آیا همه پیامبران در شبه جزیره عربستان بوده‌اند؟

یکی از مشکلات رخدادهای تاریخی عدم شفافیت آن است. مکان ظهور پیامبران از مسایل تاریخی است که ابهام دارد و قضاوت درباره آن مشکل است.

به گزارش سرویس دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، کارشناسان مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با توجه به رهنمودهای وحیانی این سوال را که آیا همه پیامبران در شبه جزیره عربستان بوده‌اند؟ پاسخ داده‌اند که مشروح آن به شرح زیر است:

ابتدا باید گفت که ظهور پیامبران اختصاص به منطقه خاصی ندارد و طبق آموزه‌های اسلامی همه امت‌ها از خود پیامبر داشته‌اند: "و ان من امّة الا خلافیها نذیر"(1) در هر امتی نذیر و هشدار دهنده‌ای وجود دارد.

یا آیه‌ای دیگر می‌فرماید: "لقد بعثنا فی کلّ أمة رسولاً أنِ اعبدواالله و اجتنبوا الطاغوت" (2) در هر امتی پیامبری فرستادیم (تا به مردم بگویند) که خدا را بپرستید و از بت اجتناب کنید.

از این آیات استفاده می‌شود که هر کجا انسان‌هائی به صورت (قوم) یا (امت) بوده‌اند، از فیض نبوت بی بهره نبوده‌اند.

اگر در قرآن مجید، تنها نام عدّه معدودی از پیامبران بزرگ برده شده؛ بدین معنا نیست که تعداد ایشان منحصر به همین افراد است؛ بلکه در قرآن تصریح شده است که بسیاری از پیامبران بوده‏‌اند که نامی از ایشان در این قرآن به میان نیامده است: "و رسلاً لم نقصصهم علیک"(3)

بنابراین نمی‏‌توان گفت که همه پیامبران در یک منطقه خاص ظهور نموده‏‌اند، بلکه طبق احادیثی که در مورد تعداد آنان رسیده؛ یعنی124 هزار نفر، از این تعداد چند پیامبر مشخص مربوط به آسیا و خاورمیانه است، از بقیه خبری نیست"(4).

این احتمال نیز بعید نیست که بسیاری از مناطق جهان همانند هند، چین، آمریکا و... نیز در گذشته‌های دور که امکان ارتباط وجود نداشته، بر حسب ضرورت پیامبرانی مبعوث شدند که ما از زندگی آنان اطلاعی نداریم.

از نظر عقلی نیز منطقه جغرافیایی پیامبر مهم نیست؛ بلکه آن چه مهم است، تسلیم حقیقت شدن است، چنان که گروندگان به اسلام از نقاط مختلف دنیا بوده و هستند.

پیامبران بزرگ در منطقه خاورمیانه ظهور نموده‌اند. البته پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت و کتاب آسمانی، از شرق میانه برخاستند.

نوح(ع) از عراق برخاست. مرکز دعوت ابراهیم(ع) عراق و شام بود، به مصر و حجاز نیز سفر کرد. موسی(ع) از مصر برخاست. چون که در زمان ظهور پیامبران، منطقه مسکونی عمده انسان‏‌ها مناطق آسیایی بود و خاورمیانه مهد تمدن قرار داشت.

مورخان بزرگ جهان تصریح می‌کنند که مشرق زمین (مخصوصاً شرق میانه) گهواره تمدن انسانی است و منطقه‌ای که به نام هلال خصیب است.

تمدن مصر باستان که قدیمی‌ترین تمدّن شناخته شده جهان است، تمدّن بابل در عراق، تمدن یمن در جنوب حجاز، همچنین تمدّن ایران و شامات، همه نمونه تمدن‌های معروف بشری هستند... قدمت تمدن انسانی در این مناطق به هفت هزار سال یا بیشتر باز می‌گردد. (5) از سوی دیگر، رابطه نزدیکی میان تمدن انسانی و ظهور پیامبران بزرگ است، زیرا انسان‌های متمدن نیاز بیشتری به آیین‌های الهی دارند، تا هم قوانین حقوقی و اجتماعی را تضمین کرده، جلو تعدیات و مفاسد را بگیرد، و هم فطرت الهی آن‌ها را شکوفا سازد. به همین دلیل می‌گوییم نیاز بشر امروز مخصوصاً کشورهایی که از تمدن و صنعت سهم بیشتری دارند، به مذهب، از هر زمین بیشتر است.

بعید نیست چنین ادعا شود که هبوط حضرت آدم(ع) و ثقل جمعیت بشری در منطقه خاوری بوده، انسان‌ها از این منطقه به دیگر مناطق کوچ کرده‌اند که اگر چنین باشد می‌گوییم: بین ثقل جمعیت و تمدن و بعثت پیامبران ارتباط منطقی برقرار است.

پیامبران مهم از مناطق معتدل ظهور نموده‌اند، زیرا در مناطق معتدل به دلیل ظهور دانش‌ها و صنعت، بیشتر زمینه کمال انسان‌ها فراهم می‌شود و بیشتر آماده پذیرش پیامبران هستند.(6)

پی‌نوشت‌ها:

1. فاطر (35) آیه 24.

2. نحل (16) آیه 36.

3. نساء (4)آیه 124.

6. منشور جاوید ج 10، ص100، جعفر سبحانی، قم، مؤسسه امام صادق (ع)،1370، چاپ اول.

5. پیام قرآن، ج7 ، ص 368، ناصر مکارم شیرازی، قم، مدرسه الامام علی بن ابیطالب (ع)، 1375، چاپ سوم.

6. منشور جاوید ج10، ص100- 105؛پیام قرآن، ج7، ص368 -389.