شبکه سحر از طلوع تا غروب

گروه فرهنگی - جهان در مرحله تکامل اجتماعی و اقتصادی خود اینک به جایی رسیده است که دیگر نمی توان حوزه اقتصادی یا تولیدی را از حوزه ایدئولوژی یا فرهنگ جدا ساخت ،زیرا فرآورده های رسانه ای ، تصورات و وانمایی های فرهنگی و حتی احساسات و ساختارهای روحی جزئی از جهان شده اند.

به گزارش بولتن نیوز، با توجه به این پارادایم مهم در دنیای مدرن کشورها اقدام به راه اندازی رسانه ها برای حوزه های مختلف می کنند به این امید که تسلیم فرآورده های رسانه بیگانه نشوند و خود نیز بر دیگران تاثیر بگذارند.براین اساس نقش سیاستگذاران ، سناریو سازان و جریان سازان رسانه ای ، در دنیای کنونی نقشی بسیار پیچیده وحساس است .چرا که آنها اغلب ، سناریوها و جریان سازیهای رسانه ای خود را با توجه به منافع ملی کشورهایشان ، منافع حکومتها و سیاستگذاریهای آنها طراحی و به اجرا می گذارند.

اما لازمه این سیاستگذاریها شناخت از منابع موجود، بازار رقابت ، رقباء وبخصوص مخاطبین می باشد.البته این مراحل در بعد از تاسیس هر رسانه ای ضمن حفظ اهمیت اما در اساس جایگاه خود را به عامل مهم بازار رقابت رسانه ای می دهند.

در راستای تاثیر بر مخاطب خارجی، رسانه ملی از همان بدو تاسیس حوزه ایی بنام برون مرزی راه اندازی نمود .این حوزه در طول سالیان گذشته شاهد رشد و تحول اساسی بخصوص در حوزه تاثیر بر مخاطب انگلیسی زبان بوده است که کار پسندیده ای است چرا که اصولا تمدنها و ملتها امروز با احیاء و بازنمایی هویتیشان زنده اند و رسانه ها عامل کلیدی در این راستا می باشند.اما این به معنای نبود اشکالات در سایر حوزه ها نیست و این مقال اشاره ای دارد بر بخش کردی شبکه جهانی سحر که به منظور تاثیر گذاری بر مخاطب کرد عراقی راه اندازی شده است وماهیت این شبکه نیز یک شبکه خبری و سیاسی است .

بر اساس همین استراتژی است که ما در استانهای کرمانشاه ،سنندج و آذربایجان غربی رسانه های استانی با محوریت فرهنگ بومی داریم و از این رو تنها هدف بخش کردی شبکه سحر مخاطب قراردادن کردهای خارج از ایران می باشد.اما نکاتی کلیدی در این مجموعه وجود دارد که به دو دلیل اصولا سیاستگذاران در جریان آن قرار نمی گیرند.

1- این رسانه پخش داخلی ندارد و چشمهای تیز بین داخلی امکان رصد این برنامه ها را ندارند.2- جریان ارتباطی سیاستگذاران با مجریان این مجموعه یک طرفه بوده و در این جریان ارتباطی صرفا اطلاعاتی به سیاستگذاران داده می شود که مجریان خواهان آن هستند.لذا مجریان نیز معمولا این نوع انتقادها را بر نمی تابند و می کوشند این انتقادها به عرصه اطلاع عموم نرسد.

1- بخش کردی شبکه جهانی سحر در شبانه روز 9 ساعت برنامه پخش می کند که از مجموع این 9 ساعت 4 ساعت آن تکرار برنامه های همان روز است و روزانه بطور میانگین 1 ساعت و نیم برنامه های آرشیویی چندین سال قبل را پخش می کنند که با احتساب این برنامه می توان گفت بیش از 60 درصد این برنامه تکرار می باشد و اگر 20 درصد هم به خبر اختصاص داده شود می بینیم این شبکه در سال 20 درصد برنامه تولید می کند که با احتساب حوزه رقیب که بیش از 20 شبکه ماهواره ایی در این حوزه وجود دارد کار بسیار اندکی است.به عبارت بهتر تیر وکمان در برابر اسلحه گرم است.

2- اخبار سایت این شبکه اگر نگوییم صد درصد بلکه می توان به جرات گفت که بیش از 90 درصد اخباری که این شبکه بر روری خروجی سایت خود قرار می دهد اخبار سایر رسانه ها و آژانس های خبری هستند که در این صورت این سوال پیش می آید که وظیفه دفتر عریض و طویل شبکه سحر در کردستان عراق چیست؟ کسانی هم که بصورت شیفتی در حوزه سایت کار می کنند صرفا مشغول کار کپی کردن بوده و پروسه ائی بنام خبرسازی اتفاق نمی افتد تا انتظار جریان سازی رسانه ایی را در منطقه داشته باشیم.

3- براساس اطلاعات موجود بخشی از نیروهای متخصص این حوزه در طول سالیان گذشته از مجموعه برون مرزی رانده شده اند به نحوی کهاکثر این نیروها جذب رسانه های خارجی و یا معاند شده و عملا از چرخه رسانه ایی نظام نه بدلایل رویکرد سیاسی این افراد بلکه به دلیل اخراج از سوی مدیران این شبکه و سکوت مدیران بالاتر حذف شده اند که در صورت نیاز اسامی این نیروها نیز منتشر خواهد شد.در همین بخش باید اضافه کرد که بخش اعظمی از نیروهای قدیمی این حوزه هنوز با نبود امنیت شغلی دست و پنجه نرم می کنند و همواره این بیم را دارند که با کمترین خشم مدیریت شغل خود را از دست بدهند.

4- عدم استفاده از نیروهای نخبه کردی و حذف مترجمین متخصص در این حوزه سبب شده است که ترجمه های این شبکه بشتر به درد مخاطبین استانهایی چون کرمانشاه بخورد .هرچند عده ایی بخواهند چنین استدلال کنند که بخشی از مردم کرد عراق در خانقین نیز به همان گویش صحبت می کنند اما واقعیت این است که از مجموع 6 میلیون مخاطب کرد زبان کمتر از یک میلیون نفر به این گویش صحبت می کنند و این به معنای فراموشی 90 درصد مخاطبان دیگراست .از سوی دیگر ترجمه های ضعیف در بسیاری از مواقع سبب بروز اشتباهات فاحشی در روند محتوایی برنامه ها می شود.

5- اکنون نزدیک به سه سال است که بحران سوریه شروع شده و کردها در این کشور، بخش مهمی از روند تحولات بوده اند و در بسیاری از مواقع مواضع کردهای سوریه همسو با سیاست جمهوری اسلامی ایران بوده است .همزمان در کشوری چون ترکیه میلیونها کرد وجود دارند که به گویش کرمانجی صحبت می کنند و کیست نداند که تحولات مناطق کردنشین ترکیه در چند سال گذشته تا چه میزان بر روند تحولات منطقه ایی و جهانی تاثیر گذار بوده است. این در حالی است که شبکه جهانی سحر بخش کردی حتی یک برنامه با گویش کرمانجی برای کردهای سوریه ، ترکیه و بخشی از کردهای عراق پخش نمی کند و با احتساب این امر که برنامه های کردی شبکه سحر تنها برای بخشی از مردم کردهای عراق قابل فهم است می توان گفت که برنامه های شبکه جهانی سحر نه تنها حالت جهانی برای مخاطبین کرد زبان ندارد بلکه کاملا محلی شده و شکی نیست که این در زمره اهداف سیاستگذاران اصلی این شبکه نبوده و نیست.این در حالی است که شبکه های کردی زبان که تعداد شان بالغ بر بیست شبکه است نه تنها با این گویش برنامه پخش می کنند بلکه برخی از آنها شبکه مخصوص با گویش کرمانجی زده اند.نگاهی به شبکه کردی زبان trt6 ترکیه که بهزبان کردی و با گویش های کردی سورانی و کرمانجی برای کرد زبانها برنامه پخش می کند بخوبی بیانگرعدم توجه مدیران ارشد شبکه سحر به ضرورتهای تغییر محیط رسانه ای آنها می باشد .این در حالی است که شبکه های داخلی رسانه ملی به مراتب بیشتر از این شبکه که رویکردش برون مرزی است فعالیت رسانه ایی در حوزه ترکیه و سوریه داشته اند.

6- در طول چند سال گذشته مدیران این شبکه اطلاعاتی را در خصوص میزان بیننده های این شبکه بر روی خروجی قرار داده اند که با آمارهای واقعی همخوانی ندارد و اشکالات متعددی بر این نظر سنجی ها وارد است که روایی و اعتبار آنها را زیر سوال می برد ونکته تاسف برانگیزتر این است که این اطلاعات به دست سیاستگذاران رسانه ملی می رسد که قطعا این امر سبب انحراف میزان شناخت و در نتیجه عدم موفقیت در این عرصه خواهد شد چون مدیران بالاتر امکان تصمیم گیری درست را زمانی خواهند داشت که به اطلاعات درست دسترسی داشته باشند.

موارد بالا بخشی از ایرادات شکلی به عملکرد بخش کردی شبکه سحر است و قطعا اگر به اشکالات محتوایی در این شبکه مراجعه شود میزان اشکالات از استانداردهای معمول بالاتر خواهد رفت که امید است مسئولان این رسانه ملی با درنظر گرفتن این اشکالات در رفع آن بکوشند اما تجربه گذشته نشان داده است که اصولا انتقادی را بر نمی تابند و در محافل داخلی خود نیز از نبود بودجه برای حل مشکلات حرف می زنند اما بودجه و نبود آن تنها مشکل نیست چراکه اگر بودجه نبود به قول همکاران رسانه ایی شبکه سحر ساختمانهای چند طبقه توسط این شبکه ساخته نمی شد .

بعنوان نتیجه گیری باید اذعان داشت که سازمانها در طول حیات خود دارای تولد، بلوغ و سقوط هستند واین یک دوره گریزناپذیر است مگر اینکه مدیران این سازمانها با تدابیر درست راههای سقوط سازمانی را ببندند و قطعا این حوزه نباید از دایره رقابت حذف شود چراکه نبود یک عضو مهم و فعال رسانه برون مرزی در منطقه ایی که آبستن تحولات مهم است ضربه جبران ناپذیری بر پیکره رسانه ایی جمهوری اسلامی ایران در منطقه است.