تامین 80 درصد اطلاعات آژانس از سوی سیا/ رویه حقوقی جدیدی درباره ایران آغاز می شود؟ +اسناد

جرج جان خبرنگار خبرگزاری آسوشیتدپرس در وین که روابط نزدیکی با دبیرخانه آژانس دارد، روز 3 خرداد (24 می 2013) در گزارشی به نقل از دیپلمات های آگاه در وین اعلام کرد که امریکا تامین کننده 80 درصد اطلاعاتی است که آژانس درباره برنامه هسته ای ایران در اختیار دارد.

تحلیلگران در تهران می گویند این نکته یا حائز اهمیت است که بالاخره به طور علنی و از سوی یک خبرنگار مرتبط با آژانس اعلام می شود که اطلاعات آژانس درباره برنامه هسته ای ایران بیشتر متکی به یافته های جاسوسی کشورهایی مانند امریکاست نه یافته های بازرسان.

یک کارشناس به ایران هسته ای گفت: «این تایید ادعای سنتی ایران است. ایران همواره در یادداشت های توضیحی خود درباره گزارش های مدیر کل بر این نکته تاکید کرده است که آژانس بر طبق مقررات بین المللی حق استفاده از اطلاعات جاسوسی علیه اعضا را ندارد و فقط باید بر یافته های بازرسان خود تکیه کند. اما حالا آژانس رسما در حال اعلام این قضیه است که به اطلاعات جاسوسی به عنوان یکی از منابع اصلی ارزیابی های خود اتکا می کند. مسلما این یک رویه حقوقی کاملا جدید است که تبعات مهمی خواهد داشت».

اشاره این کارشناس به نقدهای مکرری است که ایران به استفاده آژانس از اطلاعات جاسوسی داشته است. به عنوان نمونه ایران در صفحه 13 از سند 33 صفحه ای خود که به نقد گزارش مارس 2013 آژانس اختصاص دارد، نوشته است: «آژانس چگونه می‌تواند بدون ارائه اسناد اصلی و معتبر، اتهاماتی را علیه یک کشور تأیید یا پیگیری نماید و از کشور مربوطه بخواهد بی‌گناهی خود را ثابت نماید یا بخواهد توضیحات محتوایی فراهم کند؟ این یکی از نگرانی‌های واقعی بود که توسط برخی کشورها در خلال مباحثات شورای حکام با هدف تقویت پادمان پیش‌بینی شده بود که منجر به ”تصویب کلی"(بر طبق گفته رئیس اجلاس GOV/OR/872 در سال 1995) اقداماتی به نام «قسمت اول» گردید. در رابطه با اقدامات قسمت اول چنین اظهار شده بود:

 ”بهبود کارایی سیستم پادمان می‌باید بر مبنای این پیش فرض دنبال گردد که کشورها بی‌تقصیر هستند، نه آنکه هر کشور یک متخلف بالقوه است". در این رابطه، آژانس درخواست‌های بی‌سابقه و غیرقانونی از ایران به عنوان اتهامات بی‌پایه نموده است.

”توسل به داده‌های منابع جاسوسی می‌بایستی صریحاً کنار گذاشته شوند". با این وجود، دبیرخانه در چند مناسبت به طور روشن اعلام نموده اطلاعاتی از منابع جاسوسی دریافت کرده است در حالیکه ساختگی و نادرست بودن آنها ثابت شده است».

با این حال، کارشناسان می گویند این مسئله اصلی نیست. مسئله اصلی این است که آژانس در دوره ریاست آمانو بر خلاف اساسنامه خود اطلاعات جاسوسی را به عنوان یک منبع مستقل به رسمیت شناخته است.

یک دیپلمات به «ایران هسته ای» گفت: «در واقع آقای آمانو دارد به ما می گوید که 80 درصد اطلاعاتش را از امریکا می گیرد. اگر ایران مدعی است که این اطلاعات نادرست است و نباید مبنای ارزیابی های اژانس قرار بگیرد، باید به آژانس اجازه بدهد که نادرست بودن آنها را راستی آزمایی کند. به عبارت دیگر ایران باید برای جلوگیری از وابستگی بیشتر امریکا به آژانس به بازرسان آژانس و- یا در واقع ماموران اطلاعاتی غربی- اجازه بازرسی از هر مکانی را که آنها دلشان بخواهد یا هر مقام و سندی که مایل باشند را بدهد. حرف آمانو این است که یا اجازه بدهید ما هر کاری دلمان می خواهد بکنیم یا ما حرف های امریکا را دربست می پذیریم».

این دیپلمات تاکید کرد این رویه ای بسیار جدید و خطرناک است که به هیچ وجه نباید به سادگی از کنار آن گذشت و ایران افشاگری در این مورد را آغاز خواهد کرد.