ترکیه، میزبان نخستین ازدواج همجنسگرایان در میان کشورهای اسلامی

به گزارش بولتن نیوز به نقل از المانیتور، ترکیه یک کشور کاملا محافظه کار است، جایی که اخلاق عمدتا، البته نه کاملا، بر پایه باورها و سنت های اسلامی بنیان نهاده شده است، مخصوصا وقتی پای مسائل جنسی در میان باشد. البته دیدگاه سکولار به زندگی و اشاعه مفاهیم آزادی خواهانه در مورد مسائل اخلاقی و حقوق فردی نیز در ترکیه از پیشینه ای به قدمت بیش از یک قرن برخوردار است. به همین خاطر است که مراسم رژه همجنسگرایان را می توان در استانبول برگزار کرد، امری که در دیگر کشورهای اسلامی امکان ناپذیر است، و بدون اینکه حملات ضد همجنس گرایی که معمولا در چنین مراسم هایی وجود دارد، از جمله از سوی بعضی جوامع مسیحی ارتدوکس محافظه کار در منطقه دیده شود.  

البته این بدان معنی نیست که همجنس گرایی از مقبولیت گسترده اجتماعی برخوردار است یا اینکه زندگی برای همجنس گرایان زن و مرد، دو جنسه ها و دگرباشان آسان است. اکین کسر و امرالله توزون، دو مرد همجنس گرایی که در دهه سوم زندگی شان به سر می برند، بعد از اینکه در ماه سپتامبر تصمیم گرفتند به صورت عمومی در استانبول ازدواج کنند این امر را به خوبی درک کردند. این مراسم قرار نبود یک ازدواج رسمی باشد، چون هنوز خیلی مانده که ترکیه چنین ازدواج هایی را قبول کند، ارائه خدمات حقوقی برای این شهروندان به جای خود.

اخیرا گام های کوچکی برای اصلاح قانون به شدت ضد همجنسگرایانه حقوق جزایی ترکیه در دادگاه قانونی اساسی آن برداشته شده است. از لحاظ حقوقی همجنسگرایی در ترکیه غیرقانونی نیست، اما قوانین مربوط به اخلاق عمومی و اعمال زشت اغلب بر ضد همجنسگرایان مورد استفاده قرار می گیرند.

علی رغم دشوار بودن شرایط، کسر و توزون هیچ وقت از تصمیم خود برای برگزاری عمومی مراسم ازدواج خود عقب نشینی نکردند، تا یکدیگر را تحسین کنند و عشق و تعهدشان به یکدیگر را ابراز کنند. کسر در ماه سپتامبر در در مصاحبه ای با مجله KaosGL، مجله ای که متمرکز بر مسائل جامعه همجنسگرایی ترکیه است اما به دیگر مسائل مربوط به حقوق بشر نیز می پردازد، اظهار داشته است که روزی که توزون به وی پیشنهاد داده احساس بسیار خاصی داشته است. وی گفت: «چهار سال پیش زمانی که به استانبول آمدم، دو رویا داشتم: تحصیل در زمینه هنر و ازدواج. در حال حاضر، من در دانشکده هنرهای زیبای یک دانشگاه تحصیل می کنم. با اضافه شدن ازدواج، رویاهایم واقعا به حقیقت پیوستند.»

کسر خود را از ریشه عربی است، و شریک وی اصالتا یک کرد است. کسر می گوید که سه سال پیش زمانی که آنها در استانبول دیدار کردند، هیچ وقت فکر نمی کردند باید عشق شان را در اماکن عمومی پنهان سازند. وی گفت:« ما احساسات مان را نشان دادیم. یکدیگر را لمس کردیم، همدیگر را بغل کردیم، و هیچ وقت از دست در دست هم قدم زدن عقب ننشستیم.» اعضای خانواده وی از تمایلات جنسی وی آگاه هستند و او می گوید که آنها این امر را پذیرفته اند چون فکر نمی کردند که مساله ای بلندمدت باشد. کسر گفت که وابستگان وی آنقدر آزادمنش نبوده اند، و حتی بعضی هایشان وی را آشکارا تهدید به قتل کرده اند. وی گفت که گرچه خانواده توزون بیشتر طول کشیده تا با شرایط وی موافقت کنند، اما در نهایت مخالفت کمتری در خانواده آنها وجود داشته است.

مصاحبه کسر با این مجله کمی بعد از آن انجام شد که وی و توزوک در دوم سپتامبر در یک مراسم خصوصی روی یک قایق تفریحی در تنگه بسفر با هم ازدواج کردند تا از حملات مخالفان همجنسگرایی در امان بمانند. این رخداد با حضور حلقه دوستان نزدیک، یکی دو تن از اقوام و اعضای رسانه ها برگزار شد. البته زیاد طول نکشید تا اینکه رویای این دو مرد تبدیل به کابوس شد. توزون در مصاحبه با روزنامه حریت در سیزدهم اکتبر گفت که حتی اعضای خانواده وی از جمله برادرانش تهدید به کشتن وی کرده بودند.

امرالله گفت: « واکنش ها بعد از آن شروع شد که ازدواج ما رسانه ای شد. صاحب خانه به ما گفت که خانه ای که اجاره کرده بودیم را ترک کنیم. من به عنوان یک پیشخدمت در کدیکوی (منطقه ای در استانبول) کار می کردم و اخراج شدم. اکین چون در دانشگاه تحصیل می کند کار نمی کند. ما اکنون هیچ منبع درآمدی نداریم و در شرایط بسیار دشواری زندگی می کنیم.»

کسر گفت که وی نیز در رسانه های اجتماعی تهدیدهایی را دریافت کرده است و نمی تواند برای شرکت در کلاسها به دانشگاه برود. کسر گفت:«من اصالتا متعلق به انطاکیه هستم. من را متهم به این کرده اند که انطاکیه را بدنام کرده ام و به خاطر این تهدید به قتل می شوم. اعضای خانواده من می دانستند که من همجنسگرا هستم، اما آنها نیز واکنش بسیار شدیدی به ازدواج من نشان دادند.» وی گفت که آنها برای این ازدواج کرده اند که تابوهای مرسوم را بشکنند و تمام چیزی که اکنون می خواهند این است که خانواده و دیگران آنها را تنها بگذارند.

من از روزرین سدا کیپ، یک وکیل متخصص در حوزه مسائل حقوق بشری که به دفاع از همجنسگرایان مشهور است پرسیدم که آیا وی از شرایط دشوار این دو مرد تعجب کرده است یا خیر. وی همانطور که انتظار می رفت به ما گفت که متعجب نیست، و اظهار داشت که دولت ترکیه یک «کشور سنی، دگر جنس گرا و سفیدپوست» می خواهد.

کیپ گفت:«این دو مرد جوان برای مدتی با هم زندگی کرده اند. آنها تلاش کردند که به رابطه شان مشروعیت بدهند، طبق نظر خودشان از طریق یک مراسم ازدواج که اولین نمونه از نوع خود در ترکیه بود. اما خانواده های آنها که از رسوم مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تاثیر پذیرفته اند با این امر مخالفت کردند.»

وقتی از کیپ پرسیدیم که آیا عرب بودن کسر و کرد بودن امرالله با توجه به سابقه قتل همجنس گرایان توسط اعراب و کردها مساله ای ایجاد می کند، وی پاسخ منفی داد. وی گفت:«اعراب، کردها، و ترک ها همه یک جور واکنش نشان می دهند. من خودم اصالتا کرد هستم و اغلب شاهد آن هستم که خانواده های کرد بیشتر از خانواد های ترک نسبت به همجنسگرایان مدارا می کنند.»

کیپ متقد است اینکه ازدواج همجنسگرایان در ترکیه به رسمیت شناخته شود نیاز به زمانی بسیار طولانی دارد، حتی اگر در نهایت این اتفاق بیفتد. از دید وی، تحت فرمانروایی حزب عدالت و توسعه، حزبی که ریشه های اسلامی دارد شرایط برای همجنس گرایان بدتر و بدتر می شود،. کیپ گفت: « فقط در دو ماه و نیم گذشته، 25 حمله از جمله ارتکاب قتل علیه همجنسگرایان زن و مرد به وقوع پیوسته است. در این پرونده ها، با تشویق مقامات دولتی، مجرمان بخشیده می شوند. پلیس از مجرمان حمایت می کند، و خانواده ها هم هیچ کمکی نمی کنند.»

با توجه به این شرایط دشوار، وی معتقد است که به رسمیت شناساندن ازدواج همجنسگرایان نباید مورد توجه آنها باشد. همجنسگرایان اکنون بیشتر به دنبال کسب حقوق ابتدایی خود هستند، از جمله حق زندگی، حق کار و حق گرفتن ارث. وی می گوید:« مسائلی مانند ازدواج همجنسگرایان و به سرپرستی قبول کردن فرزند توسط آنها موضوعاتی مربوط به آینده هستند.»

وقتی از وی در مورد مقایسه شرایط همجنسگرایان در ترکیه با دیگر کشورهای اسلامی منطقه مانند ایران و عربستان سعودی پرسیدیم، کیپ اشاره کرد که همجنسگرایان در این کشورها خواهان پناهندگی به ترکیه هستند، چون ترکیه را مکانی نسبتا امن تر و نردبانی برای رسیدن به غرب آزاد می دانند.

کیپ شرایط همجنسگرایانی که در پی بحران های عراق و سوریه آواره شده اند را بسیار اسفناک توصیف کرد. کیپ توضیح داد که گرچه مطمئنا زندگی در ترکیه برای همجنسگرایان دشوار است و با خطراتی همراه است، اما شرایط برای پناهندگان در ترکیه 10 برابر بهتر از مثلا ایران است.  

کیپ گفت: «همجنسگرایان حداقل در ترکیه از طریق گروه های حامی و مجلات صدایی برای خود دارند. ما هفته همجنسگرایان هم داریم، مراسمی که همجنسگرایان کشورهای همسایه مانند آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ایران و دنیای عرب نیز در آن شرکت می کنند.» شاید ترکیه نسبت به آن کشورها مکان نسبتا بهتری برای همجنسگرایان باشد، اما این باعث نمی شود که زندگی کسر و توزون آسان باشد. آنها تنها می خواهند که بقیه دست از سرشان بردارند، و زندگی خود به عنوان یک زوج خوشبخت شروع کنند.