واردات خطرناک ایران از 5 کشور

به گزارش بولتن نیوز،گزارش منتشر شده مرکز پژوهش های مجلس از وضعیت تراز تجاری ایران، نشان از آن دارد که واردات کشورمان تنها از چند کشور محدود صورت می گیرد که می‌تواند دور از تدبیر در حوزه اقتصاد باشد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی میزان، تجارت به عنوان موتور توسعه یک کشور، امکان بهره گیری از توانمندی های اقتصادی بالقوه را با توجه به مزیت های نسبی موجود و قابل خلق به وجود می آورد و علائم روشنی را برای سرمایه گذاری در طرح های اقتصادی سودآور و قابل رقابت در عرصه جهانی پدیدار می سازد.

از سوی دیگر نرخ رشد اقتصادی از طریق دسترسی به بازارهای بین المللی، استفاده از فناوری های نوین و برخورداری از منابع بین المللی تحت تاثیر قرار می گیرد. همچنین تقویت تجارت بین المللی سبب رهایی کشور از اقتصاد تک محصولی و استقلال بیشتر کشور می شود.

به استناد گزارش های منتشر شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس، صادرات ایران که در 6 ماهه نخست سال گذشته 19 میلیارد دلار بوده با رشدی در حدود20 درصد به 23 میلیارد دلار در 6 ماهه نخست سال جاری رسیده است.

در حالی که طی همین مدت واردات از رشد 30درصدی برخوردار بوده به نحوی که میزان واردات از 20 میلیارد دلار در 6 ماهه نخست سال92 به 26 میلیارد دلار در 6 ماهه نخست سال 93 رسیده است.

با توجه به اینکه در کنار افزایش 30 درصدی واردات به کشور، شاهد تداوم ورود کالای قاچاق از مبادی رسمی و غیررسمی به داخل کشور هستیم که به این ترتیب رقم واردات بیش از 22 میلیارد دلار در سال است.

رشد کسری تراز تجاری ایران
با توجه به آمارهای فوق می توان دریافت که کسری تراز تجاری ایران البته بدون در نظر گرفتن منابع صادرات نفتی، گاز و تجارت چمدانی در 6ماهه نخست سال جاری رشد بسیار بالای 300 درصدی را تجربه کرده و تراز تجاری از منفی 693 میلیون دلار در 6 ماهه نخست سال 92 به منفی 2.8 میلیارد دلار در 6 ماهه نخست سال جاری برسد.

صادرات ایران از لحاظ ارزشی در هر دوره از ارزش واردات کمتر است، یعنی صادرات کالاهای حجیم با ارزش افزوده کم و واردات کالاهای سبک با ارزش افزوده بیشتر بوده است.

البته طبق ادعای مسئولان دولتی، بیش از 80 درصد اقلام وارداتی مواد اولیه و تجهیزات است و مابقی کالای تمام شده است، ضمن اینکه بیشتر کالاهای تمام شده از طریق قاچاق وارد کشور می شود.

ایران خام فروش‌تر شده است
از سوی دیگر باید گفت در عرصه جهانی اقتصاد و تولید ایران حرفی برای گفتن ندارد و اگر هم صادراتی از سوی ایران صورت می گیرد بیشتر مواد و کالاهای خام از جمله مواد معدنی و نفت خام و گاز و صادرات محصولات پتروشیمی است که در گزارش مرکز پژوهش های مجلس نیز به ترکیب کالاهای صادراتی اشاره شده است.

الگوی صادراتی کشور نسبت به دوره قبل تفاوت چندانی نکرده است، البته باید توجه داشت فاصله ارزشی بین محصولات پتروشیمی و میعانات گازی نسبت به دوره قبل کاهش یافته است. اما صادرات محصولات پتروشیمی با افزایش 22 درصدی و صادرات سایرها کالاها با رشد اندک 2 درصدی روبرو بوده است.

قسمت عمده افزایش صادرات، ناشی از بالا رفتن صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی بوده که هر دو به بخش نفت وابسته هستند و صادرات سایر کالاها رشد اندکی نسبت به دوره قبل داشته است.

چین، همچنان بهترین خریدار ایران
ترتیب شرکای صادراتی ایران در دوره های مختلف تفاوتی نداشته اما سهم تجاری کشور چین از رشد قابل ملاحظه ای نسبت به سایر کشورها برخوردار بوده است.

بدین ترتیب که صادرات به چین با رشد حدود 33 درصدی طی 6 ماهه نخست سال 92 به 4.5 میلیارد دلار در دوره بعد رسیده و به طور کلی کشور چین حدود 27درصد از کل صادرات ایران را به خود اختصاص داده است.

از سوی دیگر صادرات ایران به کشورهای عراق، افغانستان و هند کاهش پیدا کرده و صادرات به امارات متحده عربی نیز نسبت به دوره قبل رشد اندک 2 درصدی داشته است.

این امر نشانه از دست دادن بخشی از بازارهای صادراتی بوده و در این رابطه نیاز است مسئولان مرکز توسعه تجارت و وزارت بازرگانی با درک حساسیت ‌های دوران تحریم‌ها افزون بر حفظ بازارهای صادراتی موجود، بازارهای جدیدی را شناسایی و زمینه ورود به آن بازارها را برای صادرکنندگان ایرانی فراهم آورند.

گفتنی است بعد از چین به ترتیب عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند در لیست صادراتی ایران قرار دارند.

70 درصد صادرات ایران به 5 کشور است
نزدیک به 70 درصد کالاهای صادراتی ایران توسط 5 کشور خریداری می شود. با توجه به این شرایط، بعید نیست این کشورها در مواقع بحرانی و تحت تاثیر فشارهای کشورهای غربی، صادرات کشور را با آسیب هایی مواجه کنند.

بوشهر فعال ترین استان صادراتی
استان بوشهر در 6 ماه نخست سال جاری همانند دوره مشابه سال قبل فعال ترین استان کشور در زمینه صادرات بوده است و پس از آن استان های تهران، خوزستان، اصفهان و خراسان رضوی قرار دارند. همچنین صادرات استان تهران از لحاظ ارزشی نسبت به دوره قبل 24 درصد کاهش یافته است.

سهم 76 درصدی 10 استان از صادرات
آمارهای استخراج شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد که در 6 ماهه نخست سال جاری 10 استان کشور از جمله بوشهر، تهران، خوزستان، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، کرمان، مرکزی، یزد و آذربایجان غربی 76 درصد از کل ارزش صادرات را به خود اختصاص داده اند و 24 درصد ارزش کل صادرات متعلق به 21 استان دیگر بوده است. البته در دوره مشابه سال قبل سایر استان ها تنها 15 درصد کل ارزش صادرات را در اختیار داشتند.

افزایش نجومی واردات
واردات ایران طی 6 ماهه نخست سال جاری افزایش قابل توجهی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. واردات کالاهای مصرفی نیز معادل 2.5میلیارد دلار در 6 ماهه نخست سال 92 بوده که با رشد حدود 25 درصدی به 3.1 میلیارد دلار در 6 ماهه نخست سال جاری رسیده است.

واردات کالاهای واسطه ای در 6 ماهه نخست سال گذشته معادل 14.9 میلیارد دلار بوده که با رشد حدود 23 درصدی به 18.2 میلیارد دلار در 6ماهه نخست سال جاری رسیده است.

واردات کالاهای سرمایه ای در 6 ماهه نخست سال گذشته 2.6 میلیارد دلار بوده که با رشد حدود 73 درصدی به 4.5 میلیارد دلار در 6 ماهه نخست سال 93 رسیده است.

قسمت اعظم واردات ایران در 6 ماهه نخست سال جاری کالاهای واسطه ای با سهم ارزشی حدود 70 درصد، کالاهای سرمایه ای با سهم ارزشی حدود18 درصد و کالاهای مصرفی با سهم ارزشی حدود 12 درصد است.

وابستگی بیشتر غذایی ایران به خارج
از میان حدود 5 هزار کالای وارداتی کشور، واردات دانه گندم سخت با رشد حدود 124 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، بیشترین میزان واردات را در 6 ماهه نخست سال جاری به خود اختصاص داده است.

در بین 5 قلم کالاهای اصلی وارداتی، 4 مورد آن اختصاص به مواد غذایی دارد که می تواند به عنوان تهدیدی برای کشور در مواقع تحریم قلمداد شود.

بیشترین واردات از عربستان و چین
میزان واردات از کشورهای امارات متحده عربی و چین در6 ماهه نخست سال جاری در مقایسه با سایر کشورها، رشد قابل ملاحظه ای داشته است.

در6 ماهه نخست سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، واردات از امارات متحده عربی با رشد بیش از 60 درصد از 4 به 6.5 میلیارد دلار، واردات از چین با رشد بیش از 61 درصد از 3.6 به 5.8 میلیارد دلار، واردات از هند با رشد حدود 2 درصد از 1.9 به 2 میلیارد دلار، واردات از جمهوری کره با رشد حدود 10 درصد از 1.8 به 1.9 میلیارد دلار و واردات از ترکیه با رشد حدود 10 درصد از 1.7 به 1.9 میلیارد دلار رسیده است.

در 6ماهه نخست سال 92، حدود 65 درصد واردات ایران از 5 کشور فوق وارد شده بود، در حالی که شاخص مذکور در 6 ماهه نخست امسال به 70 درصد رسیده است. بالا رفتن سهم واردات ایران از 5 کشور اول طرف وارداتی، پدیده مطلوبی به ویژه در شرایط تحریم محسوب نمی شود.

از سوی دیگر واردات ایران از جمهوری کره کاهش قابل توجهی 32 درصدی از نظر وزنی داشته است اما از نظر ارزشی رشد 9 درصدی داشته که به معنای تغییرات الگوی وارداتی ایران از این کشور و واردات کالاهای با ارزش افزوده بالاتر است.