پیشگیری از کمردرد با لباس هوشمند / عکس

آفتاب: محمد ایمان مخلص‌پور اصفهانی، طراح و سازنده اصلی این سیستم ،درباره ابتکاری که در طراحی «سیستم پوشیدنی اندازه‌گیری حرکت سه‌بعدی کمر انسان با استفاده از فناوری سنسورهای پارچه‌یی» به کار گرفته شده است، توضیح داد: برای سنسورهای این سیستم از نانوالکترواکتیو پلیمرها استفاده شده است که توسط یک شرکت دانش‌بنیان در پارک علم و فناوری گیلان ساخته‌ شد‌ه‌اند. 

این پژوهشگر با اشاره به اینکه نانو الکترواکتیوپلیمرها به صورت رنگ بر روی پارچه چاپ می‌شوند، خاطرنشان کرد: این سنسورها با یک فناوری خاص چاپ می‌شوند. الکترواکتیو پلیمرها در واقع موادی هستند که در دهه‌های اخیر کشف و سنتز شده‌اند و خواص فیزیکی و شیمیایی جالبی دارند که توجه محققان را به ویژه در زمینه‌های پزشکی، بیومواد، نانودارو و نانومواد به خود جلب کرده‌اند. 

مخلص‌پور افزود: سنسورهای چاپ شده بر روی پارچه پتانسیومتر هستند و با کشیده شدن و تغییر مقاومت در بخش‌های مختلف بدن، جهت‌های مختلف حرکت، زاویه، شدت و شتاب حرکات کمر را اندازه‌گیری می‌کنند. در واقع تغییر مقاومت از طریق کالیبراسیون و فرآیند ترکیب اطلاعات، به تغییر زاویه بدن انسان یعنی زاویه‌ای که بیانگر تغییر حرکت کمر انسان است، تبدیل می‌شود. 

وی با اشاره به این که این دستگاه به صورت پرتابل کار می‌کند، گفت: فرد می‌تواند لباس این سیستم را مانند یک لباس معمولی به تن کند و در طول روز به فعالیت‌های روزمره خود بپردازد. دیتالاگری که برای این لباس در نظر گرفته شده، نیز کاملاً ساخت داخل است و می‌تواند حداقل طی ۲۴ ساعت، از ۸۰ سنسور پارچه‌یی داده‌برداری کند. این دیتالاگر بر روی کمربند فرد نصب می‌شود تا مزاحمتی برای کارهای روزمره او نداشته باشد. 

به گفته مخلص‌پور، استفاده از این دستگاه با توجه به تکنولوژی به کار رفته در آن، دقت در اندازه‌گیری حرکات کمر و قیمت تمام شده بسیار بهینه است. 

این پژوهشگر جوان درباره نمونه‌های خارجی این سیستم تأکید کرد: بهای واردکردن یک سیستم خارجی پرتابل از این دست تقریباً یک میلیارد تومان است و هدف اصلی از ساخت چنین سیستمی تولید یک نمونه کاملاً بومی، ارزان‌قیمت با یک سیتم کاملاً نوین و بالاتر از نمونه‌های خارجی آن بوده است. 

به گفته وی پیش از این نیز نمونه‌هایی از این سیستم پرتابل در خارج از کشور ساخته شده است اما سنسور بر روی لباس این سیستم‌ها چاپ نشده و با چسب چسبیده می‌شدند که همین موضوع دقت دستگاه را پایین می‌آورد. 

طراح این سیستم درباره کارکردهای آن گفت: کاربرد اصلی این سیستم در مهندسی پزشکی است. از این دستگاه می‌توان در بحث‌های بیومکانیک شغلی برای پیشگیری استفاده کرد؛ به این شیوه که دستگاه با ثبت حرکات فرد، حرکات خطرزا را در هر شغلی شناسایی می‌کند. 

مخلص پور با اشاره به اینکه در ایران به هزینه‌های درمان دردهای کمر چندان توجهی نمی‌شود، افزود: متأسفانه برخی از فعالیت‌های روزمره به مرور زمان آسیب‌های جدی به فرد وارد می‌کند. در سال ۲۰۰۹ مشخص شد که میزان شیوع کمردرد در ایران، برابر با شیوع کمردرد در استرالیاست. 

طبق بررسی‌های استرالیا‌یی‌ها، هر ساله حدود ۱۰ میلیارد دلار در این کشور صرف هزینه‌های درمان، فیزیوتراپی و جراحی دردهای کمر می‌شود که احتمالا به میزان هزینه‌ها در ایران نزدیک است. 

به گفته وی بر اساس اطلاعاتی که این دستگاه به دست می‌دهد می‌توان حرکات نادرست را شناسایی و آن را حذف کرد. همچنین می‌توان میزان تأثیر فیزیوتراپی و توانبخشی را در حرکات افراد سنجید. کاربرد دیگر این اطلاعات این است که می‌توان بر اساس آن یک پروتکل برای درمان بیماری تدوین کرد که ابتدا و انتهای وضعیت بیمار در طول درمان و بیماری چگونه خواهد بود. 

وی ادامه داد: کاربرد دیگر این دستگاه در مراقبت از راه دور است که بیشتر برای سالمندان استفاده می‌شود. طبق آمار از هر سه سالمند یک نفر بر اثر زمین خوردن به ضایعات کمر و لگن دچار می‌شود که ایران نیز تا ۴۰ سال آینده یک کشور سالمند خواهد بود. 

به گزارش ایسنا،این سیستم طی پژوهشی با حمایت دانشگاه صنعتی شریف، صندوق حمایت از پژوهشگران کشور و همکاری شرکت دانش‌بنیان نانورادبهان ساخته شده است و در طراحی و ساخت آن یک تیم ۲۰ نفره به راهنمایی اساتید محمد پرنیان پور، رویا نریمانی و بهزاد مشیری سهیم بوده‌اند.