همه چیز دربارۀ فعل و انفعالات بنیاد سینمایی فارابی

گروه سینما و تلویزیون، صبح امروز مراسمی در سازمان سینمایی برای معارفه رمضانعلی حیدری خلیلی سرپرست جدید بنیاد فارابی برگزار شد. مراسمی که در ابتدای آن گفته شد که تودیع و معارفه نیست و فقط مراسم استقرار سرپرست جدید فارابی است، اما این توضیحات ابتدایی هم نتوانست خلاء حضور نیافتن محمدرضا جعفری‌جلوه در این مراسم را پوشش دهد.

روند تغییرات در بنیاد فارابی بزگترین اتفاق پیش از فجر سینمای ایران خواهد بود و همچنان جزئیاتی از این تغییرات اعلام نشده است. تغییراتی که با واکنش تند جعفری‌جلوه در نامه‌ای که او هفته پیش با عنوان خداحافظی از اهالی رسانه منتشر کرده بود همراه شده بود و ظاهرا یکی از دلایل اصلی تغییر مدیریت فارابی است

 اگر فارابی تغییر نمی‌کرد تعطیل می‌شد

صبح امروز طی مراسمی در سازمان سینمایی، رمضانعلی حیدری خلیلی به عنوان سرپرست جدید بنیاد فارابی کار خود را شروع کرد.

در انتهای این مراسم حجت‌اله ایوبی رئیس سازمان سینمایی در جمع خبرنگاران به سوالات آنها پاسخ داد. ایوبی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه تغییرات بنیاد سینمایی فارابی در چه سطحی خواهد بود و در جهت تبیین دلایل این تغییرات گفت: تغییر در ساختارها و رویکردهای سازمان ها در دنیایی که شتابان حرکت می‌کند امری طبیعی است بخصوص در مورد سینما که تحولات عظیم فنی و تکنولوژی در آن چشمگیر است. اصل تغییرات برای یک مدیریت عالمانه و بروز و کارآمد طبیعی است از سوی دیگر مقاومت در مقابل یک تغییر نیز یک امر تاریخی است.

وی ادامه داد: نظام دیوان سالاری و بروکراسی واژگان منفی نیستند و اتفاقا در کشوهای مختلف میزان توسعه را براساس بروکراسی آن می سنجند ولی در کشور ما کلمه بروکراسی یک امر منفی و به معنای کاغذبازی است. این موضوع در مورد سازمانهایی که قدیمی شدند و عمرشان گذشته است بیشتر صدق می کند و فاصله گرفتن از سنتها برایشان سخت و دشوار است.

ایوبی با اشاره به جریان دیجیتال سازی سالنهای سینمایی گفت: در جریان دیجیتال های سالنهای سینما دیدیم که برخی از استودیوها و لابراتوارها توانستند خودشان را با این تحولات تطبیق دهند و با بروز رسانی، ماندگار شدند. اما برخی دیگر از لابراتوارها نتوانستند باقی بمانند و با تعطیلی مواجه شدند. پس بروز شدن و همچین مقاومت در مقابل آن هم طبیعی است.

رئیس سازمان سینمایی اضافه کرد: ما سینمایی با بودجه ای مختصر داریم که دولت در ابتدای هرسال به آن اختصاص می دهد. با این بودجه ناچیز، ما سازمانها و نهادهای سینمایی داریم که بیش از 500 نفر کارکنان سازمان سینمایی داخل تهران هستند. بنیاد فارابی هم نزدیک به 200 نفر نیرو دارد. در یک دورانی فارابی تنها جایی بود که می توانست تجهیزات و لوازم جانبی را به سینمای کشور بدهد و آن هم برای زمانی بود که امکان تهیه تجیهزات سینمایی نبود. اما امروز می دانیم که وجود بخش تجهیزات فارابی بی معنی است. با این وضعیت چرا باید با حذف بخش تجهیزات فارابی مقاومت کنیم و بدنه فارابی را سنگین کنیم. بخش تجهیزات و سینما فرهنگ از جمله بخش هایی هستند که از بنیاد سینمایی فارابی جدا می شوند. من از روز اول هم با اینکه سینما فرهنگ در اختیار بنیاد سینمایی فارابی باشد مخالف بودم و الان هم هستم.

وی خاطرنشان کرد: بنیاد فارابی باید از تولید و اکران فیلم و از صنعت سینمای کشور حمایت کند اما بخشی از وقت و انرژی خود را صرف برگزاری جشنواره ها می کرد. جشنواره فیلم فجر قبلا در فارابی بود و جشنواره فیلم کودک هنوز در فارابی است و این به معنی این است که نزدیک شش ماه برای برگزاری یک جشنواره وقت بگذارید. اینها تنها بخشی از دلایلی است برای اینکه  تصمیم گرفتیم در مورد ساختار بنیاد سینمایی فارابی بازنگری کنیم.

ایوبی در تکلمیل صحتبهایش گفت: بازنگری به معنای از بین بردن، نادیده گرفتن سوابق و تضعیف جایگاه یک نهاد نیست. اگر در مورد بنیاد سینمای فارابی بازنگری نکنیم مثل استودیوهایی می شود که تعطیل شدند.

رئیس سازمان سینمایی در خصوص تولید فیلم در یک سال گذشته گفت: حمایت از تولید فیلم در فارابی با پیگیری و خواست من بود و آقای جعفری جلوه هم به خوبی عمل کردند. من از اول اعلام کردم که قرارنیست که بودجه اندک بنیاد فارابی صرف ساخت یک یا دو فیلم سینمایی شود. امسال این کار را نکردیم و تمام فیلم‌نامه های مطرحی که ساخته شده بود را یکی یکی خواندم و در جریان مشارکت این فیلمها بودم دلیلش هم این بود که می خواستم موتور سینما روشن شود و چتر حمایتی برای سینما باز باشد.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به انتشار دفترچه سیاستهای یک ساله سازمان سینمایی بیان کرد: ما با انتشار دفترچه رویکردهای سازمان سینمایی این ریسک را پذیرفتیم که خود را در معرض قضاوت تند اهالی سینما و رسانه قرار دهیم. برای تک تک جملات این دفترچه وقت گذاشتم و کارگروههای رسمی و غیر رسمی در این مورد نظارت داشتند. من قبل از اینکه به سینما بیایم تجربه های مدیریتی کشورهای مختلف در عرصه سینما را رصد کردم و براساس خرد جمعی تصمیم گرفتم که این کار را انجام دهد.

ایوبی خاطرنشان کرد: رویدادها و اتقاقات را نمی توان بر اساس نظرات و سلیقه های شخصی عقب بیاندازیم. ما باید خود را با جریان شتابان تحول سینما هماهنگ کنیم.

معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر جدایی بخش بین‌الملل از بنیاد سینمایی فارابی گفت:‌ همه موسسات سینمایی در کشور یک بخش مجزای بین‌المللی دارند که در حد متوسط فعالیت می‌کنند و مهمترین کارشان برگزاری بخش بین‌الملل جشنواره‌هایشان است.اما بخش بین‌المللی بنیاد فارابی هم در همین تعریف محدود می‌شد که در جشنواره‌های مختلف خارجی حضور داشته باشد ولی در دوره کنونی حوزه فعالیت بین‌الملل سینمای ایران بسیار فراتر از این است. بخش بین‌المللی سینمای ایران یعنی مناسبات بین‌الملل سینمای ایران با جهان کنونی و دولت‌ها و وزاری فرهنگ کشورهای مختلف صورت بگیرد. بخش بین‌الملل سینمای ایران باید یک وزارت خارجه کوچک و کارا باشد که هم تحولات مختلف سینمای جهان را رصد کند و هم بتواند مناسبات خوبی را با بخش‌های مختلف سیاست‌گذار در سینمای دنیا برقرار کند و برای حوزه‌های مختلف جغرافیایی جهان کارشناسان سینمایی برجسته‌ای تربیت کند.

ایوبی ادامه دارد: متاسفانه از ظرفیت‌های بین‌المللی سینمای ایران به درستی استفاده نشده است. جهان تشنه سینمای ایران است و لازم است که در این مورد متولی خاصی وجود داشته باشد که ماجرا را مدیریت کند. یکی از بهترین راه‌های ارتباط با جامعه جهانی استفاده از فیلم و سینماست. برگزاری هفته‌های فیلم در خارج از کشور باید در عرصه بین‌الملل سینمای ایران صورت بگیرد، اما تا به امروز هر بخش و موسسه‌ای مطابق با ذوق و سلیقه خود در عرصه بین‌المللی فعالیت می‌کرده است.

ایوبی اما از تصمیم برای منحل نکردن بخش بین‌المللی فارابی خبر داد و گفت: در هیئت امنای فارابی در حال بررسی هستیم، یک تیم بین‌الملل هم در موسسه رسانه‌های تصویری وجود دارد که باید برای آن هم فکری کرد، اما در این موضوع هنوز به تصمیم قطعی نرسیدیم. اما آنچه مدنظرمان است این است که همه این فعالیت‌ها  باید در یک سطح و متمرکز در بخشی به عنوان «بخش بین‌الملل سینمای ایران» شکل بگیرد. اما برای رسیدن به این هدف، زمان و تربیت نیرو لازم است. مثلا در حوزه بازاریابی دچار ضعف هستیم در صورتی که بازاریابی یک دانش است و فقط به معنای شرکت در جشنواره‌ها نیست. باید به روز شویم و کارهای بیست‌سال پیش‌مان را نباید تکرار کنیم. تصمیم داریم که بخشی از معاونت بین‌المللی بنیاد فارابی را در موسسه رسانه‌های تصویری متمرکز شود و بخشی هم در این بنیاد باقی بماند.

ایوبی در پاسخ به سوال خبرنگار تسنیم که خواستار صراحت بیشتر در اعلام تغییرات فارابی شده بود گفت: اولا اینکه سیاست کلی تغییر در بنیاد فارابی این است که در تولید و حمایت فیلم متمرکز شود و هر ماموریتی که به این کار ضربه بزند به موسسات دیگر واگذار خواهد شد.این یک اصلی کلی است که فارابی به عنوان رصدخانه سینمای ایران، کارش رصد کردن سینمای ایران در بخش تولید، نظارت و حمایت است.

ایوبی از تصمیم برای واگذاری بخش تجهیزات و صنعت سینمای فارابی به موسسه سینماشهر خبر داد و گفت: هم اکنون در بخش به روزرسانی صنعیت سینمای ایران موسسه سینماشهر در حال فعالیت است و ما همه معتقدیم سینماشهر الگوی بسیار خوبی برای موسسات وابسته است. اگر به چارت سازمانی این موسسه هم نگاه کنید می‌بیند که با دو سه مدیر اداره می‌شود و الگوی مناسبی است.در کارگروه‌های تغییرات فارابی نهایتا به این نتیجه رسیدیم که چون بخش تجهیزات بدنه فارابی را بزرگ کرده است و وقت و انرژی فارابی را به شدت گرفته است باید به موسسه سینماشهر منتقل شود.

وی در مورد سرنوشت سینما فرهنگ گفت: هنوز تصمیم قطعی برای سرنوشت این سینما گرفته نشده است.

ایوبی در مورد تغییرات دیگر بنیاد فارابی هم گفت: بخش فیلم‌اولی و دومی‌ها که از فارابی رفته بود به این بنیاد برمی‌گردد. خرید رایت تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی به این بنیاد برخواهد گشت و همه بخش های سینمای حرفه‌ای در این بنیاد متمرکز می‌شود.  البته مبحث خرید رایت از جمله مباحثی است که هنوز مورد بررسی است و به صورت قطعی در مورد آن تصمیمی گرفته نشده است.

ایوبی ادامه داد: جشنواره فیلم کودک و نوجوان هم به موسسه رسانه‌های تصویری برمی‌گردد.

یکی از محورهای پرسش و پاسخ ایوبی با خبرنگاران تغییرات ناگهانی مدیریت این بنیاد بود که ایوبی این گونه توضیح داد: این تغیییرات ناگهانی نیست و از هفته‌های اولی که آمدیم بازنگری و چابک‌سازی بنیاد فارابی در برنامه بود.معمولا همه تغییرات مهم همیشه اضطراب‌ها و نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند و این به خاطر این است که آینده همیشه مبهم است. ولی در هفته‌های آینده هخمه اهالی سینما درخواهند یافت که فارابی نه تنها تضعیف نمی‌شودبلکه تقویت خواهد شد.

ایوبی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در خصوص بودجه سازمان سینمایی و اقتصاد صندوق بیمه بیکاری به اهالی سینما گفت: طرح بیمه بیکاری هنرمندان طرح جدیدی نیست و از آرزوهای من بود که وضعیت بیمه بیکاری را در رشته های مختلف هنری، مشخص شود. بیمه بیکاری کاری برای امروز و فردا نیست و می بایست از طرف اهالی سینما حمایت شود. من برای بودجه صندوق بیمه بیکاری، با بیمه تامین اجتماعی و وزارت کار و امور اجتماعی جلساتی را داشتم ولی برای تامین این بودجه دچار آفت زمان می شویم.به همین دلیل به  این نتیجه رسیدیم که باید ریسک پذیر باشیم و این بیمه را فعال کنیم. ما از یک نقطه این کار را شروع کردیم و امیدوارم با کمک اهالی سینما بتوانیم بخش های دیگر را با خود همراه کنیم.

وی ادامه داد: بودجه ناچیزی را برای حمایت از این صندوق در نظر گرفته ایم و سالی 2 درصد از بودجه را برای این صندوق اختصاص داده‌ایم. در این میان درآمدهایی هم برای حمایت از صندوق پیش بینی شده است و حق عضویت ها هم می تواند در تامین بودجه صندوق کمک کند.

رییس سازمان سینمایی وزارت ارشاد با اشاره به بودجه سال آینده سینمای ایران گفت: 106 میلیارد تومان برای بودجه سینمای ایران در سال آینده درخواست شده است که نسبت به سال گذشته با 6 میلیارد تومان افزایش همراه بوده است. ما شرایط دولت روحانی و کاهش قیمت نفت را درک می کنیم البته ناامید هم نیستیم چراکه امسال فروش بالای فیلم‌های کم هزینه نشان داد که با هزینه کم هم می توان تولید خوب داشت.

وی در ادامه توضیح داد: در ابتدا قرار بود سازمان سینمایی و بنیاد فارابی بوفه اکسیژنی برای سینمای ایران باشند اما امروز همه چیز برعکس شده است و سینما دارد کاری می کند که فارابی به فعالیت های خود ادامه دهد.

ایوبی در پایان با اشاره به اعلام اسامی فیلم های بخش غیر انگلیسی زبان اسکار گفت: هیات انتخاب قابل اعتمادی نماینده ایران برای اسکار را انتخاب کردند و من همیشه به انتخاب آنها احترام می گذارم. نباید انتظار داشته باشیم که همیشه فیلم های سینمای ایران در اسکار مورد قبول قرار گیرند. اسکار مسأله سینمای ایران نیست. فیلمی که برای اسکار از طرف ایران انتخاب می شود باید نماینده سینمای ایران باشد.

تغییر در بنیاد فارابی به معنای تجزیه آن نیست/ تعدیل نیرو نداریم