نگاهي به نگراني ها درباره تقارن نوروز و ايام شهادت ائمه اطهار (ع)

گروه فرهنگی - نگاهي به نگراني ها درباره تقارن نوروز و ايام شهادت ائمه اطهار (ع) به نظر مي رسد کساني که در چنين مواقعي احساس نگراني مي کنند، بايد گوشه چشمي به اين داشته باشند که اولين مقصد سفرهاي نوروزي مردم حرم مطهر ثامن الائمه (ع)، حرم مطهر حضرت معصومه (س) و اماکن و بقاع متبرکه است و حتي عموم مردم سعي مي کنند، لحظه تحويل سال خود را در چنين محل هايي حضور داشته باشند.
 به گزارش بولتن نیوز، چند سال قبل که محرم الحرام با ايام نوروز مصادف شده بود، نگراني هايي براي مردم وجود داشت که شادي هاي نوروز مايه بي احترامي به ايام عزاي سالار شهيدان نباشد.
يقينا به اقتضاي عشق عميق و کهن ملت ايران به پيامبر گرامي اسلام حضرت محمد (ص) و خاندان طاهرينش (عليهم السلام)، براي عموم هموطنان مان، گراميداشت ايام شهادت اهل بيت (ع) بر هر مناسبتي مقدم است و ايرانيان اين نکته را به نيکي به اثبات رسانده اند.
 امسال نيز که روز پنجم فروردين با 13 جمادي الاول که بنا به روايتي سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) است، مصادف شده بود، مردم سعي در مراعات احترام اين مناسبت داشتند.
 اما در کنار احساسات پاک و بي رياي عموم مردم و احترام خالصانه و صادقانه آنان نسبت به ائمه اطهار (ع)، برخي عملکردها و اظهارنظرها درباره ايام شهادت اول بانوي دو عالم، وجود داشت که به نظر مي آيد ناشي از عدم شناخت کافي و مناسب از مردم و فقدان حسن ظن نسبت به ايشان باشد. مقام معظم رهبري در پيام نوروزي خود با ذکر اين مقدمه که "اميدواريم خداوند متعال اين روز را و اين آغاز سال را براي ملت ما، براي همه مسلمانان عالم، مايه شادي و بهروزي و نشاط قرار دهد و ما را به انجام وظائفمان موفق و مؤيد بدارد، مي فرمايند: به هم‌ميهنان عزيزمان عرض ميكنم توجه داشته باشند كه ايام فاطميه در اواسط روزهاي عيد است و تكريم و احترام اين ايام براي همه ما لازم است."
چنانکه ملاحظه شد، ايشان پس از اينکه از خداوند مي خواهند که آغاز سال نو را براي همه مسلمانان عالم، مايه شادي، بهروزي و نشاط قرار دهد، متذکر مي شوند که تکريم و احترام ايام فاطميه براي همه لازم است، اما مواضع ديگري در اين باره در روزهاي پيش از پنجم فروردين در برخي رسانه ها منتشر شد که به نوعي مي توان آنها را مصداق حرام نمودن حلال خدا و از آن فراتر فقدان حسن ظن به مردم ايران اسلامي دانست که خود مصداق عمل ناصواب است، چرا که خداوند در قرآن کريم مي فرمايد: " يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا". اينکه گفته شد " پرداختن به فاطميه مانع ارتکاب معاصي است و در روايت آمده عيد روزي است که درآن گناه نشود"، يا اينکه " ايرانيان از ديرباز حرمت ايام عزاي ائمه(ع) را نگاه ميداشتند و در صورت تقارن با نوروز، شادي نميکردند" و يا "مردم ما زندگيشان را به رنگ ائمه (ع) مي پسندند و نوروزشان را با محبت فاطمه (ع) آغاز مي کنند و حريم اول بانوي اهل عصمت و طهارت را دراين ايام حفظ مي کنند"، شايد در نگاه اول اشکالي نداشته باشد، اما توجه به دو نکته نشان مي دهد که کساني که چنين اظهاراتي داشته اند، شناخت صحيحي از مردم، خصائل، رفتارهاي آنان در نوروز و عمق ارادت و عشق آنان به ائمه اطهار نداشته اند. نکته اول اينکه چنانکه مقام معظم رهبري در پيام نوروزي خود فرموده اند، بايد از خداوند بخواهيم که شروع سال جديد را مايه شادي، بهروزي و نشاط همه مسلمانان قرار دهد و از همين رو بايد توجه داشته باشيم که نوروز به اقتضاي نو شدن سال، زنده شدن طبيعت، تغيير فصل و آب و هوا و فرصتي که براي تجديد قوا و روحيه مردم فراهم مي آورد، مايه شادي مردم است، نه از باب و جهت ديگر.
نکته دوم هم اين است که اولين، اصلي ترين و بارزترين جلوه شادي کردن مردم در نوروز مراسم ديد و بازديد عيدانه و به تعبير ديگر صله ارحام است که به شدت مورد توصيه و تاکيد اسلام و ائمه نيز هست. هيچ کس نمي تواند ادعا کند يا مصداقي از رفتار خلاف شئون تکريم و احترام ائمه اطهار (ع) ارائه کند که جزء رفتارها و آداب و رسوم گراميداشت سال نو و شادي هاي عيدانه و نوروزي مردم ايران باشد. وقتي آداب و رسوم مناسبت نوروز و عيد سال نو مردم تا اين حد با سفارشات اسلام و ائمه اطهار (ع) تناسب و نزديکي دارد، آيا اظهار نگراني جايي دارد؟ درست است که در اين اظهار نگراني ها، حلالي حرام نشده و حرامي حلال نمي شود، اما به هر حال براي مردم دغدغه هايي ايجاد مي شود که چندان مناسب نيست.
 در حلال کردن حرام خدا يا حرام کردن حلال خدا، ممکن است بگوييم حلال کردن حرام خدا خيلي بدتر است، چون باعث شيوع گناهي مي‌شود که روح‌ها را تباه مي‌سازد، اما حرام کردن حلال خدا شايد خيلي بد نباشد، چون به مانند احتياط است و از چيزي که حلال است استفاده نکنيم، حداقل گناه نکرده‌ايم و الکي سختي اضافه کشيده‌ايم. اما اين ديدگاه نقاط ضعفي دارد. حرام کردن حلال‌هاي خدا، بدترين نوع بدعت است و از حلال کردن حرام‌هاي بسيار بد، مانند زنا يا قتل هم مضرتر است، چرا که امور حلال براي زندگي يک انسان مومن لازم هستند و در صورتي که اينها امکانپذير نباشند (و ممنوع شوند)، کليت دينداري ديگر امکانپذير نيست.
 بر اين اساس انساني که رفتار صحيحي را با تصور اينکه حرام است، بر اساس نيازش مرتب انجام مي دهد، ضمن اينکه حساسيتش به گناه تحت تاثير قرار مي گيرد، نسبت به کليت دين هم احساس ناخوشايندي خواهد يافت و به اين ترتيب دينداري در کل ممکن نخواهد بود و کل دين از دست خواهد رفت.
 اين در حالي است که حتي اگر قتل حلال شود، نهايتا ضررهايي متوجه جامعه مي‌شود و تا حدودي قابل کنترل خواهد بود و همچنين عقل و جامعه بشري مي‌تواند آنرا تا حدودي به تعادل نزديک سازد. متاسفانه وقتي بدون دليل و به زعم اشتباه فکر مي‌کنيم که حرام کردن حلال‌ها نوعي تقواي اضافي و ورع است و تنها ضرر آن اينست که بيش از حد احتياط خواهيم کرد، متوجه نيستيم که اين بدترين نوع بدعت است و باعث از ميان رفتن دين خداوند خواهد شد و قطعا به اين سادگي هم قابل بخشش نخواهد بود.
 در مورد حساسيت به خرج دادن درباره سنت هاي نوروزي نيز دقيقا چنين تسلسلي مي تواند واقع شود و مردم وقتي احساس کنند که ديد و بازديد عيد و تبريک گفتن حلول سال نو و زنده شدن بهار که همه از نشانه هاي قدرت و عظمت خداوندي هستند، شايد با تعظيم و تکريم ائمه اطهار (ع) در تنافر و تضاد قرار مي گيرد، احتمالا احساس خوبي پيدا نخواهند کرد.
 به نظر مي رسد کساني که در چنين مواقعي احساس نگراني مي کنند، بايد گوشه چشمي به اين داشته باشند که اولين مقصد سفرهاي نوروزي مردم حرم مطهر ثامن الائمه (ع)، حرم مطهر حضرت معصومه (س) و اماکن و بقاع متبرکه است و حتي عموم مردم سعي مي کنند، لحظه تحويل سال خود را در چنين محل هايي حضور داشته باشند.