اندیشکده واشنگتن:
حملات نیروی هوایی سوریه: راهبردی، مؤثر و مهارنشدنی
یک اندیشکده آمریکایی با اذعان به توان نظامی بالای نیروی هوایی سوریه در مقابله با داعش و شورشیان معتقد است آمریکا باید در فکر حذف نیروی هوایی سوریه از جنگ باشد.
گروه بین الملل، یک اندیشکده آمریکایی با اذعان به توان نظامی بالای نیروی هوایی سوریه در مقابله با داعش و شورشیان معتقد است آمریکا باید در فکر حذف نیروی هوایی سوریه از جنگ باشد.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اشراف، اندیشکده واشنگتن در گزارشی به قلم جفری وایت افسر ارشد سابق اطلاعات دفاعی آمریکا به بررسی راهبرد نیروی هوایی سوریه در مبارزه با داعش پرداخت و نوشت: حکومت {سوریه} در فقدان مداخله بیشتر بین‌المللی از نظر قدرت دفاع هوایی بی‌رقیب باقی مانده و توانسته است در مصونیت نسبی اهداف راهبردی خود را دنبال کند.
■ نیروی هوایی سوریه در حفظ حکومت بشار اسد نقشی کلیدی ایفا کرد ■
نیروی هوایی سوریه تا پیش از جنگ داخلی کنونی هرگز به عنوان بخشی بنیادین از نیروهای نظامی سوریه به شمار نمی‌رفت. این نیرو با شکست مداوم در برابر «نیروی هوایی اسرائیل» و استفاده از «ناوگان فرسوده اتحاد جماهیر شوروی»، هرگز در چشم‌انداز نیروهای نظامی منطقه بازیگری مقتدر محسوب نمی‌شد؛ گرچه با ظهور جنگ ورق برگشت و «نیروی هوایی سوریه» توانست در مبارزه برای حفظ «حکومت {بشار} اسد» نقشی کلیدی ایفا کند. «حملات هوایی» از آغاز بهار سال ۲۰۱۲ به عنصری راهبردی در جنگ {داخلی سوریه} بدل شدند و به حکومت {بشار} اسد اجازه دادند تا با مصونیت واقعی هر نقطه از سوریه را هدف قرار دهد؛ مخالفان را در کنترل بخشی از خاک {سوریه} ناکام بگذارد و از انواع مختلفی از حملات نظامی بهره جوید؛ نقش محوری «نیروی هوایی سوریه» در حفظ حکومت {سوریه} و نقض حقوق بشر، دخالت خارجی را امری قابل توجیه و منطقی جلوه می‌دهد؛ چه به صورت انجام حملات مستقیم توسط نیروهای ائتلاف و یا با افزایش حمایت از مخالفان {حکومت سوریه}.
■ نیروی هوایی سوریه رکن اصلی قدرت شلیک سوریه■
- بافت نظامی
«نیروی هوایی {سوریه}» با تضعیف ارتش کادری در جنگ فرسایشی اهمیت بیشتری پیدا کرد. «نیروی هوایی سوریه» رکن اصلی قدرت شلیک حکومت را تشکیل می‌دهد و میزان توان {نظامی} آن یکی از عوامل تعیین‌کننده این نبرد محسوب می‌شود. حملات هوایی عامل اصلی فرسایش نیروهای شورشی به حساب می‌آید و تلفات سنگینی هم در نواحی تحت کنترل شورشیان برجای می‌گذارد. نه «شورشیان» و نه «خلافت اسلامی {عراق و شام} (داعش)» توان پاسخگویی به حملات هوایی حکومت سوریه را ندارند و هیچ مکانی در سوریه {از چنین حملاتی} مصون نیست. «نیروی هوایی سوریه» انعطاف‌پذیر و با واکنش سریع عمل می‌کند و توانایی تلاش مداوم برای انجام حملات دفاعی و تهاجم زمینی را دارد. حملات هوایی در میدان‌های پیچیده جنگی نظیر نواحی شهری، روستایی، کوهستانی و بیابانی روی می‌دهد. اهداف {حملات} در مجاور نواحی مسکونی و یا داخل آن‌ها قرار دارند و در بسیاری از موارد در نزدیکی و یا در تماس با نیروهای حکومت {سوریه} هستند؛ «نیروی هوایی سوریه» در تمامی این نواحی، شاید بدون دقت، اما با قاطعیت کامل حضور دارد.
■ نیروی هوایی سوریه پس از ۲ سال همچنان قدرت خیره‌کننده میدان نبرد■
«نیروی هوایی سوریه» پس از دو سال و نیم انجام حملات در این جنگ غیرمنتظره، قابلیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیر خیره‌کننده‌ای را از خود نشان داده است؛ از ۲۵ پایگاه {نظامی}۵ پایگاه را از دست داده و ۷ و یا ۸ پایگاه هم در محاصره و یا تحت حملات مکرر قرار دارند. «نیروی هوایی سوریه» در آغاز نبرد بیش از ۵۰۰ «هواپیمای جنگنده بال ثابت و دوار» از مدل منحصر نظامی در اختیار داشت: «آل-۳۹، میگ ۲۱، میگ ۲۳، میگ ۲۹، سوخوی ۲۲ و سوخوی ۲۴» برای عملیات‌های نظامی و «می ۸/۱۷» و «می ۲۴» برای حملات بشکه‌ای و به مسلسل بستن {دشمن} به کار گرفته می‌شدند. هرچند تعیین خسارات کار دشواری است، اما گزارشات مبتنی بر برآوردهای مخالفان {حکومت سوریه} نشان می‌دهد بیش از ۲۰۰ هواپیما احتمالاً نابود شده‌اند؛ در کنار برخی از خدمه هوایی که کشته، اسیر و یا مغلوب شده‌اند؛ «نیروی هوایی سوریه» حتی با احتساب اغراق‌گویی‌ها ظاهراً به شدت تضعیف شده است.
■خلاصه اینکه «نیروی هوایی سوریه» با موانع بسیار کمی مواجه است■
فارغ از این تلفات بنا بر گزارشات محدود مخالفان و دیگر منابع {خبری} ، «نیروی هوایی سوریه» ظاهراً روزانه بیش از ۵۰ تک هوایی انجام می‌دهد؛ احتمالاً روسیه و ایران با کمک‌های حیاتی خود ازجمله: تهیه قطعات یدکی، ارائه برنامه‌های نوسازی و بهبود، ناوگان «نیروی هوایی سوریه» را زنده نگاه داشته‌اند. خلاصه اینکه «نیروی هوایی سوریه» با موانع بسیار کمی مواجه است؛ غیر از مشکلات معمولی که هر ناوگان دیگری با آن دست به گریبان است، مانند: کمبود خدمه هوایی، نگهداری {تجهیزات}، تدارکات، اطلاعات و {مشکلات} آب‌وهوا.
■ نیروی هوایی سوریه با اهداف راهبردی و تاکتیکی مشخصی مبارزه می‌کند■
- راهبرد و عملیات هوایی
حکومت {سوریه} به اهداف مشخصی حمله می‌کند: حملات هوایی {ارتش} با تمام عملیاتش در نبرد هماهنگ شده و برای دست یافتن به اهداف مشخص راهبردی و تاکتیکی طراحی شده‌اند. در مرحله راهبردی، دمشق خواستار درهم کوبیدن حمایت فیزیکی و روانی مردم از شورشیان با تسلیم آن‌ها به خواسته‌هایش است. حملات هوایی نظیر حملات بشکه‌ای رعدآسا در شهر حلب، که در زمستان سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۳ روی داد، به منظور اثبات برتری نظامی حکومت {سوریه} و ضعف متقابل طرف مخالف طراحی شدند. در مرحله تاکتیکی، حملات هوایی برای کاهش مقاومت در برابر حملات زمینی، حمایت از قوای تدافعی حکومتی و فرسایش نیروهای مخالفان اجرا شدند. حملات «نیروی هوایی سوریه» علیه «داعش» هم قابل توجه هستند؛ اما به نسبت حملات به مخالفان از اهمیت کمتری برخوردارند. تا پیش از ظهور «داعش» به عنوان خطری نظامی، حملات بسیار محدودی علیه آن‌ها انجام شد؛ هرچند عملیات «نیروی هوایی سوریه» از تابستان امسال حملاتی راهبردی علیه مواضع «داعش» در شهرهای رقه و دیر الزور انجام داد؛ در حمایت از عملیات تدافعی و تهاجمی حکومت {سوریه}در استان‌های حلب، رقه، حسکه، حمص و دیرالزور حملاتی صورت گرفت. بر اساس تلفات افراد غیرنظامی ناشی از حملات حکومت {سوریه}، که حملات {هوایی} بیشترین عامل آن‌ها محسوب می‌شود، «نیروی هوایی سوریه» حملات هوایی کمتری را در مناطق تحت کنترل مخالفان، به نسبت نواحی تحت کنترل «داعش» انجام می‌دهد.
«نیروی هوایی سوریه» عملیات نظامی مختلفی در مقیاس وسیع برای رسیدن به اهداف خود انجام می‌دهد:
- حمله به مناطق غیرنظامی (بمباران منطقه‌ای) شامل: منازل، تأسیسات پزشکی، تأسیسات آب، نانوایی‌ها، محصولات کشاورزی، حیوانات اهلی؛ بمباران بشکه‌ای با بالگرد نقش بسیار مهمی در آن‌ها داشته‌اند.
- حمایت از حملات محاصره‌ای با هدف درهم شکستن مقاومت در مناطق شورشی‌ها؛ یکبار دیگر بالگردها از عوامل مهمی محسوب می‌شدند.
- حمله به اهداف نظامی مانند: رهبریت شورشی‌ها، قوا، تجهیزات، تدارکات و تأسیسات.
- منع تحرک تاکتیکی و عملیاتی ازجمله حمله به خودروهای غیرنظامی و کاروان شورشی‌ها.
- عملیات تاکتیکی حمایت هوایی محصور با هدف کمک به نیروهای زمینی.
- حملات کینه‌جویانه بعد از تصرف برخی مناطق توسط شورشی‌ها.
■ حفظ توان نظامی سوریه تنها با استفاده از نیروی هوایی ■
وظایف دیگر مهم «نیروی هوایی سوریه» شامل تجدید هوایی تدارکات نیروهای محصور، جابجایی مجدد هوایی و تجدیدقوا و تخلیه نیروها (حداقل فرماندهان) از پادگان‌های تحت مخاطره است. اینگونه عملیات‌ها برای حفظ توانایی حکومت {سوریه} در دفاع از نیروهای تحت محاصره و در حال نبرد حیاتی بوده‌اند؛ برای مثال در نبرد سنگین تابستان امسال در رقه از هر نوع عملیاتی استفاده شد.
«نیروی هوایی سوریه» طی عملیات خود از تاکتیک‌های متنوعی استفاده کرد:
- در برون تک‌ها، هواپیمای انفرادی یک یا چند بار بر فراز هدف پرواز می‌کرد.
- رگبار حملات، شامل بمباران مداوم توسط یک هواپیما.
- حملات تند و مکرر به یک منطقه در یک برهه زمانی توسط یک یا چند هواپیما.
- حملات دقیق با سلاح‌های هدایت‌شونده، احتمالاً توسط میگ ۲۹ و سوخوی ۲۴.
- حملات مسلسل توپخانه توسط هواپیماهای بال ثابت و بالگردها.
- بمباران بشکه‌ای اهداف مورد نظر توسط بالگردهای ترابری و تهاجمی.
چنین حملاتی با استفاده از تسلیحاتی مانند: مواد منفجره قوی (توپخانه و بمب)، بمب‌های آتش‌زا، بمب‌های ضدنفر گلوله افشان، بمب‌های ترموبریک و بمب‌های بشکه‌ای انجام می‌شد؛ بعلاوه بالگردها بنا بر گزارشات اکثراً از بمب‌های بشکه‌ای برای انجام حملات شیمیایی (کلر) در بسیاری از موارد استفاده کرده‌اند.
حملات «نیروی هوایی سوریه» در کنار حملات توپخانه، شلیک موشک‌های زمین به زمین، حملات تانک‌ها و استفاده از سلاح پدافند هوایی انجام اجرا می‌شدند. ابداع و استفاده زیاد از بمب‌های بشکه‌ای –موشک اسکاد آدم بیچاره- ممکن است بیانگر دسترسی آسان‌تر و با هزینه کمتر آن‌ها نسبت به موشک‌های زمین به زمین باشد؛ رویکرد غالب حکومت {سوریه} استفاده از هرگونه سلاح در دسترس است. حملات زمینی اکثراً شامل محصور کردن یک منطقه؛ سپس پیشروی محتاطانه زمینی، همراه با تشدید حملات هوایی است.
■ تأثیرات مخرب حملات هوایی بر شورشیان■
- پیامدها و تلفات
عملیات «نیروی هوایی سوریه» تأثیرات گسترده‌ای بر روی جنگ {داخلی سوریه} گذاشت و حملات هوایی به یکی از اصلی‌ترین روش‌های حکومت {سوریه} تبدیل شدند. داده‌ها نشان می‌دهد که حملات هوایی بیش از هر علل دیگری بیشتر از یک‌سوم (۳۹ درصد) افراد کشته‌شده از ماه اوت تا اکتبر را شامل می‌شد؛ بخش قابل‌توجهی از این کشته‌ها را به استفاده از حملات بشکه‌ای نسبت می‌دهند. حملات هوایی همچنین دلیل عمده تخریب ساختمان‌ها در مناطق مخالفان بشمار می‌رود؛ این حملات هنگامی که به طور مداوم بکار گرفته شوند، مانند حملات رعدآسا به حلب، می‌توانند تمامی منطقه را به مکانی غیرقابل‌سکونت تبدیل کنند. علاوه بر این‌ها انجام این حملات می‌تواند تأثیر بسیار مخربی بر روحیه شورشیان که هیچگونه دفاع مؤثری در برابر این حملات ندارند بگذارد.
■حریم هوایی سوریه در تملک نیروی هوایی سوریه■
در حالی که «نیروی هوایی سوریه» در غیاب یک جناح مخالف و مقتدر اساساً حریم هوایی سوریه را در تملک خود دارد؛ ضعف سنتی این نیرو در نبرد رودرروی هوایی در تقابل با یک نیروی مدرن هوایی (و یا ائتلافی از نیروهای هوایی) آشکار خواهد شد. «نیروی هوایی سوریه» تمایلی به درگیری با هواپیماهای اسرائیلی و یا هواپیماهای ائتلاف {به رهبری} آمریکا بر فراز سوریه را ندارد و حتی در صورت افزایش چنین تهاجماتی نمی‌توان انتظار {هیچگونه واکنشی را} داشت. ارزش این هواپیماها در نبرد هوا به زمین علیه مخالفان بیشتر از آن است که آن‌ها را به مخاطره اندازند.
سرانجام به نظر نمی‌رسد هواپیماهای ائتلاف {به رهبری} آمریکا با نیروی هوایی حکومت {سوریه} هماهنگ باشند؛ آنچنان که برخی به دلیل هدف قرار دادن اهداف کلی مشابهی توسط هردو طرف چنین نتیجه‌گیری کرده بودند؛ بلکه هر طرفی به نظر می‌رسد که فرصت حمله به اهداف دشمن مشترک را غنیمت می‌شمارد.
■ نیروی هوایی سوریه هر وقت اراده کند هواپیماهایش به پرواز درمی‌آیند■
- نتیجه‌گیری
با توجه به عدم فشار سیاسی و نظامی بر «نیروی هوایی سوریه»، آن‌ها می‌توانند هر وقت اراده کنند به پرواز درآیند، با هرگونه تسلیحاتی دلخواه {اهدافی را} بمباران کنند و پیامدهای وحشتناکی را به جا بگذارند. حکومت {سوریه} نباید بتواند با مصونیت حملات هوایی نامحدود انجام دهد. ادامه وضعیت کنونی به اهداف ایلات متحده و ائتلاف {به رهبری} آن نیز آسیب وارد می‌کند.
■مداخله آمریکا باعث ایجاد مخاطرات بیشتری می‌شود■
ایالات‌متحده و هم‌پیمانانش گزینه‌های متعددی برای اعمال محدودیت دارند؛ ازجمله ممانعت از دسترسی به یک حریم هوایی مشخص به منظور گسترش حملات علیه «نیروی هوایی سوریه» و دیگر اهداف مرتبط با آن. ایجاد منطقه ممنوعه هوایی در جاهایی که نیروهای ائتلاف فعالیت می‌کنند نسبتاً کم‌هزینه و رویکردی کم‌خطر خواهد بود و حکومت {سوریه} را مجبور می‌کند که یا تسلیم شود و یا این منطقه را به چالش کشیده و دارایی‌های باارزش خود را به مخاطره اندازد. چنین اقدامی موقعیت نظامی مطمئن‌تری برای شورشی‌ها به وجود می‌آورد و ضربه سیاسی و نظامی سنگینی به حکومت {سوریه} وارد می‌کند. اجرای چنین طرحی نیازمند تأمین منابع بیشتری است و طبیعتاً خطراتی را به همراه می‌آورد. اما چنین مخاطراتی با بکارگیری یک دیپلماسی قدرتمند و آمادگی برای استفاده از قوه قهریه برای ایجاد این منطقه ممنوعه هوایی قابل مدیریت هستند.
■نمی‌توان حملات هوایی نیروی هوایی سوریه را متوقف کرد■
اما به عنوان راحل جایگزین نیازمند به تلاش کمتر، طرف‌های سوم می‌توانند شورشی‌ها را به سلاح‌های پدافند هوایی مسلح و قدرت آن‌ها را برای ممانعت از {استفاده از} فرودگاه افزایش دهند. چنین اقدامی به شورشی‌ها کمک می‌کند تا با افزایش ضریب فرسایش و اختلال بیشتر در فرودگاه‌ها به طور مؤثری با حملات هوایی حکومت {سوریه} مبارزه کنند؛ هرچند انجام هیچ یک از اقدامات بالا حکومت {سوریه} را از بمباران کاملاً ایمن نمی‌کند. حل این مشکل نیازمند راه‌حلی جامع برای حذف «نیروی هوایی سوریه» از جنگ است.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اشراف، اندیشکده واشنگتن در گزارشی به قلم جفری وایت افسر ارشد سابق اطلاعات دفاعی آمریکا به بررسی راهبرد نیروی هوایی سوریه در مبارزه با داعش پرداخت و نوشت: حکومت {سوریه} در فقدان مداخله بیشتر بین‌المللی از نظر قدرت دفاع هوایی بی‌رقیب باقی مانده و توانسته است در مصونیت نسبی اهداف راهبردی خود را دنبال کند.
■ نیروی هوایی سوریه در حفظ حکومت بشار اسد نقشی کلیدی ایفا کرد ■
نیروی هوایی سوریه تا پیش از جنگ داخلی کنونی هرگز به عنوان بخشی بنیادین از نیروهای نظامی سوریه به شمار نمی‌رفت. این نیرو با شکست مداوم در برابر «نیروی هوایی اسرائیل» و استفاده از «ناوگان فرسوده اتحاد جماهیر شوروی»، هرگز در چشم‌انداز نیروهای نظامی منطقه بازیگری مقتدر محسوب نمی‌شد؛ گرچه با ظهور جنگ ورق برگشت و «نیروی هوایی سوریه» توانست در مبارزه برای حفظ «حکومت {بشار} اسد» نقشی کلیدی ایفا کند. «حملات هوایی» از آغاز بهار سال ۲۰۱۲ به عنصری راهبردی در جنگ {داخلی سوریه} بدل شدند و به حکومت {بشار} اسد اجازه دادند تا با مصونیت واقعی هر نقطه از سوریه را هدف قرار دهد؛ مخالفان را در کنترل بخشی از خاک {سوریه} ناکام بگذارد و از انواع مختلفی از حملات نظامی بهره جوید؛ نقش محوری «نیروی هوایی سوریه» در حفظ حکومت {سوریه} و نقض حقوق بشر، دخالت خارجی را امری قابل توجیه و منطقی جلوه می‌دهد؛ چه به صورت انجام حملات مستقیم توسط نیروهای ائتلاف و یا با افزایش حمایت از مخالفان {حکومت سوریه}.
■ نیروی هوایی سوریه رکن اصلی قدرت شلیک سوریه■
- بافت نظامی
«نیروی هوایی {سوریه}» با تضعیف ارتش کادری در جنگ فرسایشی اهمیت بیشتری پیدا کرد. «نیروی هوایی سوریه» رکن اصلی قدرت شلیک حکومت را تشکیل می‌دهد و میزان توان {نظامی} آن یکی از عوامل تعیین‌کننده این نبرد محسوب می‌شود. حملات هوایی عامل اصلی فرسایش نیروهای شورشی به حساب می‌آید و تلفات سنگینی هم در نواحی تحت کنترل شورشیان برجای می‌گذارد. نه «شورشیان» و نه «خلافت اسلامی {عراق و شام} (داعش)» توان پاسخگویی به حملات هوایی حکومت سوریه را ندارند و هیچ مکانی در سوریه {از چنین حملاتی} مصون نیست. «نیروی هوایی سوریه» انعطاف‌پذیر و با واکنش سریع عمل می‌کند و توانایی تلاش مداوم برای انجام حملات دفاعی و تهاجم زمینی را دارد. حملات هوایی در میدان‌های پیچیده جنگی نظیر نواحی شهری، روستایی، کوهستانی و بیابانی روی می‌دهد. اهداف {حملات} در مجاور نواحی مسکونی و یا داخل آن‌ها قرار دارند و در بسیاری از موارد در نزدیکی و یا در تماس با نیروهای حکومت {سوریه} هستند؛ «نیروی هوایی سوریه» در تمامی این نواحی، شاید بدون دقت، اما با قاطعیت کامل حضور دارد.
■ نیروی هوایی سوریه پس از ۲ سال همچنان قدرت خیره‌کننده میدان نبرد■
«نیروی هوایی سوریه» پس از دو سال و نیم انجام حملات در این جنگ غیرمنتظره، قابلیت ارتجاعی و انعطاف‌پذیر خیره‌کننده‌ای را از خود نشان داده است؛ از ۲۵ پایگاه {نظامی}۵ پایگاه را از دست داده و ۷ و یا ۸ پایگاه هم در محاصره و یا تحت حملات مکرر قرار دارند. «نیروی هوایی سوریه» در آغاز نبرد بیش از ۵۰۰ «هواپیمای جنگنده بال ثابت و دوار» از مدل منحصر نظامی در اختیار داشت: «آل-۳۹، میگ ۲۱، میگ ۲۳، میگ ۲۹، سوخوی ۲۲ و سوخوی ۲۴» برای عملیات‌های نظامی و «می ۸/۱۷» و «می ۲۴» برای حملات بشکه‌ای و به مسلسل بستن {دشمن} به کار گرفته می‌شدند. هرچند تعیین خسارات کار دشواری است، اما گزارشات مبتنی بر برآوردهای مخالفان {حکومت سوریه} نشان می‌دهد بیش از ۲۰۰ هواپیما احتمالاً نابود شده‌اند؛ در کنار برخی از خدمه هوایی که کشته، اسیر و یا مغلوب شده‌اند؛ «نیروی هوایی سوریه» حتی با احتساب اغراق‌گویی‌ها ظاهراً به شدت تضعیف شده است.
■خلاصه اینکه «نیروی هوایی سوریه» با موانع بسیار کمی مواجه است■
فارغ از این تلفات بنا بر گزارشات محدود مخالفان و دیگر منابع {خبری} ، «نیروی هوایی سوریه» ظاهراً روزانه بیش از ۵۰ تک هوایی انجام می‌دهد؛ احتمالاً روسیه و ایران با کمک‌های حیاتی خود ازجمله: تهیه قطعات یدکی، ارائه برنامه‌های نوسازی و بهبود، ناوگان «نیروی هوایی سوریه» را زنده نگاه داشته‌اند. خلاصه اینکه «نیروی هوایی سوریه» با موانع بسیار کمی مواجه است؛ غیر از مشکلات معمولی که هر ناوگان دیگری با آن دست به گریبان است، مانند: کمبود خدمه هوایی، نگهداری {تجهیزات}، تدارکات، اطلاعات و {مشکلات} آب‌وهوا.
■ نیروی هوایی سوریه با اهداف راهبردی و تاکتیکی مشخصی مبارزه می‌کند■
- راهبرد و عملیات هوایی
حکومت {سوریه} به اهداف مشخصی حمله می‌کند: حملات هوایی {ارتش} با تمام عملیاتش در نبرد هماهنگ شده و برای دست یافتن به اهداف مشخص راهبردی و تاکتیکی طراحی شده‌اند. در مرحله راهبردی، دمشق خواستار درهم کوبیدن حمایت فیزیکی و روانی مردم از شورشیان با تسلیم آن‌ها به خواسته‌هایش است. حملات هوایی نظیر حملات بشکه‌ای رعدآسا در شهر حلب، که در زمستان سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۳ روی داد، به منظور اثبات برتری نظامی حکومت {سوریه} و ضعف متقابل طرف مخالف طراحی شدند. در مرحله تاکتیکی، حملات هوایی برای کاهش مقاومت در برابر حملات زمینی، حمایت از قوای تدافعی حکومتی و فرسایش نیروهای مخالفان اجرا شدند. حملات «نیروی هوایی سوریه» علیه «داعش» هم قابل توجه هستند؛ اما به نسبت حملات به مخالفان از اهمیت کمتری برخوردارند. تا پیش از ظهور «داعش» به عنوان خطری نظامی، حملات بسیار محدودی علیه آن‌ها انجام شد؛ هرچند عملیات «نیروی هوایی سوریه» از تابستان امسال حملاتی راهبردی علیه مواضع «داعش» در شهرهای رقه و دیر الزور انجام داد؛ در حمایت از عملیات تدافعی و تهاجمی حکومت {سوریه}در استان‌های حلب، رقه، حسکه، حمص و دیرالزور حملاتی صورت گرفت. بر اساس تلفات افراد غیرنظامی ناشی از حملات حکومت {سوریه}، که حملات {هوایی} بیشترین عامل آن‌ها محسوب می‌شود، «نیروی هوایی سوریه» حملات هوایی کمتری را در مناطق تحت کنترل مخالفان، به نسبت نواحی تحت کنترل «داعش» انجام می‌دهد.
«نیروی هوایی سوریه» عملیات نظامی مختلفی در مقیاس وسیع برای رسیدن به اهداف خود انجام می‌دهد:
- حمله به مناطق غیرنظامی (بمباران منطقه‌ای) شامل: منازل، تأسیسات پزشکی، تأسیسات آب، نانوایی‌ها، محصولات کشاورزی، حیوانات اهلی؛ بمباران بشکه‌ای با بالگرد نقش بسیار مهمی در آن‌ها داشته‌اند.
- حمایت از حملات محاصره‌ای با هدف درهم شکستن مقاومت در مناطق شورشی‌ها؛ یکبار دیگر بالگردها از عوامل مهمی محسوب می‌شدند.
- حمله به اهداف نظامی مانند: رهبریت شورشی‌ها، قوا، تجهیزات، تدارکات و تأسیسات.
- منع تحرک تاکتیکی و عملیاتی ازجمله حمله به خودروهای غیرنظامی و کاروان شورشی‌ها.
- عملیات تاکتیکی حمایت هوایی محصور با هدف کمک به نیروهای زمینی.
- حملات کینه‌جویانه بعد از تصرف برخی مناطق توسط شورشی‌ها.
■ حفظ توان نظامی سوریه تنها با استفاده از نیروی هوایی ■
وظایف دیگر مهم «نیروی هوایی سوریه» شامل تجدید هوایی تدارکات نیروهای محصور، جابجایی مجدد هوایی و تجدیدقوا و تخلیه نیروها (حداقل فرماندهان) از پادگان‌های تحت مخاطره است. اینگونه عملیات‌ها برای حفظ توانایی حکومت {سوریه} در دفاع از نیروهای تحت محاصره و در حال نبرد حیاتی بوده‌اند؛ برای مثال در نبرد سنگین تابستان امسال در رقه از هر نوع عملیاتی استفاده شد.
«نیروی هوایی سوریه» طی عملیات خود از تاکتیک‌های متنوعی استفاده کرد:
- در برون تک‌ها، هواپیمای انفرادی یک یا چند بار بر فراز هدف پرواز می‌کرد.
- رگبار حملات، شامل بمباران مداوم توسط یک هواپیما.
- حملات تند و مکرر به یک منطقه در یک برهه زمانی توسط یک یا چند هواپیما.
- حملات دقیق با سلاح‌های هدایت‌شونده، احتمالاً توسط میگ ۲۹ و سوخوی ۲۴.
- حملات مسلسل توپخانه توسط هواپیماهای بال ثابت و بالگردها.
- بمباران بشکه‌ای اهداف مورد نظر توسط بالگردهای ترابری و تهاجمی.
چنین حملاتی با استفاده از تسلیحاتی مانند: مواد منفجره قوی (توپخانه و بمب)، بمب‌های آتش‌زا، بمب‌های ضدنفر گلوله افشان، بمب‌های ترموبریک و بمب‌های بشکه‌ای انجام می‌شد؛ بعلاوه بالگردها بنا بر گزارشات اکثراً از بمب‌های بشکه‌ای برای انجام حملات شیمیایی (کلر) در بسیاری از موارد استفاده کرده‌اند.
حملات «نیروی هوایی سوریه» در کنار حملات توپخانه، شلیک موشک‌های زمین به زمین، حملات تانک‌ها و استفاده از سلاح پدافند هوایی انجام اجرا می‌شدند. ابداع و استفاده زیاد از بمب‌های بشکه‌ای –موشک اسکاد آدم بیچاره- ممکن است بیانگر دسترسی آسان‌تر و با هزینه کمتر آن‌ها نسبت به موشک‌های زمین به زمین باشد؛ رویکرد غالب حکومت {سوریه} استفاده از هرگونه سلاح در دسترس است. حملات زمینی اکثراً شامل محصور کردن یک منطقه؛ سپس پیشروی محتاطانه زمینی، همراه با تشدید حملات هوایی است.
■ تأثیرات مخرب حملات هوایی بر شورشیان■
- پیامدها و تلفات
عملیات «نیروی هوایی سوریه» تأثیرات گسترده‌ای بر روی جنگ {داخلی سوریه} گذاشت و حملات هوایی به یکی از اصلی‌ترین روش‌های حکومت {سوریه} تبدیل شدند. داده‌ها نشان می‌دهد که حملات هوایی بیش از هر علل دیگری بیشتر از یک‌سوم (۳۹ درصد) افراد کشته‌شده از ماه اوت تا اکتبر را شامل می‌شد؛ بخش قابل‌توجهی از این کشته‌ها را به استفاده از حملات بشکه‌ای نسبت می‌دهند. حملات هوایی همچنین دلیل عمده تخریب ساختمان‌ها در مناطق مخالفان بشمار می‌رود؛ این حملات هنگامی که به طور مداوم بکار گرفته شوند، مانند حملات رعدآسا به حلب، می‌توانند تمامی منطقه را به مکانی غیرقابل‌سکونت تبدیل کنند. علاوه بر این‌ها انجام این حملات می‌تواند تأثیر بسیار مخربی بر روحیه شورشیان که هیچگونه دفاع مؤثری در برابر این حملات ندارند بگذارد.
■حریم هوایی سوریه در تملک نیروی هوایی سوریه■
در حالی که «نیروی هوایی سوریه» در غیاب یک جناح مخالف و مقتدر اساساً حریم هوایی سوریه را در تملک خود دارد؛ ضعف سنتی این نیرو در نبرد رودرروی هوایی در تقابل با یک نیروی مدرن هوایی (و یا ائتلافی از نیروهای هوایی) آشکار خواهد شد. «نیروی هوایی سوریه» تمایلی به درگیری با هواپیماهای اسرائیلی و یا هواپیماهای ائتلاف {به رهبری} آمریکا بر فراز سوریه را ندارد و حتی در صورت افزایش چنین تهاجماتی نمی‌توان انتظار {هیچگونه واکنشی را} داشت. ارزش این هواپیماها در نبرد هوا به زمین علیه مخالفان بیشتر از آن است که آن‌ها را به مخاطره اندازند.
سرانجام به نظر نمی‌رسد هواپیماهای ائتلاف {به رهبری} آمریکا با نیروی هوایی حکومت {سوریه} هماهنگ باشند؛ آنچنان که برخی به دلیل هدف قرار دادن اهداف کلی مشابهی توسط هردو طرف چنین نتیجه‌گیری کرده بودند؛ بلکه هر طرفی به نظر می‌رسد که فرصت حمله به اهداف دشمن مشترک را غنیمت می‌شمارد.
■ نیروی هوایی سوریه هر وقت اراده کند هواپیماهایش به پرواز درمی‌آیند■
- نتیجه‌گیری
با توجه به عدم فشار سیاسی و نظامی بر «نیروی هوایی سوریه»، آن‌ها می‌توانند هر وقت اراده کنند به پرواز درآیند، با هرگونه تسلیحاتی دلخواه {اهدافی را} بمباران کنند و پیامدهای وحشتناکی را به جا بگذارند. حکومت {سوریه} نباید بتواند با مصونیت حملات هوایی نامحدود انجام دهد. ادامه وضعیت کنونی به اهداف ایلات متحده و ائتلاف {به رهبری} آن نیز آسیب وارد می‌کند.
■مداخله آمریکا باعث ایجاد مخاطرات بیشتری می‌شود■
ایالات‌متحده و هم‌پیمانانش گزینه‌های متعددی برای اعمال محدودیت دارند؛ ازجمله ممانعت از دسترسی به یک حریم هوایی مشخص به منظور گسترش حملات علیه «نیروی هوایی سوریه» و دیگر اهداف مرتبط با آن. ایجاد منطقه ممنوعه هوایی در جاهایی که نیروهای ائتلاف فعالیت می‌کنند نسبتاً کم‌هزینه و رویکردی کم‌خطر خواهد بود و حکومت {سوریه} را مجبور می‌کند که یا تسلیم شود و یا این منطقه را به چالش کشیده و دارایی‌های باارزش خود را به مخاطره اندازد. چنین اقدامی موقعیت نظامی مطمئن‌تری برای شورشی‌ها به وجود می‌آورد و ضربه سیاسی و نظامی سنگینی به حکومت {سوریه} وارد می‌کند. اجرای چنین طرحی نیازمند تأمین منابع بیشتری است و طبیعتاً خطراتی را به همراه می‌آورد. اما چنین مخاطراتی با بکارگیری یک دیپلماسی قدرتمند و آمادگی برای استفاده از قوه قهریه برای ایجاد این منطقه ممنوعه هوایی قابل مدیریت هستند.
■نمی‌توان حملات هوایی نیروی هوایی سوریه را متوقف کرد■
اما به عنوان راحل جایگزین نیازمند به تلاش کمتر، طرف‌های سوم می‌توانند شورشی‌ها را به سلاح‌های پدافند هوایی مسلح و قدرت آن‌ها را برای ممانعت از {استفاده از} فرودگاه افزایش دهند. چنین اقدامی به شورشی‌ها کمک می‌کند تا با افزایش ضریب فرسایش و اختلال بیشتر در فرودگاه‌ها به طور مؤثری با حملات هوایی حکومت {سوریه} مبارزه کنند؛ هرچند انجام هیچ یک از اقدامات بالا حکومت {سوریه} را از بمباران کاملاً ایمن نمی‌کند. حل این مشکل نیازمند راه‌حلی جامع برای حذف «نیروی هوایی سوریه» از جنگ است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
