رسانه ها به دنبال رونق کسب و کار و پیشرفت اقتصادند!

گروه اجتماعی، در ابتدای هفتۀ جاری (یکشنبه 2 آذرماه) خبرگزاری فارس با انتشار مطلبی تحت عنوان «با آژانس‌های گردشگری متخلف برخورد می‌شود؛ تبدیل رؤیای گردشگران ایرانی به کابوس با صدور گواهینامه‌های غیرقانونی رانندگی» در راستای رسالت نخست خود که همانا اطلاع رسانی باشد، به برخی از مشکلاتی که بعضاً به دلیل ناآگاهی مردم از مسائل مربوط به گردشگری بین المللی و صدور گواهینامه های غیرقانونی توسط برخی شرکت های خارجی انجام می گیرد، پرداخت که اخیراً با انتقادهای رسانه ای عجیبی روبرو شده است.

به گزارش بولتن نیوز، در این راستا روزگذشته یک پایگاه خبری با موضع گیری منفی علیه این خبرگزاری و کانون جهانگردی و اتومبیلرانی معاونتِ گردشگریِ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، «کانون جهانگردی و اتومبیلرانی» را به بی کفایتی و «خبرگزاری فارس» را نیز به سوءاستفاده از وظیفه و فروش تریبون خود به قصدجذب درآمد متهم کرد.

در پاسخ انتقاد وارده ازسوی این پایگاه خبری که با ادبیاتی نامناسب به این موضوع پرداخته، باید بگوییم شاید مهمترین وظیفه رسانه ها پس از رسالت اصلی آن ها که همانا اطلاع رسانی است، یاری به رونق هرچه بیشتر کسب و کار و کمک به بهبود وضعیت اقتصادی است و به نظر می رسد، گزارش منتشر شده درباره کانون جهانگردی و اتومبیلرانی نیز در همین راستا و به منظور آگاهی بخشی به مردم و آشنایی بیشتر آن ها با خدمات این سازمان صورت گرفته است که متاسفانه با بدفهمی ازسوی یک پایگاه خبری روبرو شده است.

در بخشی از این یادداشت، نویسنده با اشاره به گزارشی که در روز دوم آذرماه در خبرگزاری فارس به طبع رسیده، آن را رپورتاژآگهی فارس برای کانون جهانگردی و اتومبیلرانی دانسته و می نویسد:  برخی از رسانه ها در قالب خبر، تنها برای دریافت رپورتاژهای چرب و چیل کانون اتومبیلرانی، دست به انتشار اخباری می زنند که نه تنها صحت نداشته، بلکه برای بسیاری از آژانس های گردشگری که ـ این روزها با غفلت مدیران سازمان میراث فرهنگی، همچنان با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند ـ انتشار خبر صدور گواهینامه های بین المللی مشکلات عدیده ای را به وجود آورده است! این امر درحالی اتفاق می افتد که اگر این کار غیرقانونی هم باشد، گریبان مسئولان کانون اتومبیلرانی و سازمان گردشگری کشور را باید گرفت، چرا که کانون اتومبیلرانی یکی از زیرمجموعه های این سازمان است و اطلاع آن، آن هم از سوی مدیر روابط عمومی کانون در رسانه ها، کاری خنده دار است."


گفتنی است این پایگاه خبری، کانون اتومبیلرانی را متهم به ارتباط با جریان انحرافی دانسته و پس از اشاره به این که این کانون به عنوان یکی از زیرمجموعه های سازمان میراث فرهنگی علاوه بر سیاسی شدن، رنگ و بوی فساد اقتصادی نیز به خود گرفته، می نویسد: "سیاسی شدن موجب شد تا در سال های تصدی گری جریان انحرافی بسیاری از اختیارات این کانون از آن منفک شده و سازمانهای دیگر متولی این امر گردند و در عوض این جریان با غوغا سالاری رسانه ای و خرید برخی خبرنگاران معلوم الحال به بزرگ نمایی و اغراق در کارهای خود بپردازند. با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، امید می رفت که این رویه اصلاح شده و این سازمان هرچه بیشتر به دنبال انجام وظایف اصلی خود بوده و آب رفته را به جوی بازگرداند. اما گویا داستان بی کفایتی این کانون هنوز ادامه دارد که می تواند ناشی از ساختار غلط اجرایی آن یا به علت بازماندگان جریان انحرافی باشد که این روزها تغییر چهره داده و با ریش پرفسوری وارد جبهه اعتدالیون شده اند!"

برای بررسی بهتر و بیشتر این بحث، در ادامه از دو منظر مجزا به برخی نکات اشاره خواهیم نمود و ابتدا به برخی از مدعیات مطروحه علیه کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ازسوی پایگاه خبری موردبحث پرداخته و درخصوص صحت و سقم آن و نسبتش با قانون صحبت می کنیم و درپایان نیز به نکاتی درخصوص اتهامات رسانه ای علیه خبرگزاری فارس خواهیم پرداخت.

شاید اولین انتقادی که پایگاه خبری منتقد پس از اشاره به حواشی نامربوط درخصوص سوابق سیاسی افراد و اتهام زنی به اهالی رسانه و توهین به آنان با استفاده از کلمات و واژگانی سخیف که اینجا از ذکر آن معذوریم، به کانون جهانگردی و اتومبیلرانی وارد می کند، مربوط به همین مسئلۀ صدور گواهینامه بین المللی باشد که اینطور که پیداست به نظر نگارنده، برخلاف ادعای کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، این نهاد تنها مسئول و مرجع قانونی برای این مسئله نیست.

جالب اینجاست که نگارنده درحالی به طرح این مسئله پرداخته و معتقداست که مسئولان کانون جهانگردی و اتومبیلرانی به بیان اطلاعات خلاف واقع دراین خصوص می پردازند و در ادامه این مسئله را ناشی از بی سوادی و عدم تخصص آن ها می داند که براساس تحقیقات ما، ازقضا بنابر قانون تنها نهاد و ارگانی که اجازۀ ترجمۀ گواهینامه های ملّی و صدور گواهینامه های بین المللی را در کشور دارد، همین کانون جهانگردی و اتومبیلرانی است و این مسئله نیز کاملاً مورد تایید FIA (فدراسیون بین امللی اتومبیلرانی) بوده و اساساً درج این گزارش در خبرگزاری فارس نیز برپایۀ رسالت اطلاع رسانی آن ها، به عنوان مهمترین وظیفه شان برای آگاه کردن مردم صورت گرفته است. چنان چه در بخشی از گزارش فارس نیز با اشاره به آن آمده: "به طور نمونه یکی از ایرانیانی که گواهینامه بین‌المللی رانندگی غیرقانونی دریافت کرده بود، در خارج از کشور با خودروی دیگری تصادف می‌کند و پس از اینکه مشخص می‌شود گواهینامه آن جعلی بوده حدود 3 سال است که درگیر مسائل قانونی در کشور مقصد است."

درحقیقت با نگاهی به گزارش فارس به روشنی درمی یابیم که آنچه از اساس موجب تهیه این گزارش و حتی گفت و گو با مدیر روابط عمومی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی گردیده نیز بروز اتفاقاتی از این دست بوده که بعضاً توسط برخی شرکت های خارجی غیرقانونی و در راس آن شرکت امریکایی غیرمجاز (IAA) صورت گرفته اند.

این درحالی است که بنابر گزارش فارس، مدیر روابط عمومی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی دربارۀ مسیر صدور گواهینامه‌های بین‌المللی غیرقانونی تصریح می‌کند که یک سری آژانس‌های گردشگری این کار را انجام می‌دهند و با مراجعه مسافر ایرانی برای سفر به خارج از کشور پیشنهاد دریافت گواهینامه بین‌المللی رانندگی را می‌دهند که چون مردم از مسیر قانونی آن بی‌اطلاع هستند فریب می‌خورند و در خارج از کشور با مشکل مواجه می‌شوند.

این مقام مسئول در کانون جهانگردی و اتومبیلرانی حتی توضیحاتی را دربارۀ پیگیری‌های این کانون از طریق FIA برای توقف اقدامات این مؤسسه آمریکایی که گواهینامه غیرقانونی، ترجمه می‌کند، ارائه داده و می گوید که کانون جهانگردی و اتومبیلرانی مکاتباتی با فدراسیون بین‌المللی اتومبیلرانی (FIA) و اتحادیه بین‌المللی گردشگری داشته است که آنها اعلام کرده‌اند، تمام گواهینامه‌های بین‌المللی صادر شده ازسوی (IAA (International Automobile Alliance فاقد اعتبار قانونی بوده و تبعات آن بر عهده‌ دریافت‌کننده گواهینامه خواهد بود.

با این همه درحالی پایگاه اینترنتی منتقد اقدامات کانون جهانگردی و اتومبیلرانی را خبرسازی در راستای پنهان کردن تخلفات گستردۀ این سازمان معرفی می کند که «دانیله مارتین» مدیر اطلاع‌رسانی فدراسیون بین‌المللی اتومبیلرانی (FIA) و اتحادیه بین‌المللی گردشگری در پاسخ به استعلام این کانون تأکید می‌کند که «به مقامات و رانندگان ایرانی اعلام کنید فعالیت‌های موسسه IAA کلاهبرداری بوده و رانندگان پول خود را برای سندی غیرقابل استفاده هزینه می‌کنند. برابر مقررات سازمان ملل فقط ارگان‌هایی که از طرف دولت عضو کنوانسیون مشخص شده باشند، اجازه صدور مجوز بین‌المللی رانندگی را دارند.»

فارغ از این ها، نکتۀ حائز اهمیت دیگری که اشاره به آن ضروری است، اتهام به بی سوادی و عدم تخصص کافی ازسوی این پایگاه اینترنتی به خبرنگار فارس و مسئولین کانون است، درحالی که برخی از اساسی ترین مدعیات نگارندۀ این پایگاه خبری، اگر ناشی از بی اطلاعی و عدم تخصص نباشد، باید آن را انتساب دروغ دانست که بی شک، اتهامی بزرگ تر است. به عنوان نمونه نویسندۀ پایگاه خبری منتقد درحالی نوشتۀ خود را با ذکر چند نکته به پایان می برد که در نخستین نکته با اشاره به گزارش فارس می نویسد: ازسوی دیگر با خواندن متن این خبر بیشتر به عمق فاجعه و بی سوادی به اصطلاح مسئولان و خبرنگاران این عرصه پی خواهیم برد. از آنجا که:

۱- فیا تنها اتحادیه بین المللی در خصوص فعالیت های اتومبیل رانی نیست.

۲-بهتر بود که متن اصلی استعلام خود را که بیشتر به یک نظر مشورتی می ماند چون فیا اصلاً اجازه اظهارنظر حقوقی در خصوص سازمانهای دیگر را ندارد منتشر شود تا روشن شود در این رپرتاز اگهی چقدر به متن اصلی امانت دار بوده یا برای ترساندن آژانسها مقداری در آن دخل و تصرف نموده اند.
 
۳- مگر کانون وابسته به سازمان میراث فرهنگی نبوده که در اظهارنظری خنده دار از رایزنی با معاونت گردشگری برای برخورد با آزانسها ذکرشده این درحالی است که این توانایی در کانون وجود دارد. احتیاج به غوغاسالاری رسانه ای نبود و به راحتی با ارایه مستندات و مدارک خود می توانستند با این  آژانس ها برخورد کرده و موضوع را فیصله دهند. اما این که در این شرایط دست به چنین اقدام انتحاری می زنند، قابل تامل است!"

حال آن که درپاسخ به موردنخست باید گفت که اتفاقاً چنانچه پیشتر نیز اشاره شد FIA(فدراسیون بین امللی اتومبیلرانی) باوجود آن که تنها اتحادیۀ بین المللی درخصوص فعالیت های اتومبیلرانی نیست و طبیعتاً کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ایران با نهادهای بین المللی بسیاری در ارتباط کاری بوده و خواهد بود، اما هیچ کدام از این نهادها، از جایگاه نظارتی برخوردار نبوده و به بیان دیگر تنها نهادی که ازسوی FIA به رسمیت شمرده می شود، کانون جهانگردی و اتومبیلرانی است.

درخصوص مورد دوّم هم باتوجه به آنچه در گزارش فارس نیز مورد اشاره قرار گرفته، همۀ اطلاعات لازم ازسوی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ارائه شده و درخواست عجیب نگارنده مبنی بر این که کانون می باید استعلام خود را منتشر می کرده، یا ناشی از بی اطلاعی نگارنده از فضای رسانه است یا ناشی از آنکه خود اطلاعاتی در دست دارد که به هر دلیل قصد ندارد درخصوص آن صحبتی به میان بیاورد! به هر تفسیر آنچنان که پیداست درحالی نگارنده، اقدام به اتهام زنی به خبرنگاران و خبرگزاری ها می کند و آنها را به دلیل دوستی بیش از حد با مسئولان کانون جهانگردی و اتومبیلرانی متهم می کند که گویا خود نیز این صحبت ها را صرفاً بر اساس دشمنی بیش از حد با برخی مسئولان این کانون مطرح می کند؛ نه آنچنان که مدعی است از سر دلسوزی و در راستای وظیفۀ رسانه ای! به هر تفسیر این طور که پیداست عداوت و خصومت شخصی نگارنده مانع این شده است که متوجه تفاوت های اساسی فضای رسانه با فضای دادگاه و قضاوت باشد.

به بیان دیگر ایشان درحالی از مسئولان رسانه ای و روابط عمومی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی انتظار دارند که با انتشار اسناد صحت مدعیات خود را به اثبات برساند که گویا به گمان ایشان دعوایی قضایی درکار بوده است. نکتۀ دیگر این که ایشان با این خواستۀ خود نیز نادانسته به رسانه ها و نیز مخاطبان آن ها توهین می کند؛ چراکه اگر ایشان برخلاف مدعیاتش شناختی از فضای رسانه داشت، می دانست که هیچ سند و مدرکی همچون آبروی رسانه ای نزد اهالی رسانه ارزشمند نیست و هیچ رسانه ای حاضر نمی شود تا زمانی که از صحت ادعایی باخبر باشد، آن را منتشر نماید.

نکتۀ حائز اهمیت درخصوص این مسئله که بر این اساس شایسته است، مسئولین کانون جهانگردی و اتومبیلرانی را تحسین نیز نمود، شناخت اصولی آن ها نسبت به مدارک و اسناد دولتی است. به بیان دیگر، اساساً این نهاد حق ندارد، بی دلیل و تنها برای اثبات یک ادعای جزئی اقدام به انتشار اسناد و مدارک رسمی و دولتی در فضای رسانه ای نماید. درحقیقت درصورتی که در پی انتشار این اسناد هرگونه سوءاستفاده از مهر و سربرگ این کانون بشود، آیا کسی را جز مسئولین روابط عمومی میتوان مقصر دانست؟!!

در نهایت و درخصوص آخرین انتقاد وارده از سوی نگارندۀ این پایگاه خبری منتقد نیز باید بگوییم برخلاف تصور و ادعای ایشان، کانون جهانگردی و اتومبیلرانی دقیقاً نهادی مستقل از سازمان میراث فرهنگی است و به غیر از آن که ریاست این کانون به عنوان زیرمجموعۀ معاونت گردشگریِ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با هماهنگی ریاست مجمع و سازمان میراث انتخاب می شود، وابستگی دیگری وجود ندارد. به بیان دیگر، از آن جا که هر کدام از این نهادها و سازمان ها، روابط عمومی ها اطلاع رسانی های مجزا و مستقل دارند، انتقاد ایشان مبنی بر این که رایزنی های صورت گرفته بی دلیل و به زعم ایشان خنده دار بوده، محلی از اعراب ندارد.

نکتۀ پایانی اما به بهانۀ انتقاد از این ذهنیت نگارندۀ این پایگاه اینترنتی و درحقیقت به منظور بیان نکته ای که متاسفانه جامعه آشنایی مناسبی با آن ندارد، به بحث تبلیغات در رسانه ها باز می گردد که امیدواریم در زمان مقتضی به تفصیل بیشتر به آن بپردازیم و اینجا به اختصار اشاره ای به آن خواهیم داشت.

نکته اینجاست که برخلاف باور رایج که دریافت تبلیغات ازسوی رسانه ها را به معنای عدم استقلال آن ها می دانند، امروزه با گسترش روزافزون رسانه های خصوصی و غیردولتی از تلویزیون های بزرگ تا پایگاه های اینترنتی، اندک اندک همگان متوجه این مسئله هستند که اولاً تبلیغات گرفتن ازسوی یک رسانه به هیچ عنوان به معنای عدم استقلال آن رسانه نیست و ثانیاً هیچ تبلیغات دهنده ای نیز حق ندارد در ازای آن که به رسانه ای بنر تبلیغاتی میدهد، از آن رسانه درخواست کند که اخبار منفی علیه آن شرکت را سانسور کند.


این درحالی است که چنانچه پیش تر نیز اشاره شد، رسانه ها علاوه بر وظیفه اطلاع رسانی، موظفند تمام تلاش خود را برای رونق بخشیدن به بازار کسب و کار و پویایی روزافزون اقتصاد کشور به کار بندند.

با این همه ضمن آرزوی موفقیت برای همه رسانه های کشور، همین جا آمادگی خود را درخصوص انتشار توضیحات احتمالی پایگاه خبری مورد بحث اعلام می داریم.