باتوجه به پیشرفت های اخیر علم طب در شناخت علل بیماری و معلولیت ها ، بسیاری ازمعلولیت های جسمی وذهنی قابل پیش بینی وپیشگیری هستند. با مشاوره ژنتیک خطر تولد فرزند معلول ذهنی وجسمی را کاهش دهید...
بولتن نیوز ، علی برزگر ، یکی از موثر ترین روش ها برای داشتن فرزندانی سالم مشاوره ژنتیکی می باشد که توسط مراکزی که به این منظور ایجاد گردیده است انجام می شود مشاوره ژنتیکی می تواند از بسیاری از معلولیت ها و بیماری های خاص که دارای هزینه های گزافی برای والدین و جامعه است جلو گیری کرده و باعث می گردد جامعه ای سالم و خانواده هایی بدون مشکلات روانی داشته باشیم و در کل انجام این گونه مشاوره ها در زمان مناسب باعث بهداشت روانی کل جامعه می گردد .
مشاوره ژنتیک یکی از طرح های پیشگیری از معلولیت ها می باشد باتوجه به بالا بودن میزان ازدواج های فامیلی و وجود معلولیت های ناشی از بیماری های ژنتیک در جامعه به عنوان یکی از اولویت است .
دقت کنید ژنها سه دستهاند:
1- مغلوب : ژن مغلوب وقتی خودش را نشان میدهد که در شخص جفت باشد یا دو ژن مشابه باشند.
2- غالب
3- وابسته به جنس: یعنی در جنس مرد یا زن دیده می شود که بیشتر هم در جنس مذکر خودش را نشان میدهد، مثل هموفیلی.
ممکن است من یا شما الان ژن نهفته یک بیماری را داشته باشیم، اما به آن بیماری مبتلا نشویم، ولی اگر با فردی ازدواج کنیم که او هم یک ژن نهفته این بیماری را داشته باشد، در فرزند ما، این دو ژن نهفته با هم جفت میشوند و فرزند ما به آن بیماری مبتلا خواهد شد.
اگر قبل از ازدواج این کار را انجام ندادید، باید پیش از بچهدار شدن مشاوره ژنتیک کنید و اگر بازهم سهلانگاری کردید، در اوایل بارداری انجام مشاوره ژنتیک الزامی است، چون در هفته 10 تا 12 حاملگی اگر پزشک به وجود عیبی در جنین مشکوک شود و سونوگرافی و آزمایشها نشان دهند، تولد نوزاد مادر را به عُسر و حرج میاندازد، اجازه میدهند که بچه سقط شود.
توصیه میکنیم در صورت انجام ندادن مشاوره ژنتیک در بارداری، پس از تولد بچه ی بیمار این کار را انجام دهید.
نگویید به چه دردی میخورد حالا که کار از کار گذشته!
بلکه برای پیشگیری از تکرار دوباره ی بیماری در حاملگیهای بعدی و همچنین تشخیص نوع مشکل کودک شما، نیازمند بررسی ژنتیکی و مشاوره هستید.
اغلب شما فکر میکنید منظور از مشاوره ژنتیک یعنی آزمایش دادن! خیر، فقط قرار است مشاوره و صحبت کنیم و برخی پرسشها را حتی تا سه نسل قبل میپرسیم تا شجرهنامهتان را ردیابی کنیم.
اگر در این گفتگوها فهمیدیم، فلان دختر عمو در خانواده، مشکوک به ژن مغلوب یا غالب بوده است، انجام آزمایش را هم توصیه میکنیم.
ممکن است حتی کسی ژن غالبی داشته و بیماری در او دیده شده است، اما آن را تشخیص نداده اند.
در این بررسی ها دنبال ژن مغلوب یا مشکلی مخفی میگردیم که در ازدواج فامیلی، ظاهر شده است، چون خطر بروز بیماری ژنتیکی در ازدواجهای فامیلی نسبت به افراد غیرفامیل، 2 تا 3 برابر بیشتر است.
مشاوره ژنتیک در چه مواردی ضروری است؟
- ازدواج فامیلی
- بارداری پیش از18 سالگی و بالای 35 سالگی
- نقایص مکرر مادرزادی
- عقب ماندگی ذهنی
- بیماری های عصبی مزمن وپیش رونده
- اختلالات عصبی و عضلانی
- کوتولوگی و اختلال رشد
- اختلالات متابولیک
- شکل و قیافه غیر طبیعی اندام ها
- نازایی عقیمی وسقط های مکرر
- رویارویی مادر باردار درمعرض عواملی چون اشعه، عفونت، مواد شیمیایی و مصرف دارو بدون تجویز پزشک
- سرطان، دیابت و بیماری های مادرزادی قلبی
- ابهام تناسلی
- اختلال دربلوغ
- هرگونه مشکل و ناتوانی های جسمی فرد حتی در زمان بزرگسالی
- نگرانی از خطر بروز مکرر یک بیماری فامیل
-اطمینان فرد از ناقل نبودن ژن بیماری های ژنتیکی مانند تالاسمی ، هموفیلی و کم خونی داسی شکل
زمان مناسب برای انجام مشاوره ژنتیک
- پیش از ازدواج
- حین بارداری
- پیش از بارداری
مراکز مشاوره ژنتیک باهدف تحت پوشش قرار دادن گسترده اقشار مردم به خصوص قشر در معرض آسیب و معلولیت توسط سازمان بهزیستی راه اندازی گردید.
به دلیل این که بسیاری از معلولیت ها وبیماری های خاص را می توان بوسیله انجام مشاوره ژنتیک پیشگیری کرد و اکثر بیماری های ارثی حتی با صرف هزینه ی کلان کامل قابل درمان نیستند لذا پیشگیری از این امر به لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه می باشد.