بازار مالی و پولی ایران قادر به تامین ٤٠ میلیارد دلار پروژه نیست

به گزارش بولتن نیوز، حسین عبده تبریزی، عضو شورای عالی بورس،در سلسله سخنرانی های علمی و کاربردی در صنعت نفت وگاز که در دانشگاه صنعت نفت وگاز برگزار شد گفت: با توجه به این که منابع خارجی محدود شده است باید به سمت جذب منابع از سوی بازار سرمایه حرکت کنیم.

وی با بیان این که در پروژه های بزرگ نفت وگاز بهتر است از مشارکت سندیکایی بهره ببریم افزود: باید از ابزارهای متعددی برای تامین مالی پروژه ها استفاده کنیم و تنها به یک یا دو روش محدود نباشیم.

عضو شورای عالی بورس، تصریح کرد: قبل از دهه٧٠ میلادی دولتها با استفاده از منابع داخلی شرکتها را ایجاد کرده و به صورت مستیقم پروژه ها را انجام می دادند، اما در دهه ٨٠ میلادی شرکتهای ملی نفت ایجاد شدند و در کنار شرکتهای منطقه ای به طور مشترک پروژه های نفت وگاز را اجرا کردند.

عبده تبریزی ادامه داد: اما ازدهه ٩٠ میلادی با پیچیده شدن فاینانس ها، از روشهای متعددی برای تامین مالی پروژه ها بهره گرفتند که همه اینها مستلزم آشنایی با همه روشهای مورد استفاده در دنیاست.

به گفته وی، بازیگران اصلی در پروژه های نفت وگاز دولتها، مجلس، بانکها، بورس، آغازگران پروژه و مهندسانی که کار را انجام می دهند، هستند.

مشاور وزیر راه و شهرسازی فاینانس را در ایران  به معنای تامین مالی دولتها در بلندت مدت دانست و خاطرنشان کرد: به همین دلیل بسیاری از پروژه ها در گذشته به صورت فاینانس اجرا می شد، به این ترتیب که دولت تامین مالی پروژه را تعهد می کرد اما با تشدید تحریمها فاینانسها دیگر کارایی نداشتند.

وی ادامه داد: در واقع با این که فاینانسهای مصوب داشتیم اما پولی پیدا نمی کردیم که بتوانیم آنهارا در پروژه استفاده کنیم. این در حالی است که فاینانسهای ایران یکی از معتبرترین فاینانسهاست اما تحریمها مانع بزرگی برای تامین مالی پروژه ها بود.

عبده تبریزی با اشاره به این که به دلیل تحریمها دولت دیگر منابعی برای تامین مالی پروژه ها نداشت، تصریح کرد: این مساله باعث شد تا از مشارکت بخش خصوصی برای اجرای پروژه های خود بهره بریم هرچند که برخی دولتی ها معتقدند نباید از بخش خصوصی در اجرای پروژه  استفاده کنند اما دیگر چاره ای ندارند و  باید با این بخش مشارکت کنند.

این کارشناس اقتصادی گفت: خوشبختانه آقای زنگنه چه در دورانی که در وزارت نیرو بود و چه زمانی که وزیر نفت بود، به سازندگان داخلی میدان داد و همین امر باعث شد امروز سازندگان ما بتوانند بسیاری از پروژه ها را انجام دهند.

عضو شورای عالی بورس یکی از راههای تامین مالی پروژه ها را تامین مالی ساختار یافته پروژه محور ذکر کرد و گفت: در این روش از راههای به نسبت پیچیده تامین مالی استفاده می کنیم و سعی می کنیم از همه ابزارهای موجود در بازار بهره ببریم.

عبده تبریزی به تامین پروژه مالی به روش پروژه محور در قطر اشاره کرد و افزود: مثلا یک پروژه ١٢٠٠ میلیارد دلاری را تعریف می کنند بعد چند بانک سندیکا تشکیل داده و برای نمونه ٨٠٠ میلیون دلار از پروژه را تامین می کنند، بعد از آن بانک و  سرمایه گذاری پیدا می کنند که متعهد پذیره نویسی شود به این معنا که اگر اوراق مشارکت منتشر شد و استقبالی از آن صورت نگرفت همان بانک تامین مالی را متعهد شود.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: به این ترتیب خیال بانک راحت است که تامین مالی پروژه انجام می شود و نهادهای متنوع مالی در کنار هم پروژه را به دست می گیرند.

عضو شورای عالی بورس در پاسخ به این سوال که آیا در شرایط فعلی توان تامین مالی ٤٠ میلیارد پروژه را در صنعت نفت وگاز داریم گفت: خیر. متاسفانه وضع اقتصادی به گونه ای نیست که بتوان چنین کرد  و بانکهای ما معوقه های فراوانی دارند، نظام بانکی ما امسال سرجمع توانسته است ٥٠ هزار میلیارد تومان وام بدهد و  قطعا قادر به تامین مالی ٤٠ میلیارد دلار پروژه نیست.

وی تصریح کرد: سالهایی که پول داشتیم و  به اصطلاح بچه حاجی به حساب می آمدیم! بدون هیچ برنامه ریزی خرج می کردیم و پولی هم به حساب ذخیره ارزی منتقل نمی کردیم، نتیجه این می شود که امروز هم که پولی نداریم حساب ذخیره ارزی هم خالی است.

عضوشورای عالی بورس ادامه داد: در شرایط فعلی نیاز جدی داریم تا از منابع خارجی برای تامین مالی پروژه های نفت وگازمان بهره ببریم، بنابراین امیدواریم تیم سیاست خارجی ایران بتواند مشکل تحریمها را به نحو مناسبی حل کند.

وی با این حال تولید نفت وگاز را نیاز ضروری کشور دانست ادامه داد: زمانی که مصرف انرژی در ایران ١٢٤ میلیارد دلار است بنابراین تولید آن ها نیاز کشور است.

عبده تبریزی مهم ترین دلیل مصرف بالای انرژی در ایران را قیمت پایین آن دانست و گفت: امروز مصرف انرژی به حدی رسیده است که دچار مشکل سیاسی اقتصادی شده ایم، طرح هدفمندی را اجرا کردیم تا مساله قیمتها را حل کنیم،اما مساله این است که مشکل امروز ما نیاز، تقاضا و فناوری در این بخش نیست، مشکل امروز ما قیمت انرژی است.

عضو شورای عالی بورس با بیان این که طی سالهای اخیر قیمت انرژی را پایین نگه داشتیم، افزود: البته کشورهای دیگری هم هستند که قیمت انرژی خود را پایین نگه داشته اند، مثل ونزوئلا که  بنزین را  خیلی ارزان می فروشد، معلوم است که یک سوم جمعیت به قاچاق بنزین می پردازند.

وی گفت: زمانی که دولت در روند قیمتها دخالت می کند با مشکل مواجه می شویم اما زمانی که دخالتی وجود ندارد مردم هم مشکلی در پرداختها ندارند، مثلا مردم ما به راحتی و بدون هیچ مشکلی هر ماه به طور میانگین بیش از ٥٠ هزار تومان بابت استفاده از تلفن می پردازند اما همین که به پرداخت پول آب، برق و گاز می رسد با مشکل مواجه می شوند و می گویند نمی توانیم.

مشاور وزیر راه ادامه داد: در هر حال باید در حوزه مصرف سوخت کاری کنیم. با این که می دانیم مردم در شرایط سختی به سر می برند اما واقعیت این است که چرخ صنعت با وضع فعلی  سخت می چرخد.