آمریکا از طالبان دیپلماتیک چه می خواهد؟

به گزارش بولتن نیوز، طالبان سالها پیش نام حکومت خود را "امارت اسلامی افغانستان" گذاشت و اکنون همین نام را بر روی دفتر خود در قطر حک کرده است. نامی که برای طالبان شیرین و برای حکومت افغانستان و حامد کرزای آزار دهنده است.دولت افغانستان این اسم را به رسمیت نمی شناسد و اعلام کرده است که اساسا چیزی به نام "امارت اسلامی افغانستان" وجود ندارد. اما تنها این نام نیست که کرزای را آزار می دهد.در واقع آمریکایی ها او را دور زدند و همه چیز را به شکلی رقم زده اند که خلاف آن را به کرزای گفته بودند.

حدود دو سال قبل دولت باراک اوباما از طالبان خواست تا برای گفتگوهای سیاسی یک آدرس مشخصی برای خود مشخص کند. از این جا بود که رایزنی ها برای ایجاد دفتر طالبان در یکی از کشور ها آغاز شد. از همان ابتدا کرزای مخالف تاسیس چنین دفتری بود و شروط مختلفی را برای ایجاد چنین دفتری بیان کرد. یکی از این شروط این بود که دولت افغانستان در هر زمانی که بخواهد، بتواند دفتر مذکور را ببندد. یکی دیگر از شروط این بود که ایجاد این دفتر باید تنها به عنوان یک مسیر برای رسیدن به صلح تلقی گردد و این دفتر نباید به طالبان رسمیت ببخشد.کرزای همچنین گفته بود که امیدوار هستیم که با آغاز این مذاکرات در کشور ثالث، فوراً مذاکره و تمام جریان پروسه صلح به کشور ما افغانستان انتقال گردد. زمان گذشت تا اینکه کرزای پس از فشار های زیاد ایالات متحده، مجبور به پذیرش تاسیس این دفتر شد. البته کرزای کشورهایی را برای میزبانی این دفتر پیشنهاد داده بود و طبق توافقات چند جانبه مقرر گردید که شورای عالی صلح افغانستان از طریق این دفتر، به طور رسمی با طالبان وارد مذاکره شود.

اما در عمل چه شد؟ این دفتر در کشوری تاسیس شد که مد نظر کرزای نبود و شروط کرزای مد نظر قرار نگرفت و حتی این نمایندگی سیاسی به طالبان رسمیت داد و آنها نام "امارت مستقل افغانستان" را بر روی سردر دفتر حک کردند. مهم تر از همه آنکه خبری از مذاکره شورای عالی صلح افغانستان با طالبان نیست و دولت آمریکا خود با طالبان وارد مذاکره شده است. این در عمل، یعنی دور خوردن حامد کرزای و تضعیف دولت افغانستان که البته کرزای نسبت به این اقدام آمریکایی ها واکنش نشان داد.

اول از همه آنکه نماینده دولت افغانستان در افتتاحیه این دفتر حاضر نشد و افغانستان اعلام کرد که در این مذاکرات حاضر نمی شود. دوم آنکه چهارشنبه، دفتر ریاست جمهوری افغانستان در واکنش به این اقدام آمریکایی ها بیانیه ای صادر کرد. این بیانیه اعلام می کند که دولت افغانستان تا زمانی که مذاکرات به طور کامل در دست افغان ها نباشد، در این مذاکرات شرکت نمی کند و افغانستان مذاکرات توافقنامه امنیتی دو جانبه با آمریکا را پس از اعلام مذاکره مستقیم آن کشور با طالبان متوقف می کند. مذاکرات امنیتی دو جانبه افغانستان با آمریکا موسوم به "BSA" که از ماه نوامبر سال گذشته آغاز شد.

افغانستان همچنین در این بیانیه واشنگتن را به ناسازگاری و تناقض در رویکرد خود در روند صلح متهم کرد.همچنین سخنگوی حامد کرزای چهارشنبه به خبرگزاری فرانسه گفت که آنچه دولت ایالات متحده گفته بود در تضاد روند موجود مذاکرات صلح افغانستان است و رئیس جمهور از نامگذاری دفتر به نام "امارت اسلامی افغانستان" راضی نیست، چون چیزی به این اسم وجود ندارد. البته طبق آخرین اخبار واصله، این نامگذاری که با اعتراض شدید کرزای رو به رو شده است ظاهرا چند روزی در این مذاکرات تاخیر ایجاد می کند.
اما اگر از بازی خوردن حامد کرزای و دولتش بگذریم باید به این سوال پاسخ داد که چرا آمریکا با طالبان وارد مذاکره شده است.موضوعی که فی نفسه عجیب است.آمریکایی که خود را متمدن و ضد تروریسم می داند چگونه است که با طالبان تروریست که جنایات مختلفی را مرتکب شده است مذاکره می کند؟ طالبان متحجر که فقط در یک مورد دست به کشتار هزاران تن از مردم هزاره زد و در تحجر آنقدر پیش رفته است که با نقاشی و مجسمه سازی مخالفت می کند، امروزه پای میز مذاکره با آمریکا می نشیند.

اما به واقع آمریکایی ها از مذاکره با افغانستان چه می خواهند و اساسا آنها از مذاکره با افرادی که مبانی کاملا متفاوتی با آنها دارند دنبال چه هستند؟ آیا این طالبان جدید و دیپلماتیک است که به جای حمله تروریستی، کشتار و تحجر، پای یک میز بنشیند و با مذاکره به دنبال راه حل سیاسی بگردد؟به واقع آمریکا از پروسه پلیتیکالیزه کردن طالبان به دنبال چیست و آمریکا از طالبان دیپلماتیک چه می خواهد؟

این سوالات چالش های اساسی را در خارج و داخل آمریکا، مقابل دولت باراک اوباما قرار داده است. اوباما که ژست ضد تروریسم خود را همواره حفظ می کند، قطعا زمانی حاضر می شود با یک گروه تروریستی مطرح همچون طالبان مذاکره کند که فواید خاصی را کسب کند و قطعا به اهداف خود در این مسئله برسد. می توان اهداف ایالات متحده از تشکیل دفتر برای طالبان در قطر و ایجاد روند مذاکره مستقیم را از چند جنبه مورد تحلیل قرار داد.

آنچه که در ظاهر توسط مقامات آمریکایی گفته می شود این است که هدف از این اقدام ایجاد یک آدرس مشخص برای ارتباط گیری با نمایندگان واقعی طالبان و حل مسائل سیاسی است.اما خیلی ساده لوحانه است که باور کنیم آمریکا تاکنون نمی توانسته است با نمایندگان واقعی طالبان ارتباط بگیرد و یا واقعا به دنبال حل مشکلات سیاسی روند صلح است. به واقع ایالات متحده با این اقدام خود به طالبان رسمیت بخشیده است. طالبان از این پس، حداقل به عنوان یک حزب بین المللی شناخته شده فعالیت می کند و در واقع آمریکا با مذاکره مستقیم با طالبان موضع این گروه را در افغانستان تقویت کرده است. از طرفی موضع دولت افغانستان تضعیف شده و حامد کرزای هم باید کم کم طالبان را به رسمیت بشناسد. می توان اینگونه گفت که آمریکا با این عمل خود، جریانات رسمی قدرت در افغانستان را به دو بخش تقسیم کرد و خود در میان این دو جریان قرار گرفته است. آمریکایی ها که در سال 2014 باید به طور کامل خاک افغانستان را ترک گویند، از طریق طالبان می توانند همچنان بر دولت افغانستان کنترل داشته باشند.در واقع آمریکا به عنوان حایلی عمل خواهد کرد که می تواند از دو طرف باج بگیرد و با تقسیم رسمی قدرت در افغانستان و پیش کشیدن گفتمان های مختلفی در مسیر صلح حکومت خود را بر این کشور ادامه دهد. هرچه میان دولت افغانستان و طالبان مانند زمان کنونی فاصله ای بیشتر باشد، این دولت آمریکا است که می تواند در فضای بیشتری نقش بازی کند.

اما اهداف باراک اوباما هرچه می خواهد باشد، مذاکره با تروریست در آمریکا معنای خوبی ندارد و انتقادهای شدیدی از او صورت گرفته است. افکار عمومی آمریکا به طرق مختلف به این تصمیم اوباما واکنش نشان دادند و همچنین شخصیت های سیاسی مختلف هم او را به باد انتقاد گرفته اند.

راجرز که نمایندگی ایالت میشیگان را بر عهده دارد افزود: من وقتی فهمیدم مذاکرات مستقیم با طالبان قرار است بدون پیش شرط برگزار گردد بسیار ناراحت شدم و این می تواند یک لکه بر روی شخصیت ملی آمریکا باشد.هر نوع مذاکره ای در زمان کنونی در این موقعیت آمریکا غلط است و باعث تضعیف بیشتر موضع ما می شود، چرا که نیروهای ائتلاف به رهبری امریکا خروج خود را از افغانستان آغاز کرده اند.

اما تاکنون طالبان هم در روند صلح اقدام خاصی نکرده است. طالبان مدت ها است که با آمریکا بر روی مذاکرات صلح توافق کرده اما تا این لحظه هیچ وعده ای برای آتش بس نداده است.حتی این گروه شبه نظامی چندی پیش در روند مذاکرات صلح افغانستان، مسئولیت حمله موشکی به پایگاه هوایی بگرام که منجر به کشته شدن چهار سرباز آمریکایی شد را بر عهده گرفت. کاملا مشخص است که این گروه از هیچ قائده خاصی پیروی نمی کند و حتی در روند مذاکره به طرفش حمله می کند و اعلام این مذاکرات در چند هفته گذشته از اعمال خشونت توسط آنها نکاسته و در این مدت هم حرکات خصمانه و حملات انتحاری طالبان در صدر اخبار بوده است.

حتما خود آمریکایی ها هم می دانند در مذاکره با چنین گروهی به غیر از اهداف پشت پرده خود که علیه دولت افغانستان و در راستای تامین آینده خود در منطقه طراحی کرده اند هیچ نتیجه ای در خصوص ایجاد صلح به دست نمی آورند .البته شاید یکی دیگر از فواید پروسه پلیتیکالیزه و دیپلمات کردن تروریست های طالبان این باشد که دیگر خبرنگاران و مردم عادی جهان در نوک کوه های صعب العبور مرزی افغانستان به دنبال اعضای طالبان نگردند، بلکه آنها می توانند با هواپیما به دوحه سفر کنند و پس از رسیدن به دفتر "امارت اسلامی افغانستان" یک طالبانی را از نزدیک ببیند. شاید این کمکی باشد برای آمریکایی ها که بتوانند با آدرسی مشخص به مردم دنیا نشان دهند که واقعا طالبانی وجود دارد و ما پس از گذشت حدود ده سال جنگ، هنوز نتوانستیم این جماعت راشکست دهیم و حالا داریم با آنها مذاکره می کنیم. این تصمیم اوباما همچنین می تواند به نوعی اذعان به شکست تفسیر شود و مخابره این پیام از سوی آنها باشد که ما در مقابله با تروریست ها نتوانستیم مقابله کنیم و فقط یک راه برای مقابله وجود دارد و آن هم مذاکره برای رسیدن به یک توافق است.