اعلام دلایل توقف واریز آنی وجه خرید

بولتن نیوز : ناصر حکیمی در گفت‌وگو با مهر گفت: طی 18 ماه منتهی به مهرماه 91 ارزش تراکنش‌های سامانه خرید با کارت بانکی از 10 هزار میلیارد تومان در هر ماه به 80 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است و از آنجایی که پیش بینی می‌کردیم این مقدار تراکنش باز هم با سرعتی فراوان افزایش پیدا کند، اتخاذ تدابیر فنی و قانونی برای مدیریت خدمات دهی در حوزه نظام پرداخت گریز ناپذیر بود.

 حکیمی افزود: پیش از راه اندازی این شبکه جدید که شاپرک نامیده شده، تمام ترافیک تراکنش‌های خودپردازها، اینترنت بانک‌ها و پایانه‌های فروش روی یک شبکه بار بود؛ به همین علت نیز در برخی موارد خصوصا ایام اوج مراجعه مانند زمان واریز یارانه‌ها با اختلال مواجه می‌شدیم.

این مقام مسوول در بانک مرکزی گفت: از اردیبهشت‌‌ماه امسال طراحی شبکه‌ای به نام شبکه الکترونیکی پرداخت کارت یا همان شاپرک را کلید زدیم که در شهریور ماه امسال به بهره برداری رسید و از آن زمان به تدریج تراکنش پایانه‌های فروش را به این شبکه منتقل کردیم. از آنجا که این انتقال عملیاتی فنی بود، مردم تغییری را در کاربری‌های خود احساس نکردند تا اینکه موضوع توقف واریز آنی وجه خرید از سوی بانک مرکزی مطرح شد.حکیمی در پاسخ به این پرسش که چرا بانک مرکزی واریز آنی را از 15 آذر ماه متوقف کرده است؟ گفت: برای این تصمیم دلایل متعددی وجود دارد که برخی از آنها از جنس مسائل اقتصادی مانند ضرورت مدیریت سرعت گردش پول یا خلق نقدینگی است که پرداختن به آنها چندان ضرورتی ندارد، اما دلایل فنی و امنیتی مهمی نیز پشت سر این تصمیم وجود دارد.

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در تشریح این دلایل گفت: فناوری و استانداردهایی که در همه کشورهای دنیا در حوزه پرداخت و واریز از طریق سامانه‌های خرید یا همان pos‌ها وجود دارد، از اصول و مقررات واحدی تبعیت می‌کند و اینگونه نيست که هر کشور و اقتصادی در این حوزه طبق سلائق خود عمل کند. بر مبنای این استانداردها نیز برداشت از حساب خریدار به صورت آنی صورت می‌گیرد، اما واریز به حساب فروشنده در قالب بسته‌های واریزی انجام می‌پذیرد.

وی افزود: در هر تراکنش خرید با کارت بانکی دو عملیات اتفاق می‌افتد؛ برداشت از حساب خریدار و واریز به حساب فروشنده. حال اگر قرار باشد هر دو عملیات به صورت آنی انجام شود و به ازای هر خرید یک بار فرمان برداشت به بانک صادر شود و یک بار نیز فرمان واریز به همان بانک یا بانک دیگر داده شود، ترافیک شبکه بسیار بالا می‌رود. به همین دلیل بانک‌ها عملیات برداشت را به صورت آنی انجام می‌دهند تا هم فروشنده مطمئن شود که پول از حساب خریدار کسر شده و هم خریدار نتواند بیش از موجودی واقعی خود، خرید انجام دهد. فرمان واریز، اما با تاخیر صادر می‌شود تا چند مورد خرید با هم تجمیع شده و در قالب یک بسته واریزی به حساب فروشنده اضافه شود.
حکیمی گفت: به این ترتیب ترافیک شبکه به اندازه قابل‌ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد. از سوی دیگر تنها در صورتی فرآیند خرید کامل نمی شود که مشکل یا اختلالی در قسمت برداشت آنی از حساب خریدار به‌وجود آمده باشد و در صورت وجود مشکل در بخش واریز، فرصت برای حل اختلال بدون اینکه فرآیند خرید متوقف و معطل شود، وجود خواهد داشت.

این مقام مسوول در بانک مرکزی ادامه داد: یکی دیگر از فوائد توقف واریز آنی این است که اگر به هر علتی مانند گم شدن یا به سرقت رفتن کارت بانکی فرد، امکان خرید از طریق کارت برای کسی غیر از صاحب کارت فراهم شود، آنی نبودن واریز به حساب فروشنده این فرصت را به صاحب اصلی کارت می‌دهد تا به طرق مختلف مراتب را به بانک صادرکننده کارت اطلاع دهد تا از سوءاستفاده‌های احتمالی یابنده یا سارق کارت جلوگیری شود.