قلعه‌ی «چالشتر» پس از انتصاب «حسین قلی خان» به عنوان ایلخان بختیاری، در اواسط حکومت ناصرالدین شاه، حکمرانان این منطقه را از حاکمیت بر چالشتر، خلع و تنها به زمین‌داران بزرگ تبدیل کرد.

در یکی از سرستون‌های سنگی مجموعه‌ی قلعه‌ی تاریخی «چالشتر» که به «قلعه خانی» مشهور است، تاریخ ساخت به سال 1321هجری قمری حک شده است.

مجموعه‌ی تاریخی چالشتر شامل سردرسنگی، خان‌نشین، اندرونی، حمام، انبارها و اصطبل‌هاست که قلعه‌ی عیانی خان نشین این مجموعه تاریخی، 38 ستون سنگی به همراه سردر و ایوان دارد هم‌چنین این اثر تاریخی بزرگ در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این قلعه در دو قسمت ساخته شده که وسعت آن تقریباً 12 هزارمترمربع است، سنگ‌های این مجموعه به صورت ماهرانه و زیبا خلق و منقوش به نقوش افسانه‌ای و اسطوره‌ای، زندگی روزمره، گل و گیاه، گل و گلدان، گل و مرغ، نقوش پیچش گیاهی و نقوش فرشته است و در برخی موارد به صورت برجسته حجاری شده است.

اندرونی قلعه که به قلعه ستوده معروف است، با یک دالان به قسمت خان نشین ارتباط داشته و ایوان آن 10 ستون سنگی دارد و ایوان با آجرکاری و کاشی معرق در لچکی‌ها است.

پیشانی بنا با طرح های سنگی در اندرونی منقوش به درختان تاک، گل و گلدان، گل و مرغ و سرو و کاج هست که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند، نقاشی‌های این مجموعه ارزشمند سبک نقاشی «لندنی» که تلفیقی از هنر نقاشی ایرانی و غربی است، این سبک نقاشی که در دوره‌ی قاجار به اوج خود رسید نقوش گل و گلدان، افسانه لیلی و مجنون و نقوش اسلامی شامل یوسف و زلیخا به همراه خط نوشته‌ای از آیات قرآن را داراست.

در بخشی از سردرهای این مجموعه‌ی ارزشمند تاریخی، همچنین معماری «سنتوری» که به صورت مثلثی شکل بانقوشی به سبک «شیر و شکر» است، به چشم می‌خورد و حمام قلعه تاریخی چالشتر نیز مزین به کاشی آبی فیروزه‌ای و سفید سربی بوده است.

سقف اندرونی این قلعه به صورت قاب‌هایی از چوب گردو است و درها و پنجره‌های اتاق‌های این مجموعه نیز از جنس چوب گردو به صورت گره چینی شده است.

این قلعه، پنج ایوان و پنج اتاق نیز در اندرونی دارد و در مجموع دارای 40 ستون است. در حیاط این مجموعه، هم‌اکنون موزه‌ی سنگ و در بخش داخلی قلعه نیز موزه‌ی مردم‌شناسی است.

دو حوض سنگی بیضوی شکل در حیاط دو قلعه وجود دارد. قلعه ستوده با دالانی به قلعه‌ی خدارحم خان مرتبط می‌شود حمام خصوصی این مجموعه از دو طرف دالان ارتباطی به دو ساختمان است. هم‌اکنون موزه‌ی مردم‌شناسی، موزه‌ی آثار سنگی و موزه‌ی کار و زندگی در این مجموعه تاریخی است.

قلعه چالشتر

قلعه چالشتر