آنان برسمیت می شناسند. این موضوع تحت عنوان اصل لطمه و یا اصل تهاجم، یاد می شود و به عنوان مثال پورنوگرافی یا سخنان نفرت انگیز، شامل این محدودیت می شود. آزادی بیان نباید منجر به لطمه به دیگران شود.

به هر تفسیر، فارغ از جریان سلطه گری و استعمار کلاسیک که سابقه ای چندین و چند قرنی دارد، جریان جدید استعمار و سلطه جویی غربی را شاید بتوان به دوران پس از جنک دوم جهانی و ماجرای فلسطین و اسرائیل دانست که طی آن صهیونیست ها اقدام به اخراج فلسطینیان از خانه و کشورشان نمودند و از همان زمان نیز جریان مقاومت در برابر این اقدامات ستیزه جویانه شکل گرفت.

در خصوص تروریسم متاخر افراطی که در حدود یک دهۀ اخیر شاهد آن بوده ایم نیز باید بگوییم اقدامات مداخله جویانۀ امریکا و صهیونیست ها در خاورمیانه این بازی مبتنی بر لجبازی را کلید و زد و حال پس از گذشت بیش از یک دهه، همچنان شاهد سوختن جهان در آتش کینه توزی غرب هستیم.

نکتۀ جالب دیگر در این خصوص رفتار دوگانۀ کشورهای غربی درقبال مسائل مختلف انسانی است که منجر به دامن زدن به این کینه های کهنه می گردد. بر این اساس درحالی که سران و مقامات فرانسوی نسبت به انتشار چنین کاریکاتور تلافی جویانه و موهنی واکنش نشان نمی دهند و هرگونه جلوگیری از آن را محدود کردن آزادی بيان عنوان می کنند، داشتن حجاب در فرانسه ممنوع است!

یکی دیگر از این برخوردهای دوگانه را می توان در برخورد دولت های غربی با شهروندان مسلمان و یهودی شان جست و جو کرد. بر این اساس درحالی که در فرانسه برای حراست از مدارس يهوديان 5 هزار نيرو اختصاص می يابد، برای مسلمانانی كه هر روز موردحمله قرار می گيرند، هيچ اقدامی در راستای حفظ امنیت و آرامش شان صورت نمی گيرد.


در پایان ذکر این نکته نیز ضروری است که این تبعیض ها در این سطح مربوط به وضعیت مسلمانان کشورهای اروپایی است وگرنه بحث نگاه غیرانسانی غربیان به مسلمانان دیگر نقاط جهان که بحثی است، طولانی و تکراری!