بازار در تسخیر قطعات تقلبی خودرو

به گزارش بولتن نیوز، بازار قطعات یدکی خودرو این روزها حال و روز خوبی ندارد و بسیاری از خریداران این حوزه از خرید خود ناراضی هستند و با گفتن جمله «چاره ای جز این نداریم» خود را راضی نگه می دارند.

این درحالی است که خریداران لوازم یدکی در بسیاری موارد حاضرند وجه بیشتری بابت خرید قطعه اصل بپردازند، اما پرداخت این وجه نیز در بسیاری موارد باعث دست یافتن به قطعه اصلی نمی شود زیرا قطعات تقلبی و بی کیفیت در بسته بندی و با ظاهر قطعات اصلی و دارا بودن هولوگرام و برچسب های ظاهری به فروش می رسد، از این رو تشخیص قطعه اصل از تقلبی بجز کارشناسان خبره، از سوی دیگر افراد بسیار دشوار و حتی غیرممکن است. طبیعی است که مردم از محل خرید و نصب این قطعات یدکی تقلبی چند باره ضرر می کنند.

در چنین شرایطی علاوه بر وارد آمدن خسارت مالی و فنی به خودروسازان، امنیت و جان خود و خانواده شان به خطر می افتد زیرا قطعات تقلبی در اکثر موارد کارکرد لازم را ندارد و سر بزنگاه نمی تواند نقش خود را در ایمنی خودرو ایفا کنند. با این حال در بازاری که قطعات بی کیفیت بخش های زیادی از آن را اشغال کرده در نهایت چاره ای جز تلاش کردن و بعد هم دل به دریا زدن نیست.

این گزارش می افزاید: با این حال رواج قطعات یدکی تقلبی خودرو منحصر به بازار و کسانی که برای تعمیر خودرو به قطعه نیاز پیدا می کنند، نمی شود. بلکه فعالان بازار خودرو می گویند این قطعات در خطوط تولید برخی خودروسازان استفاده و باعث می شود برخی خودروهای تولیدی کشور از همان ابتدای مصرف و صفر کیلومتر بودن دچار معضل بی کیفیتی باشد.

به گفته آنان ، در کنار سوءاستفاده های موجود، بروز تحریم های غرب علیه خودروسازان ایرانی نیز جریان ورود قطعات اصل در خطوط تولید خودروسازان را محدود کرد و باعث شد آنان برای حل این معضل به قطعات بی کیفیت چینی رو بیاورند، از این رو کیفیت خودروهای چند سال اخیر به نسبت سال های پیش از آن افت کرده است. با این حال رفع تحریم های صنعت خودرو دوباره جریان ورود قطعات اصل را به روی خطوط تولید گشوده است.

در خیابان ملت

خیابان ملت یا همان چراغ برق تهران یکی از مراکز عرضه قطعات و لوازم خودروست. در این بازار که قدم می زنید افراد زیادی را که برای تهیه لوازم مورد نیاز از این مغازه به آن مغازه می روند، مشاهده می کنید. به دنبال یکی از خریداران رفتیم تا دلیل این همه جابه جایی را جویا شویم. این خریدار می گوید: به دنبال قطعه اصلی خودرویم هستم و هنوز پیدا نکرده ام.

وی در پاسخ به خبرنگار جام جم مبنی بر این که مگر چقدر قطعه بی کیفیت در بازار است که این همه زمان برای پیدا کردن قطعه اصلی می گذارید، افزود: قطعه اصلی اکنون انگشت شمار است و خیلی یافت نمی شود، مگر این که آشنا داشته باشی.

نظیر این سخنان بسیار به گوش می رسید و همه افراد در بازار فروش لوازم خودرو به دنبال کالای اصلی بودند. کالایی که تشخیص اصل از تقلبی بودن آن بسیار دشوار است.

یک فروشنده قطعات خودرو نیز در این خصوص به خبرنگار جام جم گفت: تشخیص کالای اصل با کالای تقلبی بسیار سخت است و مشتریان عادی نمی توانند آن را تشخیص دهند. مثلا نمی توان گفت این قطعه فرانسوی است یا چینی، چون بسیار به هم شباهت دارند.

وی در خصوص روش عرضه کالاهای تقلبی اظهار کرد: متاسفانه برخی کالاهای تقلبی با جعبه محصولات اصلی در بازار مشاهده می شود که این موضوع باعث شده تا شرکت های تولیدکننده نیز با مشکل مواجه و نزد خریداران بدنام شوند.

وی گفت: در چهارراه ظهیرالاسلام همه نوع جعبه، آرم و هولوگرام تقلبی تولید می شود. این که کار سختی نیست. فقط جعبه سفارش بدهید و قطعه بی کیفیت از چین وارد کنید و درون جعبه ها بگذارید و عرضه کنید!

همین طور که در بازار مشغول قدم زدن و بازدید از فروشگاه ها بودیم یک نفر در وسط بازار قطعه فروشان نشسته بود که همه وی را با نام حاجی صدا می کردند.

وی در خصوص قطعات خودروی تقلبی در بازار گفت: مشکل ما استاندارد و کیفیت و واردات اجناس بنجل و تقلب نیست. مشکل ما فقط به نظارت باز می گردد که این موضوع تقریبا وجود ندارد. اگر واحدهای نظارتی مانند عقاب بالای سر تولیدکنندگان و واردکنندگان باشند دیگر این مشکلات مشاهده نمی شود. زمانی که نظارت نیست و مردم با مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می کنند، طبیعی است که کالاهای بی کیفیت و بنجل جولان می دهند.

در این میان یک مشتری که مشغول تهیه لوازم خودرو بود، گفت: بنده مدتی پیش قصد تعویض خودرو را داشتم اما با پرس و جو و تحقیقاتی که انجام دادم از این کار پشیمان شدم. همه مکانیک ها و حتی برخی کارمندان مجموعه خودروسازی که با ما آشنایی داشتند می گفتند اگر قصد تهیه خودرو دارید تا سال 90 تهیه کنید. زیرا خودروهای تولید از آن سال به بعد به دلیل ورود قطعات بی کیفیت به برخی خطوط تولید، کیفیت پایین تری نسبت به مدل های پیشین دارد.

در همین حال سراغ یک مکانیک رفتیم تا از آسیب هایی که قطعات بی کیفیت به خودرو وارد می کند، آگاه شویم. وی گفت: همه قطعات خودرو به یکدیگر وابسته هستند و در صورت بروز یک مشکل قطعات دیگر نیز آسیب می بینند. اما بعد از کارکرد مفید قطعات که عمرشان به پایان می رسد و زمان تعویض آنها می شود کالایی که جایگزین می شود کیفیت اولیه را ندارد و عمر و کیفیت پایین تری دارد. به این دلیل که آزمایش های لازم روی این قطعات انجام نمی شود و برخی از آنها نیز به صورت قاچاق وارد کشور می شوند.

وی تصریح کرد: به عنوان مثال شمع و وایر نامناسب در سیستم برق خودرو مشکل به وجود می آورد و جرقه لازم را برای کارکرد مناسب خودرو ایجاد نمی کند. از این رو مصرف سوخت خودرو افزایش می یابد و سیستم احتراق آن نیز عملکرد مناسبی نخواهد داشت. اگر واحد های نظارتی مرتبط با این حوزه بیشتر احساس مسئولیت کنند می توانیم کمتر شاهد این موضوعات باشیم، اما نبود این نظارت می تواند آسیب زیادی حتی به بخش خودروسازی بزند و خودروسازان دیگر اعتبار لازم را برای تولید خودروها نداشته باشند.

و اما قطعه سازان چه می گویند

در همین حال بهرام شهریاری عضو انجمن خودروسازان در گفت وگو با جام جم اظهار کرد: متاسفانه مدتی است شاهد بروز چنین مشکلاتی هستیم که قطعات بی کیفیت و تقلبی در بازار به وفور یافت می شود.

وی افزود: اما نکته دیگری که باعث شده صنعت خودرو با چالش فراوان دست و پنجه نرم کند این است که این قطعات تقلبی و بی کیفیت وارد خطوط تولید شده اند و اکنون در خودروهای تولیدی استفاده می شوند.

به گفته شهریاری علت این مشکلات نبود نظارت کافی و لازم روی مبادی واردات و کیفیت محصولات است.

وی افزود: بیشتر این محصولات از کشور چین وارد می شود و بی تفاوتی مسئولان دلیلی شده تا این قطعات به صورت لجام گسیخته حضور پررنگ داشته باشند. وی ادامه داد: مردم هم به این نوع فعالیت ها عادت کرده اند و چیزی نمی گویند. شاید دلیل این است که از مشتری حمایت نمی شود.

اما محمدرضا نجفی منش، عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان خودرو در گفت وگویی که با جام جم داشت بخشی از صحبت های شهریاری را تکذیب کرد و گفت: به هیچ وجه قطعات بی کیفیت و تقلبی وارد چرخه تولید نشده اند.

وی افزود: اکنون کالای باکیفیت با برند مشخص در بازار موجود است و افراد می توانند برای این که با این مشکلات روبه رو نشوند از نمایندگی های مجاز و رسمی خرید کنند.

شکل گیری شبکه غیررسمی

از سوی دیگر علی نمکین، مدیرعامل شرکت ایساکو در گفت وگو با خبرنگار جام جم از شکل گیری یک شبکه غیررسمی ورود قطعات یدکی غیراستاندارد و بی کیفیت خودرو به بازار خبر داد و گفت: متاسفانه از دو سال گذشته که موضوع تحریم های صنعت خودرو پیش آمد این شبکه نیز فعال شده است.

وی افزود: ما نیز به عنوان تامین کننده قطعات یدکی بزرگ ترین خودروساز کشور مانند شما رسانه ها دغدغه ورود این قطعات بی کیفیت به بازار را داریم و با آن دست و پنجه نرم می کنیم.

وی اظهار کرد: ما به طور مرتب بازار قطعات یدکی را از طریق مراجعه غیرمحسوس کارشناسان مان کنترل می کنیم. آنان به فروشگاه ها مراجعه کرده و از فروشنده مرجع ورود قطعات را می پرسند و اگر مواردی از تخلف را ببینند، که می بینند، برخورد می کنند.

وی تصریح کرد: دراین زمینه به مواردی چون جعل جعبه ها و آرم ایساکو برخورده ایم و اکنون نیز حدود 15 فقره پرونده در مراجع قضایی در این خصوص مطرح است که جعل و تقلب از سوی همکاران ما کشف شده است.

نمکین درباره راه ورود قطعات یدکی تقلبی به بازار نیز گفت: اصل موضوع به مبادی ورودی برمی گردد و آنجا را باید بیشتر کنترل کرد. زیرا در مواردی مشاهده می شود قطعات یدکی تقلبی با هویت غیرواقعی و نام کالاهای دیگری وارد کشور می شود و طبیعی است مراحل سنجش کیفیت آن طی نمی شود.

مدیرعامل ایساکو تصریح کرد: اما قطعاتی که ما از راه های قانونی وارد می کنیم قبل از ورود به بازار در آزمایشگاه های معتبر دانه به دانه تست و با استانداردهای موجود تطبیق داده شده و سپس راهی فروشگاه ها می شود. این قطعات علاوه بر جعبه، آرم و هولوگرام، بارکد و شماره فنی خاصی دارند که صحت آن در شبکه ما قابل شناسایی است.

وی گفت: به همین دلیل به مردم پیشنهاد می کنیم فقط از فروشگاه های مجاز خرید کنند و هنگام خرید حتما فاکتوری بگیرند که بارکد قطعه درآن درج شده باشد تا بتوان از ضمانت قطعه استفاده کرد. ضمن این که قیمت قطعات نیز در سراسر کشور یکسان است.

نمکین خاطرنشان کرد: خوشبختانه با رفع تحریم های صنعت خودرو، امسال تامین بسیار خوبی برای قطعات یدکی خودرو با رشد 20 درصدی صورت گرفته و مردم دغدغه ای برای تامین قطعات نخواهند داشت.

محمدحسین علی اکبری - گروه اقتصاد