فرهنگی که نهادینه نشد

اکنون و در آخرین روزهای سال با گذر از اتفاقات و اقدامات حوزه های اقتصادی، نگاهی به عملکرد برخی دستگاهها و نهادهای فرهنگی در تحقق اهداف سال تولید ملی خواهیم داشت.

در روزهای ابتدایی سال، کمیسیون فرهنگی با یک بیانیه به سراغ تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی آمد و در بند اول، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوراهای فرهنگ عمومی در استان‌ها را موظف به برنامه‌ریزی و اقدام برای تأمین این مقصود کرد و در ادامه از هنرمندان، نویسندگان، سخنرانان و روحانیون نیز درخواست کرد تا با تبیین و تشریح ابعاد شعار حمایت از تولید ملی و کار و سرمایه ایرانی، این حقیقت را در اذهان مردم نهادینه کنند و تلاش کنند تا این امر مهم در رفتار اقتصادی و اجتماعی مردم تجلی پیدا کند، بیانیه کمیسیون فرهنگی در ادامه به سراغ رسانه ملی رفت که بگوید وظیفه‌ای سنگین‌تر از همه بر عهده دارد و موظف است با برنامه‌ریزی همه جانبه و تولید برنامه‌های عمیق و جذاب حق شعار «تولید ملی» را ادا کند.

اما آیا کمیسیون فرهنگی در روزهای آخر سال نیز بیانیه خواهد داد و به سراغ ارزیابی این دستگاهها خواهد رفت؟ ارزیابی درست و واقعی و به دور از گزارش سازی! همه می دانیم که اگر دستگاهی بنا به ارایه گزارش داشته باشد، می تواند مجموعه اقدامات روزمره خود را نیز در دل آن گزارش و بخشی از فرایند نیل به اهداف درخواست کننده، گزارش دهد.

رسانه ملی در حوزه تحقیق و نظریه پردازی هر چند نسبتا خوب عمل کرده است اما ماحصل آن در برنامه های مخاطبین در سنین و سطوح مختلف نتیجه مطلوبی در پی نداشته است تا آنجا که با نگاهی به دو کفه ترازوی فوق باید انگشت حیرت بر دهان گذاشت که چطور این تحقیقات به چنین برنامه های ختم می­شوند. تبیین و آموزش مبانی و مفاهیم تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی، آموزش و بیان راه ها، شیوه ها و ابزارهای تحقق خودکفایی و استقلال اقتصادی، ترسیم نتایج و دستاوردهای تحقق تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی و بسیاری موارد دیگر بیشتر شعار برنامه­­ها شد و مهندسی مطلوبی برای انتقال پیامهای مهم آن تحقق نپذیرفت و عنوان سال مجرایی جدید برای برنامه سازی بدون خلاقیت شد تا آقای مجری ـ کارشناس! از میهمان برنامه سؤال بپرسد و بپرسد و بپرسد و هرجا که شد یک گزارش مردمی نیز چاشنی برنامه شود تا مردم بسی نسبت به تولید ملی و سرمایه ایرانی آگاه شوند!

با نگاهی به اقدامات وزارت ارشاد نیز می توان به دیدار با مدیران سایتها و پایگاههای خبری در ابتدای سال و درخواست به ترغیب مردم به حمایت از کالای داخلی و تولید کنندگان به تولید کالای باکیفیت و نیز افزایش تولید محتوا و پرهیز از کپی مطالب یکدیگر و البته انعقاد قرارداد 20 میلیارد تومانی مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال با رسانه ملی به منظور معرفی تولیدات دیجیتال داخلی و مواردی دیگر اشاره کرد، اما آیا وزرات ارشاد به عنوان متولی فرهنگ و هنر جامعه به وظیفه خود به خوبی عمل کرده است؟ پاسخ این سوال را بر عهده شما می گذاریم.

هر چند بی انصافی است که از اقدامات مهم علمی و پژوهشی دولت و نهادهای علمی به راحتی بگذریم اما هنوز تبلیغی شایسته و در خور این اقدامات و انعکاس آن به مردم دیده نمی شود، روند رو به رشد تولید علم در ایران و اقداماتی چون حمایت از 140 شرکت دانش بنیان در حوزه هوافضا، حمایت چهل میلیارد ریالی از بیش از سه هزار انجمن علمی دانشجویی، داوری 10 هزار اختراع پنجمین جشنواره نوآوری و شکوفایی فجر انقلاب اسلامی و بسیاری دیگر هنوز حتی به اندازه تبلیغ یک شرکت چیپس دیده نمی شود و اگر این ناهماهنگی تبلیغاتی را در برابر اقدام برخی برای سانسور تحولات و دستاوردهای مثبت به ترس از سوء استفاده دولت، سیاسی شدن و انتخاباتی شدن و ... بگذاریم، ما دیگر چه انتظاری از نوجوان و جوان در افتخار به ایرانی بودن و نیز تولید ملی ایرانی داریم؟احتمالا باید به دنبال معاونت یا دستگاه فرهنگی متولی این امر مهم بگردیم.
وزیر آموزش و پرورش چند روز پیش و در دیدار با همیاران پلیس به تاثیر آموزش و پرورش در انتقال پیامها اشاره داشتند اما گویی ایشان و مجموعه تحت مدیریتشان هنوز به این پیام باوری جدی پیدا نکرده اند ، سال تولید ملی در وزارت آموزش و پرورش با سکوتی خاص همراه شد و در و دیوارهای مدارس حتی پوستری نیز از عنوان سال بر خود ندیدند ، سئوال ما این است که آیا نباید با تولید محتواهای مناسب و در خور برای قشر مهم آینده ساز دانش آموز و نیز جامعه اثرگذار فرهنگی و معلم ، این مطالبه بزرگ رهبری پاسخ داده می شد؟ چند فوق برنامه علمی،فرهنگی و هنری ( به جز عنوان سال که در مسابقات هر ساله آموزش و پرورش می آید) به منظور آشنایی دانش آموزان با تولید ملی و سرمایه ایرانی در سطح وزارت آموزش و پرورش اجر شده است؟
هر چند شهرداری تهران معتقد است در برابر این نامگذاری رفتاری شعارگونه نداشته و با برگزاری دومین جشنواره زنان و تولید ملی سعی کرده این کار را در عمل به انجام رساند با ارج نهادن به این اقدامات اما آیا برگزاری یک جشنواره و چند اقدام با مخاطبینی اندک می تواند به تحقق اهداف مهم مورد نظر رهبری بیانجامدو یا اقداماتی کلان‌تر در حوزه معاونت فرهنگی و نیز سازمان فرهنگی ـ هنری نیاز است؟ نصب سریع عنوان سال در اتوبانها و تابلوهای شهری با ادامه های گرامی باد و مبارک باد به طور حتم نه تنها کمک به تحقق اهداف نخواهد کرد که باعث ایجاد فضای شعاری در جامعه خواهد شد، همان فضایی که شهرداری معتقد است از آن گذر کرده است اما مردم شهر تهران چیز دیگری می بینند، با پایان سال هنوز ماجرای ممنوعیت تبلیغ کالای خارجی نیز در شهر تهران اجرا نشده البته به نظر می آید با توجه به اقدامات موثر مالی شهرداری !، نسبت به سالهای گذشته تبلیغات خارجی بیشتر نیز شده است.

«تولید ملی» در دستور کار ستاد راهبری شورای عالی انقلاب فرهنگی گرفت، در سالی که گذشت کم تیترهای این­چنینی ندیدیم اما چه برنامه ای و با چه تاثیری در جامعه اجرا شد؟ رهبری عزیز جهاد اقتصادی را بی پایان اعلام فرمودند، با توجه به این نکته تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نیز ادامه دارد و منتظر اقدامات شایسته مدیران و برنامه ریزان فرهنگی.