اهداف در نظر گرفته شده برای حمل و نقل ریلی در چشم انداز غلط بوده و الزامات آن در نظر گرفته نشده بود

به گزارش بولتن نیوز، 39 امين برنامه تلوزيوني ثريا به مانند برنامه قبل خود به موضوع حمل ونقل ريلي اختصاص داده شد. اين برنامه ثريا ميزبان مسئولان راه آهن کشور بود که به مباحث و سوالات کارشناسي برنامه پاسخ دهند.

مقصودی: قطار صنعت ریلی کشور به کندی حرکت می کند!

محسن مقصودي مجري و کارشناس برنامه ثريا در در تشريح مزيت هاي حمل و نقل ريلي گفت: ساليانه 20 هزار نفر و در 10 سال حدود 210 هزار نفر کشته مي شوند در حالي که در حوزه ريلي حدود 700 نفر بوده است که ان نيز بيشتر به دليل برخورد عابر به قطار بوده است.

مقصودي همچنين، ارزان بودن، امکان جابه جايي حجم زيادي از بار و مسافر، فضاي اندک اشغال شده توسط ريل در مقايسه جاده و مزيت منطقه اي خاص کشور به لحاظ ترانزيت که مي توان از ان استفاده کرد را از جمله مزيت هاي اصلي حمل و نقل ريلي برشمرد.

کارشناس برنامه ثريا همچنين اعلام کرد: در حاليکه طبق سند چشم انداز بايد به 25 هزار کيلومتر برسيم و بايد ساليانه حدود 1000 کيلومتر ريل ساخته شود حدود 350 کيلومتر در سال ريل ساخته شده است همچنين در حوزه ترانزيت نيز شاخص ها سقوط کرده است و در حوزه بهره وري استفاده از ريل در کشور نيز از متوسط دنيا بسيار عقب هستيم.

زارعی: اهداف در نظر گرفته شده برای حمل و نقل ریلی در چشم انداز غلط بوده و الزامات آن در نظر گرفته نشده بود

مهندس زارعي قائم مقام شرکت راه آهن میهمان ابتدای برنامه ثريا بود که در پاسخ به گلايه مجري برنامه در باب اينکه مدير عامل راه اهن علي رغم قول خود مبني بر حضور در برنامه ثريا در برنامه حضور پيدا نکردند اين مسئله را به نوعي توهين به راه آهن تلقي کردند

زارعي در ادامه گفت: در اسناد بالادستي و چشم انداز هدف گذاري شده که در 1404 به 30 درصد بار و 18 درصد مسافر از کل حمل و نقل برسيم اما تنظيم اين هدف که براي سال 90 در نظر گرفته شده بود غير علمي بود و اين در قانون حمل و نقل نيز ديده شده بود که باز هم کار غلطي صورت گرفته است زيرا

اين مسئله الزاماتي نيز دارد که يکي از انها 25 هزار کيلومتر ريل است که لازم است که حدقل 13 هزار کيلومتر ريل احداث شود و ناوگان نيز بايد حداقل دو برابر شود اما الزام مالي اين اهداف کمي به قيمت سال 91 چيزي حدود 51 هزار ميليارد تومان است و وقتي هدف چشم انداز را به سال 93 جلو مي کشيم يعنی بايد ساليانه 17 هزار ميلياردتومان سرمايه گذاري شود که این عدد نيمي از بودجه عمراني کشور است که امکان پذير نيست.

زارعی: به نسبت تزریق منابع مالی اختصاص داده شده ما رشد داشته ایم

قائم مقام شرکت راه آهن در ادامه اظهار داشت: به ازاي هر قطار مسافري که اضافه مي شود يک و نيم برابر سهم بار روي ريل را کاهش مي دهد يعني در مسافري رشد داشته ايم و در بار کاهش داشته ايم در سرجمع اگر شاخص هاي تن کيلومتر و نفر کيلومتر را در نظر بگيريم رشد داشته اي عملکرد ريلي کشور به تناسب تزريق منابع رشد داشته ايم. ناوگان ريلي نسبت به سال پاياني برنامه سوم 2ونيم برابر شده است و چون ساير بخش ها مانند جاده رشد شتابان تري داشته سهم نسبي کاهش داشته است. در بخش مسافري از حدود 14 ميليون نفر جابه جايي به 28 ميلوين نفر در سال 91 رسيده است.

مجري در پاسخ به این ادعای قائم مقام شرکت راه آهن اظهار داشت: البته رشد داشته ايم اما در این مدت ميزان خطوط ريلي و ميزان سفر و تقاضاي سفر نيز افزايش يافته است و ظرفيت قطارها تکميل تر شده است که باید در نظر گرفته شود.

زارعی: صرف افزايش طول خطوط هدف را محقق نمي کند باید ظرفیت هاتکمیل شود

زارعی در باب لزوم تکمیل ظرفیت ایجاد شده و تاثیر ان در افزایش بهره وری خطوط تاکید کرد: در بحث زيرساخت پايان برنامه سوم ما حدود 7584 که به 10500 کليومتر شده که حدود 38 درصد رشد داشته است اما صرف افزايش طول خطوط هدف را محقق نمي کند به طور مثال راه اهن اصفهان - شيراز زماني توجيه دارد که به راه اهن خليج فارس متصل شود و بخش زيادي از هزينه مسافري را بار مي دهد واگر اين امر محقق نشود هدف برنامه نیز محقق نمي شود.

مقصودی: آیا اولویت بندی وجود ندارد؟

مجري برنامه با طرح سوالی در باب برنامه شرکت راه آهن برای اولویت بنیدی در تکمیل ظرفیت های ایجاد شده گفت: ايا شما اولويت بندي داريد که کدام قسمت خطوط ريلي توسعه پيدا کند که بتوان باکامل شدن بهره وري بالا برد؟

قائم مقام شرکت راه آهن در پاسخ به این سوال اظهار داشت: البته هماهنگي نسبي وجود دارد اما بخش زيادي از اين پروژه ها از قبل در سند بودجه تصویب شده و درخواست محلي و نمايندگان که هر یک به دنبال برخورداري از سهمي برای منطقه خودهستند نیز وجود دارد.

وی همچنین با تشریح مشکلات موجود بر سر تحقق بودجه های دولت اظهار داشت :نقطه ضعف اين است که حداقل ساليانه باید 3800 ميليارد تومان در بخش زیرساخت سرمايه گذاري شود اما در سال گذشته حدود 800 ميليارد تومان محقق شده است، لذا به همین دلیل پروژه ها طولاني شده و به تعویق می افتند. تا پايان برنامه سوم ميانگين احداث خطوط ريلي حدود 116 کيلومتر بوده است و در برنامه چهارم تا پايان سال دوم برنامه پنجم حدود 380 کيلومتر بوده است ولي به هدف 1000 کيلومتر نرسيده ايم.

مهندس زارعي قائم مقام شرکت راه آهن در مورد بوجه هاي راه آهن در سال هاي گذشته اظهار داشت: بودجه راه آهن در حوزه بهره برداري سال 88حدود 370 ميليارد تومان، سال 89، حدود700 ميليارد تومان و سال 90 ،790ميليارد و سال 91،740 ميليارد تومان و در سال 92 در لايحه بودجه 800 ميليارد تومان بوده است وخود اين عدد مطلق در مقايسه با سند چشم انداز از ميزان نياز، فاصله داشته است اين عدد در سال 80 حدود 350 ميليارد تومان بوده است و الان به صورت اسمي حدود 800 ميليارد تومان است که اگر شاخص قدرت خريد را دخالت دهيم به اندازه همان سال 80 مي شود.

فولادی: به نسبت امکاناتی که داشته ایم رشد کرده ایم

مهندس غضنفر فولادي معاون بهره برداري شرکت راه آهن میهمان دیگر برنامه ثریا بود که در پاسخ به آمار هاي کارشناسي برنامه گفت: نگاه ما به تعريف از بهره وري را بايد تغيير دهيم و در مقايسه با داشته هاي ريلي و در مقايسه در گذشته کشور ، نمودارهاي ريلي را بررسی کنیم. مشخصا در سال های گذشته رشد داشته ايم و اين سهم هايي که گفته شد نيازمند الزامات زيرساختی و امکانات است اما با همين امکاناتي داشيم به نحوه مطلوب بهره برداري کرده ايم.

زارعی: به لحاظ شاخص های بهره وری در میانه منطقه قرار داریم

زارعي در باب شاخص های بهره وري در حوزه ريلي به مطالعه اي در ميان 10 کشور منتخب که به جهاتي به کشور ما شباهت و ويژگي هاي مشترکي دارند اشاره و تاکيد کرد در بين اين 10کشور به لحاظ شاخص ميزان حمل بار و مسافر بر طول خطوط قزاقستان اول بوده و ما پنجم بوده ايم که در ميانه قرار داريم.

قائم مقام شرکت راه آهن در باب بهره وري ناوگان ريلي نيز گفت: عمر ناوگان باري ما حدود 23 سال و مسافري ما حدود 35 سال و ناوگان کشش ما حدود 31سال است که به دلايل مختلف نتوانسته ايم تامين کنيم و لذا در ميانه قرار داريم. شاخص ديگر بهره وري نيروي کشش به ازاي واحد حمل نيز در بين کشور هاي منطقه اول هستيم که نشان مي دهد که از اين ناوگان به خوبي استفاده کرده ايم.

شفیع نادری:شاخص بهره وری در حوزه ریلی در 10 تا 20 سال گذشته تقریبا ثابت بوده و رشد نکرده است

شفيع نادري کارشناس حمل و نقل ريلي ميهمان تلفني برنامه ثريا نيز در باب بهره وري در خطوط ريلي کشور اعلام کرد: عملا بهره وري ما شقوق مختلفي دارد ما در لوکوموتيو در مسافري بهره وري خوبي داريم و در بخش ريلي و ترافيک خيلي افق خوبي نشان داده نمي شود. شاخص بهره وري خطوط در کشورمان در 10 سال گذشته و در شايد 20 سال گذشته تقريبا روند ثابتي داشته است که نشان مي دهد نتوانسته ايم به صورت بهينه از خطوط استفاده کنيم و بايد روي اين بهره وري کار کنيم و اگر لوکوموتيو به حداکثر بهره وري رسيده ايم نشان مي دهد که تعداد ناوگان روي خطوط تنظيم نشده و بايد روي خط ترافيک بيشتري را عبور دهيم.

فولادی: اولویت با مسافری است قطارهای باری باید در صف منتظر بمانند

مهندس فولادي در باب مشکلات پيش روي بهره وري استفاده از خطوط ريلي در کشورمان گفت: ويژگي هاي خاصي دارد کشور ما که با برخي کشورها قابل مقايسه نيست ريل در کشور ما داراي شيب و فراز هاي جغرافيايي زيادي است از سوي ديگر روزانه 180 رام مسافري و 240 رام قطار باري در مسيرهاي ريلي کشور تردد داده مي شود.

فولادي همچنين اظهار داشت اولويت ما در حوزه ريلي با بخش مسافري است و لذا بخش باري ما با توجه به آنکه 80 درصد خطوط ريلي ما تک خطه است و لذا قطار باري ما بايد متوقف باشد.

معاون بهره برداري شرکت راه آهن همچنين اعلام کرد: 70 درصد حمل و نقل بار در 30 درصد خطوط انجام مي شود که به شدت مشکلات گلوگاهي دارد که اين گلوگاه ها احصا شده است که رفع شود.

فولادی: تا 2ماه آینده بهره برداری از سیستم جدید حمل و نقل ریلی آغاز می شود

فولادي در تشريح وضعيت سيستم هاي بهره برداري در خطوط ريلي اظهار داشت: در راه آهن هاي پيشرفته دنيا نيز بلاک بندي صورت نمي گيرد و فواصل 20 کيلومتر را به فاصله هاي تا 4 کيلومتر تقسيم مي کنند و قطارها را سير مي دهند و تاحدود 2ماه ديگر سيستم جديد در کشور ما نيز بهره برداري مي شود.

وي همچنين در باب برنامه سير قطارهاي باري گفت: قطار هاي باري برنامه اي در مسير سرخس بندعباس در حدود 72 ساعت به مقصد رسانده مي شود. از 3 سال قبل ما حمل و نقل برنامه اي را شروع کرده ايم همچنين خصوصا براي بارهاي کانتينري و در بارهاي ضروري دو رام قطار داريم. برنامه ما اين بوده است که قطار هاي باري مان را برنامه اي کنيم که تا کنون حدود 50 درصد محقق شده است و در حال تلاش هستيم که قطارهاي باري ديگر را برنامه اي کنيم اما اين مسئله براي همه قطارها نيست. الان قابليت بارهايي که نيازمند نگهداري هستند در کشور ما خيلي وجود ندارد ما برنامه اي براي حمل بارهاي نيازمند نگهداري هستند را نيز داريم که شرکت ها را ترغيب مي کنيم که به سمت خريد واگن هاي با اين قابليت بروند.

زارعی: نبود قابلیت بارگیری بر روی ریل در بندر شهید رجایی یکی از دلایل کمبود حمل بار کانتینری

زارعي در تشريح برخي از مشکلات موجود بر سر حمل بار و خصوصا بار کانتينري در کشور و تاخير هاي موجود گفت: الان در بند شهيد رجايي چون قابليت بارگيري مستقيم روي ريل وجود ندارد حمل بارهاي کانتينري بسيار کم صورت مي گيرد و بايد به صورت دستي و سنتي بارگيري شود به همين جهت قميت تمام شده حمل بار بالا مي رود اين در حالي است که تعرفه حمل کانتينر حدود 60 درصد باقي بار هاست.

زارعی: هزینه تمام شده حمل و نقل ریلی به مراتب از بخش جاده ای پایین تر است

وي همچنين هزينه تمام شده و اقعي بخش ريلي را در مقايسه با ساير حوزه پايين تر دانست و تاکيد کرد: هزينه تمام شده بخش جاده اي با لحاظ هزينه هاي اجنماعي و امنيتي و اقتصادي به مراتب بيشتر از ريل است و پروژه هاي ريلي هزينه هاي سنگيني دارد که ديربازده است اما بخش جاده اي زود بازده است.

قائم مقام شرکت راه آهن همچنين اعلام کرد: در اقتصاد ملي سهم بخش ريلي ما از يارانه ها حدود 2 درصد است و ساير شقوق حمل و نقل حدود 98 درصد است .

احمدی: راه آهن متولی توسعه صنعت ریلی نبوده است!

مهندس بابک احمدي معاون ناوگان شرکت راه آهن ميهمان ديگر برنامه ثريا بود که در ابتدا اظهار داشت: به نظر مي ايد شاخص هايي که از سوي کارشناسان برنامه استفاده شده که مناسب نبوده است و ما را بايد با خودمان مقايسه کنيم.

احمدي در باب اقدامات شرکت راه آهن براي توسعه صنعت ريلي در کشور اظهار داشت: ما در قبل از انقلاب اصلا توليد کننده ريلي نداشتيم و تنها يک شرکت بود و تلاش شد و در حوزه صنعت جهشي رخ داد و 3 شرکت ديگر تاسيس شد.اين توسعه در حالي رخ داده است که راه اهن متولي آن نبوده و اين به لطف قراردادهايي بوده که راه آهن بسته است. در چند سال گذشته 3 شرکت به 4 شرکت جديد اضافه شد و در يک دوره اي بحث خصوصي سازي مطرح شد که راه آهن حق خريد راه آهن نداشت ولي بخش خصوصي ما اين توان را نداشت خودش به تنهايي دست به توليد بزند.

معاون ناوگان شرکت راه آهن در باب مشکلات موجود در صنايع ريلي کشور گفت: در گذشته به دليل قانون استفاده حداکثر بايد شرکت هاي خارجي با يک شرکت داخلي شريک شوند اما شرکت هاي داخلي ما به جاي آنکه به دنبال افزايش سهم خود در ساخت باشند،تنبل شده و به مونتاژ کاري عادت کردند واز سوي ديگر مدام مطالبه انرا داشتند که تعرفه بالا برده شود که باعث بالابردن قيمت از سوي توليد کننده مي شود.

احمدی: مذاکرات خرید لوکومتیوهای چینی از 7 سال پیش شروع شده بود

وي در توضيح دلايل خريد لوکوموتيوهاي چيني اظهار داشت: در چند سال گذشته ما خريد جديدي را شروع نکرده ايم.مذاکرات خريد 30 لوکوموتيو چيني بيش از 7 سال پيش بوده که باعث ايجاد تعهد شده بود ولي به سادگي نمي توان کارهاي گذشته را به اين صورت متوقف کرد

زارعی: مجوز خرید لوکوموتیوهای چینی از قبل صادر شده بود

زارعي قائم مقام شرکت راه آهن نيز در باب دلايل خريد لوکوموتيوهاي چینی اظهار داشت: مجوز خرید این لوکوموتیوها از قبل صادر شده بود و يک مدل نيز تست شده بود ولي بعد از ابلاغ قانون اصل 44 راه اهن اجازه خريد نداشت و کل این خرید به بخش خصوصي منتقل و بقيه مذاکرات متوقف شد. تنها قرار داد 200 لوکوموتيو موجود نيز همگی به سمت بخش لوکوموتیو مسافري که نياز کشور است سوق داده شد ولي باز هم تامين نيروي کشش نيز کافي نيست و به همین دلیل در کنار اينها لوکوموتيوهاي دست دوم نيز وارد شد

احمدي:تا کنون 500 واگن بازسازي شده و حدود 200 واگن در حال بازسازي است

معاون ناوگان شرکت راه آهن در باب بازسازی و بهسازی واگن های مسافری اظهار داشت: واگن هاي مسافري و باري 100 درصد خصوصي است ولي وظيفه راه آهن سياست گذاري کند که اين ناوگان کيفيت مطلوب داشته و بازسازي شود. در صورت بازساز ي مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. تا کنون 500 دستگاه بازسازي شده و حدود 200 واگن در حال بازسازي است. ما الان عمليات هاي بازسازي و تعمير و ونگهداري را نيز به اين شرکت ها واگذار کرده ايم .

معینی: پروژه برقی کردن راه آن تهران مشهد اولین پروژه در نوع خود از جهت قرارداد بهره برداری

معینی، معاون فنی و زیرساخت شرکت راه آهن میهمان دیگر برنامه ثریا بود که در باب پروژه برقی کردن راه آهن تهران مشهد اظهار داشت: پروژه برقي کردن راه آهن تهران مشهد اولين پروژه اي است که به صورت طراحي، اجرا و بهره برداري واگذار شده است که پيمانکار تا مدت معيني به ازاي انجام پروژه منافع بهره برداري را تحصيل مي کند و بعد به راه آهن واگذار مي کند.

وی همچنین در باب استفاده از فناوری های جدید در سیستم بهره برداری از خطوط ریای اعلام کرد: راه آهن در سال هاي اخير اقدام به ايجاد زيرساخت هاي فناوري جديد در راه آهن کرده است از جمله انجام پروژه اي تي سي (ATC)در خط مشهد است که باعث کاهش سوانح ريلي و افزايش امنيت مي شود اين پروژه اين ماه بهره برداري مي شود . در این پروژه بخشي از تجهيزيرات روي لوکوموتيو و بخشي نيز روي مسير نصب شده است اين فناوري سطوح مختلفي دارد و با کشور هاي منطقه برابر است و با کشور هاي اروپايي نيز مقايسه شده فاصله چنداني ندارد.

زارعی: افتتاح پروژه برقی کردن خط تهران مشهد در اردبیهشت و نهایتا شهریور ماه

زارعي قائم مقام شرکت راه آهن در تشریح وضعیت پروژه برقی کردن راه آهن تهران مشهد اظهار داشت: اين پروژه اي است که شروع ان سال 85 است و به دليل منابع مالي به صورت لاک پشتي پيش مي رفت و در سال هاي اخير به دليل اهميت ان دراين دو سال اخير فعال شده است و اميدواريم که در اردي بهشت ماه و حداکثر در شهریور اين پروژه بهره برداري شود و باعث مي شود که ظرفيت خط دو برابر شود

معینی، معاون فنی و زیر ساخت راه آهن در تشریح سامانه بهره برداری موجود و همچنین سامانه جدید بهره برداری اظهار داشت: بخشي از پروژه بايد مقدماتي براي پروژه هاي جديدباشند لذا براي اجراي تراک بندي بايد اي تي سي موجود باشد و براي اي تي سي بايد سي تي سي ایجاد شود.فاصله ايستگاه هاي راه آهن کشور حدود20 کيلومتر است و بايد در اين فاصله تنها يک قطار عبور دهیم. با استفاده از سیستم تراک بندي جدید اين فاصله به فواصل 4 کيلومتري تقسيم مي شود و اين مسير عبور قطارها را کاهش داده و گشايش خوبي براي خط ايجادمي کند و اين در مسير بافق - بندر عباس نيز در حال پياده سازي است.

زارعی: واگذاری ظرفیت خط به بخش خصوصی در خط تهران مشهد برای اولین بار

زارعی در تشریح نوع قرارداد خط تهران مشهد اظهار داشت این اولین پروژه بی او تی است که به این شکل در حال انجام است و در این پروژه ظرفیت هم به بخش خصوصی واگذار می شود و عملا یک راه اهن جمع و جور به بخش خصوصی واگذار می گردد و در حال حاضر بخشی از مسیر فعالیتهای انها شروع شده است.

زارعی: شاکله خصوصی سازی ها درست بوده است

زارعی همچنین در تشریح خصوصی سازی های صورت گرفته در راه آهن و در پاسخ به انتقاد های موجود در باب روش واگذاری ها اظهار داشت: یکی از اقدامات مهم و خوب بحث واگذار ی و برون سپاری بوده که باید اتفاق می افتاد اما در بحث واگذاری ها به جز بخش مسافری که منافع آن به سازمان تامین اجتماعی به عنوان یک بخش عمومی شبه دولتی می رسد شاکله خصوصی سازی درست بوده و خصوصی است. تکلیف قانون واگذاری واگن باری و مسافری و ناوگان کشش بوده است در قانون برنامه پنجم بحث ظرفیت نیز قابل واگذاری است که شروع آن با پروژه خط تهران مشهد و بعد بافق بندر عباس بوده است