وزیر نفت: بنزین و خودروی گران با هم جور درنمی‌آید

به گزارش بولتن نیوز،  همزمان با روز پایانی نوزدهمین نمایشگاه بین‌المللی نفت،گاز، پالایش و پتروشیمی در ویژه برنامه زنده «بازدید ١٩» حاضر شد و درباره روند برگزاری نمایشگاه و برنامه‌های صنعت نفت با علی اکبر عبدالرشیدی گزارشگر زبده تلویزیون گفتگو کرد. بیژن زنگنه، نبود پیمانکار عمومی را نقطه ضعف صنعت نفت ایران دانست. متن سخنان وزیر را می‌خوانید:

وزیر نفت گفت: نمایشگاه از نظر تعداد شرکت‌کنندگان داخلی و خارجی خیلی رشد کرده و فضای تحت اشغال خیلی بالا رفت. دوبار از نمایشگاه بازدید کردم. در جریان این بازدیدها دیدم که همه شرکت‌های ایرانی با چه امیدی شرکت کرده بودند و کالا و خدماتشان را معرفی می‌کردند واقعا ایران خیلی رشد کرده است.

زنگنه ادامه داد: هر چه فکر می‌کنم، می‌بینم بین کشورهای نفت‌خیز اوپک و مشابه ایران هیچ کشوری در سطح و اندازه ما از نظر تولید و تجهیزات کالا نیست.

ضعف بزرگ نمایشگاه

وی ادامه داد: نبود پیمانکار عمومی در صنعت نفت ضعف بزرگی بود که در این نمایشگاه دیده می‌شد. با اینکه تجهیزات زیادی در داخل کشور ساخته شد اما خلا پیمانکار عمومی در نمایشگاه کاملا مشهود بود. مساله‌ای که بیش از ۲۷ سال دنبال آن هستم و در بعضی جاها موفق شدم آن را عملی کنم.

مپنا نخستین شرکت پیمانکاری

وی یادآور شد: نخستین کاری که در زمینه ایجاد پیمانکاران عمومی انجام شد، ایجاد شرکت مپنا در وزارت نیرو بود که ایده تشکیل آن سال ۶۷ به ذهنم آمد و این شرکت سال ۷۰ تشکیل شد. این شرکت در حال حاضر در برخی قسمت‌ها خیلی موفق است.

زنگنه ادامه داد: شرکت «فراب» که توسعه نیروگاه‌های آبی را به عهده دارد یکی دیگر از این شرکت‌ها بود که در دوران حضورم در وزارت نیرو شکل گرفت و خوب هم عمل کرد. این که چه بلایی بر سر این شرکت‌ها آمده، اطلاعی ندارم اما این شرکت‌ها مقداری رشد کردند، البته بعضی جاها کارهای عجیب و غریبی کردند؛ ولی در مجموع خیلی قابل توجه هستند.

وزیر نفت ادامه داد: جزئیات بازدید اخیر مقام معظم رهبری از مپنا نمونه‌ای از موفقیت این شرکت است. در واقع، مهمترین بخش مپنا بخش نرم افزاری و مدیریتی آن است که همانند تجهیزات و کارخانه‌ها نمی‌توان به سادگی آن را نشان داد، اما مغز اصلی مپنا و رکن اصلی آن، مدیریت است.

پتروپارس پیمانکار عمومی در نفت

وزیر نفت گفت: شرکت پتروپارس به عنوان یک پیمانکار عمومی سال ۷۶، زمانی که به وزارت نفت آمدم، شکل گرفت و مقداری هم جلو آمد و فعالیت این شرکت ادامه دارد. اما در ۸ سال گذشته کل ایده و توسعه پیمانکاران عمومی ایرانی دچار غفلت شد و توجهی به آن نشد، شاید هم مفهوم آن به درستی درک نشد.

زنگنه ادامه داد: در حال حاضر سازندگان کوچک تجهیزات وجود دارند اما نخ تسبیح که آن‌ها را به هم وصل کند تا بچرخند و کار از آن‌ها تولید شود و برایشان تقاضای کار ایجاد کند، وجود ندارد.

وی گفت: در این نمایشگاه، اصلا پیمانکار عمومی ندیدم، البته پتروپارس بود؛ اما این شرکت از گذشته بوده است.

وی افزود: یک سری از پیمانکاران ما که می توانستند پیمانکار عمومی شوند در ۸ سال گذشته ضربه‌های جبران‌ناپذیری خوردند و بسیاری از مهندسان این شرکت‌ها به خارج از کشور رفتند که خیلی غصه‌ام شد.

شرکت‌های EPC پایین‌تر از پیمانکاران عمومی

وی گفت: شرکت‌های EPC (مهندسی، خرید، ساخت) از پیمانکاران عمومی پایین‌تر هستند، EPC مخفف (Engineering & Procurement Construction) به پروژه‌هایی اطلاق می‌شود که در آن همه فعالیت‌ها از طراحی پروژه گرفته تا خرید اقلام مورد نیاز، نصب، اجرا، پیش راه اندازی و راه اندازی آن به طور کامل به عهده پیمانکار است و به طور خلاصه پیمانکار پس از عقد قرارداد و طی زمان معین، پروژه را باید به صورت کامل به کارفرما تحویل دهد.

وی ادامه داد: در این میان کارفرما با تسهیل کار خود و محول کردن انجام همه کارها به پیمانکار، عملاً نقش مدیریتی و نظارتی پروژه را ایفا می‌کند که یک رده پایین‌تر از پیمانکار عمومی است و پیمانکار عمومی می‌تواند EPC را در اجزای مختلف فعالیت خود فعال کند و رشد دهد. آن‌ها می‌توانند ضامن استفاده از این تجهیزات باشند و این‌ها را به هم گره بزنند و از آن کار تولید کنند.

تعهد وزارت نفت برای حمایت از صنایع داخلی

وزیر نفت افزود: همانطور که بارها گفتم، باید شرکت‌های General Contractor) GC) یا پیمانکاران عمومی تقویت شوند چون بدون آن‌ها غیر ممکن است بتوان به طور کامل از ظرفیت‌های عظیم داخلی استفاده کرد.

وی گفت: شرکت‌های پیمانکار عمومی کاملا دانش‌بنیان هستند و ربطی به تحریم‌ها ندارند که تقویت نشدند. نباید زیر عنوان تحریم‌ها ضعف مدیریتی را بپوشانیم و تحریم را بهانه کنیم. درست است تحریم‌ها برای ما مشکل ایجاد می‌کند، ولی فرصت هم ایجاد می‌کند.

پروژه‌های جدید برای سرمایه‌گذاران خصوصی

زنگنه گفت: یک سری پروژه‌های جدید خیلی خوب که برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی قابل تامل باشد که بیایند و سرمایه‌گذاری کنند، تعریف شده است. به عنوان مثال ساخت ۸ پالایشگاه کوچک میعانات گازی در سیراف نمونه‌ای از این پروژه‌هاست. قرار است ۸ پالایشگاه ۶۰ هزار بشکه‌ای میعانات گازی با مشارکت بخش خصوصی ساخته شود.

وی اظهار داشت: در این زمینه قرار است برای کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری بخش خصوصی همه زیربناهای آن با پول نفت ایجاد شود تا اقتصاد پروژه بهتر شود. البته در این زمینه وزارت نفت می‌توانست یک پالایشگاه ۴۸۰ هزار بشکه‌ای را در چهار ترین ۱۲۰ هزار بشکه‌ای همانند پالایشگاه خلیج فارس که ۳ ترین ۱۲۰ هزار بشکه است، طراحی کند اما برای حضور بخش خصوصی این کار را نکرد.

زنگنه افزود: آورده بخش خصوصی برای ساخت این پالایشگاه‌ها ۹۰ میلیون دلار پیش بینی شده است که ۷۰ درصد آن را می‌تواند از محل صندوق توسعه ملی تامین کند. همچنین برنامه‌ریزی کردیم بخشی از این ۹۰ میلیون دلار از فرابورس تامین شود. این یک کار بزرگ است که حدود ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار کار را شامل می‌شود.

استقبال شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران از ساخت پالایشگاه‌های کوچک میعانات گازی

وی گفت:هم اکنون برای واگذاری ساخت ۸ پالایشگاه میعانات گازی کوچک ۶۰ هزار بشکه ای، به همه شرکت‌های داخلی اعلام عمومی کرده‌ایم، این پروژه‌ها بزرگ نیستند و شرکت‌های داخلی از عهده آن‌ها بر می‌آیند، ما هم اکنون در فکر چگونگی انتخاب از بین تعداد زیادی از شرکت‌های مراجعه‌کننده به وزارت نفت برای اجرای این پروژه‌ها هستیم.

زنگنه ادامه: فکر می‌کنم حتما بیشتر از ۸ سرمایه گذار برای این مهم به ما مراجعه کنند، چون این پروژه‌ها وام دارد و از طرفی با مسئولان فرابورس صحبت کرده‌ایم که از طریق سرمایه‌های خرد و کوچک مردم از این پروژه‌ها حمایت کنند، این امر همسو با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی انجام می‌شود.

وی گفت: بر اساس گزارش‌های فنی و اقتصادی تهیه شده، سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها به راحتی با سود ارزی بالای ۲۵ درصد همراه خواهد بود، از طرف دیگر بازگشت سرمایه در این طرح‌ها به فضای عمومی کشور بستگی دارد که به نظر من به سوی خوبی می‌رود. وانگهی وزارت نفت برای این پروژه‌ها زیرساخت‌هایی مانند آب، برق، بندر صادراتی، گاز، مشاور فنی، سوخت و خوراک را تامین می‌کند.

زنگنه ادامه داد: کار دیگری که وزارت نفت به شدت به دنبال آن است، راه اندازی پروژه‌های کوچک ال‌ان‌جی است، به همکاران خود گفته‌ام که برای سرمایه‌گذاران و علاقمندان در چهار زمینه پالایشگاهی، ال‌ان‌جی، واحدهای تبدیل گاز به پروپیلن و بهینه‌سازی مصرف سوخت جلسه‌ها و کارگاه‌های آموزشی برگزار کنند.

ایران به ٢ میلیون تن واحد ال‌ان‌جی کوچک نیاز دارد

زنگنه ادامه داد: در بین فرصت‌های سرمایه‌گذاری بالا، طرح تبدیل گاز به مایع در دمای منفی ۱۶۲درجه برای ما اهمیت زیادی دارد، با راه اندازی این گونه پروژه‌ها در ایران ما می‌توانیم به نقاط دور افتاده گازرسانی کنیم و مهمتر از آن، می‌توانیم در زمستان‌ها در شبکه گاز پیک‌سایی کنیم.

وی گفت: هم اکنون در زمستان‌ها به نیروگاه‌ها و صنایع پر مصرف مثل سیمان سوخت مایع می‌دهیم، این سوخت نزدیک ۶۵۰ دلار در هر تن ارزش دارد، اگر هر متر مکعب گاز را ۲۰ سنت در نظر بگیریم و آن را با ۱۷ تا ۲۰ سنت هزینه مایع‌سازی و نگهداری کنیم برای ما به صرفه است. یعنی هشت ماه سال گاز از سوی واحدهای مایع‌سازی نگهداری شود و در چهار ماه پایانی سال مایع را به گاز تبدیل کنند و به ما پس بدهند، مجموع هزینه کرد ما در این جریان ۴۰ سنت می‌شود که نه تنها ۳۰ سنت ارزان‌تر از مازوتی است که ما به نیروگاه می‌دهیم، بلکه آلودگی هوا نیز کمتر ایجاد می‌کند، هم اکنون ایران بیش از ۲ میلیون تن واحدهای ال‌ان‌جی کوچک نیاز دارد که به راحتی قابل اجرا و تامین است، همچنین ساخت این واحدها اشتغال زیادی ایجاد می‌کند.

وزیر نفت ادامه داد: سومین بخشی که به نظر من فوق‌العاده مهم است و ما در کشور کمتر به آن توجه کرده‌ایم بهینه‌سازی مصرف انرژی است. الان خودروهای سبک و سنگینی که در کشور تردد می‌کنند، راندمان پایینی دارند، بنده با دیگر وزیران دولت در این زمینه صحبت کرده‌ام. مثلا ما کامیون‌هایی در کشور داریم که به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر ۵۵ تا ۶۰ لیتر سوخت مصرف می‌کنند، در حالی که کامیون‌های جدید به گفته وزیر راه به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر ۳۵ لیتر سوخت مصرف می‌کنند و بعضی گفته‌اند که این میزان تا سی لیتر هم قابل دسترسی است.

وی گفت: ما اگر ناوگان حمل و نقل سنگین خود را نوسازی کنیم، در کنار اشتغالزایی ناشی از ساخت کامیون‌های جدید در کشور در مصرف سوخت صرفه‌جویی زیادی نیز کرده‌ایم و مردم و کشور هم منفعت می‌برند، یا خودروهای سواری تولید کنیم که راندمان بیشتری داشته باشند، هم اکنون ما نمی‌توانیم جوابگوی شدت مصرف سوخت در این بخش باشیم.

بنزین گران و خودروگران با هم جور در نمی‌آید

وی گفت: اگر طراحی پلت‌های خودروسازان ما بر اساس مصرف کم و کیفیت بالا باشد به نفع مردم و خودروسازان خواهد بود. من همیشه این را می‌گویم که بنزین گران و خودرو گران با هم جور در نمی‌آید، از این رو تولید خودرو ارزان و کم‌مصرف باید در دستور کار قرار بگیرد. نباید چیزی را به مردم تحمیل کنیم یعنی خودرو گران و مصرف بالا به مردم بدهیم. من همیشه به شوخی به همکارانم می‌گویم که این خودروهای ساخت داخل یا باید خودش از بین برود یا دزد آن را اوراق کند وگرنه در این شرایط کسی خودرو فرسوده خود را تعویض نمی‌کند!

وی گفت: هم اکنون با این قدرتی که شرکت‌های خودروساز در کشور پیدا کرده‌اند، بخش خصوص باید بتواند فعالیتی داشته باشند، ولی همین خودروسازان کنونی می‌توانند مصرف محصولات خود را پایین بیاورند.

برای کاهش مصرف گاز، حاضریم بخاری مجانی با راندمان بالا به مردم بدهیم

وزیر نفت تصریح کرد: همانطور که آقای روحانی، رئیس جمهوری و بنده قبلا در صحبت‌های خود گفته‌ایم، در ایران هم اکنون ۲۰ میلیون بخاری گازی در بخش مسکونی وجود دارد که بر اساس برآوردهای انجام شده سالانه هر کدام یک‌هزار و ۲۰۰ متر مکعب گاز مصرف می‌کنند، درحالی که اگر بخاری با راندمان کاری بالاتر استفاده شود این مصرف در هر بخاری به ۶۰۰ متر مکعب کاهش می‌یابد.

وی ادامه داد: حتی اگر ما بخاری با راندمان بالاتر را رایگان به مردم بدهیم، کمتر از یک سال سرمایه‌گذاری دولت بازمی‌گردد و از آن به بعد مصرف گاز در بخش خانگی کاهش شدیدی خواهد یافت. البته هم اکنون در این زمینه با وزیر صنعت، معدن و تجارت مذاکراتی داشته‌ایم که دولت شرکت‌های تولید کننده بخاری ایرانی را کمک کند ظرفیت تولید بخاری‌های راندمان بالا را در کشور ایجاد کنند.

زنگنه گفت: هم اکنون مجلس شورای اسلامی اجازه کمک دولت به صنعت کشور را برای تولید بخاری با راندمان بالا را داده است. در زمینه کاهش مصرف سوخت ظرفیت‌های زیادی وجود دارد. به عنوان مثال، هم اکنون شرکت بهره‌بردار مترو برای توسعه ناوگان خود با کمبود بودجه روبروست، با وزیر کشور توافق کرده‌ایم که ما حاضریم هزینه این توسعه را به شرکت مترو بدهیم به شرطی که ظرفیت حمل و نقل عمومی در این بخش افزایش یابد.

آمادگی برای سرمایه‌گذاری در مترو، راه و راه آهن در کشور

وی یادآور شد: همچنین بنده مذاکراتی با وزیر راه و شهرسازی و مسئولان راه آهن جمهوری اسلامی ایران داشته‌ام و به آن‌ها قول داده‌ام اگر ظرفیت حمل بار و مسافر را در کشور افزایش دهند، به ازای هر تن بار و یک مسافر اضافه، وزارت نفت مبلغی را به طرح‌های راهسازی و راه آهن کمک می‌کند.

وزیر نفت گفت: هم اکنون برای توسعه بخش‌های مترو شهری، راه و راه آهن در کشور دورنمای ظرفیت سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیارد دلاری وجود دارد. این میزان سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها باید در زمان کوتاهی انجام شود، ما آمادگی داریم حتی تا پایان تابستان در این بخش‌ها سرمایه‌گذاری کنیم.

وی ادامه داد: از طرف دیگر در صنعت پتروشیمی، ما می‌توانیم ساخت واحدهای زیادی را شروع کنیم، مقداری از سرمایه مورد نیاز را از طرق فاینانس صندوق توسعه ملی انجام دهیم، هم اکنون وزارت نفت تاکید دارد که در کنار واحدهای پتروشیمی بزرگ حتما ساخت شهرک‌های پتروشیمی بویژه در مناطق داخلی ایران دیده شود تا زنجیره ارزش افزوده که در اقتصاد مقاومتی به آن تاکید شده، ایجاد شود.

وی گفت: تعداد سازندگان و صنعتگران داخلی هر روز در حال افزایش است، برای تماس با صنعت نفت این شرکت‌ها باید خود را تقویت کنند، زیرا ما نمی‌توانیم همزمان با هزاران شرکت در تماس باشیم، اما می‌توانیم به راحتی به عنوان مثال با سه تشکل ارتباط بگیریم.

زنگنه افزود: بنزین تولید شده از میعانات گازی هیچ فرقی به لحاظ کیفیت با بنزین تولید شده از نفت خام ندارد، هم اکنون بنزین تولید شده از مایعات گازی در کشور قابل ملاحظه نیست، ایران مقداری از میعانات گازی را با نفت خام مخلوط و به عنوان خوراک به پالایشگاه‌های متعارف که عموما بر اساس نفت خام طراحی شده‌اند، تحویل می‌دهد و عموما بنزین تولید شده از این خوراک در پالایشگاه‌ها کیفیت خوبی دارد.

تولید بنزین در پتروشیمی‌ها قطع شد

وی ادامه داد: پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس سال آینده وارد مدار تولید می‌شود و به راحتی روزانه ۳۴ میلیون لیتر تولید بنزین با کیفیت عالی در کشور افزایش می‌یابد، اما چیزی که به تازگی کشور را دچار مشکل کرده، بنزین تولید شده در واحدهای پتروشیمی (عمدتا پتروشیمی برزویه) بوده است، اساسا محصول مصرف شده این واحد در کشور بنزین نبوده است، زیرا این محصول حاوی یک سری مواد هیدروکربوری بوده که با بنزین مخلوط و در شرایط اضطرار در کشور مصرف می‌شده است، اما برای شرایط عادی این کار برای سلامت مردم و محیط زیست درست نیست.

زنگنه گفت: بنده از زمانی که مطمئن شدم این بنزین دارای بنزن و آروماتیک بالاتر از حد مجاز و با اشکال همراه است، دستور قطع تولید آن را صادر کردم و به همان میزان واردات بنزین را شروع کردیم. اتفاقا واردات بنزین نسبت به تولید در واحدهای پتروشیمی برای ما ارزانتر تمام می‌شود، ضمن آن که محصول تولید شده در واحدهای پتروشیمی به عنوان بنزین صرف تکمیل زنجیره پتروشیمی شد چون این محصول از وسط زنجیره تولید برداشته شده بود.

پایان شهریور، زمان توزیع بنزین و گازوییل پاک در ۸ شهر کشور

وی تصریح کرد: هم اکنون بنزین تولید شده و وارداتی به کشور از نظر کیفیت مناسب است، از طرف دیگر از پایان شهریور ماه در هشت شهر بزرگ کشور بنزین و گازوییل پاک با گوگرد در حد استاندارد تولید و توزیع می‌شود و از سال آینده در همه کشور این توزیع انجام می‌شود.