7 واقعیت جالب درباره سیستم ایمنی بدن

ایسنا: سیستم ایمنی بدن انسان همچون سدی محافظ در برابر میکروب‌ها و عوامل ناشناخته عمل می‌کند که وظیفه آن دفاع از بدن در مقابل بیماری‌ها و دیگر فاکتورهای خارجی بیماری‌زا است.

سیستم ایمنی بدن پس از شناسایی باکتری‌ها، ‌ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌های خارجی نهفته در بدن، گلبول‌های سفید خون را که حکم سربازان بدن را دارند به محل تجمع این عوامل بیماری‌زا اعزام می‌کند تا مهاجمان و بافت‌های آسیب‌دیده را تخریب کنند.

برخی افراد سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارند. در فیلم «پسری در حباب پلاستیکی» که در سال 1976 میلادی پخش شد، تصویری از یک فرد مبتلا به نقص سیستم ایمنی به نمایش کشیده شد که مجبور بود تمام عمر خود را در محیطی کاملا استریل بگذراند زیرا بدن او قادر به مقابله با عفونت‌ها و آلودگی‌ها نبود. اگرچه این داستان تخیلی بود اما بیماری ضعف سیستم ایمنی در حقیقت وجود دارد و از هر 100 هزار تولد در یک مورد دیده می‌شود.

به گزارش لایوساینس، پزشکان تاکید دارند که پیوند مغز استخوان از خواهر یا برادر به بیمار تنها شیوه درمانی قابل دسترس برای این بیماران است اما بر اساس بررسی‌های جدید ژن‌درمانی نیز می‌تواند در این زمینه موثر باشد. در این مقاله هفت واقعیت جالب درباره سیستم ایمنی بدن ارائه شده که به شرح زیر است:

علائم بیماری‌ها اغلب پیامد فعالیت سیستم ایمنی بدن هستند

اغلب مردم تصور می‌کنند که باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها دلیل بروز علائم بیماری‌ها هستند اما این تصور اشتباه است چون علائم بیماری‌ها گاهی اوقات نیز به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن در برابر میکروارگانیسم‌ها بروز می‌کنند. به طور مثال یک سرماخوردگی معمولی را در نظر بگیرید. زمانی که «راینو ویروس» به سلول‌های «اپیتلیال» در دستگاه تنفسی حمله می‌کنند، سیستم ایمنی بدن از خود واکنش نشان می‌دهد.

«هیستامین» به عنوان ماده شیمیایی در سیستم ایمنی بدن به متورم شدن رگ‌های خونی منجر می‌شود و به پروتئین‌ها و گلبول‌های سفید خون اجازه می‌دهد تا به بافت‌های «اپیتلیال» عفونی دست پیدا کنند. در این بین التهاب رگ‌های خونی در حفره‌های بینی که حاصل واکنش سیستم ایمنی است به احتقان بینی منجر می‌شود. علاوه بر این، ممکن است فرد دچار آبریزش بینی شود که دلیل آن افزایش ریزش مایع از مویرگ‌های نفوذپذیر همراه با افزایش تولید مخاط ناشی از «هیستامین» است.

سیستم ایمنی سالم در پیشگیری از سرماخوردگی، آنفلوآنزا و دیگر بیماری‌ها نقش به سزایی دارد اما تحقیقات چند دهه گذشته نشان می‌دهد که کمبود خواب از توانایی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با بیماری‌ها می‌کند برای مثال ممکن است تکثیر سلول‌های T کاهش پیدا کند. حتی فقط یک شب کمبود خواب نیز می‌تواند به تضعیف سیستم ایمنی بدن بیانجامد.

بیماری‌های خودایمنی بیشتر بر زندگی زنان تاثیر می‌گذارند

بیماری خودایمنی اختلالی است که بر اثر آن فعالیت طبیعی دفاعی بدن بیش از حد فعال می‌شود و به بافت‌های معمولی و سالم بدن حمله می‌کند. از جمله بیماری‌های خودایمنی می‌توان به روماتیسم مفصلی، بیماری سلیاک و پسوریازیس اشاره کرد. اما این نقص ایمنی با نسبت برابر زندگی زنان و مردان را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. طبق آمار تقریبا 5 تا 8 درصد جمعیت مردم آمریکا به بیماری خودایمنی مبتلا هستند که 78 درصد آنان را زنان تشکیل می‌دهند.

بدن انسان محل زندگی میلیون‌ها میلیون باکتری است. این میکروب‌ها که برای دستگاه گوارش مفید هستند در هضم و ترکیب ویتامین‌های B‌ و K کمک می‌کنند اما تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که باکتری‌های معده به سیستم ایمنی بدن نیز کمک می‌کنند و در حفظ سلامت بدن بسیار موثر هستند. به طور مثال، این باکتری‌ها از نفوذ باکتری‌های بیماری‌زا به بافت‌های اپیتلیال و مخاط بدن جلوگیری می‌کنند. همچنین این باکتری‌ها به سیستم ایمنی آموزش می‌دهند که بین پاتوژن‌های بیماری‌زا و آنتی‌ژن‌های مضر تمایز قائل شود و در نتیجه از ابتلای فرد به آلرژی پیشگیری کند.

طی دهه‌های گذشته محققان دریافتند قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند واکنش سیستم ایمنی بدن را به عفونت‌های باکتری، ویروسی و قارچی از بین ببرد. همزمان،‌ نور خورشید باعث می‌شود بدن ویتامین D تولید کند. بررسی‌های جدید حاکی از آن است که سلول‌های T شکل در صورت شناسایی مقدار ناچیزی ویتامین D در جریان خون حرکت نمی‌کنند. علاوه بر این در برخی مطالعات آمده است که ویتامین D ممکن است به تولید پپتیدهای آنتی میکروبی در پوست نیز منجر شود.

سیستم ایمنی، بدن را از بیماری‌ها و عفونت‌ها حفظ می‌کند به همین دلیل این تصور وجود دارد که گلبول‌های سفید خون بخش قابل توجهی از خون را تشکیل می‌دهند اما گلبول‌های سفید تنها یک درصد از سلول‌ها را در هر پنج لیتر خون متعلق به یک فرد بزرگسال تشکیل می‌دهند.