ارتباط گسترده ترکیه با گروه های تروریستی و عدم مقابله با داعش

گروه بین الملل - اقدامات چند ماه اخیر ترکیه در ارتباط با گروه های تروریستی، نشان می دهد که ارتباط گسترده ای بین ترکیه و داعش و گروه های تروریستی وجود دارد و ترکیه اقدامی علیه داعش و گروه های تروریستی انجام نمی دهد. 

به گزارش بولتن نیوز، از مسلح کردن برخی گروه ها و افراد در زمان اقدامات این گروه ها علیه دولت اسد در خاک سوریه، گرفته تا  خرید نفت از داعش، تحویل دادن سالم دیپلمات های ترکیه که در حمله داعش به موصل در کنسولگری ترکیه در این شهر بازداشت شده بودند، انتقال ذخایر گندم سوریه به ترکیه، اخباری مبنی بر اینکه داعش در ترکیه دفتر دارد و... همگی نشان می دهد که ترکیه ارتباط گسترده ای با گروه های تروریستی دارد و عملا به تقویت آنها کمک کرده است.

این موارد موجب شده که رسانه ها، مردم، کارشناسان وسیاست مداران ترکیه و سوریه و عراق نسبت به این مسائل واکنش نشان داده و نسبت به عملکرد دولت ترکیه انتقاد کنند. 

صلاح الدین دمیرتاش رئیس حزب دمکراتیک خلق ترکیه اعلام کرد: گروه تروریستی داعش دو روز پیش از خاک ترکیه به شهر کوبانی (عین العرب) حمله کرده است و تصاویر این حمله نشان دهنده این واقعیت است.

به گزارش خبرگزاری سوریه سانا از آنکارا، روزنامه یورت ترکیه به نقل از دمیرتاش که در کنفرانس این حزب در استان غازی عنتاب در جنوب ترکیه سخن می گفت ، نوشت :« ستاد ارتش و نخست وزیر ترکیه حمله اعضای گروه تروریستی داعش را به کوبانی از خاک ترکیه تکذیب کرده اند در حالی که تصاویر موجود صحت این حمله را اثبات می کند.

دمیرتاش از دولت حزب عدالت و توسعه در ترکیه خواست در این خصوص توضیح دهد.

حزب اتحاد دمکراتیک در ترکیه نیز تاکید کرده است گروه داعش از شهرک سروج در جنوب شرقی ترکیه برای اجرای عملیات تروریستی با خودروهای بمب گذاری شده به کوبانی حمله می کند. 

"اوزتوک یلماز" کنسولگر ترکیه در موصل که 101 روز گروگان داعش بود به شدت از حکومت کشورش در رابطه با داعش انتقاد کرد.

اوزتوک یلماز کنسولگر ترکیه در موصل به انتقاد شدید از حکومت کشورش پرداخت و گفت چطور ممکن است که ما گروگان داعش بودیم ولی نیروهای آنها در کشورمان به راحتی رفت و آمد میکنند و غذا میخورند در بازار میچرخند و اینجا خودشان را معالجه میکنند. چطور ممکن است که دستگاههای امنیتی و اطلاعاتی کشور ندانند.

وی در ادامه افزود که اگر میخواهید داعش را خوب بشناسید از اردوغان بپرسید.

وی همچنین از دوران اسارتش سخن گفت که انگار درون جهنم بوده است.

رئیس‌جمهور ترکیه به انتقادات اخیر مبنی بر فاصله‌گیری کشورش از غرب در مبارزه با داعش پاسخ داد.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در یک سخنرانی که از تلویزیون این کشور پخش شد، انتقادهای مبنی بر فاصله‌گیری ترکیه از ائتلاف ضد داعش را رد کرد.

او ضمن تاکید بر این که کشورش همچنان در صف مخالفان تروریسم قرار دارد، اخبار رسانه‌ها مبنی بر خرید نفت از داعش، ارسال جنگ‌افزار برای این گروه تروریستی و معالجه شبه‌نظامیان زخمی داعش در خاک ترکیه را تکذیب کرد.

رئیس‌جمهور ترکیه تصریح کرد که داعش ۴۹ شهروند ترکیه را به گروگان گرفته و این باعث می‌شود که این کشور علیه داعش محتاطانه‌تر برخورد کند.

چند روز پیش وال استریت ژورنال ضمن انتقاد از رفتار ترکیه در رابطه با مبارزه غرب علیه داعش نوشت، این کشور عضو ناتو است اما به نظر می‌رسد که هم‌پیمان آمریکا نیست. بر اساس گزارش این روزنامه آمریکایی، ترکیه نه تنها از شرکت در عملیات نظامی علیه داعش سر باز می‌زند، بلکه برای مبارزه با داعش اجازه‌ استفاده از پایگاه نظامی اینچیرلیک را هم نمی‌دهد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، دولت ترکیه همچنین قصد دارد در خاک عراق اردوگاه‌هایی برای پناهجویان عراقی برپا کند. این اردوگاه آمادگی پذیرش ۳۵ هزار پناهجو را خواهند داشت.

رسانه‌های ترکیه به نقل از نومان کورتولموس، معاون نخست‌وزیر گزارش دادند که این کشور در حال بررسی ایجاد یک منطقه حائل در سوریه است. بر اساس این گزارش‌ها، هدف از ایجاد این منطقه، آمادگی برای جابجایی پناهجویان سوری پس از حمله‌های احتمالی آمریکا به مواضع گروه تروریستی داعش اعلام شده است.

جعفر قنادباشی" در رابطه با ارتباط ترکیه با گروه تروریستی داعش گفت: روابط ترکیه با داعش یک رابطه انکار ناپذیر است. 

وی ادامه داد: مقامات ترکیه در موضع‌گیریشان نسبت به این مسئله اذعان و اعتراف کرده‌اند که نیروهای تحت عنوان داعش، که هم اکنون در عراق و سوریه دست به اقدامات فجیحی می‌زنند، از خاک این کشور عبور کرده‌اند. 

این کارشناس مسائل خاورمیانه تصریح کرد: سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های داعش همسو با سیاست‌های دولت ترکیه است، یعنی ما نشانه‌های متعددی در همسویی و همکاری میان این گروه تروریستی و ترکیه مشاهده کردیم، از جمله این نشانه‌ها، مشارکت این کشور در ائتلاف ضد داعش و تقویت این گروه تروریستی، است. 

قنادباشی افزود: دولت ترکیه رسما و آشکارا اعلام می‌کند که خواستار سرنگونی دولت "بشار اسد" است، و این اقدام آنها، همان هدف داعش است.

 

وی گفت: ترکیه نگران سلاح‌های موجود در دسترس گروه تروریستی داعش است، چرا که اگر پشت آنها را خالی کند برای این کشور زیان آور خواهد بود.

 

این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: امروز نیروهای مسلح که از گوشه و کنار جهان در سوریه و عراق حضور دارند، قبلا از حمایت ترکیه برخوردار بوده‌اند و راه‌ها و مرزهای این کشور را به خوبی می‌شناسند، بنابراین این نگرانی را برای دولت ترکیه ایجاد کرده است که اگر در جهت سرکوب گروه تروریستی داعش تلاش کند، این نیروها هم در جهت سرنگونی دولت ترکیه گام بر خواهند برداشت.

 

قنادباشی اظهار داشت: راه اندازی یک دفتر دیپلماتیک در ترکیه در جهت جلوگیری از عواقب سیاست‌های غلط در گذشته و بازکردن فضایی برای حفظ روابط این کشور با گروه تروریستی داعش است.

 

وی گفت: اگر آمریکایی‌ها در مسئله سرکوب داعش صادق بودند، حتما نسبت به این اقدام آنها در ترکیه انتقاد می‌کردند.

 

 این کارشناس مسائل خاورمیانه در پایان خاطر نشان کرد: به نظر می‌رسد ترک‌ها یک معامله دیگری را از طریق بازگشایی دفتر با داعش به راه انداختند و اگر هم خواهان کمک به این گروه هستند در واقع می‌خواهند یک تجارت کثیفی با این گروه تروریستی داشته باشند.

کاکایی کارشناس سیاسی می گوید: مسئله رابطه ترکیه و موضوع داعش در جوار مرزهای خود در عراق و سوریه بحث های زیادی را مطرح کرده و اینکه چرا ترکیه هرگز وارد فضایی نشد که از آن زمینه تقابل با داعش استنباط شود. بعد از آن که داعش موصل را به تصرف درآورد و در بخش های غربی و شمال غربی عراق استقرار بیشتری یافت این پرسش به صورت جدی مطرح شد که سیاست ترکیه در ارتباط با داعش چیست. همان زمان دو اتفاق افتاد. اول گروگان گیری 49 تبعه و دیپلمات ترکیه در موصل توسط داعش و دوم رویکرد ترکیه مبتنی بر نوعی مماشات نسبت به کلیت مسئله داعش. در همان زمان بود که احمد داوود اوغلو وزیر خارجه وقت ترکیه اظهار داشت پیش روی داعش در مناطق شمالی عراق نتیجه نارضایتی و خشم اهل سنت در عراق است و همان زمان مقامات ترک انتقادات تندی را متوجه دولت مالکی کردند که میدان و فضای کافی برای حضور اهل سنت در سیاست و قدرت نداده و به زعم آنها در حقیقت شیوه رفتار سیاسی عراق نسبت به اهل سنت منجر به گرایش لایه هایی از آن نسبت به تقابل با دولت شده است.

پس از آن و هنگام حرکت داعش به کردستان عراق و در سوریه به سمت کوبانی و مناطق کردنشین ائتلاف جهانی تصمیم به انجام عملیات گسترده تر نظامی گرفت و فشارها به ترکیه در سه سطح برای روشن کردن دیدگاهش در مورد داعش افزایش یافت. یکی داخل ترکیه و انتقادات مردمی نسبت به مماشات دولت نسبت به داعش که به تظاهرات گسترده کردها هم منجر شد. دیگری سطح منطقه ای و انتقاداتی که به دو دلیل متوجه ترکیه شد. یکی اینکه دولت ترکیه مصوبه ای را در پارلمان گذراند که بر اساس آن ترکیه می توانست در سوریه عملیات نظامی انجام دهد. دوم اینکه ترکیه مانع از کمک رسانی انسان دوستانه داوطلبان جنگ در کوبانی بود. این مسئله از دید منتقدان و کسانی چون قلیچ دار اوغلو باعث شد تا ترکیه عملا اگر هم از داعش حمایت مستقیم نکرده باشد  اما رویکردش منجر به تسهیل اقدامات خشونت بار این جریان در سوریه و عراق شده است. سومین سطح از انتقادات هم در بخش بین المللی آنجایی بود که ائتلاف یبن المللی علیه داعش به رهبری آمریکا از ترکیه خواستند وارد این ائتلاف شود و ترکیه ممانعت کرد و در نتیجه فشاهاری بین المللی ترکیه تعدیل محدودی در موضع خود نسبت به مسئله کوبانی ایجاد کرد و این زمانی بود که از شدت حملات داعش در کوبانی به دلیل مقاومت ها در این شهر کاسته شده بود. در آن زمان ترکیه موافقت کرد از کوبانی پیشمرگه اعزام شود و این مسئله برای ترکیه به دلیل انتقادات اجتناب ناپذیر بود.

 ترکیه به دو دلیل مخالف مقابله با داعش بود. مبنای نظری و حرکت داعش در سوریه می توانست مبتنی بر نگرش های ایدئولوژیک مدار ترکیه در خاورمیانه باشد. دوم اینکه ترکیه هرگونه کمک در تقابل با داعش را به منزله حمایت از کردها در ترکیه و پ.ک.ک قلمداد می کرد. ضمن آنکه مقامات ترک معتقد بودند سرکوب داعش شرایط را برای قوت گرفتن اسد هموار می کند. به همین دلیل به لحاظ مبنایی از ورود به یک رویارویی با داعش خودداری کرد.

روند تحولات منطقه ای و ادامه اقدامات ترکیه به آنجا رسید که دولتمردان ترکیه و به ویژه اردوغان طرحی را ارائه کرد که در آن چگونگی مقابله با داعش مورد توجه قرار گرفته بود. این طرح نشان می دهد ترکیه نمی خواهد وارد جنگ شود. این طرح یک اعلان منطقه پرواز ممنوع و دوم ایجاد منطقه امن و حائل در خصوص  نقاط مماس و مرزی ترکیه و سوریه به سمت مرزهای سوریه و در خاک سوریه است. سوم اجرای طرح های آموزش و تسلیح مخالفان سوری و مقابله همزمان با دولت اسد است. اما واقعیت این است این طرح اردوغان نتوانست نظر ائتلاف بین المللی ضد داعش و آمریکا را جلب کند و با آن مخالفت شد. اما در نگاه تحلیلی چنین طرحی نشان از راهبرد ترکیه در سوریه دارد و ترکیه نمی خواهد به رویارویی نظامی با داعش اقدام کند چون شروط دشوار ترکیه به معنای عدم مقابله است و از همین رویکردها استنباط می شود که ترکیه سیاست مماشات و به موازات آن حمایت معنوی از داعش را پیش برده است. از این رویکرد ترکیه اینگونه تلقی می شود که ترکیه ایدئولوژی سنتی و مذهبی خود را در سوریه و عراق پی می گیرد. با این توصیف ترکیه و اردوغان اعلام کردند به داعش کمک نکرده و حتی آنهایی که ترکیه را متهم به حمایت از داعش کردند خیانت کار هستند. نگاه منتقدین ترکیه به منتقدین داخلی بود.

 به طور کلی تحولات داخلی دو ماه اخیر در بخش های شمالی عراق و سوریه نشان داد ترکیه همچنان تلاش می کند در حاشیه مسائل مربوط به داعش قرار گیرد. پیش از افزایش این تحرکات از سوی داعش و زمانی که دیپلمات های ترکیه در گروگان داعش بودند ترکیه مسئله حفظ جان دیپلمات ها را دلیل اصلی عدم ورود به مسئله اعلان کردند و رهبران این کشور صراحتا اعلام کردند مسئله حفظ جان شهروندانش اصلی ترین مولفه آنها در سیاست خارجی است. اما بعد آن هم تحول محسوسی ایجاد نشده و همچنان گمانه و تردیدها در خصوص اقدام ترکیه نسبت به داعش وجود دارد. به نظر می رسد نگاه ترکیه این باشد شرایط سوریه و عراق به نوعی با رقابت میان قدرت های منطقه ای در هم تنیده است و در نتیجه تلاش می کند از این جایگاه برای رقابت و افزایش ظرفیت ها و پتانسیل های خود در مقابل ایران که در این کشور نفوذ و قدرت بالایی دارد بهره ببرد.

نخست وزیر ترکیه گفت: دلایل ما برای امضا نکردن بیانیه مقابله ائتلافی علیه گروه تروریستی داعش کاملا مشخص و واضح است.

احمد داود اوغلو درباره اینکه چرا آنکارا متن بیانیه نشست جده را برای مقابله با داعش امضا نکرده گفت: همانقدر که خواسته های آمریکا از ما برای پیوستن به ائتلاف ضد داعش مشخص است، دلایل ما هم برای امضا نکردن این بیانیه واضح است. نخست وزیر ترکیه با انتقاد از سیاستهای آمریکا در منطقه، گفت: مشکلات عراق تنها با تدابیر امنیتی حل نمی شود بلکه نیازمند ثبات سیاسی است، به عنوان مثال پس از اشغال عراق  بسیاری از تسلیحات آمریکایی به دست نیروهای داعش افتاد اما اگر ثبات سیاسی برقرار می شد، اکنون شرایط این‌گونه نبود.

وزیر امور خارجه آمریکا  که دیروز برای پیوستن ترکیه به ائتلاف ضد داعش به آنکارا سفر کرده بود، جداگانه با اردوغان رییس جمهور، داوداوغلو نخست وزیر و مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه، پشت درهای بسته دیدار کرد.هیچ اظهار نظر رسمی پس از دیدارهای کری و مقامات آنکارا منترش نشده است .

همزمان با این تحولات سفیر سابق آمریکا در ترکیه از ارتباط نزدیک و کمکهای دولت ترکیه به تکفیری ها در سوریه خبر داد.

به گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه ملیت چاپ ترکیه ؛ فرانسیس ریکاردئونه که اکنون مدیر شورای آتلانتیک از بنیادهای مطالعاتی وابسته به ناتو است ، گفت : دولت ترکیه چشم خود را به روی تردد افراد تکفیری وابسته به جبهه النصره و احرار الشام از مرزهای ترکیه می بست.

شبکه سی ان ان آمریکا هم امروز با پخش تصاویری از اسارات یک تکفیری تبعه عربستان در عراق گفت ترکیه همچنان مهم ترین گذرگاه این ستیزه جویان به خاک سوریه است . بسیاری از این تکفیریها از سوریه وارد عراق می شوند.