آمریکاستیزی که حامی ناتو شد

 استولتنبرگ  55 ساله کارشناس اقتصاد است که هیچگاه پیگیر مسائل دفاعی- امنیتی نبوده اما در مدت زمان 10 سالی که ریاست دولت های مختلف را در نروژ بر عهده داشت، توانست روابط بین المللی و هنر گفتگوی خود را تقویت کند.

وی نخستین دبیرکل ناتو است که تبعه یکی از کشورهای هم مرز با روسیه بوده و روابط خوبی با مسکو داشته که می تواند ابزار مهمی در دست او متعاقب بحران کریمه بشمار آید. بحرانی که فضایی شبیه فضای دوران جنگ سرد را بر روابط بین روسیه و غرب حاکم کرده است.

در زمان نخست وزیری استولتنبرگ، نروژ و روسیه توافقنامه های مهمی درباره ترسیم مرزهای خود در دریای بارنتس و لغو روادید بین دو کشور امضا کردند.

برخی از رسانه های نروژ در این باره معتقدند که تجربه استولتنبرگ و نروژ به عنوان همسایه روسیه، قطعا مفید خواهد بود. اما درباره ماهیت روابطی که باید بین غرب و روسیه برقرار باشد در مکان های دیگری خارج از چارچوب ناتو تصمیم گیری می شود.

دبیر کل جدید ناتو در دوره جوانی خود با ناتو و کشورهای اروپایی عضو آن مبارزه کرد ولی مدتی بعد به حامی آنها تبدیل شد. وی در دوره نوجوانی اش در واکنش به حمله هوایی سال 1973 میلادی نیروی هوایی آمریکا به هایبونگ، به سمت سفارت آمریکا سنگ پرتاب کرد که این اقدام وی جنجال بسیاری را در پی داشت.

وی در سال 1985 میلادی ریاست جنبش کارگری جوانان را بر عهده گرفت که در آن زمان خواستار خروج نروژ از ناتو بود. این جنبش در نهایت زیر نظر استولتنبرگ به حامی ناتو تبدیل شد. به نظر می رسد اندیشه های افراطی استولتنبرگ با گذشت زمان از بین رفته ولی کامل حذف نشده است.

استولتنبرگ در سال 1991 میلادی به پارلمان نروژ راه یافت، سپس وزیر انرژی و بعد از آن به وزارت دارایی منصوب شد. وی در سال 1995 میلادی زمانی که وزیر بود به آزمایش های هسته ای فرانسه در موروروا از طریق مشارکت در مسابقات موتورسواری بین اسلو و پاریس اعتراض کرد.

دبیر کل جدید ناتو در سال 2005 میلادی بار دیگر نخست وزیر نروژ شد و تا اکتبر سال گذشته در این سمت بود. در زمان نخست وزیری او نروژ در جنگ افغانستان و حملات هوایی علیه رژیم معمر قذافی در لیبی مشارکت کرد.

نروژ روابط خوبی با ناتو دارد و به لطف منابع انرژی خود از جمله کشورهای معدود عضو ناتو است که بودجه دفاعی خود را افزایش داده است. در حالی که دیگر کشورها به علت بحران مالی جهانی بودجه دفاعی خود را کاهش داده اند.

استولتنبرگ محبوبیت زیادی در کشورش دارد و درخواست او برای دموکراسی بیشتر و انسانیت بیشتر در واکنش به حملات "آندرس بهرینگ بریویک" که 77 نفر را در 22 ژوئن  2011 میلادی کشت، در جهان با استقبال روبرو شد. وی اخیرا در زمینه نحوه دستیابی به سازش مهارت پیدا کرد به طوری که برخی از او انتقاد و او را به فرار از درگیری متهم کردند.

"گونار استافروم" مقاله نویس روزنامه الکترونیکی نیتاویسن درباره وی نوشته است: هیچ کس نمی تواند ینس استولتنبرگ را در زمینه سیاست امنیتی، فردی تندرو تلقی کند. انتخاب استولتنبرگ نشان می دهد که کشورهای عضو ناتو در زمانی که مناقشات بین المللی افزایش پیدا کرده است مایل به داشتن دبیرکلی هستند که آماده برای سازش باشد.

ناتو یک اتحاد بین المللی است که متشکل از 28 کشور، از آمریکای شمالی و اروپا است که بعد از امضای پیمان آتلانتیک شمالی در 4 آوریل 1949 میلادی (15 فروردین 1328) تشکیل شد. دبیرکل فعلی این ائتلاف آندرس فوگ راسموسن، نخست‌وزیر سابق دانمارک است که پس از نخست‌وزیری و در آوریل 2009 میلادی به دبیر کلی ناتو برگزیده شد.

ماده پنج پیمان این کشورها این است که اگر یک حمله مسلحانه علیه یکی از کشورهای عضو رخ دهد، باید آن را یک حمله علیه همه کشورهای عضو در نظر گرفت، و سایر اعضا در صورت لزوم باید عضو مورد حمله را با نیروهای مسلح کمک کنند.

مدت ماموریت آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل کنونی ناتو 30 سپتامبر (روز گذشته) پایان یافت.