وقتی «راه دیگر» به جای راه منطق، به راه سانتیمانتالیسم می رود

گروه سیاسی، چندی پیش همزمان با فرارسیدن «روز خبرنگار» در ایران بسیاری از رسانه های معاند نظام که با طرفداری بی پایه و اساس از خبرنگاران ایرانی، از برخورد نظام با معدودی خبرنگار متخلف را به عنوان بهانه ای سیاسی برای ضربه زدن به نظام و در یک سال اخیر سهم خواهی از دولت روحانی و انتقاد بی اساس از ایشان استفاده می کنند، در تعداد قابل توجهی یادداشت، گفت و گو و مقاله با این دستاویز در راستای اهداف سیاسی خود برخی از خبرنگاران ایرانی و البته مخاطبان خود را بازیچه قرار دادند و با سوءاستفاده از فضای رسانه ای آزاد داخل کشور، اقدام به حرکاتی بیرون از شان و مقام «خبرنگار» نمودند.

به گزارش بولتن نیوز، در یکی از همین اقدامات سایت نسبتاً تازه کار و معاند «راه دیگر» با انجام گفت و گویی با مادر ساجده عرب سُرخی خبرنگار ایرانی مطالبی را مطرح نمود که فارغ از آن که محلی از اعراب نداشتند، توهین مسلم به شخص خانم عرب سُرخی و مادر ایشان بود.

«راه دیگر» در این گزارش که متشکل از یک گفت و گوی مشکوک و کوتاه و پاراگراف های متعددی تحلیل(!) افترازنی و دروغ بافی است، با اشاره به گزارش اخیر سازمان گزارشگران بدون مرز خبر از زندانی بودن 65 خبرنگار ایرانی داد و نوشت: "10 نفر از این روزنامه‌نگاران و وب‌نگاران، زن هستند."

این درحالی است که نویسندۀ «راه دیگر» در بخشی از این گفت و گو از زبان مادر ساجده عرب سُرخی، ادعا می کند که دلیل دستگیری دخترش و دیگر خبرنگاران صرفاً فشار گروه ها و جناح های سیاسی متضاد با دولت و جریان اعتدال بر دولت روحانی و شخص اوست. حال آن که بخشی از آن نهادی که در ایران مسئول برخورد با رسانه ها و خبرنگاران است، ازقضا وابسته به دولت و وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی است و بخش مهمتر آن نیز همان قوۀ قضاییه ایست که اساساً قوایی است، مستقل و مجزا از دولت و حاکمیت.

گفتنی است، قوۀ قضاییه ایران ازقضا یکی از پاک ترین نهادهای قضایی جهان است و باتوجه به اصل اساسی تفکیک قوا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، این قوه مجزا از نهادهای دولتی به اجرای عدالت و قانون کمک می رساند.

نکتۀ مهم دیگری که در این خصوص باید به آن اشاره کرد، لزوم اجرای قانون به طور تام و تمام است و درحقیقت مهمترین دلیل تفکیک قوا در جمهوری اسلامی ایران و نیز استقلال قوۀ قضاییه نیز همین مسئله است. به بیان دیگر، رعایت و اجرای قانون اولویت اصلی و غایی هر عملی است و آن چنان که در هیچ جای دنیا، قانون را منوط به شرایط تفسیر نمی کنند (لااقل در بسیاری از کشورهای مقتدر و مستقل) در ایران نیز قرار نیست، به دلایل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تفاسیری متعدد از قانون ارائه شود.

آن چنان که در قانون جزای اسلامی و نیز در هر مرام نامه و قانونِ جزایی قابل اتکای دیگری نیز حتماً با این هشدار روبرو می شویم که همگان نزد قانون یکسان اند و جنسیت، ملّیت، مذهب و مسائلی از این دست، نمی تواند در صدور حکم یا اجرای آن، له یا علیه کسی تغییر کند و تاثیر بپذیرد.

این درحالی است که نویسندۀ «راه دیگر» به نقل از گزارشگران بدون مرز ادعا می کند که نیمی از زندانیان در ایران را زنان تشکیل می دهند و قصد دارد با سوءاستفاده از احساسات خوانندگان، به تخریب چهرۀ دستگاه قضا در ایران بپردازد. تو گویی نظام دادگاهی و دستگاه قضایی ایران قرار است در برابر زنان منعطف تر از مردان عمل کند و در صورت تخلف آنان قانون را فروکاسته و با انعطاف بیشتری برخورد نماید.

گفتنی است، گزارش نویسی احساسی به عنوان بخشی از «ژورنالیسم سانتیمانتالیستی» اساساً شیوه ایست در کار رسانه و خبر که ازسوی بسیاری از رسانه ها دنبال می شود. با این حال وقتی موضوع یک خبر انتقاد از نظام قضایی و سیستم عدالت یک نظام سیاسی است، استفاده از این رویکرد و شیوۀ نوشتار، اولاً تاحدود زیادی غیرمنطقی و نامتعارف است و ثانیاً نشان دهندۀ این مهم که نویسنده از همۀ راه های ممکن مایوس شده و حال که نمی تواند به هیچ شیوه ای انتقادات خود را به مخاطب بقبولاند، حاضر شده دست به این شیوۀ رسانه ای و خبری بزند.

به عنوان نمونه نویسندۀ «راه دیگر» در بخشی از قسمت های انتهایی این مطلب که بنابر اصول اساسی ژورنالیسیم سانتیمانتال، از بخش های کلیدی و حساس یک متن خبری یا گزارش تحلیلی است، همۀ داشته هایش را رو می کند با اشاره به این که ساجده عرب سرخی، مادر یک کودک خردسال است و زندانی بودن او منجر به ناآرامی کودکش شده، می نویسد: "مادر ساجده عرب سرخی با اشاره به شرایط سخت و دلتنگی های نوه اش خاطرنشان می کند: "هر یکشنبه که با ساجده ملاقات داریم از او بی خبر هستیم تا یکشنبه هفته دیگر؛ شرایط مانند همان زمانی است که پدرش زندان بود. فضای سنگینی هم در زمان ملاقات حاکم هست ساجده وقتی دخترش را می بیند، خیلی تلاش می کند ناراحتی و دلتنگی خودش را نشان ندهد اما صبا نمی تواند دلتنگی خود را پنهان کند و ابراز دلتنگی و ناراحتی می کند. در هر حال خیلی سخت است و وقتی صبا را برای ملاقات می برم خیلی اذیت می شود حتی دفعه پیش اسم صبا را از لیست ملاقات حضوری خط زده بودند و ما هم به خاطر او به ملاقات حضوری نرفتیم. بعضی اوقات از ناراحتی و شیون این بچه خودم که خیلی صبورم، کم می آورم.”

چنان که می بینید، نویسندۀ «راه دیگر» به جای آن که در گزارشش به تخلفات خانم عرب سرخی به عنوان یک زندانی اشاره کند، نام کوچک فرزند او را به عنوان اطلاعات خبری به مخاطب می دهد و این درحالی است که مسئول ناراحتی ها و ناآرامی های این کودک خردسال نیز بی شک مادری است که با تخلفات خود علاوه بر این که به ملت خود پشت کرده، فرزندش را نیز تنها گذارده و موجب بروز چنین مشکلاتی برای او گردیده است؛ نه دستگاه قضایی که حق ندارد، به دلیل رعایت حال فرزند خردسال یک متخلف از خطای او چشم پوشی کند.

نکته این جاست که ما هم همچون همۀ مخاطبان دیگر این متن خبری، از ناآرامی صبای کوچک ناخرسندیم. اما این دلنگرانی دلیلی بر ضعف دستگاه قضای ایران نیست. چه آن کسی که مجرم است، محکوم است به تحمل مجازات و اگر کسی به راستی نگران کودکان این خاک باشد، باید از این استقلال قوای قضایی ایران خوشنود باشد.

به هر تفسیر آنچه مشخص است این است که این نخستین باری نیست که یک رسانۀ معاند، با استفاده از چنین بهانه ها و نیز استفاده از تکنیک های مختلف روزنامه نگاری و ژورنالیسم، سعی در القای غرضورزی های سیاسی خود دارند و بی شک آخرین بار نیز نخواهد بود.

جالب این جاست که نویسندۀ «راه دیگر» با استفاده از تیتر «می خواهند ثابت کنند که هیچ چیز تغییر نکرده» درحقیقت خود را حامی دولت اعتدال گرای روحانی جا زده و سعی در القای این مسئله دارد که آن کسی که مورد انتقاد او قرار گرفته نه دولت، بلکه جناح های سیاسی متضاد با دولت است. این درحالی است که آنجا که دولت و شخص روحانی نیز از استقلال قوۀ قضاییه دفاع نموده و همچون هر ایرانی آزادۀ دیگری به آن افتخار می کند، به تخریب عملکرد دولت پرداخته و طوری عمل می کنند که گویی "هیچ چیز تغییر نکرده" است.

ازطرفی نباید فراموش کنیم که تغییر در قوۀ مجریه و روی کار آمدن فردی جدید با گفتمانی متفاوت به عنوان رئیس جمهور، اساساً ارتباطی به نحوۀ عمل دستگاه قضا ندارد و رئیس جمهور همان قدری دربار رفتار و اقدامات دستگاه قضایی مسئول است که هر شهروند معمولی دیگری.

با این حال، آن چه در این خصوص حائز اهمیت است این است که اولاً استفاده از احساساتی گری و سانتیمانتالیسم نه راهبردی به سوی آزادی و عدالت عرضه می کند و نه قادر است منجر به انعطاف منفی دستگاه قضای مستقل و مقتدر جمهوری اسلامی گردد و ثانیاً نشان دهندۀ این است که شیوۀ برخورد رسانه های معاند با اخبار ایران، اساساً شیوۀ مچ گیری است و به هر خبری به عنوان یک موقعیت بالقوه برای ضربه زدن به نظام و تخریب چهرۀ شخصیت های سیاسی کشور استفاده می کنند. رویکردی که البته چندان با موفقیت همراه نبوده و هربار که این خارج نشینان اقدامی می کنند، با اگاهی مخاطب داخل کشور روبرو شده و دستشان بیش از پیش رو می شود.