بهروز افخمی: باید فکری به حال تلویزیون کرد

 به گزارش بولتن نیوز به نقل از ایسنا، افخمی درباره‌ی ساخت سریال‌های تاریخی اظهار می‌کند: تلویزیون با آن سال‌هایی که سریال «میرزا کوچک خان» ساخته شد، خیلی فرق کرده است؛ یعنی اهداف تجاری در جهت فروش تبلیغات بر تلویزیون حاکم شده است.

این کارگردان سینما و تلویزیون در عین حال می‌گوید: اگر فرصت کنم یک بار دیگر «میرزا کوچک خان جنگلی» را بسازم سعی می‌کنم آن را با حساسیت و صرف وقت بیشتری بسازم.

وی همچنین از سال‌های حضورش در مجلس شورای اسلامی، زمانی که نماینده بود گفت و خاطرنشان کرد: زمانی که در مجلس بودم احتیاج نبود برای تلویزیون کاری کنم.

افخمی در بخش دیگری نیز با اعتقاد بر اینکه تغییر در ذات تلویزیون است و کاری که در آن عرضه می‌شود شأن آن را پایین می‌آورد، در عین حال گفت: سینما و رادیو شأن بالاتری نسبت به تلویزیون دارند و با حیثیت‌ترند، اما خوب تلویزیون با جمعیت‌های عظیم میلیونی تماس می‌گیرد، بعضی وقت‌ها که کار خوبی بلد باشی و فیلم و سریال خوبی بسازی می‌توانی مردم را جلب کنی طوری که کارشان را تعطیل کنند. اما خود دستگاه و خود رسانه آن شأن و حیثیت سینما و رادیو را ندارد.

او در ادامه نیز یکی از محورهای صحبتش در ارتباط با تاسیس تلویزیون‌های خصوصی برای رقابت با شبکه‌های تلویزیونی خارجی بود.

****

تلویزیون با سال‌هایی که «میرزا کوچک خان جنگلی» ساخته شد خیلی فرق کرده

بهروز افخمی‌ در بخش ابتدایی گفت‌وگو با خبرنگار سرویس تلویزیون خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با این پرسش مواجه شد که آیا قصد دارد مثل «میرزا کوچک خان جنگلی» با امکانات حال حاضر سریال تاریخی بسازد یا نه؟ که گفت: در حال حاضر امکانات فیلمبرداری با دوربین‌های دیجیتال بهتر شده است، می‌شود با خیال راحت‌تر و با تعداد دوربین بیشتر یا بدون ترس از مصرف نگاتیو، فیلمبردرای کرد و حتی نتایج بهتری گرفت. در نتیجه از لحاظ تدارکات و امکان استفاده از گروه بزرگ و متخصصان باتجربه‌تر، شرایط حال حاضر بهتر است. ولی فکر می‌کنم تلویزیون با آن سال‌هایی که سریال «میرزا کوچک خان» ساخته شد، خیلی فرق کرده است؛ یعنی اهداف تجاری و در واقع در جهت فروش تبلیغات بر تلویزیون حاکم شد. حال ساختن سریال‌هایی که گران قیمت باشد و یکی از موضوعات مذهبی را در نظر نگرفته باشد، به گونه‌ای خیلی سخت شده است.

او در عین حال درباره‌ی ایده‌های جدیدش برای ساخت سریالی تاریخی همچون «میرزا کوچک خان جنگلی» گفت: فعلا موضوعی ندارم که روی آن کار کرده و فیلمنامه‌ی آماده داشته باشم.

اصلاح نور و رنگ «میرزا کوچک خان جنگلی» با بی‌تجربگی صورت گرفت

وقتی از افخمی درباره‌ی سریال «میرزا کوچک خان جنگلی» پرسیدیم و اینکه در 20 سال و اندی بارها پخش شده است، آیا فرصت کرده است آن را ببنید و اینکه بخواهد تغییراتی در آن بدهد؟با گله‌ای از بی‌تجربگی اصلاح نور و رنگ آن آغاز کرد و گفت: سریال «میرزا کوچک خان» در این 20 سال و اندی بارها پخش شده است؛ پخشی که از یک سال اخیر شروع شد همزمان بود با اصلاح نور و رنگ که این کار طبق معمول با بی‌تجربگی صورت گرفت. به جهت اینکه از اولین سریال‌هایی که دیجیتال می‌شود و اصلاح نور و رنگ می‌شود، بود. یک مقداری به هر حال تمیز شده ولی در عین حال یک مقدار افت کیفیت داشت. به هر حال فکر می‌کنم چیزی که در حال حاضر پخش می‌شود بهتر از چیزی است که چند سال پیش پخش می‌شد.

فرصت کنم «میرزا کوچک خان» را با حساسیت بیشتر می‌سازم

کارگردان «میرزا کوچک خان جنگلی» با اشاره به اینکه این سریال از همان روزها چندین بار کپی شد، به ویژه اینکه از لحاظ صدا خیلی ضعیف بود، در عین حال گفت: فکر نمی‌کنم اگر اکنون این سریال را بسازم خیلی تغییر زیادی در آن بدهم، غیر از اینکه برخی صحنه‌ها به دلیل عجله‌ای که داشتیم حق مطلب در آن به خوبی ادا نشد و اگر فرصت کنم یک بار دیگر سعی می‌کنم با حساسیت و صرف وقت بیشتر بسازم.

زمانی که در مجلس بودم احتیاج نبود برای تلویزیون کاری کنم

خیلی‌ها شاید فکر کنند، افخمی باز هم بدش نمی‌آید که به‌ عنوان نماینده، به ساختمان جدید مجلس شورای اسلامی راه پیدا کند اما او کاملا نظر دیگری دارد و در پاسخ به پرسش ایسنا در‌ این‌ باره، تاکید کرد: فعالیت سیاسی را به کلی کنار گذاشته‌ام و قصد انجام هیچ کاری را در این باب، ندارم.

وقتی از او پرسیدیم زمانی که نماینده بود برای تلویزیون چه کرد و اینکه آیا در قبال تلویزیون لایحه‌ای را به تصویب مجلس رساند؟ پاسخ داد: زمانی که در مجلس بودم احتیاج نبود برای تلویزیون کاری کنم. تلویزیون در واقع از نهادهای خارج از حیطه کنترل و مدیریت دولت و مجلس است، در واقع تحت نظر مقام رهبری است و می‌توان گفت استقلال دارد.

برای ایجاد رقابت، به تاسیس تلویزیون‌های خصوصی اقدام کنیم

او همچنین یکی از محورهای صحبت‌هایش در ارتباط با تاسیس تلویزیون‌های خصوصی برای رقابت با شبکه‌های تلویزیونی خارجی بود.

این کارگردان در این زمینه به ایسنا توضیح داد: به نظرم ما برای ایجاد رقابت باید به تاسیس تلویزیون‌های خصوصی اقدام کنیم. اگر تلویزیون این همه وسیع نباشد و شکل انحصاری نداشته باشد، باید کاری کنیم؛ البته زمانی که نماینده بودم کوشش‌هایی کردم و در حال حاضر هم کوشش می‌کنم تا به جایی برسیم اما اصل مطلب همین است که تلویزیون دولتی یعنی تلویزیون حکومتی؛ تلویزیونی که الان طبق قانون تحت نظارت سه قوه است ولی از قوای سه‌گانه جداست، اما به هر حال به حکومت تعلق دارد.

او در عین حال به این مطلب اشاره کرد که تلویزیون نباید تجاری باشد و گفت: تلویزیون نباید تبلیغات پخش کند، به هدف‌های مشخص فرهنگی،‌ آموزشی و هدف‌هایی داشته باشد که در همه جای دنیا تلویزیون‌های دولتی دارند.

این کارگردان سینما و تلویزیون با بیان این مطلب که باید کار ساخت برنامه‌های تجاری و کشف درآمد از راه تبلیغات به تلویزیون‌های خصوصی واگذار شود،‌ تصریح کرد: این نوعی از کسب و کار است و باید حق کسب و کار از مردم سلب نشود. یعنی اختیار فعالیت تجاری را به دست تلویزیون خصوصی بدهند که به نفع تلویزیون حکومتی هم هست. به دلیل اینکه هم رقابتی به وجود می‌آید و هم باعث می‌شود اوقات فراغت مردم با دیدن تولیدات داخلی پر شود.

باید فکری به حال تلویزیون کرد

افخمی با اعتقاد بر اینکه باید فکری به حال تلویزیون کرد، اظهار کرد: در حال حاضر در تلویزیون نه تنها مشکل بودجه وجود دارد، بلکه به هم ریختگی وضعیت اقتصادی و فشاری که روی واحدهای تولیدی است، از طرفی باعث می‌شود که نتوانند تبلیغ هم کنند. باید فکری به حال تلویزیون کرد به گونه‌ای که از درآمدهای تجاری بی‌نیاز باشد.

کسی جرأت نکرده روی فیلمنامه شکست حصر آبادان سرمایه‌گذاری کند

افخمی که 20 سال پیش فیلمنامه‌ای را با مضمون آزادسازی آبادان پیشنهاد داده است، گفت: فیلمنامه‌ای داشتم درباره‌ی آزادسازی آبادان،؛ یعنی شکست حصر آبادان که برای 20 سال پیش است اما تاکنون هیچ کسی جرأت نکرده است روی آن سرمایه‌گذاری کند به جهت اینکه اگر ساخته شود جزو فیلم‌های خیلی گران است.

اگر فیلمنامه‌ای گیر بیاورم تله‌فیلم می‌سازم

بهروز افخمی که پیش از این در ساخت تله‌فیلم تجربه‌هایی داشته است، در پاسخ به این پرسش که آیا ساخت تله‌فیلم‌ را ادامه خواهد داد ی گفت: اگر فیلمنامه ای گیر بیاورم می‌سازم، تله‌فیلم از آن دسته تولیدات است که اجازه می‌دهد آدم فیلم‌های شخصی‌تری بسازد. یعنی نوع کوچک بودن فیلم و بودجه معدودی که برایش تعریف می‌شود باعث می‌شود که آدم موضوع شخصی و موضوعی که دوست دارد را با استقلال شخصی بسازد. در حال حاضر فیلمنامه ندارم اگر فیلمنامه خوبی داشته باشم می‌سازم.

برای بچه‌ها فیلم بسازند و سالن‌های سینما را برای بچه‌ها پر کنند

این کارگردان همچنین در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود به وضعیت بد سینماها و گرایش کارگردانان به سمت تلویزیون اشاره کرد و ارزیابی‌اش از این وضعیت را اینگونه توضیح داد: اگر اینگونه باشد بیشتر فیلمسازان اشتباه می‌کنند، چون الان بهترین فرصت است برای پر کردن سالن‌های سینما، سالن‌ها خالی است. حداقل سالن‌ها کیفیت خوبی دارد یعنی صدا و تصویر خوبی دارد و نسبت به دو سال پیش خیلی بهتر شده است. فیلمسازان حداقل می‌توانند برای بچه‌های خود فیلم بسازند. با توجه به اینکه می‌گوییم فیلم‌ها زیادی سانسور می‌شوند و فشار زیادی را متحمل می‌شوند، برای بچه‌ها فیلم بسازند و سالن‌های سینما را برای بچه‌ها پر کنند و از این امکانات فنی که تاسیس شده استفاده کنند. چرا نباید مورد توجه قرار بگیرد،‌ من که در فکر این هستم فیلم سینمایی بسازم.

به ساخت صحنه‌های اکشن علاقمندم

او در پاسخ به اینکه آیا تمایل دارد برای تلویزیون سریال بسازد یا نه؟ گفت: در حال حاضر سریالم با عنوان عملیات 125 از تلویزیون پخش می‌شود که قسمت‌های آخرش بیشتر ساخت خودم است. سریال‌های دیگر هم اگر موضوع جذابی باشد خیلی دوست دارم کار کنم. وقتی که برای تلویزیون کار می‌کنم دنبال موضوعاتی هستم که اکشن یا حرکت زیاد داشته باشد. اگر یک همچنین موضوعاتی داشته باشم به سراغش می‌روم به جهت اینکه به ساخت صحنه‌های اکشن علاقمندم؛ البته این که می‌گویم به صحنه‌های اکشن علاقمندم به این معنی نیست که از اول تا آخر فیلم صحنه اکشن باشد.

در «عملیات 125 » به طور مستقیم به اخلاق فکر نمی‌کنیم

افخمی از آخرین مجموعه‌اش «عملیات 125 » هم گفت.

او در پاسخ به اینکه چه بخشی از اخلاق مداری یا اکشن را در این مجموعه پررنگ کرده است؟ توضیح داد: این مجموعه را از همان فصل اول که ساختم در ارتباط با دوستی‌های مردانه بود. در ارتباط با جوان‌ها و پسرهای جوان که آموزش می‌بینند و آتشفشان می‌شوند. قسمت آخر که اغلب سکانس‌ها ساخت من است به این موضوع برمی‌گردد؛ یعنی همان دوستی‌های مردانه، آموزش دیدن برای آتشنشان خوب شدن و تجربیاتی که آتشنشانان در موقعیت‌های مختلف پیدا می‌کنند. در این سریال به طور مستقیم به اخلاق فکر نمی‌کنیم. به آدم‌ها فکر می‌کنیم و به تجربیاتی که پیدا می‌کنند.

این کارگردان در عین حال افزود: بالاخره هر کسی که وارد می‌شود تا آتشنشان شود، فرد بااخلاقی هم است. در مورد آتشنشانان اینگونه نیست که روی اخلاق‌مداری آن‌ها تاکید کنم چون خود موضوع به گونه‌ای است که درباره آدم‌هایی است که اهل فداکاری برای مردم هستند. اما اینکه آتشنشان با وجود تجربیاتی که پیدا می‌کند، چه عکس‌العمل‌هایی، حالت‌ها و عواطف انسانی بروز می‌دهد که در شرایط عادی از افراد بروز نمی‌کند، موضوعاتی است که داستان‌ها را امکان‌پذیر کرده است.

افخمی در پاسخ به اینکه علت چه بود که کارگردان‌های مختلف «عملیات 125 »را ساخته‌اند و در پایان هم به عهده شما گذاشته شد؟ توضیح داد:

از اول بنا نبود همه را من کارگردانی کنم. همان فصل اول را هم بنا بود منوچهر هادی کار کند و شریکی با آن کار کنیم منتهی منوچهر هادی رفت سر فیلم سینمایی و مشغول به کارهای خودش شد. پنج اپیزود از بخش اول را نیز راما قویدل ساخت. فصل دوم را که آقای آهنج ساخت، آقای آب‌پرور نیز کار کردند که دچار مشکلات شد به دلیل اینکه به «هوش سیاه» متعهد بود و بالاخره آخرش را هم خودم شروع کردم و ساختم.

این کارگردان در پاسخ به اینکه به لحاظ محتوایی آیا همان روش کارگردانان قبلی را ادامه داد یا نه؟ گفت: من برگشتم به همان حالت تاکید روی جنبه‌های آموزشی، منتهی در یک سطح بالاتر و با آتشنشان‌های با تجربه‌تر. با یک فرم دیگری به موضوعات پرداختم؛ یعنی بیشتر از اینکه به اکشن بپردازیم و اکشن مورد تاکید باشد، به شخصیت‌ها و اشخاص پرداختیم و آن‌ها مورد تاکید هستند.

تلویزیون بیشتر نزدیک به رادیو است تا سینما!

او در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با این پرسش ایسنا مواجه شد که در شرایط فعلی تلویزیون، چطور ریسک می‌کند و برای تلویزیون سریال می‌سازد؟ گفت: فیلمسازی در تلویزیون نسبت به سینما مثل این است که شما رمان بنویسید. وقتی برای سینما کار می‌کنید انگار یک داستان کوتاه می‌نویسید. داستانی که در یک جلسه می‌شود خواند. در حد 50 و 60 صفحه که در یک ساعته و نیمه می‌شود آن را خواند؛ بنابراین کار کردن در تلویزیون با سینما خیلی فرق می‌کند. من فکر می‌کنم به عنوان رسانه، تلویزیون بین سینما و رادیو قرار دارد. یعنی بیشتر نزدیک به رادیو است تا سینما!

او در این زمینه توضیح داد: در حال حاضر آنچه که از یک سریال یا فیلم تلویزیونی در خانه دریافت می‌شود، صداست. به گونه‌ای که بعضی وقت‌ها تماشاگر در آشپزخانه است و فقط صدا را دارد و از طریق آن کار را دنبال می‌کند.

رادیو از تلویزیون بهتر است

او با اعتقاد بر اینکه رادیو از تلویزیون بهتر است، گفت: یعنی اگر قرار باشد بگویم کدام دو رسانه از سه رسانه قوی‌تر و جدی‌ترند، به نظر سینما و رادیو هستند. به هر حال رادیو با گوش مردم سر و کار دارد و از جنبه‌ای افراد را درگیر می‌کند. در سینما هم که گوش و چشم در اختیارفیلمساز قرار می‌گیرد.

سینما و رادیو باحیثیت‌ترند

وی همچنین با اعتقاد بر اینکه تغییر در ذات تلویزیون است و کاری که در آن عرضه می‌شود، شأن آن را پایین می‌آورد، در عین حال گفت: سینما و رادیو شأن بالاتری نسبت به تلویزیون دارند و با حیثیت‌ترند. اما خوب تلویزیون با جمعیت‌های عظیم میلیونی تماس می‌گیرد، بعضی وقت‌ها که کار خوبی بلد باشی و فیلم و سریال خوبی بسازی می‌توانی مردم را جلب کنی طوری که کارشان را تعطیل کنند. اما خود دستگاه و خود رسانه آن شان و حیثیت سینما و رادیو را ندارد.

باز پخش سریال‌ها در تماشا کار خوبی است

ایسنا در آخرین پرسش خود ارزیابی افخمی را از شبکه تازه تاسیس فیلم و سریال (تماشا) پرسید و او اظهار کرد: تا موقعی که تلویزیون‌های خصوصی تاسیس نشده‌اند و در واقع امکان تجاری از طریق درآمدهای تبلیغات برای بخش خصوصی فراهم نشده، نمی‌شود تولید انبوه یک سریال را برای یک شبکه جدید دولتی مثل تماشا تصور کرد؛ چون بودجه‌اش از کجا قرار است بیاید؟ اگر تبلیغات نشان دهد علاوه بر اینکه رقیب شبکه‌های دیگر می‌شود، باعث کم شدن آمار تبلیغاتی شبکه‌های دیگر هم می‌شود.

او افزود: صدا و سیما به لحاظ قانونی مجموع این درآمد تبلیغاتی را حق ندارد خودش استفاده کند و باید به حساب خزانه بریزد و بعد از این که پول به حساب خزانه ریخته شد، مثلا در ردیف بودجه تلویزیون ممکن است به حساب بیاید؛ بنابراین دیگر انگیزه‌ای برای تلویزیون باقی نمی‌ماند که یک شبکه جدید درست کند که تازه برای آن شبکه جدید که جزو شبکه‌های اصلی هم نیست، پول خرج کند و سریال بسازد. اگر هم قرار است سریال ساخته شود در شبکه‌های اصلی که مخاطب بیشتر است بهتر است ساخته شود.

افخمی پخش سریال‌های پخش شده در شبکه تماشا را در حال حاضر کار خوبی دانست و گفت: این سریال‌ها به ویژه اینکه به دوبله‌های مختلف اقوام ایرانی باشد، خیلی خوب می‌شود.

علیرضا نجاری را بیشتر دوست دارد

بهروز افخمی در پایان از برادرش علیرضا افخمی گفت که هم به کار فیلم علاقمند است اما نجاری را بیشتر دوست دارد و خاطرنشان کرد: علیرضا 20 سال پیش نجار بود و نجاری داشت، یک مغازه نجاری داشت ولی بعد از اینکه به کار کشیده شد و از او خواستند که کار کند معلوم شد که به کار کارش خوب وارد است. علیرضا الان سال‌هاست که می‌خواهد فیلم سینمایی بسازد اما فرصت نمی‌کند به دلیل اینکه هر سال از یک سریال به سریال دیگر می‌رود.

گفت‌وگو :  سهیلا شهبازی