بیماری‌هایی که در کمین روزه‌داران هستند+درمان

مجله زندگی ایده آل: سالی دیگر گذشت و ماه رمضان و فرصتی دیگر برای عبادت و پاکسازی روح فرا رسید. اما گاهی‌اوقات این پاکسازی با اشتباهاتی که روزه‌داران درمورد تغذیه‌شان مرتکب می‌شوند به قیمت از دست دادن سلامت جسمی تمام می‌شود. بدون جسم سالم نمی‌توان به راحتی از فضایل این ماه پربرکت بهره برد. پس توصیه‌های ما برای حفظ سلامت در ماه رمضان را از دست ندهید.

 در ماه رمضان به علت ناشتایی طولانی مدت، تغییراتی در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود از جمله اینکه ترشح اسید معده افزایش می‌یابد و به دلیل اینکه بدن به اندازه کافی مواد غذایی، آب و مایعات دریافت نمی‌کند، حرکات دستگاه گوارش کم می‌شود. درنتیجه فرد دچار بیوست خواهد شد. 

راه حل: در افطار و سحر حتما باید میوه و سالاد به‌همراه روغن زیتون میل شود. به خصوص در وعده سحر کاهو را فراموش نکنید چون کاهو در مقایسه با سایر سبزیجات از آب بیشتری برخوردار است، مضاف براینکه حاوی مقدار زیادی فیبر است و فیبر از یبوست جلوگیری می‌کند. علاوه براین، می‌توان از خیسانده برگه آلو، زردآلو، انجیر، قیصی و خورش‌های ملین مانند خورش آلو و سبزیجات استفاده کرد. از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب در طول افطار تا سحر خودداری کنید زیرا دفع آنها از معده کندتر است و باعث یبوست می‌شود. ورزش‌کردن در حد راه رفتن آهسته و انجام ورزش‌های کششی نیز مفید خواهد بود.

مصادف شدن ماه رمضان با فصل تابستان، طولانی بودن روزها احتمال کم آبی و به دنبال آن ضعف و بی‌حالی را افزایش می‌دهد. کم آبی می‌تواند برای همه افراد به‌خصوص افراد مسن و بیماران قلبی و کلیوی بسیار خطرناک باشد.

راه‌حل: اولین نکته مهم، نوشیدن آب کافی بین زمان افطار تا سحر است. اما حواس‌تان باشد که یکدفعه مقدار زیادی آب وارد معده‌تان نکنید بلکه به تدریج و برای مثال هر ساعت یک لیوان آب بنوشید. علاوه براین، مصرف سبزیجات و میوه‌ها به‌خصوص کاهو و هندوانه در وعده سحر باعث می‌شود در طول روز آب بیشتری در بدن باقی بماند. همچنین باید توجه داشته باشید هر نوشیدنی به‌غیر از آب به‌خصوص چای، قهوه و نسکافه به شدت مدر است و باعث می‌شود که آب بدن در ساعات اولیه روز از دست برود و در نهایت فرد خیلی زود تشنه شود، بنابراین توصیه این است که در وعده سحربیشتر از یک فنجان و روی هم رفته طی روز بیشتر از 4 استکان چای، قهوه و نسکافه کمرنگ و تازه مصرف نشود. همچنین باید از مصرف غذاهای خیلی شور، شیرین یا ترش خودداری کرد.

کاهش مصرف مایعات در طول روز باعث می‌شود خون غلیظ شود و احتمال ایجاد لخته و گرفتگی عروق افزایش یابد. گرچه برخی افراد مبتلا به فشار‌خون ممکن است با روزه‌داری فشارشان پایین بیاید اما بسیاری از آنها با روزه‌داری فشارخون‌شان از کنترل خارج می‌شود.

راه‌حل: افرادی که سکته قلبی کرده‌اند یا فشارخون بالا دارند یا به طور کلی مبتلا به بیماری‌های عروق کرنر هستند باید حتما با مشورت پزشک معالج خود روزه بگیرند. بهتر است که این افراد یک بار روزه بگیرند و در طول روز فشار خود را مرتب اندازه‌گیری کنند و ببینند که آیا فشارخون‌شان از کنترل خارج می‌شود یا مشکلی ندارند و با همان دارو‌هایی که در سحر و افطار می‌خورند فشارشان کنترل می‌شود یا خیر. علاوه بر این، خوردن غذاهای چرب و شیرین بیش از حد مجاز کلسترول، آلبومین و قند خون را افزایش می‌دهد، در نتیجه خون غلیظ می‌شود و احتمال سکته بالا می‌رود، بنابراین باید در این ماه پروتئین، گوشت و کلسترول کمتری مصرف کرد. نوشیدن آب به اندازه کافی از غلیظ شدن خون جلوگیری می‌کند.

گاهی اوقات این مشکل آنقدر شدید می‌شود که فرد روزه‌دار ترجیح می‌دهد با هیچ کس از نزدیک رو‌به‌رو نشود!

راه‌حل: بوی دهان ممکن است علل بسیار متفاوتی داشته باشد اما بیشتر بر اثر رفتارهای غذایی بد ایجاد می‌شود. از طرف دیگر، عدم رعایت بهداشت دهان و مسواک نزدن بعد از وعده سحر باعث می‌شود باقی‌مانده خوراکی‌ها در دهان بوی بدی را ایجاد کنند. علاوه براین، مشکلات گوارشی مانند ريفلاکس نیز می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. بعضی از مشکلات گوارشی علل فیزیولوژیک دارند و باید توسط متخصص گوارش بررسی شوند تا در صورت نیاز برای بیمار دارو تجویز شود. اگرفردی تمام موارد مربوط به الگوی غذایی و بهداشت را رعایت کرد اما هنوز این مشکل را داشت حتما باید به متخصص گوارش مراجعه کند.

بسیاری از روزه داران به‌خصوص کسانی که دچار اضافه وزن هستند بعد از افطار و سحر از اسیدی شدن معده خود شکایت دارند و مجبور می‌شوند از داروهای کاهنده اسید استفاده کنند. 

راه‌حل: بعد از خوردن افطار به هیچ وجه دراز نکشید چون این کار ريفلاکس را تشدید می‌کند. سیگار کشیدن نیز باعث باز شدن دریچه بین معده و مری می‌شود و ريفلاکس را تشدید می‌کند. علاوه براین، کسانی که ریفلاکس دارند باید سعی کنند موقع سحر و افطار یکدفعه حجم زیادی از غذا را وارد معده‌شان نکنند و از مصرف چربی، نوشابه‌های گازدار، آب یخ، چای و قهوه غلیط خودداری کنند.

بسیاری از افرادی که سابقه سنگ کلیه داشته‌اند در ماه مبارک رمضان دوباره دچار سنگ سازی می‌شوند. 

راه‌حل: کسانی که در گذشته حداکثر یک تا دو بار سابقه سنگ کلیه یا سنگ‌های ادراری داشته‌اند و امروز دیگر سنگی ندارند مجاز به روزه‌گرفتن هستند منتها باید مصرف مایعات را بیشتر کنند و بین افطار تا سحر 8 تا 10 لیوان آب بنوشند. همچنین در مورد کسانی که سنگ‌ساز نیستند اما الان در قسمتی از کلیه‌شان یک سنگ دارند اگر سنگ‌شان در جای حساسی نباشد و سال‌ها این سنگ را داشته باشند و رشد و تغییری نکرده باشد معمولا می‌توانند روزه بگیرند. از طرف دیگر، کسانی که سنگ‌ساز مکرر هستند توصیه می‌شود روزه نگیرند زیرا هر لحظه که میزان اشباع ادرارشان از بعضی املاح افزایش پیدا می‌کند سنگ می‌سازند. 

خوردن آب سرد به مقدار زیاد برای شروع افطار می‌تواند بسیار زیانبار باشد و باعث دل‌درد و سوء‌هاضمه شود. حتی می‌تواند با ایجاد پدیده‌ای به نام دامپینگ باعث ضعف و بی‌‌حالی شدید در افراد شود. 

راه‌حل: بهتر است افطار با یکی از مایعات ولرم آغاز شود از جمله چای، شیر نسبتا گرم یا آب ولرم. افطار را نباید با نوشیدنی‌های یخ مانند آب یخ و نوشابه‌های گازدار آغاز کرد زیرا وقتی مقدار زیادی نوشابه یا آب با یخ می‌نوشید معده حالت اتساع پیدا می‌کند و باعث می‌شود خیلی زود سیر شوید. علاوه‌براین، شما می‌توانید تشنگی‌تان را با خوردن انواع سبزیجات و میوه‌ها به خصوص هندوانه برطرف کنید.

باتوجه به اینکه در فصل تابستان حدود 15 تا 16 ساعت روزه‌داری به طول می‌انجامد، قند خون پایین می‌افتد و آب بدن خیلی کم می‌شود. افت قند خون نیز باعث می‌شود بسیاری از روزه‌داران در طول روز با نزدیک شدن به زمان افطار دچار سردرد شوند. 

راه‌حل: باز‌کردن روزه با استفاده از یک مقدار آب، شیر یا چای رقیق و گرم به اضافه 2 تا 3 خرمای کوچک، از یک طرف آب بدن را پاسخ می‌دهد و از طرف دیگر قند خون را به حالت طبیعی بر می‌گرداند. به این ترتیب بدن آمادگی بهتری برای استفاده از موادغذایی دیگر را پیدا می‌کند. علاوه‌براین، افراد دیابتی حتما باید با کمک یک متخصص تغذیه برنامه غذایی‌شان را از نظر مقدار کربوهیدرات‌ها و بقیه وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی طی روز تنظیم کنند تا دچار افت قند خون یا اختلالات افزایش قند خون در وعده افطار یا سحر نشوند.