ابتلای 18/5میلیون ایرانی به اختلالات روانی

به گزارش بولتن نیوز، به تازگی وزارت بهداشت، نرخ شیوع اختلالات روانی در جمعیت 15 تا 64 سال در کشور را 6/23 درصد اعلام کرده است. اعلام این آمار در حالی است که پیش از این نیز بارها ارقام گوناگونی از سوی نهاد‌ها و مسئولان مختلف درباره شیوع اختلالات روانی در تهران و کل کشور مطرح شد.

به طور مثال، در خرداد سال 1391، پرویز مظاهری، دبیر انجمن روانپزشکان با اعلام اینکه میزان شیوع اختلالات روانی در کشور بین 23 تا 25 درصد است، گفت: از هر 4 ایرانی، یک نفر اختلال روانی دارد.

در همین رابطه، رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز از ابتلای شش تا هفت درصدی ایرانی‌ها به افسردگی خبر داد و عنوان کرد: در مجموع حدود 20 درصد جمعیت کشور به انواع بیماری‌های روانی مبتلا هستند. ابتلای 35 هزار تهرانی به اختلالات روانی از دیگر آمار‌هایی است که در سال‌های اخیر در این زمینه منتشر شده است.

فارغ از نرخ ابتلا به اختلالات روانی در کشور، آمار‌های موجود حاکی از آن است که افسردگی شایع‌ترین اختلال روانی در کشور است. چراکه به گفته مسئولان وزارت بهداشت، افسردگی در کمین 25 درصد ایرانی‌ها نشسته است.

ضمن اینکه تحقیقات وزارت بهداشت در سال 91 نشان داد که بیماری‌های روانی در زنان کشور رتبه اول بار بیماری‌ها را دارد و در مردان بعد از حوادث عمدی و غیرعمدی که عمدتاً حوادث ترافیکی است دومین بار بیماری‌ها را از نظر مرگ و ناتوانی به خود اختصاص داده است. به طوری که بر اساس تحقیقات وزارت بهداشت در همان سال، 5/26 درصد زنان و 8/20 درصد مردان در طول یک سال به یک نوع اختلال روانی مبتلا می‌شوند.

هزینه بالای درمان اختلالات روانی

مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت در تازه‌ترین اظهارات خود در رابطه با هزینه‌های بالای روانپزشکی و عدم مراجعه بیماران برای درمان گفت: بسیاری از اختلالات روانی به دلیل هزینه‌های بالای آن در سطح جامعه به صورت مخفی باقی می‌ماند چرا که هزینه‌های بالا باعث عدم مراجعه بیماران به مراکز درمانی می‌شود.

احمد حاجبی افزود: بنده به عنوان فردی که درگیر سیستم بهداشت روان بوده‌ام قبول دارم که در برخی موارد بیماران به دلیل کمبود یا نبود پوشش بیمه‌ای و مشکلات مالی از دریافت خدمات درمانی خودداری کرده‌اند.

او همچنین مطرح کرد: اما واقعیت دیگر این است که خانواده‌هایی داریم که بیمار مبتلا به اختلال روانپزشکی دارند. این افراد به پزشک مراجعه کرده اما تمام تلاششان این است که خانواده‌ متوجه بیماری‌شان نشود.

مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت تصریح کرد: انگ ناشی از بیماری‌های روانی در جامعه وجود دارد که باعث عدم مراجعه بیماران به مراکز درمانی شده است و همین امر باعث می‌شود بیماری خود را حتی زمانی که درمان را آغاز کرده‌اند از همه اطرافیان به دلیل نگرانی‌هایی که دارند پنهان کنند.

حاجبی در ادامه تصریح کرد: البته علت مخفی‌ماندن آمار دقیق بیماران روانپزشکی به ضعف در سیستم غربالگری نیز برمی‌گردد که باید این سیستم را در جامعه تقویت کنیم تا تشخیص زودرس یا مداخله و درمان بهینه آن را داشته‌باشیم.

او خاطرنشان کرد: هم‌اکنون در بخش بهداشتی این موضوع دیده شده که کارشناسان سلامت روان به سیستم ارائه خدمت وارد شوند. یکی از فعالیت‌های آنها این است که کارشناس مراقبت خانواده افراد و بیماران را معاینه کرده و در صورت نیاز به کارشناس سلامت روان ارجاع می‌دهد و در نتیجه غربالگری اختلالات روانی انجام خواهد شد.

به گزارش فارس، مدیر کل سلامت روان وزارت بهداشت آخرین شیوع اختلالات روانی در کشور را 6/23 درصد اعلام کرد و گفت: آماری از افرادی که به اختلالات روانی مبتلا هستند اما شناسایی نشده وجود ندارد اما آمار موجود از شیوع اختلالات بر اساس دقیق‌ترین دستگاه‌ها ثبت شده و در جمعیت 15 تا 64 سال است.

اختلال 18/5 میلیون نفری

نگاهی به نرخ شیوع 6/23 درصدی اختلالات روانی فارغ از جمعیت 15 تا 64 سال حاکی از آن است که از میان 78 میلیون جمعیت کشور، حدود 5/18 میلیون نفر از جمعیت به طور مستقیم یا غیرمستقیم با اختلالات روانی دست و پنجه نرم می‌کنند. ضمن اینکه، به این میزان باید نرخ ابتلا به اختلالات روانی در میان افراد بالای 64 سال به دلیل کهولت سن و در افراد زیر 15 سال به واسطه استرس‌ها و اضطراب‌های ناشی از دوران کودکی و دوران بلوغ را اضافه کرد. میزان قابل توجه و البته نگران‌کننده ابتلا به اختلالات روانی در کشور موضوع چندان جدیدی نیست.

در سال‌های اخیر، کارشناسان حوزه سلامت و بهداشت روانی بارها نسبت به شیوع افسردگی در کشور و لزوم توجه به برنامه‌های درمان و ابتلا به بیماری‌های روانی هشدار داده‌اند. این امر در حالی است که به گفته وزیر بهداشت در حال حاضر، نظام سلامت کشور از کمبود30 هزار تخت در بیمارستان‌های روانپزشکی رنج می‌برد. فقدان امکانات درمانی لازم در بیمارستان‌های روانپزشکی و پوشش بیماران در حالی است که موضوع تعرفه‌های درمان و مشاوره در کشور چندی است توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

طبق تعرفه‌های سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نرخ تعرفه‌های مشاوره در تهران از 35 هزار تومان تا 70 هزار تومان در نوسان است. این نرخ در مراکز استان‌ها از 26 هزار تومان تا61 هزار تومان و در سایر شهرستان‌ها از 21 هزار تومان تا 53 هزار تومان متغیر است. به این نرخ باید مبالغ غیر متعارف جلسات مشاوره و روان درمانی را افزود.

حال، با توجه به اینکه نظام ضعیف بیمه در کشور خدمات مشاوره و روانشناسی را پوشش نمی‌دهد و پرداخت این هزینه برای بخش قابل‌توجهی از مردم دشوار و خارج از توان خانواده‌ها است، انتظار می‌رود تا بخش زیادی از بیماران مبتلا به اختلالات روانی ناشناخته باقی بمانند.

چنانکه کمبود اعتبارات و خدمات دولتی به بیماران مبتلا به اختلالات روانی همراه با نگاه منفی حاکم بر بیماران روانی و طرد افرادی که این انگ را بر پیشانی دارند موجب شد تا به گفته کارشناسان، تنها یک چهارم افراد مبتلا به اختلالات روانی برای درمان مراجعه کنند و از این تعداد هم 10 تا 15 درصد بیماری خود را پیگیری کنند.

جای خالی روان‌درمانی در طرح تحول سلامت

سامان توکلی، دبیر انجمن علمی روان‌پزشکان ایران با اشاره به آمار شیوع اختلالات روانی در کشور می گوید: هنگامی که آمارهای مربوط به اختلالات روانی در کشور منتشر می‌شود، گاه این تصور اشتباه شکل می گیرد که شیوع این بیماری‌ها در کشور افزایش پیدا کرده یا بیش‌تر از سایر کشورها است.

در حالی که تا به حال نتایج مطالعات انجام‌شده نشان داده که میزان ابتلا به اختلالات روانی در کشور ما و الگوی آن چندان با الگوی جهانی این اختلالات متفاوت نیست

او در ادامه تصریح می کند: البته این موضوع معنای‎‌اش این نیست که شیوع یا بار ناشی از این بیمار‌ی‌ها کم است.

برعکس همین آمار نشان می‌دهد که تقریباً یک نفر از هر سه یا چهار نفر مبتلا به اختلالات روانی می‌شوند و این شیوع، با توجه به تأثیری که این بیماری‌ها بر عملکرد شخص در ابعاد فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی می‌گذارد، باعث شده که در ایران هم، مانند سایر کشورهای جهان، بخش عمده‌ای از بار ناشی از بیماری‌ها را این اختلالات تشکیل بدهند.

با این ترتیب، و با توجه به این که پیشگیری، درمان و بازتوان‌بخشی این بیماری‌ها نیاز به مشارکت بخش‌های مختلف جامعه دارد، لازم است در تمام سطوح، از افراد جامعه و خانواده گرفته، تا وزارت بهداشت و رسانه‌ها و سایر بخش‌های دولتی و غیردولتی در پرداختن به این موضوع سهم خود را بشناسند و به آن عمل کنند.

توکلی همچنین یادآور می‌شود: در حال حاضر، وزارت بهداشت و شخص وزیر محترم بهداشت، توجه به‌جایی به اولویت سلامت روان دارند و این موضوع در گفته‌های ایشان منعکس بوده است. حال باید امیدوار باشیم که این آگاهی و رویکرد بتواند باعث شود تبعیض‌هایی که نسبت به سلامت روان، در مقایسه با سایر بخش‌های سلامت وجود داشته است را برطرف کند.

غفلت از اختلالات روانی کودکان

یک روانشناس با اشاره به بی‌توجهی مسئولان به بهداشت روانی کودکان مطرح می‌کند: متاسفانه تصور غالب این است که کودکان و نوجوانان چندان با مسئله اختلالات روانی درگیر نیستند. در حالی که این موضوع برای تمامی سنین وجود دارد تنها نوع و شکل آن متفاوت است.

امیرهوشنگ مهریار در ادامه می‌گوید: استرس‌های مربوط به نظام آموزش، بیش‌فعالی، افسردگی دوران بلوغ، کم‌هوشی، عقب‌ماندگی ذهنی و ... مواردی از اختلالات روانی هستند که بخشی از کودکان با آن روبه‌رو می‌شوند.

او همچنین با انتقاد از روند بررسی اختلالات روانی در کودکان عنوان می‌کند: روانپزشکی و روان‌درمانی کودک در کشور در مراحل آغازی خود قرار دارد. در صورتی که اگر بخشی از اختلالات کودکان در کودکی درمان نشود در دوره‌های بعد تشدید می‌شود.

منبع: آرمان