گزينه مطلوب، کلید موفقیت بانک مرکزی

انتخاب رئيس کل بانک مرکزي در تمامي اقتصادهاي سامانمند دنيا، يکي از حساس‌ترين و مهمترين و کليدي‌ترين گزينش‌هايي است که مسئولان ارشد نهاد مسئول اين کار با آن مواجه هستند.

دايره وسيع اختيارات بانک مرکزي و تأثير گسترده و عميقي که تصميمات و رويکردهاي رئيس اين نهاد بر تمامي شئون اقتصادي، معيشتي و حتي سياسي و اجتماعي کشورها مي‌گذارد، درکنار دوگانه استقلال ـ هماهنگي از دولت و با دولت، گماردن فردي مناسب را براي اين پست به غايت دشوار و حساس کرده است.

در کشور ما نيز علاوه بر اين حساسيت‌هاي برشمرده شده، شرايط خاص اقتصادي ـ سياسي و حضور تمام قد و پررنگ نهاد دولت در تمام زواياي اقتصاد، پيچيدگي و حساسيت‌هاي انتخاب رئيس کل بانک مرکزي را دوچندان کرده است.

براين پازل در موقعيت فعلي بايد عوامل ديگري همچون سختي‌هاي ناشي از تحريم‌هاي پول و بانکي، رابطه سرد بخش واقعي اقتصاد با شبکه بانکي، تورم دورقمي و رکود حاکم بر فضاي اقتصاد را نيز افزود.

از کنار هم قراردادن اين فاکتورها و چيدن تکه‌هاي اين پازل، تصويري چنان دلهره‌آور حاصل مي‌شود که کمتر کسي را ياراي تحمل آن است چه رسد به اينکه پا به اين ورطه گذاشته و مسئوليت سنگين رياست بانک مرکزي را بپذيرد.

از اين رو تا همين مرحله نيز بايد ولي‌اله سيف را مديري اهل ريسک و با دل و جرأت توصیف کرد که حاضر به پذيرش چنين سمتي شده است.

از سوي ديگر، موضوع بايسته‌هاي فردي و کارشناسي رئيس کل بانک مرکزي نيز بايد مورد توجه قرار گيرد. در اين حوزه به نظر مي‌رسد دست کم دو موضوع بايد مورد توجه بيشتر قرار بگيرد؛

الف/ نوع رابطه خاص رئيس‌کل بانک مرکزی و رئيس جمهور طي سال‌هاي اخير و نگاهي که مجموعه دولت به بانک مرکزي در اين مدت داشت، وابستگی شديدی ميان حوزه‌هاي اختصاصي فعاليت و مسئوليت بانک مرکزي و دولت بوجود آورده بود. از اين رو فاصله گرفتن تدريجي و منطقي بانک مرکزي از سياست‌هاي مالي و کاهش چسبندگي سياست‌هاي پولي از سياست‌هاي مالي البته در عين همراستايي کلي، يکي از موضوعاتي است که بايد مورد توجه جدي قرار گيرد.

ب/ محدوديت‌هاي ايجاد شده از ناحيه تحريم‌ها براي تبادلات پولي و تجاري ايران با شرکاي تجاري و اقتصادي کشورمان، تدوين رويکردها و تلاش‌های مضاعفي را در حوزه ارزي بانک مرکزي مي‌طلبد. انجام اين مهم نيز نيازمند تسلط کامل رئيس کل بانک مرکزي بر مناسبت ارزي و همچنين شناخته شده بودن او در نهادها و مؤسسات و بانکهاي منطقه‌اي، فرامنطقه‌اي و حتي بين‌المللي است.

به اين اعتبار نيز به نظر مي‌رسد، رییس‌کل جدید بانک مرکزی که از چهره‌های ماندگار اقتصادی کشور است و سوابق طولانی مدیریتی او در بانک‌های مختلف و به خصوص بانک صادرات ایران مثال زدنی است، هم از لحاظ اشراف بر حوزه ارزي، هم از جنبه تأکيد بر استقلال بانک مرکزي و همچنين برخورداري از اعتبار در نهادهاي مهم پولي منطقه‌اي و جهانی قابليت‌هاي لازم را داراست و مي‌تواند در شرايط خطير فعلي گزینه مناسب و مطلوب براي بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران باشد.

امیر صفری
کارشناس بانکی