کمبود خواب و بی خوابی با ما چه می کند؟

مجله موفقیت: همه ما در طول روز کارهای نیمه تمام بسیاری داریم که آنها را به آخر شب موکول می کنیم یا اینکه پرونده های کاری را زیر بغل می زنیم و راهی منزل می شویم تا شب ها هم کار کنیم و به اصطلاح راندمان (بازده) کاریمان را بالا ببریم؛ یا اینکه عاشق برخی از این سریال های تلویزیون هستیم و تا تیتراژ پایانی آخرین سریال پخش شده را نبینیم، نمی خوابیم. در واقع تمام تلاشمان را می کنیم تا از خوابمان کم کنیم و به کارهای دیگر برسیم اما آیا تصور می کنید با شب زنده داری و کوتاه کردن مدت خواب، بیشترین بهره را از زمان می برید و در کارهایتان موفق تر عمل می کنید؟ باید در جوابتان بگوییم این کار نه تنها راهی برای موفقیت بیشتر و پیشرفت نیست، بلکه به مرور زمان، به سلامتی تان آسیب می رساند. با ما همراه باشید تا بگوییم چرا باید شب ها به موقع در آغوش خواب آرام بگیرید تا سالم و سرحال باشید.

بعضی ها با میل و رغبت از خوابشان می زنند تا مدت زمان بیشتری بیدار بمانند؛ زیرا همانگونه که گفته شد، تصور می کنند با این روش می توانند بازده کارشان را بالا ببرند و در زندگی اجتماعی، شغلی و خانوادگی انسان های موفق تری باشند. خیلی ها هم تصور می کنند خوابیدن، کاری بیهوده است که مانع پیشرفت انسان می شود؛ در حالی که باید بدانید که نتایج پژوهش ها درست خلاف این باور را اثبات می کند. کمبود خواب به مرور زمان، باعث خستگی بدن می شودو در نتیجه خلاقیت و قدرت تفکر را کاهش می دهد. 

اگر زود به فکر چاره نباشید و این کم خوابی در طولانی مدت ادامه یابد، لطمات زیادی بر جسم و روحتان نیز وارد خواهد کرد؛ به این ترتیب که قدرت تمرکز و دقتتان کم می شودو به سرعت نمی توانید نسبت به رویدادهای پیرامونتان عکس العمل نشان دهید. حتی قدرت تصمیم گیری تان نیز دچار اختلال می شود.

بعضی ها به این علت از خوابشان می زنند که ادعا می کنند به خواب زیادی نیاز ندارند. محققان کانادایی بررسی هایی را روی افراد «کم خواب»، یعنی افرادی که به کمتر از شش ساعت خواب نیاز دارند، انجام دادند. افراد کم خواب با این ساعات خواب نیز احساس سرزندگی می کنند و به بیشتر از آن نیازی ندارند.

داوطلبان زیادی برای شرکت در این پژوهش پیش قدم شدنداما جالب است بدانیدکه این پژوهش نیمه تمام ماند؛ زیرا اکثر شرکت کننده هایی که ادعا می کردند آدم های کم خوابی هستند دچار کمبود جدی خواب شدند و علائم کم خوابی زیادی در آنها دیده شد. 

اگر شما هم افرادی را می شناسید که ادعا می کنند به خواب کمی نیاز دارند اما مثلا در جلسات کاری خمیازه می کشند، به ادعایشان شک کنید. محققان معتقدند تعداد افرادی که واقعا به خوابی کمتر از 6 ساعت نیاز دارند، بسیارت کم است و همه ما در حالت عادی به 8 ساعت خواب مستمر نیاز داریم.

افراد بزرگسالی که در سلامت کامل هستند و از اختلال خواب رنج نمی برند، می توانند در طول روز 16 ساعت را بدون نیاز به خواب نیمروزی پشت سر بگذارند. این افراد در طول روز سرحال، سرزنده و هشیارند و قدرت ذهنی بالایی هم دارند. در واقع یکی از علائمی که نشان می دهد فردی در طول شب، به اندازه کافی استراحت کرده، این است که در طول روز نیازی به چرت زدن یا مصرف نوشیدنی های محرک ذهن، مانند نوشیدنی های انرژی زا یا قهوه ندارد.

لطفا جمله «واتقت خوابیدن ندارم» را آنقدر تکرار نکنید. نخوابیدن نه به تفع سلامتی تان است نه به نفع خلق و خوی تان. بهترین کار این است که خواب را در اولویت ساعات شبانه روزتان قرار دهید. باید بدانید که کمبود خواب روی خلق و خو و رفتار شما هم تاثیر می گذارد و لازم نیست کسی روانشناس باشد تا تشخیص دهد شم بدقلق و بی حوصله شده اید. افراد بی خواب معمولا حساس و زودرنج می شوند، زود از کوره در می روند و تمرکزشان کمتر است اما اگر بدانید که خوب و به اندازه کافی خوابیدن از شما همسر، کارمند، پدر، مادر یا رییس خوب می سازد باز هم از خوابتان می زنید؟ پس خوب بخوابید تا خوش اخلاق و دوست داشتنی شوید.

دلایل علمی زیادی وجوددارد که اهمیت خواب را پررنگتر می کند. محققان کانادایی فهرستی بلندبالا از تاثیر مثبت خواب بر روی سلامت جسمی و روحی افراد تهیه کرده اند. اگر شما هم اهل مطالعه مقالات مربوط به بهداشت و سلامتی باشید، بدون شک همیشه مشاهده کرده اید که در مورداهمیت تغذیه سالم و ورزش روی سلامتی نوشته می شود اما معمولا خیلی کم در مورد تاثیر خواب در سلامتی بحث می شود.

واقعیت این است که خواب خوب و کافی نعمت بزرگی است که برخی از بیماری ها را از شما دور می کند اما خواب خوب و کافی به چه معنایی است؟ البته هر کس ریتم بیولوژیکی خاص خود را دارد. خواب خوب و کافی یعنی حدود 7 الی 8 ساعت خواب عمیق و مستمر بدون سر و صدا و در حالت راحت که باعث کسب انرژی کافی برای ادامه روز است.

خواب کافی نقش زیادی در کنترل قند خون دارد. نتایج پژوهش های جدید نشان می دهد که کمبود خواب می تواند در شدت و بروز برخی از انواع دیابت ها مانند دیابت نوع 2 تاثیر بگذارد اما خواب کافی و خوب به سلامت کبد و عضلات کمک زیادی می کند؛ علاوه بر این، براساس گزارش سایت «پاسپورت سانته»، مغز از زمان خواب استفاده می کند تا از شر «ضایعات» خلاص شود. اگ رنمی خواهید خودتان را در معرض این بیماری شیرین تلخ یعنی همان دیابت نوع 2 قرار دهید یا اینکه کبدتان دچار مشکل شود، از ساعات خوابتان نزنید و به ریتم بیولوژیکی بدنتان احترام بگذارید.

محققان کانادایی بیش از پانزده سال است که بر رویاهمیت خواب و تاثیر آن روی سیستم ایمنی بدن مطالعه می کنند. نتایج این بررسی ها نشان می دهد که خواب خوب قدرت سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد. به عقیده این محققان اگر به عنوان مثال واکسن آنفولانزا بزنیداما کم بخوابید، بدنتان آنتی کورها یا همان پادتن های کمی تولید می کند و برای همین هم واکسن چندان اثری در بدنتان نخواهد داشت. برای همین توصیه می کنیم اگر می خواهید «سربازهای» بدنتان به اندازه کافی قدرت مقابله با میکروب ها و ویروس های مهاجم را داشته باشد، به اندازه کافی بخوابید.

نتایج یک پژوهش آمریکایی که سه سال قبل در نشریه Association medicale americaine به چاپ رسیده است نشان می دهد بیش از هفت ساعت خواب در طول شب به سلامت بدن، به خصوص سلامت قلب، کمک زیادی می کند. به عقیده محققان افرادی که کمتر از 7 ساعت می خوابند، بیشتر در معرض مشکل تصلب شرایین قرار می گیرند. این مشکل به سلامت قلب آسیب می زند؛ علاوه بر این باید بدانیدکه کمبود خواب، حتی به مدت یک هفته، تاثیر زیادی در افزایش «هورمون کورتیزول» دارد که به «هورمون استرس» معروف است.

حتما خودتان بهتر می دانید که استرس و فشارهای روحی روانی، تاثیری منفی روی سلامت قلب و عروق دارند؛ به همین دلیل توصیه می کنیم به اندازه کافی بخوابید، استرس را از خود دور کنید تا قلبتان سالم بماند.

محققان آلمانی دریافتند که استراحت پس از دریافت اطلاعات باعث می شود که این اطلاعات بهتر و بیشتر در مغز ثبت شوند. این پژوهش که روی حافظه انجام شده و نتایج آن در مجله Nature Neuroscience به چاپ رسیده است نشان می دهد که مغز ما از خواب بهره می گیرد تا به شیوه بهتری اطلاعات اندوخته را ثبت و ضبط کند. در این پژوهش محققان از 24 داوطلب درخواست کردند تا 30 عدد کارت حاوی نام اشیا و حیوانات را حفظ کنند. در پایان 40 دقیقه، دوازده نفر از داوطلبان شروع به حفظ کردن سری بعدی کارت ها کردند اما دوازده داوطلب دیگر قبل از اینکه به سراغ کارت های دیگر بروند، چرت زدند؛ در نهایت محققان از داوطلب ها خواستند تا هر آنچه را که حفظ کرده اند، بازگو کنند.

محققان در عین ناباوری مشاهده کردند داوطلبانی که استراحت کرده بودند، 85 درصد اطلاعات کارت ها را حفظ بودند؛ در حالی که بقیه افراد تنها 60 درصد اطلاعات را به خاطر داشتند.

آنها به این نتیجه رسیدند که فعال سازی دوباره خاطرات به وضعیت خواب افراد بستگی دارد. به این ترتیب که 40 دقیقه خواب کافی است تا بخش اعظمی از اندوخته ها در منطقه ای از مغز ذخیره شود که اطلاعات جدید به آنجا می رسند. این یافته ها برای افرادی سود بیشتری دارد که به صورت فشرده، در حال آموزش یک زبان خارجی اند یا افرادی که از استرس و فشارهای روحی رنج می برند.

توصیه می کنیم به جای اینکه شب امتحان را تا صبح بیدار بمانید و درس هایتان را حفظ کنید، بهتر است بخوابید. شب امتحان شب استراحت است؛ چون براساس نتایج همین پژوهش اگر بعد از مطالعه نخوابید، نمی توانید به خوبی اطلاعات را پردازش کنید و به خاطر بیاورید.

10- خوب بخوابید تا نیازی به نوشیدنی های کافئین دار نداشته باشید

قهوه یکی از نوشیدنی های پرطرفدار در سرتاسر جهان است که برای تحریک مغز و نشاط مصرف می شود اما خیلی ها نمی دانند که کافئین بعد از 40 سالگی بر روی خواب تاثیر می گذارد.

در واقع کافئین در خواب عمیق اختلال ایجاد می کند و افراد برای اینکه در طول روز سرحال باشند، مدام قهوه می نوشند؛ و این کار یعنی یک دور باطل.

اینکه افراد قهوه می نوشند تا سرحال باشند اما خوابشان به هم می ریزد و در طول روز خسته اند و در نتیجه مجبورند بیشتر به سراغ قهوه یا نوشیدنی های انرژی زا برنند تا خستگی را از تنشان بیرون کنند. توصیه می کنیم به اندازه کافی بخوابید تا در طول روز نیازی به نوشیدن قهوه زیاد نداشته باشید؛ چون کافئین خواب شبانه شما را مختل می کند.