روابط‌عمومی ایران در سال 91:
از روابط‌عمومی خصوصی ناقص تا روابط‌عمومی دولتی چاق!
تقی‌پور، امیرعباس - روابط‌عمومی بسیاری از سازما‌ن‌های دولتی، به لحاظ ساختار و تعداد نیروی انسانی همچنان دچار چاقی مفرط هستند. همین چاقی، دست و پای آنها را بسته و قادر به حرکت و چابکی نیستند.
سنت خوبی است که در پایان سال نیم‌نگاهی به فعالیت‌های انجام شده در 12 ماه گذشته انداخته و به امید روزهای بهتر و موفق‌تر، ارزیابی می‌کنیم و نمره می‌دهیم به آنچه انجام داده‌ایم و نداده‌ایم! اما اجمالاً نهاد روابط‌عمومی در سال 91 از نگاه اینجانب:
اول- نقاط قوت:
1- تخصصی‌تر شدن: تغییرات و پیشرفت‌های تکنولوژیکی بیش از پیش، نیاز به ارتقای دانش تخصصی را به کارگزاران روابط‌عمومی دیکته کرد. افزایش تعداد رسانه‌های تخصصی اعم از سایت‌ها، مجلات و ویژه‌نامه‌های مطبوعاتی که در حوزه روابط‌عمومی به تولید محتوا می‌پردازند را باید مغتنم دانست. البته که تولید محتوای غنی، رمز ماندگاری و موفقیت این رسانه‌ها خواهد بود.
2- مهارتی‌تر شدن: بکارگیری صحیح و کارآمد ابزار و تکنولوژی‌های ارتباطی نوین، مهارت‌های بروز و لحظه‌‌ای می‌خواهد. این ابزار، بسیاری از فعالان روابط‌عمومی را وادار به فراگیری مهارت‌ها کرده‌اند.
3- عمومی‌تر شدن: سطح مطالبات مردم از دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی هر روز بالاتر می‌رود. واژه روابط‌عمومی به عنوان مرکز اطلاع‌رسانی و تعامل با مخاطبان سازمانی، هر روز بیشتر از قبل شنیده می‌شود و به عبارتی، روابط‌عمومی، عمومی‌تر شده است. آشنایی آحاد جامعه با این واژه ترکیبی و تکرار آن در سطح جامعه و رسانه‌ها، در زمان نه چندان دوری، مطالبات را نیز جهت‌دهی کرده و موجب بلوغ جامعه از یک سو برای طرح صحیح خواسته‌ها و هدفمند کردن پاسخ سازمان‌ها از سوی دیگر به این نیازها خواهد شد.
4- رقابتی‌تر شدن: ورود هر چند ناقص بخش خصوصی به حوزه روابط‌عمومی را باید به فال نیک گرفت. همین میزان ورود نیز باعث رقابتی شدن فعالیت‌های این حوزه شده است.
5- مجازی‌تر شدن: روابط‌عمومی در سال 91 مجازی‌تر شد. این یک حسن تمام عیار است که وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و حتی مؤسسات کوچک و بزرگ خصوصی، بیش از آنکه بدنبال ارائه سنتی طرح‌ها و ابتکارات خود به علاقمندان و مخاطبانشان باشند، تلاش می‌کنند با استفاده از امکانات فضای مجازی، در اقل زمان، در مکانی به وسعتی که امکان اتصال به شبکه اینترنت وجود دارد و با هزینه‌های کمتر و نیروی انسانی متخصص‌تر به معرفی توانمندی‌های خود پرداخته و با جامعه هدفشان تعامل داشته باشند.
دوم- نقاط ضعف:
1- عدم استانداردسازی آموزش روابط‌عمومی: روابط‌عمومی در ایران و آموزش آن فاقد استاندارد است. منابع درسی مورد اتکاء در مقاطع تحصیلی‌ای که در دانشگاه‌های دولتی، آزاد و علمی و کاربردی معرفی و ارائه می‌شود به روز نبوده و نیاز دانشجویان را در عمل، برطرف نمی کند.
2- توجیه‌گری: بسیاری از روابط‌عمومی‌ها همچنان توجیه‌گرند. مدیران و کارشناسان توجیه‌گر روابط‌عمومی، به دلیل ترس از به خطر افتادن منافع شغلی، بیش از حد مصلحت‌گرایی می‌کنند البته نه به نفع مردم یا سازمان، بلکه به نفع رئیس سازمان و خودشان!
3- عدم وجود نهاد صنفی و حرفه‌ای قوی: عدم وجود انجمن صنفی قوی برای تقویت مناسبات صنفی و حرفه‌ای روابط‌عمومی، همچنان مشهود است. جمله معروف استاد عزیزم جناب آقای دکتر یونس شکرخواه که مهم‌ترین ضعف روابط‌عمومی‌های ایرانی را نداشتن «روابط‌عمومی» می‌داند، جمله عمیق و پرمغزی است که نمی‌توان به سادگی از کنارش عبور کرد. روابط‌عمومی‌ها چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی نیازمند همکاری و تعامل صنفی و حرفه‌ای بیشتر با یکدیگرند و به نظر می‌رسد انجمن‌های موجود برای رسیدن به این جایگاه، نیازمند اصلاح جدی ساختار مدیریتی و تشکیلاتی موجودشان هستند.
4- روابط‌عمومی چاق بخش دولتی: روابط‌عمومی بسیاری از سازما‌ن‌های دولتی، به لحاظ ساختار و تعداد نیروی انسانی همچنان دچار چاقی مفرط هستند. همین چاقی، دست و پای آنها را بسته و قادر به حرکت و چابکی نیستند. برون‌سپاری بسیاری از امور روابط‌عمومی و ایفای نقش ستادی به معنای برنامه‌ریزی، نظارت و کنترل ممکن است.
5- شاید روابط‌عمومی از معدود حرفه‌هایی باشد که بانک اطلاعات مدیران و کارشناسانش جامع نیست! انتشار اولین کتاب بانک اطلاعات مدیران و متخصصان روابط‌عمومی توسط دبیرخانه دائمی همایش روابط‌عمومی الکترونیک در اردیبهشت ماه سال 91 در صورت تداوم و کامل شدن، می‌تواند آغاز مناسبی برای رفع این نقص، باشد.
امیر عباس تقی پور- صاحب‌امتیاز و مدیرمسؤول ماهنامه و پایگاه اطلاع‌رسانی مدیریت ارتباطات
اول- نقاط قوت:
1- تخصصی‌تر شدن: تغییرات و پیشرفت‌های تکنولوژیکی بیش از پیش، نیاز به ارتقای دانش تخصصی را به کارگزاران روابط‌عمومی دیکته کرد. افزایش تعداد رسانه‌های تخصصی اعم از سایت‌ها، مجلات و ویژه‌نامه‌های مطبوعاتی که در حوزه روابط‌عمومی به تولید محتوا می‌پردازند را باید مغتنم دانست. البته که تولید محتوای غنی، رمز ماندگاری و موفقیت این رسانه‌ها خواهد بود.
2- مهارتی‌تر شدن: بکارگیری صحیح و کارآمد ابزار و تکنولوژی‌های ارتباطی نوین، مهارت‌های بروز و لحظه‌‌ای می‌خواهد. این ابزار، بسیاری از فعالان روابط‌عمومی را وادار به فراگیری مهارت‌ها کرده‌اند.
3- عمومی‌تر شدن: سطح مطالبات مردم از دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی هر روز بالاتر می‌رود. واژه روابط‌عمومی به عنوان مرکز اطلاع‌رسانی و تعامل با مخاطبان سازمانی، هر روز بیشتر از قبل شنیده می‌شود و به عبارتی، روابط‌عمومی، عمومی‌تر شده است. آشنایی آحاد جامعه با این واژه ترکیبی و تکرار آن در سطح جامعه و رسانه‌ها، در زمان نه چندان دوری، مطالبات را نیز جهت‌دهی کرده و موجب بلوغ جامعه از یک سو برای طرح صحیح خواسته‌ها و هدفمند کردن پاسخ سازمان‌ها از سوی دیگر به این نیازها خواهد شد.
4- رقابتی‌تر شدن: ورود هر چند ناقص بخش خصوصی به حوزه روابط‌عمومی را باید به فال نیک گرفت. همین میزان ورود نیز باعث رقابتی شدن فعالیت‌های این حوزه شده است.
5- مجازی‌تر شدن: روابط‌عمومی در سال 91 مجازی‌تر شد. این یک حسن تمام عیار است که وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و حتی مؤسسات کوچک و بزرگ خصوصی، بیش از آنکه بدنبال ارائه سنتی طرح‌ها و ابتکارات خود به علاقمندان و مخاطبانشان باشند، تلاش می‌کنند با استفاده از امکانات فضای مجازی، در اقل زمان، در مکانی به وسعتی که امکان اتصال به شبکه اینترنت وجود دارد و با هزینه‌های کمتر و نیروی انسانی متخصص‌تر به معرفی توانمندی‌های خود پرداخته و با جامعه هدفشان تعامل داشته باشند.
دوم- نقاط ضعف:
1- عدم استانداردسازی آموزش روابط‌عمومی: روابط‌عمومی در ایران و آموزش آن فاقد استاندارد است. منابع درسی مورد اتکاء در مقاطع تحصیلی‌ای که در دانشگاه‌های دولتی، آزاد و علمی و کاربردی معرفی و ارائه می‌شود به روز نبوده و نیاز دانشجویان را در عمل، برطرف نمی کند.
2- توجیه‌گری: بسیاری از روابط‌عمومی‌ها همچنان توجیه‌گرند. مدیران و کارشناسان توجیه‌گر روابط‌عمومی، به دلیل ترس از به خطر افتادن منافع شغلی، بیش از حد مصلحت‌گرایی می‌کنند البته نه به نفع مردم یا سازمان، بلکه به نفع رئیس سازمان و خودشان!
3- عدم وجود نهاد صنفی و حرفه‌ای قوی: عدم وجود انجمن صنفی قوی برای تقویت مناسبات صنفی و حرفه‌ای روابط‌عمومی، همچنان مشهود است. جمله معروف استاد عزیزم جناب آقای دکتر یونس شکرخواه که مهم‌ترین ضعف روابط‌عمومی‌های ایرانی را نداشتن «روابط‌عمومی» می‌داند، جمله عمیق و پرمغزی است که نمی‌توان به سادگی از کنارش عبور کرد. روابط‌عمومی‌ها چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی نیازمند همکاری و تعامل صنفی و حرفه‌ای بیشتر با یکدیگرند و به نظر می‌رسد انجمن‌های موجود برای رسیدن به این جایگاه، نیازمند اصلاح جدی ساختار مدیریتی و تشکیلاتی موجودشان هستند.
4- روابط‌عمومی چاق بخش دولتی: روابط‌عمومی بسیاری از سازما‌ن‌های دولتی، به لحاظ ساختار و تعداد نیروی انسانی همچنان دچار چاقی مفرط هستند. همین چاقی، دست و پای آنها را بسته و قادر به حرکت و چابکی نیستند. برون‌سپاری بسیاری از امور روابط‌عمومی و ایفای نقش ستادی به معنای برنامه‌ریزی، نظارت و کنترل ممکن است.
5- شاید روابط‌عمومی از معدود حرفه‌هایی باشد که بانک اطلاعات مدیران و کارشناسانش جامع نیست! انتشار اولین کتاب بانک اطلاعات مدیران و متخصصان روابط‌عمومی توسط دبیرخانه دائمی همایش روابط‌عمومی الکترونیک در اردیبهشت ماه سال 91 در صورت تداوم و کامل شدن، می‌تواند آغاز مناسبی برای رفع این نقص، باشد.
امیر عباس تقی پور- صاحب‌امتیاز و مدیرمسؤول ماهنامه و پایگاه اطلاع‌رسانی مدیریت ارتباطات
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
