آثار ثبت شده میراث فرهنگی در چند سال اخیر به شدت آسیب دیده و وضعیت نابسامانی دارند و سازمان میراث فرهنگی کمبود بودجه را عمده دلیل آن می داند.
به گزارش خبرنگار حوزه میراث فرهنگی
باشگاه خبرنگاران،
بروز اتفاقات ناخوشایند در حوزه میراث فرهنگی، در چند سال اخیر آنقدر
گسترده بوده که ذهن فعالان حوزه میراث فرهنگی را در هاله ای از ابهام قرار
داده است.
خانه های تاریخی یکی پس از دیگری از بین می روند و اگر هم از
بین نروند در بیخبری میراث فرهنگی مورد تعرض قرار گرفته و به مرور زمان
از ید سازمان میراث فرهنگی خارج می شوند و صاحبان جدیدی پیدا می کنند.
آثار
تاریخی در برخی موزه ها بی سرو صدا و در کمال آرامش جای خود را به نمونه
های مشابه کپی شده می دهند و گفته می شود در مخزن و در حال استراحت هستند.
بازدیدکنندگان مسجد رنگونیهاي آبادان همچنان با در بسته مواجه می شوند.
برخی درختان سعدآباد قطع شده و رستوران های آن تعطیل می شوند.
گور
دختر با 6000 سال قدمت در گوشه ای بدون محافظت و امنیت و در تاریکی مطلق
رها میشود، نقش رستم ترک بر می دارد و هزاران هزار آثار تاریخی ملی معنوی
ما که خبرهای ناخوشایند آن پس از تخریب یا صدمات جبران ناپذیر بعدها منتشر
می شوند.
این آثار یک اثر تاریخی نیستند بلکه تابلویی تمام نما از
فرهنگ و هنر کشور بزرگ ایران هستند که از 1200 سال قبل از میلاد مسیح
تاریخ پر افتخار کشور ایران را به رخ جهانیان می کشند، اما وقتی عوامل
طبیعی و دخالت های انسانی این آثار را با مشکل مواجه می کنئد وظیفه سازمان
میراث فرهنگی چگونه تعریف می شود!!
احمد مسجد جامعی عضو کمیسیون
فرهنگی واجتماعی شورای شهر تهران در این باره معتقد است که آثار ثبت شده
میراث فرهنگی در چند سال اخیر به شدت تخریب شده و وضعیت نابسامانی دارند
بطوریکه برخی میراث ثبت شده ملی برای سود جویی، ابتدا از فهرست آثار ثبت
شده خارج و سپس شاهد تخریب کلی آنها می شویم.
وی همچنین در پاسخ به
میزان اعتبارات تخصیص یافته برای حفظ بناهای تاریخی می گوید: نمی دانم
میزان اعتبار برای حفظ بناهای تاریخی چقدر است اما می دانم که بناهای
تاریخی در دولت فعلی تا حدود زیادی تخریب شده اند.
بر اساس این
گزارش؛ تقریبا در تمامی موارد تخریب یاتعرض به آثار ملی ، سازمان میراث
فرهنگی، عمده دلایل این اتفاقات را کمبود بودجه سازمان عنوان می کند
بطوریکه وقتی مرکز پژوهشهای مجلس از رشد سه درصدی اعتبارات هزینه ای میراث
فرهنگی در دو دو سال اخیر خبر می دهد مدیران قبلی فعلی سازمان میراث
فرهنگی، این اعتبارات را در مقابل حجم عظیم هزینه ها ناچیز توصیف می
کنند.
این بیانات در حالی مطرح می شود که ماده 12 آئین نامه اموال
فرهنگی هندی و تاریخی مورخ هفتم اسفند 81 تمامی دستگاه های مشمول این آئین
نامه که هیئت وزیران و عوامل اجرایی دست اول کشور را نیز شامل می شود موظف
می کند در تنظیم بودجه سالانه ، اعتبار مورد نیازبرای نگهداری اموال وآثار
تاریخی را تعیین و به مراجع ذیر بط اعلام کند که پیش بینی نگران یا تخصیص
اعتبار ناکامی از وظایف دستگاه های مذکور نخواهد بود.
به هر حال معلوم
نیست اعتبارات سازمان میراث فرهنگی چگونه و کجا هزینه می شود که با وجود
اعتبار، همچنان کفاف هزینه هار ا نمی دهد؟!
محمد رضا عادلی، کارشناس
آثار تاریخی با نگاهی نا امیدانه به سازمان میراث فرهنگی می گوید، در
سازمان میراث فرهنگی هر روز یک مدیر جدیدسرکار میآید، با این حال مدیری که
ثبات و دوام نداشته و بر کار خود تسلط ندارد چگونه میتواند مسئولیت
اتفاقاتی که میافتد را قبول کند و یا در خصوص اقدامات قبلی جوابگو باشد.
این
باستان شناس ادامه میدهد، در همه جای دنیا برای آثار و مکانهای تاریخی
هزینه میکنند یارانه میدهند و با جدیت حمایت و حفاظت میکنند اما در کشور
ما هر روز یک اتفاق برای این آثار میافتد زمان میراث فرهنگی یا مظلوم
واقع میشود یا ناتوان از اقدام جدی برای جلوگیری از اتفاقات.
همچنين؛
برخی نگاههای سطحی در این حوزه سبب از بین رفتن برخی آثار شدهاند که به
نظر میرسد به دلیل شناخت نداشتن کافی برخی مسئولان میراث فرهنگی از این
آثار یا مکان ها و یا حتی شخصیت صاحبان برخی آثار یا اماکن تاریخی باشد به
عنوان مثال از خانه نیما یوشیج اکنون فقط یک ستون باقی مانده است یا
آثاردیگری که قربانی نگاههای فردی شدهاند.
عادلی میراث تاریخی و
فرهنگی را متعلق به مردم میداند و تاکید دارد: آثار تاریخی چه بد چه خوب
نباید دچار نگاه فردی یا ایدئولوژیک شوند و ما حق نداریم اینکا را در حق
مردم بکنیم؛ اینکه کوروش آدم خوبی بوده یا بد حق نداریم مجسمه او را بشکنیم
باید بگذاریم تا مردم آنرا ببینند و خود در مورد آن قضاوت کنند.
با
این حال روزانه خبرهای تلخ و ناگواری از تخریب یا تعرض و سرقت اموال تاریخی
به گوش میرسد که یا به دلیل عوامل طبیعی و تغییرات جوی صورت میگیرد یا
دخالتهای انسانی این اتفاقات را رقم میزند؛ اما آنچه وظیفه سازمان میراث
فرهنگی را سنگینتر میکند اینکه چگونه میخواهد به سوالات مبهم در ذهن
فعالان میراث فرهنگی پاسخ دهد؟! آیا همچنان با سکوت از کنار این وقایع
میگذرد تا یک به یک شاهد از بین رفتن آثار تاریخی ارزشمند ملی باشیم یا
اینکه با اقدامات جدی مانع از تخریب اموالی میشود که نشانگر تحول حیات و
هیئت تاریخی تمدن ایران پر افتخار است./