12 میلیون ایرانی بیماری فشارخون دارند!

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، در برنامه پزشکی نبض، کارشناسان حوزه سلامت به همراه مسئولان وزارت بهداشت و نمایندگان مجلس به چالش‌های حوزه سلامت به مناسبت آغاز هفته سلامات پرداختند.

کوروش اعتماد رئیس حوزه بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با اشاره به اینکه در کشور ما در عرض 30 سال گذشته امید به زندگی حدود 20 سال افزایش پیدا کرده است، اظهار داشت: این مسئله باعث شده مرگ ناشی از بیماری‌های عفونی کاهش پیدا کند اما تغییر سبک و شیوه زندگی شیوع بیماری‌های غیرواگیر را افزایش داده است.

وی افزود: بر اساس محاسباتی که در کشور بر روی بار بیماری‌ها صورت گرفته حدود 43 درصد بار بیماری‌ها مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است و پیش بینی می‌شود تا سال 2020 مسئول بیش از 60 درصد بار بیماری‌ها و 73 درصد از کل مرگ و میرها بیماری‌های غیر واگیر باشند.

اعتماد ادامه داد: از 73 درصد مرگ و میرها حدود 45 درصد مربوط به بیماری‌های قلبی و عروقی است و دومین علت مرگ‌ها حوادث است که 18 درصد مرگ و میرها را شامل می‌شود و سومین عامل نیز سرطان‌ها هستند و بیماری‌های تنفسی در رتبه چهارم قرار دارند.

16 درصد جمعیت 15 تا 64 سال کشور مبتلا به فشار خون هستند

وی تصریح کرد: بر اساس مطالعات انجام شده و نظام‌های مراقبتی و جمع آوری اطلاعات که در کشور وجود دارد در حوزه بیماری‌های غیر واگیر 40 درصد مرگ منتسب به بیماری‌های قلبی است و در مورد شیوع فشار خون در کشور به طور میانگین 16 درصد جمعیت 15 تا 64 سال کشور مبتلا به فشار خون هستند.

رئیس حوزه بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت گفت: در حوزه بیماری‌های ژنتیکی و مادرزادی برنامه‌های مداخله ای باعث شده میران بروز بیماری تالاسمی از یک مورد در هر هزار تولد زنده به 0.2 در هر هزار تولد زنده برسد که در خیلی از استان‌های پرشیوع این آمار به صفر رسیده و این یک موفقیت  چشمگیر در کشور به شمار می رود.

10 درصد جامعه مبتلا به دیابت

اعتماد اذعان داشت: در خصوص دیابت براساس مطالعات انجام گرفته در بین افراد بالای 15 سال 10 درصد جامعه مبتلا به دیابت هستند و در مورد کم کاری تیروئید هم غربالگری نوزادان در کشور انجام شده که بروز آن حدود 250 مورد در هر صدهزار تولد زنده است که این غربالگری باعث می شود بتوانیم  افراد را قبل از این که به موارد وخیم بیماری که موجب کم هوشی و کند ذهنی می شود  تشخیص داده و درمان کنیم .

وی با اشاره به اینکه در حوزه مراقبت بیماری‌های غیرواگیر 2 رویکرد پیشگیری و تشخیص زودرس وجود دارد، گفت: در پیشگیری 4 عامل خطر اصلی برای بیماری‌های غیرواگیر متصور هستیم که کمبود فعالیت فیزیکی، مصرف دخانیات، تغذیه ناسالم،  و سوء مصرف الکل از آن جمله است.

اعتماد افزود: استراتژی‌هایی برای پیشگیری و یک سری موارد خاص خطر زا در خصوص این بیماری‌ها وجود دارد که تفاهم نامه‌ای با وزارت صنعت و معدن در حوزه زمین شناسی پزشکی آغاز شده تا این عوامل خاص خطر بیماری‌های غیرواگیر را شناسایی کنیم.

وی در ارتباط با میزان هزینه بیماری‌های غیرواگیر گفت: میزان هزینه در بیماری های مختلف متفاوت است و در کشور ما چون نظام ثبت دقیقی نداریم و هزینه به صورت شفاف پرداخت نمی شود آمار دقیقی وجود ندارد.

اعتماد بیان داشت: به عنوان نمونه در یک غربالگری کم کاری تیروئید که انجام می‌شود به ازای هر یک ریال هزینه پیشگیری 27 تا 60 ریال صرفه جویی در منابع کشور داریم و این جدا از فواید معنوی است باعث ذخیره منابع مالی می‌شود.

رئیس حوزه بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: در مورد بیماری‌های قلب و عروق وظایفی که در حوزه بهداشت به ما محول شده در 3 حوزه است  که فعالیت‌های  فیزیکی، تغذیه سالم و جلوگیری از مصرف دخانیات را شامل می‌شود.

وی اظهار داشت: سند فعالیت فیزیکی با چند ارگان و دستگاه از جمله وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور، معاونت امور استان‌ها، شهرداری، وزارت ورزش، فدراسیون ورزش‌های همگانی، نیروی‌های مسلح، و وزارت علوم به عنوان سند فعالیت فیزیکی آماده و به شورای عالی امنیت غذایی جهت ابلاغ به دستگاه‌ها تقدیم شده که از این طریق شاخص فعالیت فیزیکی را در جامعه بالا ببریم.

اعتماد افزود: با توجه به اسناد بالا دستی برنامه پنجم توسعه تکلیفی به عهده وزارت بهداشت گذاشته شده است تا 5 درصد بار بیماری‌ها را کاهش دهد که بر اساس آن تکالیفی تعیین شده است.

وی بیان کرد: در مصوبه شورای سیاست گذاری وزارت بهداشت که در اردیبهشت سال 90 اخذ شد، 63 پروژه برای رسیدن به آن هدف 5 درصد تعریف شد که توانستیم به 60 درصد اهداف تعیین شده برسیم.

اعتماد افزود: ساختار فعلی که در حوزه بیماری‌های غیر واگیر وجود دارد پاسخگوی نیاز واقعی کشور نیست و با توجه به محدودیت ساختاری که وجود دارد و محدودیت نیروی انسانی نیز جزئی از آن است، ستاد وزارت بهداشت در حوزه بیماری‌های غیر واگیر باید تقویت شود.

وی گفت: مطالعات انجام شده در کشور روند را به سمتی نشان می‌دهد که برخی عوامل خطر شیب ثابت دارند و یا شیب  افزایش آنها کمتر شده به طور مثال روند مصرف دخانیات در کشور ثابت است در مصرف سبزیجات رشد خوبی داریم و در زمینه مصرف میوه به دلیل وجود مسائل اقتصادی متاسفانه مصرف آن رو به کاهش است.

رئیس حوزه بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت یادآور شد: در ارتباط با فعالیت فیزیکی وضعیت مساعد نیست و پیش بینی این است که با توجه به مداخلاتی که صورت می‌پذیرد به ویژه در خصوص رفتارهای تغذیه اگر ارگان‌های خارج از وزارت بهداشت کمک کنند مطمئناً می‌توانیم بار برخی بیماری‌ها را کاهش دهیم.

اعتماد گفت: بر اساس ماده 37 برنامه پنجم توسعه کار گروهی توسط وزارت بهداشت تشکیل شد و لیست کالا و خدمات آسیب رسان و محدودیت و ممنوعیت ملاقات را مشخص کرد اما متاسفانه تبلیغات در رسانه‌ها هنوز انجام می‌شود به طوریکه در تاریخ دوم تا 15 بهمن ماه سال 91 از شبکه‌های 1،2،3 و 5 رسانه ملی 3 ساعت و 18 دقیقه کالاها و خدماتی که داخل این لیست بودند تبلیغ شد.

وی با اشاره به اینکه اصلاح رفتارهای تغذیه‌ای ابزارش فقط دست وزارت بهداشت نیست، خاطرنشان کرد: تصمیم بر این است کالاها لیبل دار شوند و بر اساس آن هزینه تبلیغات کم و زیاد شود تا بلکه از این طریق هر کالا بر اساس میزان درجه بندی ترتیب شود.

مسئولان وزارت بهداشت گزارشی از وضع بیماری‌های غیرواگیر به مجلس نداده‌اند

سلیمان عباسی نماینده مجلس و سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان نیز در ادامه این برنامه تلویزیونی اظهارداشت: وضعیت روند رو به رشد بیماری‌های غیرواگیر و عوامل به وجود آورده آن در حال حاضر در جهان رو به افزایش است و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و نکته مهم در این خصوص بار ناشی از این بیماری‌هاست که بر دوش دولت و نظام گذاشته شده است.

وی افزود: فردی که دیابت، فشارخون و یا سرطان دارد برای درمان نیاز به تجهیزات و امکانات پزشکی، دارو، پزشک و تقویت نیروی انسانی دارد که بار مالی بر دوش دولت، نظام و وزارت بهداشت می‌گذارد و این به عنوان یک چالش بزرگ در قوانین مطرح است که دست اندرکاران حوزه سلامت باید به آن توجه کنند و کار عملیاتی انجام دهند.

عباسی تصریح کرد: اگر قرار باشد حوزه نظام سلامت به شاخص‌های خودش دسترسی پیدا کند باید نگاهش نگاه بهداشتی باشد نه درمانی یعنی قوانینی بگذاریم که در وهله اول پیشگیری و تشخیص را مد نظر قرار دهد که در این صورت ما شاهد صرفه جویی در هزینه‌ها خواهیم بود.

عدم نگاه بهداشتی باعث افزایش بیماران قلبی، فشار خون و سرطان در کشور

وی ادامه داد: متاسفانه در ایران نگاه بهداشتی صورت نگرفته و باعث شده امروزه با حجم زیادی از بیماران قلبی، فشار خونی و سرطانی مواجه باشیم.

سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس گفت: پیام این است که به علت وجود بیماری‌های نوپدید غیرواگیر و عوامل به وجود آورنده آن، اگر درست برنامه ریزی نکنیم در آینده با چالش‌هایی در حوزه درمان مواجه می‌شویم و باید هزینه‌های زیادی را پرداخت کنیم.

وی بیان داشت:: در بند 3 اهداف کلان نقشه تحول نظام سلامت به کاهش بار ناشی از عوامل خطر بیماری‌های مهم مثل قلب و عروق، سرطان، اعتیاد، و صدمات حاصل از آن اشاره شد ه است که باید در این مسیر حرکت کنیم.

سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس تصریح کرد: مهم این است که آیا دولت توانسته با شاخص‌هایی که در سال 91 یا سال‌های گذشته تعریف شده و اعتبارات و منابعی که مجلس مصوب کرده رضایت مندی را افزایش دهد و بار این بیماری‌های را کم کند، البته ما تا به حال از مسئولان وزارت بهداشت گزارشی از روند بیماری‌های غیر واگیر نداشتیم به همین دلیل نمی‌دانیم در بودجه سال 92 چقدر باید به آنها کمک کنیم.

وی تصریح کرد: آیا در بخش دخانیات روند پیشگیری موثر بوده آنچه شواهد نشان می‌دهد نه تنها کاهش نداشته بلکه در بین زنان نیز مصرف دخانیات شیوع پیدا کرده و این نشان می دهد که ما نتوانستیم عامل خطری مثل دخانیات را از سیستم بهداشت و درمان حذف کنیم.

عباسی بیان داشت: این سوال مطرح است که هزینه‌ها و اعتبارات چگونه مصرف شده و چرا نتوانستیم شاخص‌ها را کاهش دهیم، همه دست اندرکاران نظام سلامت، هم وزارت بهداشت به عنوان متولی و هم دستگاه‌های دیگر باید وارد کار شوند تا عوامل خطر پیشگیری و کنترل شود

وی ادامه داد: نکته دیگر حفاظت مالی خانواده است که در بند 7 اهداف کلان نقشه تحول نظام سلامت به آن اشاره شده است و حفاظت مالی خانواده‌ها در برابر هزینه‌های سلامت را مورد توجه قرار داده است.

عباسی افزود: همچنین اصل 29 قانون اساسی می‌گوید سلامت حق همگانی است و این امر دو معنا دارد، یک حقوقی که مردم متوجه آن هستند و دیگر حقوقی که از آن بی‌خبرند و نمی‌دانند چه بیماری‌هایی آنها را تهدید می‌کند و این وظیفه سیاست گذاران و مسئولان در عرصه بهداشت و درمان است که از بروز این بیماری‌ها پیشگیری کنند.

وی اظهار داشت: مردم فکر می‌کنند که بیماری‌های واگیر دار خطرناک هستند در صورتی که بیماری‌های غیرواگیر بیشتر آنها را تهدید می کند و این موضوع اهمیت زیادی دارد. ما در خصوص بیماری‌های غیرواگیر 3 شاخص عمده داریم 1- تحرک کم، 2- تغذیه نامناسب،3 - مصرف دخانیات که این سه عامل را باید حذف کنیم و بهتر است به جای اضافه کردن بیمارستان‌ها، آنها را تجهیز کنیم.

عباسی در ارتباط با پزشک خانواده نیز اظهار داشت: اگر پزشک خانواده با نگاه بهداشتی ورود پیدا کند هم به مردم آسیب می‌زند هم به هزینه‌ها و هم به نظام سلامت، از این رو باید پزشک خانواده با نگاه پیشگیری وارد شود تا بتواند نظام سلامت را متحول کند.

مدل و نقشه راه برای مدیریت بیماری های غیر واگیر نداریم

سفی خانی، کارشناس سلامت نیز در ادامه این برنامه تلویزیونی اظهارداشت: نظام ارائه خدمات بهداشتی کشور در یک زمان یک الگوی کاملاً پسندیده و مورد تایید بین المللی بود که در حال حاضر با ارتقاء میزان ناتوانی و مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیر واگیر این نظام جوابگو نخواهد بود.

وی افزود: در حوزه برنامه‌های مبتنی بر بیماری‌های غیر واگیر باید بین بار بیماری‌های غیرواگیر و بار مخاطرات آن تفاوت قائل شویم و ابزار برخورد با آن را تنظیم کنیم.

سفی خانی تصریح کرد: یک خصوصیت مهم در بیماری‌های غیرواگیر وجود دارد و آن این است که عوامل خطرساز بر هم اثر هم  افزایی دارند و اگر خوب شناسایی شوند با حذف یک عامل عوامل دیگر هم کنترل خواهند شد.

وی خاطر نشان کرد: برای مدیریت بیماری‌های غیر واگیر باید مدل و نقشه راه داشته باشیم که در غیر این صورت اقداماتی را که انجام می‌دهیم به نتیجه نمی‌رسد.