عوامل موثر بر شاخص های اخلاقی و اجتماعی، تنها سیاست نیست

گروه اجتماعی - سایت راه دیگر، در تاریخ 17 شهریور 93، گزارشی با عنوان "انحطاط؛ پس از سه‌دهه دعوت به ارزش‌ها؟" نوشته علی جلالی منتشر کرده و در بررسی عوامل مشکلات اخلاقی، فرهنگی و ناهنجاری های اجتماعی، طبق معمول، به جای بررسی علمی همه مشکلات را متوجه ساختار نظام جمهوری اسلامی و اثرات آن در چهاردهه گذشته دانسته است!
نویسنده راه دیگر، سعی کرده با نگاهی سیاسی، مسائل اجتماعی را تحلیل کند و مسوولین نظام و شعارها و اهداف و دستاوردهای آن را عامل این وضعیت معرفی کرده است وبه جای توجه به تغییر شرایط جهانی و داخلی و مشکلاتی که بشر امروز با آن مواجه است، به طرح ادعاهای مختلف در رابطه با اثر شرایط سیاسی دولت های بعد از انقلاب پرداخته است و به جای نگاه تاریخی و متناسب با شرایط ایران، تنها به مسائل بعد از انقلاب محدود شده است.

اما قضاوت منصفانه وعلمی و بررسی عمیق فرهنگی و اجتماعی، ایجاب می کند که حداقل مسائل دویست سال گذشته، به گونه ای بررسی شود تا ریشه برخی ناهنجاری ها در مسائل تاریخی و روندهای گذشته جستجو شود نه این که تنها چهار دهه گذشته وانقلاب اسلامی را مسوول شرایط اجتماعی معرفی کنند.
راه دیگر نوشته است: سه دهه پس از گذشت انقلاب اسلامی و هشت سال جنگ تحمیلی و همچنین بر سر کار آمدن دولت های رنگارنگ اصولگرا و اصلاح طلب از سرخ و زرد و سبز گرفته تا بنفش دولت روحانی، امروز اما کشور در مرحله ای قرار گرفته است که هر روز آمارهای جدیدی از رشد قاچاق، اعتیاد، فساد، فحشاء، دزدی، جنایت، خشونت و کلاه برداری در رسانه های مخالف و موافق منتشرشده و خبر از وضع بد و نابهنجار اجتماعی در کشور دارد. کاهش سن اعتیاد، بروز فحشاء در سطحی گسترده، پایین آمدن سن خودفروشی، افزایش خشونت های کلامی و فیزیکی در میان مردم و همچنین رشد سریع جرم های منجر به قتل در کشور، تماماً از یک وضعیت قرمزی خبر می دهد که در پی آن باید انتظار انحطاط و فروپاشی جامعه ایران را داشت.

این در حالیست که نویسنده باید توجه داشته باشد وضعیت ایران و جامعه ایران نسبت به کشورهای منطقه و حتی آمریکا، از نظر آرامش موجود و مقابله با خشونت، به مراتب بهتر از کشورهای منطقه و جهان است.
اگر در آفریقا و آسیا و منطقه خودمان، شاهد قتل و آدم کشی و گروه های تروریستی و وضعیت اجتماعی نامناسب و شاخص های مختلف رفتار اجتماعی نامطلوب هستیم وضعیت ایران به مراتب از کشورهای دیگر بهتر است و نباید ایران را به خاطر مشکلاتی که البته باید بررسی وریشه یابی و رفع شود، در وضعیت قرمز و انحطاط و فروپاشی ارزیابی کنید
ایران یکی از امن ترین کشورهای منطقه است و اگرچه برخی شاخص ها وآمارها، نشان دهنده ضرورت مدیریت بهتر و رسیدگی به مشکلات است اما در مقایسه با کشورهای دیگر، به مراتب وضعیت بهتری داریم و مشخص نیست که چرا نویسنده سعی دارد در جهان امروز که زندگی بشر با مشکلات بسیاری روبرو است  تنها به ایران و آنهم از زاویه سیاسی بنگرد و مقصر این شاخص ها را نظام معرفی کند تا به این بهانه نیز مخالفت خود با نظام را نشان دهند!

همان طور که خود نویسنده نیز اشاره کرده، بسیاری از روشنفکران و صاحبان اندیشه در کشور و همچنین برخی از اقشار جامعه به دلیل علاقه و عشق به وطن، با اشاره به تجربه و میراث دیرین تمدن ایرانی، چنین تحلیلی را در کشور سیاه‌نمایى می دانند، و اگرچه باید به آنها رسیدگی شود اما شرایط طوری نیست که نویسنده آن را در مرز قرمز و فروپاشی معرفی کرده است.
سازگاری ایرانیان با فرهنگ ها و اتفاقات و جنگ ها و تهاجم های مختلف تاریخی نشان می دهد که شرایطی به مراتب سخت تر از امروز را در گذشته تجربه کرده است اما همواره حفظ شده و فروپاشی نداشته است و لذا مشخص است که نویسنده با این تعابیر به دنبال افزایش فشار سیاسی بر نظام و دولت روحانی است ...
لازم به ذکر است که به علت گسترش زندگی شهرنشینی و ماشینی شدن و تخریب محیط زیست و افزایش مصرف نفت و گرم شدن زمین و استفاده از ماشین آلات به جای نیروی انسانی در کنار رشد جمعیت و...پاره ای مشکلات ایجاد شده که هیچ ربطی به نوع نظام حاکم بر کشورها ندارد و این معضلی است که از ژاپن و آمریکا و چین گرفته تاایران، به آن گرفتار شده اند و لازم است که انسان، با اصلاحاتی در زندگی  و روش مدیریت، آنها را بازسازی کند.
بخش عمده ای از این مشکلات ریشه در تجارت جهانی، جهانی شدن اقتصاد، رشد تکنولوژی و مصرف گرایی و حرص و ولع انسان های غربی دارد که باعث شده انسان ها به جای توجه به طبیعت و مسائل اقلیمی و بومی خود، به صنعت و تجارت و مصرف گرایی و تخریب محیط زیست و آب و هوا روی آورند.

راه دیگر سعی کرده که نوعی خطوط در ایران و جمهوری اسلامی را عامل جدایی اقشار وافراد از هم معرفی کند که عامل برخی از این مشکلات اجتماعی است و همچنین به تنش های سیاسی و اختلافات سیاسی اشاره کرده که عامل چنین شرایطی بوده است!
اما باید توجه داشت که در کشورهای دیگر، نیز این مسائل سیاسی و حتی سرنگونی دولت ها و حکومت ها وجود دارد و مسائل سیاسی اگرچه بر مدیریت جامعه اثرگذار است اما بر شکل زندگی و اقتصاد اثر زیادی ندارد و نمی توان مسائل اجتماعی، فرهنگ و اخلاق را در سیاست به تنهایی جستجو کرد.
برای این منظور، توجه داشته باشید که دستاوردهای فرهنگی و دینی و اخلاقی در سال های بعد از انقلاب، جنگ و اثر آن بر فرهنگ ایثار و گذشت، سال های سازندگی واصلاحات و نظام تدبیر و امید فعلی، به مراتب نسبت به یک نظام سکولار و لائیک بر تقویت فرهنگ و اخلاق اثرگذار تر است .
اگر نگاهی به جامعه آمریکا و ترکیه و... داشته باشید متوجه می شوید که ادعای دموکراسی  و حکومت سکولار نیز قادرنبوده که همه مشکلات اجتماعی را حل کند.

تمام ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، انتظامی، قضایی و سیاسی و... همگی ترویج اخلاق و بهبود مسائل اجتماعی و نظم را پیگیری کرده اند و اگر خود دولت و نهادهای نظام، طور دیگری رفتار می کردند، قطعا نتیجه دیگری حاصل می شد.
بنابر این، یک جامعه در حال حرکت، که با مشکلات مختلفی مواجه است نمی تواند با رها کردن نظام و حکومت و نقش دولت در مسائل اجتماعی، انتظار بهبود داشته باشد و شاهد مدعا تفاوت شاخص های اجتماعی و اخلاقی در کشور ما نسبت به کشورهای منطقه  و جهان است.
در ایران فرهنگ نظم  و اخلاق و احترام به انسان ها و... به مراتب بهتر از کشورهای دیگراست و اینها اتفاقا نتیجه یک دولت و حکومت با ساختار جمهوری اسلامی ایران است.
لذا بهتر است که نویسنده راه دیگر، به جای بهانه گرفتن از نقش نظام جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی، و سیاسی کاری، به عوامل علمی و تاریخی شرایط اجتماعی ایران بپردازد و در عین حال وضعیت شاخص های فرهنگی و اخلاقی و اجتماعی ایران را با کشورهای جهان مقایسه کند و به جای اعلام وضعیت قرمز و فروپاشی، نیمه پرلیوان را ببیندو از سیاه نمایی دوری کند.