سخت ترین لحظه عمر ولایتی

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مهر، علی اكبر ولایتی كه این روزها بیش از هر زمان دیگری در معرض اخبار قرار گرفته و علاوه بر موضوعات ادبی و مسائل بین المللی، در ارتباط با مباحث سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و كلان كشور نیز اظهارنظرهای متفاوتی می كند. شاید كسانی كه از ایام مطرح بودن دكتر ولایتی برای پست نخست وزیری و پس از آن در كسوت 16 ساله وزارت امور خارجه كه او را تبدیل به ماندگارترین وزیر در یك وزارتخانه مبدل ساخته، می شناسندش، معتقد باشند كه در شرایط فعلی تجربیات او بیش از هر زمان دیگری برای كشور به كار می آید، حال آنكه خودش هم با چنین اعتقادی وارد عرصه شده و بیشتر تمایل دارد تجربیاتش را در اختیار كشور قرار دهد.

دكتر ولایتی حساسیت خاصی در ارتباط با موضوع كاندیداتوری اش در انتخابات دارد و هرگاه سعی كردیم به نوعی او را در كسوت یك كاندیدا ببینیم با به كار بردن عباراتی نظیر « به احتمال خیلی دور» و خنده هایی معنادار موضوع را به سمت دیگری سوق بدهد و فعلا در این باره اظهار نظری نكند. البته خود او خوب می داند كه خواه ناخواه یكی از كاندیداهای بالقوه انتخابات آتی خواهد بود. موضوع رسانه ای تر شدن دكتر و سفرهای خارجی نظیر سفر به پاكستان، دیدار با رئیس جمهور این كشور و مذاكره درباره موضوع خط لوله صلح نیز این موضوع را پررنگ تر می كند.

ولایتی در این گفتگو اظهارنظرهای كارشناسانه ای هم در ارتباط با موضوع هدفمندی یارانه ها داشت و تاكید كرد كه این تصمیم، تصمیم نظام است و حتی قبل از دولت احمدی نژاد مطرح بوده است. او در پاسخ به سئوالی درباره سكوتش در ارتباط با عملكرد دولت نیز گفت: هر سكوتی به معنای رضایت نیست و با توجه به تاكید رهبر معظم انقلاب در ارتباط با جلوگیری از ایجاد تنش در كشور، بهتر است فعلا از كش و واكش بپرهیزیم. ولایتی پیشنهاداتی هم برای كاندیداها در انتخابات داشت و تاكیدش بر این بود كه بهتر است كاندیداها برنامه های خود را تشریح كنند و از تخریب یكدیگر و گذشته پرهیز كنند، چرا كه مردم ما طرفدار اعتدال هستند.

آنچه در ادامه می آید بخش پایانی گفتگوی دكتر علی اكبر ولایتی، مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین الملل با خبرنگاران خبرگزاری مهر است.

* اگر شما بخواهید كاندیدا شوید یك سوال اساسی كه در ذهن مردم وجود دارد این است كه اقای دكتر ولایتی حتما حرف های متفاوتی برای گفتن خواهد داشت با توجه به اینكه جزو اولین كسانی بودید كه در باره رفتار فتنه گران اعلام موضع كردید، در سالهای گذشته به كرات شاهد قانون گریزی بوده ایم، چرا شما نسبت به رفتار دولت سكوت كرده اید؟

- عوامل مختلفی در تصمیم گیری افراد برای اظهار نظر و اقدام درباره یك عمل باید مورد نظر باشد. یكی از موضوعات این است كه چرا دربرابر برخی بی قانونی ها سكوت كرده ایم. سوال این است كه آیا باید سكوت كرد یا خیر؟ می توان اینگونه پاسخ داد كه در این مورد از یك طرف نهی مقام معظم رهبری را داریم كه توصیه مكرر و صریح ایشان این است كه از ایجاد تنش در جامعه جلوگیری شود و از كش و واكش ها و مجادلات داخل حكومتی جلوگیری به عمل آید.

عده ای دشمن را برای راه اندازی 28 مرداد دیگر دعوت كردند

آنچه بنده درباره فتنه موضع گرفتم برای این بود كه صرف نظر از فهمیدن و نفهمیدن به دلیل نداشتن درك درست از شرایط كشور برخی اقدام به كارهایی كردند كه با اساس انقلاب مخالف بود. البته كارهای آنان به این دلیل بود كه درك و شناخت درستی از مسائل تاریخی سیاسی و ژئوپولوتیك منطقه نداشتند و بنا به برخی منافع شخصی كارهایی انجام می دادند. بنده در وسع خودم می فهمیدم كاری كه اینها می كنند اساس تمامیت ارضی و هویت ملی و اسلامی را به خطر می اندازد .برخی ازآنها با كارهایشان، مصاحبه با رسانه های بیگانه و عمل و هماهنگی شان بر اساس خواسته های خارجی گویی داشتند دشمن را دعوت می كردند كه 28 مرداد دیگری در كشور به راه بیاندازند و برخی از آنها نمی فهمیدند دارند چه كاری می كنند. مگر می شود آدم در مقابل از بین رفتن استقلال هویت دینی و ملی و تمامیت ارضی و اصل ایران و اسلام ساكت باشند هركس درآن برهه داد نمی زد مقصر بود. اینجاست كه می توان گفت:  اگر بینی كه نابینا و چاه است        اگر خاموش بنشینی گناه است

* برنامه انتخاباتی شما برای نقد كردن شرایط چیست؟ بنای به نقد دولتهای گذشته را دارید؟

مردم افراطیون 2 جناح را كنار می زنند

- به نظر بنده هر كس به جای نفی كردن به صورت اثباتی وارد شود و بگوید من می خواهم این كار را بكنم غیر مستقیم معنایش این است كه اگر اقدامی غیر از این مد نظر ما نیست، لذا به جای اینكه شروع به تخریب دیگری كنیم معتقدم در مبارزات انتخاباتی هر كس تنها كاری كه می تواند انجام دهد را بگوید. اتفاقا خوب است كه در مبارزات انتخاباتی هركس ان كاری را كه می تواند بكند، مورد اشاره قرار دهد. اگر كاندیدا شرایط خود را برای كار در حوزه فرهنگ، سیاست، اقتصاد، جامعه و... بگوید و تاكید كند كه آنچه غیر از این باشد را قبول ندارد، بهترین روش و شیوه انتخاباتی خواهد بود و تاثیر آن درمردم با توجه به اینكه آنها اهل اعتدال هستند و دنبال جنجال نمی گردند بسیار زیاد خواهد بود. مردم ما اهل اعتدال را می پسندند و قطعا افراطیون هر دو جناح را برای انتخابات آتی كنار خواهند زد. صرف تخریب دیگران امتیازی برای انسان محسوب نمی شود چراكه خراب كردن آسان است آنچه اهمیت بسزایی دارد سازندگی و داشتن فكر سازنده است.

* این روش انتخاباتی شماست یا پیشنهاد و توصیه به كاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری آینده؟

- بنده توصیه ام این است. البته ما درائتلاف سه گانه تاكنون راجع به این موضوعات بحث نكردیم كه ببینیم چه شیوه ای بهتر است وچه كاری باید ا نجام دهیم اما سلیقه شخصی بنده و روش كاری ام این است.

* به عنوان كاندیدای بالقوه- ولایتی با خنده: با احتمال خیلی دور - وقتی بخواهید با مردم مواجهه داشته باشید و از آنان تقاضای رای كنید طبیعی است كه مردم بپرسند شما چه تفاوتی با دولت و فرد قبلی دارید؟

- درست است، این موضوع مربوط به زمان تبلیغات انتخابات است كه در آن موقع بیان می شود.

* بیان این موضوعات كه در شرایط فعلی ایرادی ندارد آقای دكتر؟

اعضای ائتلاف سه گانه از تبلیغ برای خودشان پرهیز می كنند

- نه خیر دیگر این می شود تبلیغات انتخابات- فرمودند زودرس وارد نشوید- ما در حال حاضر بر روی كلیات بحث می كنیم. من الان این را می گویم ولی هنوز معلوم نیست كه چه كسی كاندیدای نهایی است. ما در ائتلاف سه گانه یك فكر را مطرح كردیم و در حال دفاع از آن هستیم پس تبلیغ انتخاباتی برای خود نباید بكنیم، چراكه ممكن است هر كسی حرفی بزند تبلیغات انتخاباتی به حساب بیاید ولو باچند دست رابطه و چند پیچ و خم. به نظر بنده درزمان انتخابات باید نظرات را عنوان كرد و طبیعی است در آن زمان نقد هم صورت بگیرد.

* یكی از سوالات اساسی مردم دراین دوره از انتخابات این است كه كاندیداها درباره ادامه هدفمندی چه خواهند كرد؟ بر اساس اعلام دیوان محاسبات 50 درصد پول پرداختی به مردم از محل آزادسازی قیمتها و 50 درصد دیگر از محل منابع غیر قانونی بوده است. شما دراین رابطه چه خواهید كرد؟

هدفمندی مربوط به قبل از دولت احمدی نژاد است

- واقع بینی اگر نباشد حرف ها پشت درهای بسته می ماند و چیزی نصیب مردم نمی شود. اصل هدفمندی از قبل در نظام تایید شده و قرار بر این بود كه پیگیری شود. در این رابطه چند نكته حائز اهمیت است در وهله اول اصل هدفمندی بسیار پسندیده است كه در نظام از سالها پیش از دولت اقای حمدی نژاد توسط كارشناسان مورد بحث قرار گرفته. یعنی اینكه برای اقشاری كه در فشار اقتصادی هستند، مبلغی كمك نقدی در نظر گرفته شده و به آنها كمك شود این فلسفه هدفمندی است.

همه موضوعات در رابطه با هدفمندی بین دولت و مجلس مورد بررسی قرار گرفت و قرار شد كه از مابه التفاوت بنزین و اجناس دیگر درآمدی برای دولت حاصل شود كه بخشی از آن به مردم اختصاص یابد. اكنون همه چیز گران شده وعملا آن چه موردنظر هدفمندی بود و مورد پیش بینی بود به دلیل موانع نشده است. برخی می گویند اگر 50 درصدهدفمندی حاصل شده نصف آن را به مردم بدهند یعنی به جای 45 هزار و 500 تومان 22 هزار و 250 تومان به عنوان یارانه نقدی به مردم تعلق بگیرد. اما متاسفانه قیمت نان دو سه برابر شده، حقوق اقشار متوسط و كم درآمد 10 درصد افزایش یافته، میوه كرایه تاكسی و... گران شده است و معنای این موضوع این است كه دود گرانی ناشی از هدفمندی یارانه ها به چشم طبقه فقیر جامعه رفته ومی رود. این جا هر كس دیگری به جای دولت بود یا باید موضوع را ادامه می داد ویا به مردم می گفت كه از شما عذر خواهی می كنم كه بیشتر از این نرسید و نمی توان كاریش كرد كه این نحوه پاسخ دادن به مردم درست نیست. باید به هر شكلی مشكل حداقل معیشت مردم را حل كرد و لذا هدفمندی یك اصلی است كه ربطی هم به این دولت فعلی ندارد، بلكه تصمیم نظام است وحتما باید ادامه پیدا كند، منتها باتدابیر بهترو بیشتر.

باید تفاوت درآمد و هزینه را در هدفمندی كم كرد

بایدكاری كرد كه تفاوت بین درآمد وهزینه كمتر شود. شما ببینید اگر قرار است این تفاوتها را بدهید بنزین قیمتش فلان قدر اضافه می شود كه این موضوع از قدرت تحمل مردم خارج است بنابراین تصویب می كنند كه در ادامه موضوع وضعیت ارزاق مردم و بودجه دیده وشود و بر اساس واقعیتهای موجود تصمیم بگیرد. از سویی به مردم قول هایی داده ایم واز طرفی هم اجناس گران شده است به یارانه ها كه می رسیم می گوییم ببخشید درآمد حاصل نشد حتما باید به قولی كه به مردم داده ایم عمل كنیم و بعد برویم فكر چاره باشیم. وقتی می نشینیم پشت صندلی دولت، وزارت اقتصاد و كمیسیون های مجلس می بینید آنچه فكر و تصویب می كنید با آنچه اتفاق می افتدمتفاوت است نه اینجا بلكه همه جای دنیا به همین شكل است. اگر غیر از این بود یك دولت مقتدری مثل امریكا با 15 هزار میلیارد دلار تولید ناخالص ملی نباید 16 هزار میلیارد دلار كسری موازنه پرداخت داشته باشد. این همه اقتصاد دان در اختیارشان است اما آنچه فكر می كنند با آنچه اتفاق می افتد متفاوت است. عرض من دفاع یا انتقاد از دولت نیست اما این نوع پدیده ها غیر منتظره نیست.

البته اگر قرار است اصلاح صورت گرفته و یا تصمیمی گرفته شود باید از طریق قانون و توافق دو طرفه باشد به همین دلیل مجلس و دولت بنا به توصیه رهبر معظم انقلاب درحال حاضر نشست هایی این برگزار می كنند تا در خصوص بهبود وضعیت معیشتی مردم به تصمیمی مرضی الطرفین برسند.

* آقای دكتر یك حكایت تاریخی برای این ایام سیاسی كشور درذهن دارید كه بگویید؟

- (بامكث) بله یاد یك جاهایی می افتم ولی نمی خواهم بگویم(خنده حاضرین)

* مربوط به بعد از انقلاب است یا قبل از انقلاب؟

- مربوط به قبل از انقلاب است.

*پیشتر در جایی گفته بودید كه یك زمانی خیلی عصبانی شده بودید و شروع كرده بودید به سیگار كشیدن- ولایتی با خنده: البته یك سیگار كشیدم – منظور این است كه تند تند به سیگار پك می زدید؟

در مذاكرات 598 فیلتر سیگار را هم كشیدم!

- بله اتفاقا فیلترش را هم كشیدم ماجرا مربوط به مذاكرات 598 بود. در ماجرای مذاكره ایران وعراق بعد از قبول آتش بس به سازمان ملل رفته بودم و طارق عزیز هم هنوز نیامده بود. منتظر بودیم او بیاید دبیر كل تازه آمده بود و تا نشست پشت میز (بعد از اینكه یك سال آنها اصرار داشتند ایران باید قطعنامه را بپذیرد) یك تلكس به ما دادند مبنی بر اینكه منافقین حمله كرده وعراقی ها هم پشتیبانی كرده اند دراین تلكس نوشته شده بودكه آنها آمده اند از اسلام اباد رد شده و پشت دروازه های كرمانشاه رسیده اند خوب خیلی برای من سخت بود.

* هیچ دیگر شرایطش پیش نیامد؟ حالا سیگار كشیدنش نه اینكه آن حس برای یك اتفاق سیاسی برایتان پیش بیاید؟

روایت سخت ترین لحظه عمر ولایتی

- نه دیگر، واقعا سخت ترین لحظه درعمر سیاسی من آن لحظه بود كه به امید آتش بس و بر اساس قطعنامه 598 عمل كرده و قرارداد 75 را اجرا كنیم اما بعد می بینیم كه عراقی‌ها آمدند به چند جای دیگر حمله كردند و حتی مردم عادی را به عنوان اسیر گرفته بودند.

* قبول داریدكه شرایط اقتصادی و معیشتی مردم بسیار سخت است؟

- كاملا صحیح است.

* تاحالا پیش آمده برای شما وخانواده تان كه نیاز مالی داشته باشید؟

برای تهیه خانه یك میلیون پول قرض گرفتم

- فراوان، درمواقعی برای من وخانواده ام نیاز مالی پیش آمده و برای رفع نیاز قرض كرده ایم به عنوان مثال زمانی كه در سال 61 می خواستم خانه ای تهیه كنم یك میلیون تومان قرض گرفتم.

* تحلیل شخصی شما در باره طرح موضوع انتخابات آزاد درشرایطی كه 6 ماه مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری چیست؟

- اصل موضوع طرح انتخابات آزاد به معنای این است كه در یكی از اصولی ترین مبانی حاكمیت كه مردم سالاری دینی است از سوی عده ای ایجاد تشكیك می شود. حكومت ما با 2 ركن اساسی شناخته می‌شود كه پایه این اركان مردم سالاری دینی است. مردم سالاری باید در چارچوب دین باشد.

مطرح كنندگان انتخابات آزاد خودشان را زیر سئوال می برند

پیغمبر اكرم(ص) هر گاه می خواستند تصمیم مهمی بگیرند با مردم مشورت می كردند مثلا در صلح حدیبیه كه از مردم بیعت گرفتند درموارد مختلف از آنها نظر خواهی كرده و سپس بیعت كه به معنای همین رای دادن است، می گرفتند. در نظامی كه 34 سال سابقه دارد و تاكنون بیش از 30 انتخابات برگزار كرده كه عمدتا همه این افراد در گذشته مسئولیت داشته اند و با این ساز و كار انتخاب شده اند زیر سوال بردن مردم سالاری جفا است. كسانی كه موضوع انتخابات آزاد را مطرح می كنند، خودشان را نباید زیر سوال ببرند. بالاخره اگر انتخابات آزاد نیست معنایش این است كه دیگران هر طوری كه بخواهند انتخابات را برگزار می كنند، ما سرمان كلاه می رود. مواردی بوده كه سر آن‌ها بی كلاه نمانده و در دوره هایی افرادی كه اكنون ادعا دارند انتخابات باید آزاد باشد رای آورده اند.

روایت سابقه ای از آزادی و سلامت انتخابات

جالب این است كه از درون دولتهای مختلف، دولتهایی كه دیدگاههای مخالف داشته اند، درآمده است. درزمان ریاست جمهوری آقای هاشمی و وزارت كشوری آقای بشارتی، آقای خاتمی انتخاب شد، درزمان ریاست جمهوری وی و وزارت كشوری آقای موسوی لاری، آقای احمدی نژاد انتخاب شد و این سلامت و سابقه آزادی انتخابات را نشان می دهد.

* شما سال 84 درعهد دوجانبه ای كه داشتید به نفع آقای هاشمی كنار رفتید و البته آقای هاشمی هم اعلام كرده بود كه اگر شما بیایید وارد انتخابات نمی شود، برای این دوره از انتخابات با آقای هاشمی مشورت كرده اید؟

درباره سال 84 بعدا گفتنی‌ها را می‌گویم

- در آن زمان شرایط خاصی وجود داشت و ایشان گفته بودند كه اگر ولایتی بیاید من نمی آیم و بنده هم متقابلا اعلام كردم كه اگر هاشمی بیاید من نخواهم آمد. بخشی از مسائل و مطالبی كه مربوط به آن زمان است الان قابل گفتن نیست و انشاء الله در آینده خواهم گفت.