گروه انرژی ـ چهار سال پیش عملیات اکتشاف نفت در شهرستان کوهدشت توسط شرکت اکتشافی "سی ان پی سی" چینی آغاز شد. پس از مدتی پیمانکار خارجی موفق به کشف میدان جدید نفتی "بابا حبیب" شد. براساس پیشبینیها احتمال میرفت این میدان قابلیت استخراج روزانه ۱۰ هزار بشکه نفت را داشته باشد.
نفت پیدا شد
شرکت چینی" CNPC" با سرمايه گذاری ۱۸ و سپس ۵۰ ميليون دلاری، ۲ حلقه چاه تا عمق ۴۵۰۰ متر حفر کرد که در نهايت منجر به كشف ميدان نفتی بابا حبيب در اين بلوک شد.
نشت گاز
همزمان با انجام عملیات حفاری در حوزه نفتی "باباحبیب"، از ۱۸ ماه پیش، در فاصله ۱۰ کیلومتری این حوزه نفتی در کوههای رومشکان کوهدشت گاز نشست میکند و کوهها آتش گرفتهاند.
یکهفتهای مهار میکنیم
یک سال و نیم قبل وقتی که اولین شعلههای گاز بر بالای کوه "درمره" شهرستان کوهدشت مشاهده شد، مسئولان آمدند و گفتند: «ظرف یک هفته نشت گاز را مهار میکنیم.» به گزارش خبرگزاری مهر کارشناسان شرکت نفت نخست در جلسه بخشداری رومشکان «ارتباط نشت گاز به حفاری چاههای نفت صورت گرفته در منطقه را رد کردند.» اما چند ماه بعد رابطه حفاری با نشت گاز را پذیرفتند.
جاذبه گردشگری
با انتشار خبر، هزاران نفر گردشگر در حالی که با یک چشم به افزایش بهای گاز و برق در قبضهای ماهیانه نگاه میکردند، به منطقه رفتند تا ببینند چگونه ثروت ملیشان دود میشود. برخی نیز بر روی آتشها چای درست کردند و غذا پختند و عکس یادگاری گرفتند.
"هدیه ۵۰ میلیون دلاری"؟
در اوائل سال ۲۰۱۲ میلادی درحالی که ماهها از آغاز آتشسوزی میگذشت، ناگهان شرکت چینی اعلام کرد که این حوزه نفتی برایش توجیه اقتصادی ندارد و از پروژه خارج شد. در آن روزها سایتهای نفتی ایران خبر خروج چینیها را با تیتر "هدیه ۵۰ میلیون دلاری" منتشر کردند. سید محمود محدث، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت نیز اعلام کرد:«توسعه میدان نفتی بابا حبیب، هرچند برای چینیها فاقد توجیه اقتصادی است، اما توسعه این میدان برای شرکت ملی نفت ایران دارای توجیه است.»
گمانه متخصصان
درحالی که مسئولان سکوت اختیار کردند، گمانه زنیدر مورد دلائل این امر آغاز شد. دکتر رامین کرمی، استاد دانشگاه اهواز میگوید:«در مجموع امکان این امر وجود دارد که به دلیل نقص در عملیات ایزوله سازی و "کیسینگ ناموفق" چاه از طریق لایههای سنگی سستی که در منطقه وجود دارد، گاز نشت کرده و از شکافهای کوه بیرون زده باشد».
چارهای نیست تا گاز تمام شود
رضا آریایی از مسئولان مدیر کل مدیریت بحران استان لرستان به نقل از کارشناسان شرکت ملی حفاری با تاکید بر اینکه خود چاههای حفر شده نفت دچار نشتی نشدهاند، یادآور شد: «با توجه به اینکه محل نشت گاز بیش از دو هزار و ۵۰۰ متر زیر زمین است، چارهای نداریم به جز اینکه بگذاریم گاز بسوزد تا خودش تمام شود.»
تبعات زیست محیطی نشت و سوختن گاز
دکتر رامین کرمی، استاد دانشگاه اهواز میگوید:«با توجه به نحوه خروج گاز در منطقه، این گاز به شکل کامل سوخته نمیشود که با این اوصاف علاوه بر تولید دی اکسید کربن ما شاهد تولید اکسیدهای مضر دیگری در پی سوختن گاز در منطقه هستیم.»
گسترش نشت گاز و آتش به زمین کشاورزی
اما در حالی که ماجرای نشت گاز و آتشسوزی در کوهها هنوز ادامه دارد، خبر از آتشسوزی در زیر زمینهای کشاورزی منطقه میرسد. حمید آزادبخت رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت کوهدشت قصد کندن یک حلقه چاه عمیق در زمیناش واقع در ۷ کیلومتری جنوب این شهرستان را داشت که ناگهان درعمق هشتاد متری شعله آتش از دهانه چاه فوران کرد.
بلوک نفت یا نشت گاز؟
بلورچی، سرپرست گروه کارشناسی اعزامی به کوهدشت به خبرگزاری مهر میگوید:« در بررسیهایی که در آتش سوزی صخرههای رومشکان در پنجاه کیلومتری کوهدشت به عمل آمده است به ارتباط آن با آتش در این زمین کشاورزی درکوهدشت پی بردیم و احتمال این که در کوهدشت یک بلوک نفتی باشد وجود دارد، اما برای رسیدن به اطمینان کامل این ادعا نیاز به بررسیهای جامع بیشتری است».
خشکسالی و خطر انفجار
سرپرست گروه کارشناسی اعزام شده به کوهدشت میگوید:«دراین گونه مواقع وجود لایههای نفتی و گازی باعث ترک خوردن زمین و هجوم به سطح زمین میشوند که در صورت سرایت سریع این مواد سوزنده احتمال وقوع انفجار در منطقه هم وجود خواهد داشت». وی یکی از دلایل احتمالی خشکسالی زمینهای منطقه را وجود همین پدیده دانست.
آتش
در عمق زمین
نشت گاز از طریق نفوذ در لایهها و حفرههای زیرزمینی، اکنون به روستای "سه آسیابه" آزادبخت در هفت کیلومتری کوهدشت رسیده است. معلوم نیست که آیا رگهها و سفرههای آب زیرزمینی نیز آلوده شده باشند. اما آتشسوزی در اعماق زمین منجر به خشک شدن تدریجی زمین و خشکسالی خواهد شد.
سکوت ادامه دارد
"یک گام به پیش، دو گام به پس"! بارها در نقاط مختلف دنیا پیش آمده است، هنگامی که یک فاجعه زیست محیطی رخ میدهد، مسئولان از این سیاست عمومی و شناخته شده استفاده میکنند. اگر فشار افکار عمومی وجود نداشته باشد نه مقصری هست و نه کسی مسئولیت میپذیرد.
یک سال و نیم دست روی دست گذاشتن
علی گودرزی، مدیرعامل شرکت گاز استان لرستان یک سال و نیم پیش با اشاره به روند نشت گاز و میزان گازی که در حال سوختن است گفته بود:«فشار گاز موجود در منطقه پایین است و حجم گازی که سوخته می شود نمیتواند چندان زیاد باشد». در این مدت مسئولان دست روی دست گذاشتند. اما حال خلاف آن ثابت شده است.
دیوارها داغ شدهاند
به گزارش مهر، در این رابطه یک کشاورز کوهدشتی که قصد کندن یک حلقه چاه عمیق در
زمینش را داشت درعمق هشتاد متری زمین به لایه های چرب برخورد کرد و همین امر باعث بروز
آتش و سرایت آن به سطح زمین شد.
حمید آزادبخت رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت کوهدشت که مالک این قطعه زمین کشاورزی در هفت کیلومتری جنوب کوهدشت نیز است به خبرنگار مهر گفت: پس از مشاهده این اتفاق با مسئولان استان از جمله مدیر کل حوادث غیرمترقبه لرستان هماهنگی های لازم به عمل آمد که منجر به اعزام گروه کارشناسی فرونشست ایران به کوهدشت شد تا بررسی های لازم را در رابطه با بروز آتش از دهانه این چاه عمیق صورت دهند.
وی در ادامه گفت: این گروه کارشناسی پس از یک بررسی سه روزه بر روی زمین در حال سوختن و بررسی لایه های زمین احتمال وجود نفت دراین منطقه را گزارش کردند.
وجود بلوک نفتی در شهرستان کوهدشت
سرپرست گروه کارشناسی اعزامی به کوهدشت نیز در این رابطه گفت: تاکنون در چند نقطه از کشور با این پدیده مواجه شده ایم.
بلورچی ادامه داد: یک نمونه از این موضوع مربوط به دریاچه پریشان شیراز بوده که باعث خشکی زمین در آنجا شده است.
وی افزود: دراین گونه مواقع وجود لایه های نفتی و گازی باعث ترک خوردن زمین و هجوم به سطح زمین می شوند که در صورت سرایت سریع این مواد سوزنده احتمال وقوع انفجار در منطقه هم وجود خواهد داشت.
این کارشناس یکی از دلایل احتمالی خشکسالی زمین های منطقه را وجود همین پدیده دانست و ادامه داد: در بررسی هایی که در آتش سوزی صخره های رومشکان در پنجاه کیلومتری کوهدشت به عمل آمده است به ارتباط آن با آتش در این زمین کشاورزی درکوهدشت پی بردیم و احتمال این که در کوهدشت یک بلوک نفتی باشد وجود دارد اما برای رسیدن به اطمینان کامل این ادعا نیاز به بررسی های جامع بیشتری است.
شعله های گاز رومشکان به چاههای کشاورزی سرایت کرد!
بنابر این گزارش این واقعه در حالی در روستای "سه آسیابه" آزادبخت در هفت کیلومتری کوهدشت اتفاق می افتد که سال گذشته نیز شاهد شعله های سرکش آتش از صخره های کوهی در منطقه رومشکان نیز بودیم که همچنان این شعله های آتش پابرجا هستند.
شعله ور شدن زبانه های آتش در دل کوه "درمره" بخش رومشکان شهرستان کوهدشت از فروردین ماه سال 90 آغاز شد و به گفته کارشناسان گازی که در منطقه مشتعل شده گاز طبیعی است که این امر حکایت از وجود یک میدان نفت و گاز در منطقه دارد.
با این اوصاف از زمانی که اولین شعله های گاز بر بالای کوه "درمره" شهرستان کوهدشت مشاهده شد بیش از یکسال و نیم می گذرد ولی همچنان کارشناسان وزارت نفت موفق به مهار گاز در منطقه نشده اند تا این سرمایه ملی به راحتی از دست برود.
این در حالیست که کارشناسان مختلف در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد علت نشت گاز دو احتمال را مطرح کردند که یکی از آنها که قوت بیشتری دارد نشت گاز به دلیل عملیات های اکتشاف نفت در منطقه است و احتمالی که قوت آن ضعیف تر است وجود منبع گازی دیگری در محل نشت گاز است که به دلایل مختلف از جمله شکستگیهای زمین به سطح زمین آمده است.
با این حال کارشناسان شرکت نفت در آخرین اظهار نظری که در جلسه بخشداری رومشکان در اردیبهشت ماه سال گذشته داشته اند عنوان کرده اند که این نشست گاز ربطی به چاههای حفر شده در منطقه ندارد تا اظهار نظر در این زمینه پیچیده تر شود.
وعده یک هفته ای که به فراموشی سپرده شد
این در حالیست که در همان روزهای ابتدایی نشت گاز در منطقه یکی از کارشناسان وزارت نفت مستقر در محل حفاری چاههای نفت در گفتگو با خبرنگار مهر از مهار نشت گاز حداکثر تا اواسط هفته - یعنی ابتدای اردیبهشت 90 - خبر داده بود که امروز با گذشت یکسال و نیم از وعده ها هنوز نشت گاز در منطقه مهار نشده است و گویا کارشناسان منتظرند تا شعله ها به خودی خود خاموش و نشت گاز در منطقه متوقف شود.
بنابر این گزارش عملیات اکتشاف نفت در شهرستان کوهدشت پیش از این توسط شرکت اکتشافی "سی ان پی سی" وابسته به شرکت نفت متشکل از کارشناسان ایرانی و چینی مستقر در منطقه از سالها قبل آغاز شده و پیش بینی می شود این میدان نفتی حداقل قابلیت استخراج روزانه 10 هزار بشکه نفت را داشته باشد.
این خبر را فروردین ماه سال گذشته خبرگزاری مهر بر روی خروجی خود قرار داد تا 10 ماه بعد مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران نیز بر خبر مهر صحه بگذارد و از کشف میدان نفتی در شهرستان کوهدشت خبر داد.
سید محمود محدث در رابطه با جزئیات این اکتشاف گفت: در این بلوک اکتشافی پیمانکار خارجی موفق به کشف میدان جدید نفتی " بابا حبیب" شد.
این مسئول با تاکید بر اینکه توسعه میدان نفتی بابا حبیب برای پیمانکار خارجی فاقد توجیه اقتصادی لازم بود، بیان کرد: اما توسعه این میدان جدید نفتی برای شرکت ملی نفت ایران دارای توجیه اقتصادی است.
قرارداد
بلوک اکتشاف - توسعه کوهدشت در برنامه چهارم توسعه با یک شرکت خارجی امضا شد که در
این پروژه باید پیمانکار خارجی 600 کیلومتر عملیات لرزه نگاری و 2 حلقه چاه اکتشافی
حفاری می کرد که در نهایت تکمیل مطالعات اکتشافی منجر به کشف یک میدان نفتی در استان
لرستان شد.
سکوت مسئولان نیز 1.5 ساله شد
با تایید خبر وجود میدان نفتی و گازی در منطقه به نظر می رسد متولیان امر فکری برای استفاده از این سرمایه ملی می کردند ولی همچنان نشت گاز در این منطقه روند خود را بدون توجه مسئولان ادامه می دهد تا روزهای متعدد کوههای رومشکان در میان شعله های گاز بسوزد و حال این آتش سوزی به زمین های کشاورزی منطقه نیز سرایت کرده است.
اینکه چگونه می توان نشت گاز را در منطقه مهار کرد یا از این سرمایه ملی که در کوههای رومشکان دود می شود نهایت استفاده را برد در حوزه اظهار نظر کارشناسان وزارت نفت است که متاسفانه تاکنون سکوت اختیار کرده اند.
سکوت مسئولان در حالی رخ می دهد که دیوارهای خانه های مردم از شدت حرارت داغ شده اند، زمین های کشاورزی در معرض خطر آتش سوزی قرار دارند و هر آن ممکن است این روند منجر به حادثه ای در شهرستان کوهدشت شود.
هم اکنون علاوه بر کوههای رومشکان شعله های گاز سر از روستاهای کوهدشت نیز درآورده اند تا شاید این شعله های روشن مسئولان خاموش را به حرف بیاورد، باید منتظر ماند و دید مسئولان امر تا کی سکوت پیشه خواهند کرد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com