یاد هتل‌های خیالی «رحیم مشایی» بخیر!

حرف‌های مسعود سلطانی‌فر -رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری- درباره‌ی هتل‌سازی و اختصاص وام، نمک به زخم قدیمی حرف‌های «اسفندیار رحیم‌مشایی» می‌پاشد، زمانی که سکان این سازمان را به‌دست داشت و هربار وعده‌ای برای بهبود شرایط در زیرساخت‌های گردشگری می‌داد؛ وعده‌هایی که حالا فقط خاطرات‌شان باقی مانده است.

رحیم‌مشایی قول داده بود، آن‌قدر هتل ساخته شود که نتوان آن‌ها را شمرد، یا یک‌هزار سرویس بهداشتی و مجتمع بین‌ راهی را یکی - دو ساله به چرخه‌ی خدمات وارد کند، یا ساخت هتل‌های هفت‌ستاره، و وعده‌هایی بسیار از این دست که سرانجام هیچ‌کدام‌شان تا پایان دولت دهم معلوم نشد.

حالا نوبت مسعود سلطانی‌فر است که در جایگاه معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فکری برای این کمبودها کند و وعده‌هایی برای درخشان‌تر شدن نمره‌ی کارنامه‌ی مدیریتی‌اش در این سازمان بدهد؛ اما ظاهرا آقای رییس خوب می‌داند، سنگ بزرگ علامت نزدن است. سلطانی‌فر تا حالا فقط قول ساخت 14 هتل را تا آخر سال داده است، چند روز پیش هم از بهره‌برداری چندتایی از آن‌ها در شهرهایی مانند بروجن، بیرجند و ارومیه که البته چندان هم جزو مقاصد مهم گردشگری داخلی یا خارجی نیستند، خبر داد.

حال، مسأله این است که آیا رویکرد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با این گام‌های محتاطانه، در حمایت از سرمایه‌گذاران تغییر کرده یا جنس حرف‌ها و سطح وعده‌ها متفاوت از گذشته شده، یا بیش از هرچیز، واقع‌گرایی‌هایی که گاه از وضعیت‌های نامطلوب حکایت می‌کنند، ملاک قرار گرفته است؟

محمدعلی فرخ‌مهر - نایب رییس جامعه‌ی هتلداران ایران - معتقد است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید اولویت‌هایش را در حمایت کردن از سرمایه‌گذاری‌ها، بویژه در زیرساخت، تغییر دهد.

او گفت: سازمان باید هتل‌ها و مهمانپذیرهای موجود را با اولویت، به صندوق توسعه‌ی ملی معرفی کند؛ تا دست‌ کم اوضاع مطلوبی پیدا کنند و به استاندارد واقعی برسند. اگر این اتفاق رخ دهد، ما حدود 70 درصد راه را رفته‌ایم.

فرخ‌مهر اظهار کرد: هتل‌ها و مهمانپذیرهای موجود تا به حال حتی یک ریال هم از بانک‌ها یا صندوق توسعه‌ی ملی وام و تسهیلات نگرفته‌اند و روز‌به‌روز هم وضع خدمات و تجهیزات‌شان در حال افت کردن است. ما باید اول فرزندی را که داریم، تربیت کنیم، بعد به فکر آوردن فرزند دوم باشیم. آقایان داشته‌ها را رها کرده‌اند و مدام از ساخت هتل‌های جدید حرف می‌زنند.

به اعتقاد رییس اتحادیه‌ی هتلداران تهران، اولویت دوم سازمان باید هتل‌هایی باشد که دست‌ کم تا 80 درصد کار را انجام داده‌اند؛ اما به‌دلیل مشکلات مالی، متوقف شده‌اند. سازمان باید به آن‌ها تسهیلات بدهد تا زودتر به چرخه‌ی خدمات وارد شوند و بعد از آن به فکر صدور موافقت‌های اصولی برای پروژه‌های جدید باشد.

او پس از ارائه‌ی این پیشنهادها، از طرح رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مبنی بر پرداخت تسهیلات به سرمایه‌گذاری‌هایی که 50 - 40 درصد پیشرفت داشته‌اند، استقبال کرد و گفت: آقای سلطانی‌فر با این طرح نشان داد، مرد میدان است و می‌خواهد سرمایه‌گذاران واقعی وارد کار شوند. قطعا کسی که برای 40 درصد پروژه، پول گذاشته، می‌خواهد کارش را به نتیجه برساند. این فکر نشان می‌دهد قرار است راهی متفاوت از گذشته را طی کنیم.

سعید شیرکوند ‌- معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ‌- نیز به این سوال که تا به حال چه تعداد پروژه‌ی گردشگری به صندوق توسعه‌ی ملی معرفی شده و چه میزان تسهیلات به آن‌ها تعلق گرفته است؟ این‌گونه پاسخ داد: تاکنون 39 پروژه در سطح ملی به بانک‌های عامل برای استفاده از منابع صندوق توسعه‌ی ملی معرفی شده که بیش از 650 میلیارد تومان تسهیلات بوده است.

به گفته‌ی او، این پروژه‌ها در سطح ملی و گسترده بوده‌اند که بیشتر هم به ساخت هتل‌های چهار و پنج ستاره اختصاص داشتند.

شیرکوند درباره‌ی این‌که چه پروژه‌هایی جزو اولویت معرفی به صندوق توسعه‌ی ملی هستند، اظهار کرد: با توجه به محدودیتی که این صندوق در منابع ریالی دارد، اولویت نخست با پرونده‌هایی است که بیش از 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌اند و به‌تدریج این میزان پیشرفت، کمتر خواهد شد.

او همچنین درباره‌ی اختصاص تسهیلات به پروژه‌هایی با پیشرفت 40 تا 50 درصد، طبق گفته‌ی رییس سازمان، توضیح داد: سرمایه‌گذاری‌های گردشگری اگر تا 40 درصد پیشرفت فیزیکی داشته باشند، می‌توانند از تسهیلات بانکی استفاده کنند. اگر این تسهیلات از محل منابع داخلی بانک‌ها پرداخت شود، سازمان بین شش تا هشت درصد از نرخ سود مربوط به تسهیلات را با عنوان کمک‌های فنی و اعتباری به سرمایه‌گذار پرداخت می‌کند.

وی اضافه کرد: اگر این منابع از محل صندوق توسعه‌ی ملی تأمین شود، سرمایه‌گذار نرخ سود را در «ریالی» 16 درصد و در «ارزی» شش درصد می‌پردازد و محدودیتی در استفاده از منابع این صندوق وجود ندارد.

حال با توجه به این تغییرات و شروطی که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای تأمین تسهیلات سرمایه‌گذاری تعیین کرده، باید منتظر نتیجه‌ی وعده‌هایی ماند که امید می‌رود این‌بار «سر خرمن» نباشد.