فناوری نانو و درمان عفونت سلول ها

به گزارش بولتن نیوز، ازستاد ویژه توسعه فناوری نانومعاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، برخی ازعوامل بیماری‎زا، به شکل انگل اجباری یا اختیاری، درون سلول های میزبان رشد وتکثیر می کنند.

اثربخشی بسیاری از ترکیبات ضد میکروبی به دلایلی چون نفوذ کم به درون سلول های میزبان، غیرفعال شدن دارو در محیط اسیدی بخش‎های درون سلولی، سمیت بالای دارو برای سلول‎های میزبان و محلولیت پایین این ترکیب در محیط خارج سلولی، محدود است .

برای رفع این مشکلات، در طی سال های اخیر پژوهش های گسترده‎ای در خصوص حامل‎های دارویی در ابعاد نانو صورت گرفته است، در این طرح نیز استفاده از سیستم های دارورسانی نانوساختار برای افزایش اثر بخشی و کارایی یک داروی ضدباکتری علیه عفونت درون سلولی بررسی شده است.

به گفته دکتر ' وجیهه اکبری' ، دانش آموخته مقطع دکتری بیوتکنولوژی، در میان نانوحامل های دارویی می توان به نانونیوزوم ها اشاره کرد.

وی بیان کرد: نیوزوم ها سامانه های کروی چند لایه هستند که به عنوان جایگزین فسفولیپیدهای لیپوزومی در نظر گرفته می شوند.

اکبری افزود: هدف این تحقیق ساخت نانو نیوزوم های حاوی سیپروفلوکساسین برای درمان عفونت های سلولی بوده است، سیپروفلوکساسین یک داروی ضدباکتری است که به دلیل اثرات درمانی، به صورت خوراکی، تزریقی (داخل وریدی) و موضعی (چشمی) به کار می رود.

وی گفت: اندازه ی این نانوحامل در حدود 160 تا 600 نانومتر گزارش شده است، نتایج این مطالعه نشان می دهد که نانوحامل نیوزوم می تواند سیستم دارو رسانی مناسبی با کارایی و ایمنی بالا برای استفاده علیه عفونت های درون سلولی باشد، البته ترکیب اجزای سازنده و اندازه ذرات، تأثیر به سزایی بر اثر بخشی آن خواهد داشت.

اکبری در خصوص نتایج به دست آمده افزود: ' اگرچه این طرح راهکاری جدید برای درمان عفونت های درون سلولی ارائه نموده است اما نیاز به مطالعات درون تنی بیشتری دارد، لذا با توجه به اینکه عفونت های درون سلولی نسبت به درمان های موجود مقاوم هستند و درمان آن ها یک چالش اساسی در حوزه پزشکی است، ادامه این تحقیق برای ساخت دارویی مؤثر ارزشمند خواهد بود.'

وی یادآورشد: در روند تکمیل مطالعات، این نانوحامل به روش هیدراتاسیون لایه نازک (film hydration) تهیه و اندازه ذره ای آن ها با روش فراصوت کاهش داده شد›، خصوصیات فیزیکی وشیمیایی فرمولاسیون های تهیه شده شامل بررسی قابلیت تشکیل نیوزوم، تعیین درصد محبوس‎سازی دارو، مطالعه توزیع اندازه ذره‎ای وزیکول ها و تعیین حداقل غلظت مهاری داروی آزاد و محبوس علیه گونه‎ باکتری Staphylococcus aureous انجام شده است.

اکبری بیان کرد: در مرحله بعدی از فرمولاسیون های برگزیده به منظور دارورسانی درون سلولی در مدل استاندارد کشت سلولی (ماکروفاژهای موش ‎Balb/c، سلول های ‎J774) جهت ریشه کن کردن عفونت درون سلولی استافیلوکوک طلائی استفاده شده است.

گفتنی است این تیم تحقیقاتی هم اکنون در حال بررسی کاربرد نانونیوزوم ها برای انتقال سایر داروها از جمله دارو های ضد سرطان هستند.

این پژوهش ها حاصل همکاری دکتر حجت الله صادقی- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان- دکتر وجیهه اکبری و همکارانشان است که نتایج آن در مجله ی Journal of Nanoparticle Research (جلد 15، شماره4، سال 2013، صفحات 1 تا 14) منتشر شده است.