سیاست صبر و انتظار کنگره در مورد توافق هسته ای با ایران

قانوگذاران کلیدی آمریکا، در پی حضور دوباره در مجلس، پس از انتخابات میان دوره ای، با دید بازی با مسئله گفتگو های هسته ای و تمدید احتمالی مذاکرات برخورد کردند

در یک بیانیه مشترک از سوی نمایندگان هر دو حزب در روز ۱۲ نوامبر، معماران قوانین تحریمی ایران اعلام کردند که پیش از هر اقدامی منتظر خواهند ماند که ببینند محتوای یک توافق احتمالی هسته ای چگونه خواهد بود. علاوه بر آن، این طور به نظر می رسد که سناتور جمهوریخواه باب کورکر که قرار است ریاست کمیته سیاست خارجی سنا را به دست بگیرد، با تمدید مذاکرات، پس از موعد ۲۴ نوامبر، که اینک محتمل به نظر می رسد، مخالفتی ندارد.

روز ۱۲ نوامبر، سناتور کورکر به خبرنگار المانیتور و گروهی دیگر از خبرنگاران گفت: "چرا ما تا روز ۲۴ نوامبر صبر نکنیم و پس از آن در مورد گزینه های مختلف صحبت نکنیم. اجازه دهید ببینیم ظرف دو هفته آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد."

وی اضافه کرد: "اگر نه تمدیدی در کار باشد و نه توافقی صورت گفته باشد قطعا می باید تحریم ها افزوده شوند. اما در این لحظه، برای من، باور این مطلب که (طرف های مذاکره) روز ۲۴ نوامبر میز مذاکره را رها کنند سخت است. احساس من این است که یا معامله ای صورت خواهد گرفت و یا مذاکرات تمدید خواهد شد و اگر چنین باشد باید ببینیم محتوای تمدید (مذاکرات) چیست. من همیشه (قبل از اینکه اقدامی بکنم) می خواهم ببینیم اسناد چه می گویند."

متعاقب اظهارات کورکر، رئیس فعلی کمیسیون روابط خارجی سنا رابرت منندز (دموکرات) و مارک کرک (جمهوریخواه) که مشترکاً پیش نویس تحریم های شدیدتر علیه ایران را تهیه کرده بودند ولی رهبر سنا، سناتور هری رید (دموکرات) از طرح آن در صحن سنا جلوگیری کرده بود نیز نظرات خود را بیان داشتند.

این دو در بیانیه ای مشترک نوشتند: "به عنوان تهیه کنندگان قوانین تحریمی مورد توافق هر دو حزب، که ایران را وادار کرد که بر سر میز مذاکره بنشیند، اعتقاد ما این است که یک توافق خوب باید منجر به پیاده کردن کامل برنامه هسته ای ایران شود و مانع از تبدیل ایران به یک قدرت بالقوۀ مسلح به سلاح هسته ای گردد، نه اینکه تنها آنرا متوقف کند. این امر مستلزم اعمال محدودیت های سفت و سخت بر روی برنامه توسعه و تحقیق اتمی (ایران)، منزه بیرون آمدن (آن کشور) از برنامه های مشکوک نظامی و بازرسی های دقیق و برنامه های راستی آزمائی به مدت چندین دهه است به نحوی که جلوی گریز هسته ای ایران و یا برنامه های سری آن کشور را بگیرد. کاهش تدریجی تحریم ها تنها زمانی باید اتفاق بیفتد که ایران به همه مفاد قرارداد عمل کرده باشد. هر نوع معامله احتمالی با ایران که این اهداف را نادیده بگیرد باعث خواهد شد که ما با دیگر همکارانمان در کنگره دست به اقدامات قاطعی بزنیم هم چنانکه در گذشته چنین کرده ایم."

مدیر امور دولتی لابی میانه روی طرفدار اسرائیل، یعنی گروه "جی استریت" در صفحه توئیتر خود نوشت که "این اظهارات خبر خوبی برای کسانی که می خواهند قبل از موعد ۲۴ نوامبر جنبشی براه بیندازند نیست." دیلان ویلیامز هم چنین از طریق یک ایمیل به المانیتور گفت که به نظر او چنین اظهاراتی که هیچ حرفی از "غنی سازی صفز" در ایران نمی زند "در را کاملا برای غنی سازی خانگی (در ایران) باز می گذارد."

اما افراد دیگری برداشت خوشبینانه تری از حرف های کرک و منندز داشتند.

تریتا پارسی از سازمان نایاک طی ایمیلی به المانیتور گفت: "بیانیه (منندز و کرک) قدری مبهم است اما اصرار دوباره بر روی از میان بردن (برنامه هسته ای ایران) آنان را در اردوگاهی قرار می دهد که با طرح خواست های غیر واقع بینانه می توانند توافق را بر هم بزنند. با این حال بیانیه ضد و نقیض است. از یک طرف صحبت از پیاده کردن کامل برنامه هسته ای ایران می کند و از طرف دیگر بر روی بازرسی و راستی آزمائی تاکید می ورزد. چیزی که می شود گفت این است که ظاهرا کرک و منندز با اینکه با یکدیگر همسو باشند مشکل دارند."

با تمام این اوصاف، جمهوریخواهان و تعدا زیادی از دموکرات ها مصرانه می گویند که اگر دیپلمات های مذاکره کننده "معامله بدی" انجام دهند آنان در اعمال تحریم های جدید لحظه ای درنگ نخواهند کرد. پرزیدنت اوباما عهد کرده است که چنان مصوباتی را وتو خواهد کرد. در این صورت برای لغو وتوی اوباما دو سوم نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان باید علیه وتوی او رای دهند. معذلک اوباما، در روز ۱۲ نوامبر، با تجدید قانون "اضطرار ملی" که چندین دهه است علیه ایران وضع شده شانس عادی سازی مناسبات با ایران را از میان برد.

در تحولی دیگر، انتظار می رود که سناتنور لیندسی گراهام که یکی از عقاب های سنا در ارتباط با مسائل ایران به شمار می رود در روز ۱۳ نوامبر تلاش کند که لایحه پیشنهادی کورکر به تصویب برسد. لایحه مذکور جلوی بودجه مربوط به عملیات اجرائی شدن هر توافق هسته ای با ایران را خواهد گرفت. احتمال نمی رود که رئیس فعلی سنا، سناتور هری رید، تا زمان روی کار آمدن رئیس جدید، سناتور میچ مک کانل، در ماه ژانویه آینده، اجازه طرح این لایحه را در مجلس بدهد.