کاهش تولید، صادرات و سوآپ نفت ایران در سالهای ١٣٨٦ تا ١٣٩٠

به گزارش بولتن نیوز به نقل از شانا، در حالی که تولید نفت ایران با افزایش ٤٠٠ هزار بشکه ای، در طی سالهای ١٣٨٠ تا پایان ١٣٨٦ از ٣ میلیون و ٧٠٦ هزار بشکه در روز به ٤ میلیون و ١٠٤ هزار بشکه در روز افزایش یافت، اما بعد از سال ١٣٨٦ شاهد کاهش روز افزون تولید نفت ایران بودیم.

تولید نفت ایران با کاهش ٢٠٠ هزار بشکه ای، در سالهای ١٣٨٦ تا پایان سال ١٣٩٠ از ٤ میلیون و ١٠٤ هزار بشکه در روز به ٣ میلیون و ٩٠٤ هزار بشکه در روز کاهش یافت.

همچنین در طی سالهای ١٣٨٠ تا ١٣٨٦ با افزایش ٤١٣ هزار بشکه ای در صادرات خالص نفت ایران ( بدون سوآپ) روبرو شدیم. اما در طی سالهای ١٣٨٦ تا پایان ١٣٩٠ روند صادرات نفت ایران سیر نزولی به خود گرفت و با کاهش ٢٦٩ هزار بشکه ای از ٢ میلیون و ٤٨٩ هزار بشکه در روز به ٢ میلیون و ٢٢٠ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرد.

در اینجا سهم صادرات نفت خام از تولید نفت که در  سالهای ١٣٨٠ تا ١٣٨٦ از ٥٦,٢ درصد به ٦٠.٦٦ درصد افزایش پیدا کرده بود، دوباره در  سالهای ١٣٨٦ تا ١٣٩٠ به ٥٦.٨٨ درصد کاهش پیدا کرد.
در بخش سوآپ نفت هم روند مشابهی تکرار شد. شرکت نفت ایران متعهد بود که به ازای نفت خام وارداتی از کشورهای همسایه شمالی (قزاقستان، روسیه و ترکمنستان) که از سال ١٣٨٧ شروع شده و برای خوراک پالایشگاه تهران و تبریز تخصیص داده می شود، تقریبا به همان میزان نفت خام به حساب کشورهای مذکور به عنوان " صادرات به ازای سوآپ" صادر کند.
سوآپ نفت خام توسط ایران که در  سالهای ١٣٨٠ تا پایان ١٣٨٥ از ٥٤٥٢ بشکه در روز به ١٢٧ هزار و ٦١٦ بشکه در روز افزایش یافته است، پس از این و در سالهای ١٣٨٦ تا ١٣٩٠ به ٣٤٧٩ بشکه در روز کاهش پیدا می کند.
سالهای ١٣٨٩ و ١٣٩٠ اوج کاهش سوآپ نفت توسط ایران است به نوعی که سوآپ نفت خام به یکباره از ٨٨ هزار و ٢٧٤ بشکه در روز در سال ١٣٨٨ به ٢٢ هزار و ٣٨٤ بشکه در روز در سال ١٣٨٩ و سپس به ٣٤٧٩ بشکه در روز در سال ١٣٩٠ کاهش نشان می دهد.
کاهش ٢٠٠ هزار بشکه ای در تولید روزانه نفت ایران در سالهای ١٣٨٦ تا ١٣٩٠ و افت ١٢٤ هزار بشکه ای در سوآپ روزانه نفت خام در سال ١٣٨٥ در حالی صورت گرفته است که در سالهای ١٣٨٦ تا ١٣٩٠ تولید فرآورده های نفتی کشور به دلیل افزایش مصرف داخلی با افزایش ١٠١ هزار بشکه در روز از یک میلیون و ٦٠٢ هزار بشکه در روز به یک میلیون و ٧٠٣ هزار بشکه در روز افزایش نشان می دهد.

لازم به ذکر است که در  این مدت و در سالهای ١٣٨٦ تا پایان ١٣٩٠ خالص صادرات نفت خام ایران نیز با کاهش ٢٦٩ هزار بشکه در روز از ٢ میلیون و ٤٨٩ هزار بشکه در روز به ٢ میلیون و ٢٢٠ هزار بشکه در روز کاهش نشان می دهد.
ضمنا باید توجه کنیم که صادرات فرآورده های نفتی هم از حدود ٢٧٤ هزار بشکه در روز در سال ١٣٨٥ به ٢٤٣ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.

کاهش تولید و صادرات و سوآپ نفت ایران در سالهای ١٣٨٦ تا ١٣٩٠ در حالی اتفاق افتاده است که تحریم فروش نفت ایران از اول جولای ٢٠١٢ میلادی ( ١١ تیر ١٣٩١) توسط ٢٧ کشور عضو اتحادیه اروپا آغاز شد و پیش از این، فروش نفت ایران با مانعی روبرو نبود و سوئیفت هم همچنان نسبت به نقل و انتقال دلارهای نفتی ایران اقدام می کرد.
ناگفته نماند که تحریم نفتی ایران در حالی از سوی اروپایی ها انجام شد که با موافقت آمریکا ٢٠ کشور بزرگ وارد کننده نفت ایران شامل هند، چین، سنگاپور، سریلانکا، ژاپن، تایوان، آفریقای جنوبی ، ترکیه و کره جنوبی از طرح تحریم نفت خام ایران معاف بودند.
سئوال بزرگ در اینجا این است که چرا تولید، صادرات و سوآپ نفت ایران در حالی که در سالهای ١٣٨٠ تا ١٣٨٦ با روندی صعودی روبرو بود از سال ١٣٨٦ تا ١٣٩٠ به یکباره و بدون موانع بین المللی فروش، روند نزولی به خود گرفته است.

 

پیمان جنوبی

منابع:
ترازنامه هیدروکربوری سال ١٣٩٠
ترازنامه هیدروکربوری سال ١٣٨٦
اطلاعات حمل و نقل و انرژی کشور سال ٩٠